Sổ tay văn hóa Đông - Tây

Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Bảo vật của chùa Hồng Phúc

Hữu Ngọc
TGVN. Bảo vật đặc biệt của chùa Hồng Phúc là một bức tượng, có lẽ ở Việt Nam không chùa nào có. Đó là tượng một vị vua nằm nghiêng, đức Phật ngồi trên lưng thiền định.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
nha van hoa huu ngoc bao vat cua chua hong phuc Nhà văn Hữu Ngọc: Việt Nam và Khối Pháp ngữ
nha van hoa huu ngoc bao vat cua chua hong phuc Nhà văn Hữu Ngọc: Học tiếng Tây để đánh Tây
nha van hoa huu ngoc bao vat cua chua hong phuc
Chùa Hồng Phúc (hay còn gọi là chùa Hòe Nhai) nằm ở số 19 phố Hàng Than, quận Ba Đình, Hà Nội.

Tôi có dịp hướng dẫn Công chúa Na Uy Martha Lovise thăm chùa Hồng Phúc ở phố Hàng Than (cạnh phố Hòe Nhai), phía đê sông Hồng. Thường khách nước ngoài muốn đi thăm chùa thì được dẫn đến chùa Quán Sứ, vừa bề thế vừa có hào quang lịch sử là nơi đón tiếp sứ thần các nước theo đạo Phật, lại ở trung tâm thành phố, đi lại thuận lợi.

Còn Hồng Phúc là một chùa khuất nẻo, bình thường, không có tên trong những sách hướng dẫn du lịch, nhưng chùa Hồng Phúc có một bề dày lịch sử đáng kính và nhiều chi tiết văn hoá lý thú, điều mà công chúa cảm nhận được qua bức thư hồi âm của ông Đại sứ Na Uy gửi cho tôi.

Bảo vật đặc biệt của chùa là một bức tượng, có lẽ ở Việt Nam không chùa nào có. Đó là tượng một vị vua nằm nghiêng, đức Phật ngồi trên lưng thiền định. Người phương Tây trông thấy tượng ấy dễ liên tưởng đến sự đấu tranh quyền lực giữa tâm linh và thế tục, giống như giữa Giáo hoàng với các vua chúa phương Tây kéo dài hàng bao thế kỷ. Nhưng trong lịch sử Việt Nam, không hề có sự đấu tranh chính trị thực sự giữa tôn giáo và vương quyền. Dĩ chí trong 400 năm thời Lý Trần, Phật giáo hầu như là quốc đạo. Các vua Trần có nhiều người cuối đời đi ở chùa. Vậy tượng chùa Hồng Phúc chỉ có ý nghĩa tôn sùng đức Phật mà thôi.

nha van hoa huu ngoc bao vat cua chua hong phuc
Tượng Phật ngồi lưng vua hay còn có tên gọi khác là Vua sám hối.

Nguyên nhân gì có bức tượng ấy? Theo một trong số nhiều giả thuyết, vua Đế Thích sùng đạo đã hạ mình để tỏ lòng tôn kính đức Phật. Theo một giả thuyết khác, một vị vua nhà Lê phạm tội lớn đã nguyện mang đức Phật trên lưng để sám hối.

Chùa Hồng Phúc còn có tên là Hòe Nhai (đọc chệch là Hòa Giai) vì ở bên đường Hòe Nhai, xưa trồng hai bên toàn cây hòe có hoa vàng. Vua nhà Lý mỗi khi về thăm quê hương Kinh Bắc bên kia sông Hồng bao giờ cũng ngự giá qua con đường này.

Chùa được xây thời Lý, ngay sát sông Hồng. Nhưng qua một thời gian dài, phù sa lấp dần cho nên ngày nay cách xa sông và đê một khoảng đất rộng. Trong sân chùa còn có một tấm bia, văn bia khắc năm 1703 khẳng định sự kiện ấy và khẳng định nơi đây là bến Đông Bộ Đầu. Một di tích địa danh quý. Khi nhà Trần dựng nghiệp thì Mông Cổ chiếm Trung Hoa lập ra nhà Nguyên. Tướng nhà Nguyên đánh được nước Đại Lý (ở Vân Nam), sai sứ sang dụ Trần Thái Tôn thần phục. Vua không chịu, bắt giam sứ giả. Quân Mông Cổ ồ ạt theo sông Thao, (khúc trên sông Hồng) tiến về Thăng Long. Trần Hưng Đạo tổng chỉ huy, cản không nổi, lui về Sơn Tây. Quân địch vào Thăng Long đốt phá tàn sát nhân dân. Theo lời thái sư Trần Thủ Độ, Thái Tôn quyết chiến. Về sau, quân địch không quen khí hậu, bị bệnh chết nhiều, lại thiếu lương ăn. Năm 1258, ta phản công ở Đông Bộ Đầu, quân Mông rút về đến Tây Bắc thì lại bị một toán dân quân địa phương đánh cho tơi bời. Phải 27 năm sau (1284-85), Mông Cổ mới đánh Đại Việt lần thứ hai.

