Sắc lệnh mới đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm vào các công ty nước ngoài nói chung, nhưng ai cũng hiểu là nhằm trước hết vào tập đoàn viễn thông công nghệ cao Huawei của Trung Quốc làm cho mọi chuyện khúc mắc giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới thêm rắc rối, nhạy cảm và khó khắc phục.
Nhìn vào những biểu hiện bề ngoài, cảm nhận chung không thể không cho là Mỹ và Trung Quốc đang xô đẩy nhau đến đối địch không khoan nhượng về kinh tế và thương mại, đương nhiên không thể không có tác động tiêu cực tới quan hệ chính trị giữa hai bên.
Bản chất câu chuyện ở đây không phải là xung khắc thương mại được ông Trump sử dụng để giảm thâm hụt lớn của Mỹ trong cán cân trao đổi thương mại với Trung Quốc.
Cũng không hẳn hoàn toàn vì lo ngại về an ninh, sợ bị Trung Quốc hoạt động gián điệp hay tấn công mạng mà Mỹ ngăn cản và kiểm soát các tập đoàn công nghệ cao của Trung Quốc như Huawei và trước hết là Huawei tiếp cận thị trường Mỹ và hợp tác kinh doanh với các doanh nghiệp Mỹ.
Bản chất ở đây là cuộc cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc, là việc Mỹ dùng 3 cáo buộc Trung Quốc để kiềm chế Trung Quốc vươn lên và vượt Mỹ về kinh tế, thương mại, khoa học kỹ thuật hiện đại và công nghệ cao trong thế kỷ 21. Xung khắc thương mại song phương hay cuộc thập tự chinh của Mỹ nhằm vào Huawei chỉ là phần nhô lên của tảng băng chìm.
Nhưng vì Mỹ và Trung Quốc đã tuỳ thuộc lẫn nhau ở mức độ rất cao, vì hai đối tác này có chơi cuộc chơi gì với nhau thì cũng chỉ cùng thắng hoặc cùng thua và cả hai đều hết sức tránh để bị cùng thua, nên họ dẫu găng nhau đến mấy thì rồi cũng sẽ phải thoả hiệp với nhau.
Đàm phán chưa ngã ngũ thì kéo dài. Quyết sách luôn đi cùng ngoại lệ. Thực chất bên trong không luôn như biểu hiện ra bên ngoài.