Những cuốn sách đầu tiên của Nguyễn Văn Vĩnh

Sau thời gian dài gần như bị lãng quên, học giả Nguyễn Văn vĩnh (1882-1936) được nhắc lại như là một người có công lớn trong phổ cập chữ quốc ngữ, khai sinh văn học dịch và báo chí Việt Nam vào đầu thế kỷ XX.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Mới đây, trong buổi tọa đàm giới thiệu sách về học giả Nguyễn Văn Vĩnh tại Trung tâm văn hóa Pháp tại Hà Nội, diễn giả Nguyễn Lân Bình đã rất xúc động khi nhìn thấy cuốn sách đầu tiên do ông chủ biên được Nhà Xuất bản Trí thức phát hành về ông nội mình. Với nhiều người từng biết đến Nguyễn Văn Vĩnh, cuốn sách chính là chìa khóa để tìm về một di sản quý giá...

Lời của "người Man di hiện đại"

Phong tục và thiết chế của người An Nam chỉ là tập đầu tiên trong bộ sách dài 14 tập Lời người Man di hiện đại bao gồm những bài viết của Nguyễn Văn Vĩnh đăng trên tờ báo tiếng Pháp Nước Nam mới (L'Annam Nouveau) do ông làm chủ bút ra ngày 21/1/1931. Lý giải về tên gọi chung của bộ sách, ông Nguyễn Lân Bình cho biết, trong một bức thư trao đổi với Huỳnh Thúc Kháng năm 1932, Nguyễn Văn Vĩnh tự nhận mình là "người man di hiện đại". "Man di" vì ông xuất thân nghèo khổ và không được đào tạo chính thống, còn "hiện đại" là bởi ông đã trở thành người hiểu biết nhờ tự học.

Trong tất cả bài báo dưới tiêu đề Làng với người An Nam, Nguyễn Văn Vĩnh đều tự xưng là "người nhà quê chúng tôi", bởi ông đã có thời gian dài làm chánh hương hội của một ngôi làng, và đã tường tận đời sống, thiết chế, bản chất làm nên một ngôi làng Việt. Với tư cách là "người nhà quê", ông đã truyền tải sâu sắc những hiểu biết, gợi ý và cả cảnh báo của ông đến độc giả, đặc biệt là những người Pháp thực dân đang nóng vội áp đặt chính sách cai trị cùng những cải cách theo công thức Âu châu vào những vùng nông thôn của Việt Nam.

Với cái nhìn đa chiều và khách quan có kèm dẫn chứng sinh động, Nguyễn Văn Vĩnh đã phân tích chi tiết thế nào là một cái làng, từ tín ngưỡng cho đến cơ cấu hành chính với những biện pháp chế tài linh hoạt. Ông nhấn mạnh đến truyền thống trọng học sĩ và tình yêu sâu nặng của người Việt với đất đai. Tuy nhiên, ở những trang viết khác, ông lại chỉ ra điểm yếu từ thói mê tín dị đoan, tính sĩ diện, tình trạng loạn mua bán chức danh, loạn sưu thuế, loạn đặc quyền... với gánh chịu hậu quả là những nông dân nghèo phải vay nặng lãi để có thóc giống canh tác và phải dành cả đời trả nợ.

Đặc biệt, người đọc sẽ rất ngạc nhiên bởi những quan điểm về lúa gạo của ông trong các bài viết từ năm 1931 vẫn còn nguyên tính thời sự. Nguyễn Văn Vĩnh cũng đề ra một loạt phương án cải cách về ruộng đất, tiền tệ, hệ thống lưu trữ và thu mua thóc lúa có lợi cho nông dân. Bất ngờ hơn cả là ở thời điểm đó, đã có một "người nhà quê" nuôi mộng quảng bá ẩm thực Việt và mang hạt gạo nước Nam ra thế giới.

Được biết, 13 tập sách còn lại của Lời người Man di hiện đại với các chủ đề khác nhau sẽ lần lượt ra mắt từ nay đến năm 2015. Ông Nguyễn Lân Bình cho rằng, đây chỉ là bước đi thứ nhất trên con đường dài nhiều cây số của việc tìm kiếm di sản của Nguyễn Văn Vĩnh.

“Nguyễn Văn Vĩnh là ai?”

Là người ngoại đạo không có chuyên môn về làm sách, nhưng ông Nguyễn Lân Bình lại được gia đình và dòng họ tin cậy, giao cho công việc sưu tầm, lưu giữ những kỷ vật về Nguyễn Văn Vĩnh. Ông Bình từng thú nhận là mình "lớn" rất muộn bởi gần 40 tuổi mới biết mộ ông nội ở đâu và ngoài 50 tuổi mới có ý thức đi làm sáng tỏ cho câu hỏi "ông nội là ai?". Nắm giữ cả một kho tư liệu do gia đình và dòng họ cung cấp nhưng không phải bản gốc, ông Bình đã phải mất 10 năm ròng rã nghiên cứu, sưu tập cũng như nhờ đến sự giúp đỡ của rất nhiều người. Đây cũng là lý do mà bên cạnh bộ sách Lời người Mandi hiện đại, ông quyết định cho ra một cuốn sách nhan đề Nguyễn Văn Vĩnh là ai với khá nhiều tư liệu quý lần đầu tiên công bố.