Thời hiện đại, chùa Hồng Phúc lại có một sự kiện lịch sử: Năm 1963, xây một tòa tháp tôn vinh hòa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu giữa thành phố Sài Gòn để phản đối chính sách đàn áp Phật giáo của Ngô Đình Diệm.

Chùa Hồng Phúc là một cơ sở lâu đời của phái Thiền Tào Động. Chùa còn bảo tồn được một đạo sắc phong vua Lê Hiến Tông (1750) ban cho hòa thượng Trần Văn Chúc, một quả chuông đúc năm 1864, một chiếc khánh cao 1 mét (năm 1734), 28 tấm bia và 3 cái tháp.

Tượng vua nằm mang tượng Phật đặt phía trong, bên phải chùa, sau dãy tượng Thập điện Diêm Vương và tượng Thiên Vương.

nha van hoa huu ngoc bao vat cua chua hong phuc

Nhà văn hóa Hữu Ngọc bàn về sách báo đối ngoại và ngoại giao văn hóa

TGVN. Sách báo đối ngoại là những công cụ hữu hiệu làm giàu cái vốn văn hóa ngoại giao, trong những vụ việc cụ thể ...

nha van hoa huu ngoc bao vat cua chua hong phuc

Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Phố cũ và điện tử

TGVN. Thanh niên Việt Nam tuy thông minh nhưng bị văn minh điện tử cuốn hút, thường lơ là với nền văn hóa dân tộc, ...

nha van hoa huu ngoc bao vat cua chua hong phuc

Nhà văn hóa Hữu Ngọc: Một diện mạo khác của Việt Nam

TGVN. Từ sau Chiến tranh Thế giới thứ Hai, có lẽ trên thế giới không có tên một nước thuộc địa cũ nào lại được ...

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

Lịch cúp điện Vĩnh Long hôm nay ngày 13/1/2025

Lịch cúp điện Vĩnh Long hôm nay ngày 13/1/2025

Thông tin lịch cúp điện tại Vĩnh Long theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 13/1/2025.
Trung Quốc bất ngờ 'quay xe', thay đổi thái độ với tàu chiến Canada trên Biển Đông

Trung Quốc bất ngờ 'quay xe', thay đổi thái độ với tàu chiến Canada trên Biển Đông

Tàu chiến Trung Quốc bất ngờ gửi thông điệp thân thiện tới tàu HMCS Ottawa của Hải quân Hoàng gia Canada giữa bối cảnh căng thẳng tại khu vực Biển ...
Ngắm phong cách đời thường của diễn viên Quỳnh Kool

Ngắm phong cách đời thường của diễn viên Quỳnh Kool

Nữ diễn viên Quỳnh Kool liên tục đăng tải những hình ảnh mới nhất khoe trọn sắc vóc chuẩn chỉnh với gương mặt xinh đẹp cùng làn da trắng mịn.
Chuyển nhượng 12/1: MU muốn có Jonathan David, PSG chiêu mộ Garnacho

Chuyển nhượng 12/1: MU muốn có Jonathan David, PSG chiêu mộ Garnacho

Trong tin chuyển nhượng ngày 12/1, MU ký miễn phí Jonathan David; PSG muốn có Garnacho; Marco Asensio có thể về La Liga...
Giá xăng dầu hôm nay 12/1: Dầu Brent và WTI cùng leo dốc

Giá xăng dầu hôm nay 12/1: Dầu Brent và WTI cùng leo dốc

Giá xăng dầu hôm nay 12/1, tuần này, giá dầu Brent 'bỏ túi' 3,25 USD lên mức 79,76 USD/thùng, dầu WTI leo dốc 2,61 USD lên mức 76,57 USD/thùng.
Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Hai ngày 13/1/2025: Bạch Dương sự nghiệp thành công

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Hai ngày 13/1/2025: Bạch Dương sự nghiệp thành công

Tử vi hôm nay 13/1/2025 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Đà Nẵng, Hội An vào top 5 điểm đến lý tưởng cho dân du mục kỹ thuật số năm 2025