Không chỉ mang lại cho độc giả cái nhìn đầy đủ hơn về tiểu sử cùng những câu chuyện xúc động về gia đình Nguyễn Văn Vĩnh, cuốn sách này còn nói rõ về sự ra đời của chữ Quốc ngữ, tờ báo chữ Quốc ngữ đầu tiên ở Bắc Kỳ và tờ báo Quốc ngữ sớm nhất ở Hà Nội... Cũng qua đây, người đọc cũng nhận ra rằng, những năm qua có không ít nhà nghiên cứu đã âm thầm tìm hiểu, sưu tầm tư liệu và có những đúc kết, phát hiện riêng khá lý thú về con người và tư tưởng Nguyễn Văn Vĩnh.

"Cần nhìn nhận bao quát hơn về toàn bộ con người và sự nghiệp của ông. Chúng ta cần đặt ông trong hoàn cảnh lịch sử khi ông tồn tại… Nguyễn Văn Vĩnh cần phải được tôn vinh ở vị trí xứng đáng hơn nhiều". Giáo sư Phan Huy Lê

"Thuộc thế hệ sống vào nửa đầu thế kỷ trước, tự coi mình là "kẻ man di hiện đại" (Le Barbare Moderne) hẳn là để đối lại với bọn người hủ lậu vẫn tự coi mình là giới thượng lưu của xã hội đường đời, Nguyễn Văn Vĩnh đã để lại một di sản chữ nghĩa to lớn mà cho đến hôm nay nhiều người chưa được tiếp cận". Nhà sử học Dương Trung Quốc

“Nguyễn Văn Vĩnh muốn chỉ ra cho người Pháp thấy rằng, người Việt Nam cũng có thể văn minh". Ts. Christopher E. Goscha, Chuyên gia nghiên cứu lịch sử Việt Nam hiện đại, giảng viên khoa Đông Phương, Đại học Montréal-Canada.



AN BÌNH

Xem nhiều

Đọc thêm

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 8/11/2024, Lịch vạn niên ngày 8 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 8/11/2024, Lịch vạn niên ngày 8 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 8/11. Lịch âm hôm nay 8/11/2024? Âm lịch hôm nay 8/11. Lịch vạn niên 8/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 8/11/2024: Ma Kết có nhân duyên tốt đẹp

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 8/11/2024: Ma Kết có nhân duyên tốt đẹp

Tử vi hôm nay 8/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 8/11/2024: Tuổi Hợi tài chính nhiều may mắn

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 8/11/2024: Tuổi Hợi tài chính nhiều may mắn

Xem tử vi 8/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 8/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Chuyến công tác nước ngoài đầu tiên của Chủ tịch nước Lương Cường có tầm quan trọng đặc biệt cả về song phương và đa phương

Chuyến công tác nước ngoài đầu tiên của Chủ tịch nước Lương Cường có tầm quan trọng đặc biệt cả về song phương và đa phương

Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng trả lời phỏng vấn báo chí trước thềm chuyến công tác của Chủ tịch nước Lương Cường tham dự APEC 2024, thăm chính thức Chile ...
Giá tiêu hôm nay 8/11/2024: Thị trường gặp áp lực bán ra, giá đồng loạt giảm sốc, giao dịch ảm đạm

Giá tiêu hôm nay 8/11/2024: Thị trường gặp áp lực bán ra, giá đồng loạt giảm sốc, giao dịch ảm đạm

Giá tiêu hôm nay 8/11/2024 tại thị trường trong nước ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 135.000 – 135.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 8/11/2024: Giá vàng giảm không ngừng, 'chớp cơ hội mua ngay'? Tương lai của vàng và USD dưới thời ông Trump?

Giá vàng hôm nay 8/11/2024: Giá vàng giảm không ngừng, 'chớp cơ hội mua ngay'? Tương lai của vàng và USD dưới thời ông Trump?

Giá vàng hôm nay 8/11/2024: Giá vàng xuống đáy nhiều tuần, 'chớp cơ hội mua ngay'? Tương lai của vàng và USD dưới thời ông Trump?
Hợp tác và kết nối du lịch giữa Việt Nam với Brunei và tiểu vùng BIMP – EAGA

Hợp tác và kết nối du lịch giữa Việt Nam với Brunei và tiểu vùng BIMP – EAGA

Ngày 6/11, Đại sứ quán Việt Nam tại Brunei Darussalam đã tổ chức Hội thảo 'Thúc đẩy hợp tác du lịch Việt Nam - Brunei và tiểu vùng Mekong – BIMP EAGA'
Du lịch Bình Định: Điểm tên các món đặc sản nức tiếng ở Quy Nhơn

Du lịch Bình Định: Điểm tên các món đặc sản nức tiếng ở Quy Nhơn

Không chỉ sở hữu vẻ đẹp hoang sơ của biển xanh, cát trắng, TP. Quy Nhơn (Bình Định) còn mang trọn ‘thế giới’ ẩm thực đa dạng và phong phú.
Việt Nam ‘bội thu’ du khách quốc tế trong 10 tháng đầu năm 2024

Việt Nam ‘bội thu’ du khách quốc tế trong 10 tháng đầu năm 2024

Trong 10 thị trường lớn nhất của du lịch Việt Nam, Hàn Quốc chiếm thị phần lớn nhất, Trung Quốc xếp ở vị trí thứ 2, theo sau là Mỹ, Nhật Bản…
Quảng Ninh phát triển xứng tầm vị trí trung tâm du lịch quốc tế

Quảng Ninh phát triển xứng tầm vị trí trung tâm du lịch quốc tế

Du lịch Quảng Ninh ngày càng phát triển, thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và bền vững...
Thung Nham: Bức tranh thiên nhiên sống động trong lòng Tràng An

Thung Nham: Bức tranh thiên nhiên sống động trong lòng Tràng An

Với vị trí giữa vùng lõi của Di sản thế giới Tràng An (Ninh Bình), Thung Nham mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị và khác biệt.
Hàng loạt sự kiện hấp dẫn hứa hẹn khuấy động Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Hòa Bình 2024

Hàng loạt sự kiện hấp dẫn hứa hẹn khuấy động Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Hòa Bình 2024

Từ ngày 15-23/11, Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Hòa Bình năm 2024 sẽ diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa, trải nghiệm hấp dẫn.
Phim Việt Nam ‘Ngày xưa có một chuyện tình’ chiếu khai màn HANIFF 2024

Phim Việt Nam ‘Ngày xưa có một chuyện tình’ chiếu khai màn HANIFF 2024

‘Ngày xưa có một chuyện tình’ - bộ phim của đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh đã vinh dự được lựa chọn chiếu khai mạc Liên hoan phim quốc tế Hà Nội 2024.
Ngày Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục hiện diện ở Brazil và Saudi Arabia

Ngày Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục hiện diện ở Brazil và Saudi Arabia

Được tổ chức ở Brazil và Saudi Arabia trong năm 2024, chương trình Ngày Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục tăng cường sự hiện diện trên bản đồ thế giới.
Hà Nội sẵn sàng tiếp đón khách quý tham dự Liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ VII

Hà Nội sẵn sàng tiếp đón khách quý tham dự Liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ VII

Baoquocte.vn. Với khẩu hiệu 'Điện ảnh: sáng tạo-cất cánh', Liên hoan phim quốc tế Hà Nội sẽ giới thiệu các tác phẩm đặc sắc của các nền điện ảnh trên thế giới.
Cà phê trứng - thức quà tinh tế, lắng sâu, thi vị của người Hà Nội

Cà phê trứng - thức quà tinh tế, lắng sâu, thi vị của người Hà Nội

Baoquocte.vn. Nhâm nhi tách cà phê trứng ấm nóng trên tay, ta như cảm nhận được cả hồn cốt Thủ đô đang ẩn sâu sau guồng quay nhộn nhịp của cuộc sống.
Kể chuyện nghề cổ bằng tranh lưu giữ nét đẹp truyền thống

Kể chuyện nghề cổ bằng tranh lưu giữ nét đẹp truyền thống

Nhà xuất bản Kim Đồng vừa ra mắt bộ sách 'Vang danh nghề cổ' - series tranh truyện độc đáo giới thiệu về các làng nghề thủ công - truyền thống của Việt Nam.
Xây dựng ‘hộ chiếu’ văn hóa

Xây dựng ‘hộ chiếu’ văn hóa

Khi tham gia giao lưu quốc tế, bản sắc văn hóa chính là 'tấm hộ chiếu' đặc biệt của người Việt, giúp nhận diện và tạo nên sự khác biệt giữa các nước.
Quảng bá di sản văn hóa Việt Nam tại Liên hoan phim quốc tế Hà Nội

Quảng bá di sản văn hóa Việt Nam tại Liên hoan phim quốc tế Hà Nội

Viện Phim Việt Nam tổ chức triển lãm 'Các di sản của Việt Nam được UNESCO công nhận – Trải nghiệm qua các thước phim điện ảnh' từ ngày 7-11/11.
Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Với bề dày lịch sử khoảng 5.000 năm, Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Sở Du lịch Ninh Bình vừa tổ chức Hội nghị công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An.
Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Các cuộc khảo sát bằng tia laser đã phát hiện một thành phố cổ rộng lớn thuộc nền văn minh Maya, có tuổi đời hàng thế kỷ ở Bán đảo Yucatán, Mexico.
Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Sóc Trăng hiện có trên 30 thương hiệu bánh pía được sản xuất từ nhiều cơ sở, doanh nghiệp, trong đó có những thương hiệu được xây dựng gần 100 năm.
Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Nhân rộng mô hình du lịch xanh là vô cùng cần thiết để phát triển du lịch bền vững cho Việt Nam.
Phiên bản di động