Đà Nẵng, Hội An vào top 5 điểm đến lý tưởng cho dân du mục kỹ thuật số năm 2025

Travel Off Path đánh giá Đà Nẵng và Hội An đang trở thành điểm đến hấp dẫn với mức sống phải chăng, thiên nhiên hùng vĩ và văn hóa phong phú.
Lonely Planet (Mỹ) giới thiệu một 'kỳ quan' không thể bỏ qua khi đến Cao Bằng

Lonely Planet (Mỹ) giới thiệu một 'kỳ quan' không thể bỏ qua khi đến Cao Bằng

Mới đây, trang cẩm nang du lịch nổi tiếng thế giới Lonely Planet (Mỹ) công bố danh sách những điểm du lịch tốt nhất Đông Nam Á.
Trung Quốc: Lượng du khách đến Thế giới băng tuyết Cáp Nhĩ Tân tăng kỷ lục

Trung Quốc: Lượng du khách đến Thế giới băng tuyết Cáp Nhĩ Tân tăng kỷ lục

Chỉ trong 20 ngày kể từ khi mở cửa, Thế giới băng tuyết Cáp Nhĩ Tân (Trung Quốc) đón hơn 1,03 triệu lượt khách.
Làng cổ Đường Lâm: Nơi lưu giữ nét văn hóa đồng bằng Bắc Bộ

Làng cổ Đường Lâm: Nơi lưu giữ nét văn hóa đồng bằng Bắc Bộ

Về Đường Lâm là về với không gian văn hóa nông thôn truyền thống của người Việt, với những ngôi nhà cổ, có tuổi đời lên tới 400 năm.
Trải nghiệm văn hóa dân tộc Thái tại Mù Cang Chải, Yên Bái

Trải nghiệm văn hóa dân tộc Thái tại Mù Cang Chải, Yên Bái

Làng Khim Nọi (Yên Bái) không chỉ có vẻ đẹp của vùng núi rừng Tây Bắc mà còn lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái.
Pháp đóng cửa công viên hải dương học lớn nhất châu Âu

Pháp đóng cửa công viên hải dương học lớn nhất châu Âu

Nằm gần Antibes (Pháp), Marineland có khoảng 4.000 động vật biển thuộc 150 loài khác nhau, là công viên hải dương học lớn nhất châu Âu.
Talk show ‘Cơm nhà và cỗ Tết’: Lan tỏa giá trị di sản ẩm thực Hà Nội

Talk show ‘Cơm nhà và cỗ Tết’: Lan tỏa giá trị di sản ẩm thực Hà Nội

Bữa cơm gia đình là nét đẹp văn hóa đặc sắc của người Việt, là nơi gắn kết các thành viên và lưu giữ những giá trị tốt đẹp của nếp nhà.
Nghệ nhân làng Đông Hồ nỗ lực đưa tranh 'xuất ngoại'

Nghệ nhân làng Đông Hồ nỗ lực đưa tranh 'xuất ngoại'

Những giá trị di sản của dòng tranh dân gian Đông Hồ (Thuận Thành, Bắc Ninh) đang được các nghệ nhân tâm huyết bảo tồn và phát huy.
Lan tỏa nét đẹp và giá trị của áo dài Việt Nam đến bạn bè quốc tế

Lan tỏa nét đẹp và giá trị của áo dài Việt Nam đến bạn bè quốc tế

Câu lạc bộ Di sản Áo dài Việt Nam tại Hungary vừa tổ chức Gala chào năm mới và đề ra phương hướng hoạt động trong năm 2025.
Võ cổ truyền Bình Định hướng đến di sản văn hoá thế giới

Võ cổ truyền Bình Định hướng đến di sản văn hoá thế giới

Với chiều sâu lịch sử, văn hóa và triết lý sống, Võ cổ truyền Bình Định, chính là một trong những di sản phi vật thể cần được nhận diện, bảo vệ và phát huy.
Chính phủ công nhận thêm 33 bảo vật quốc gia

Chính phủ công nhận thêm 33 bảo vật quốc gia

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã ký Quyết định số 1712/QĐ-TTg ngày 31/12/2024 công nhận 33 bảo vật quốc gia (đợt 13, năm 2024).
Gìn giữ bản sắc Chăm trong dòng chảy thời đại

Gìn giữ bản sắc Chăm trong dòng chảy thời đại

Chiều 31/12, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam tổ chức tọa đàm với chủ đề "Giao lưu với người Chăm: Ngôi nhà truyền thống và những biến đổi hiện nay".
Phiên bản di động