| A-100 Primer (ảnh) được phát triển dựa trên nền tảng của máy bay vận tải quân sự IL-76 của Nga. (Nguồn: UAC) |
A-100 Primer là phiên bản mới nhất của máy bay cảnh báo sớm và chỉ huy trên trên không của Nga. Tổ hợp không quân cảnh báo và dẫn đường này sẽ thay thế cho phiên bản A-50 và được mệnh danh là “sở chỉ huy bay”.
Hệ thống trinh sát và chỉ huy điện tử được bố trí trên A-100 Primer có nhiệm vụ phát hiện mục tiêu đối phương từ xa, điều khiển vũ khí tới để đánh chặn, tiêu diệt và truyền đạt thông tin thu thập được về các sở chỉ huy.
Nhờ có hệ thống trinh sát và chỉ huy điện tử đó mà các mục tiêu của đối phương được phát hiện, nhận biết và phân loại chỉ trong chớp mắt. Những thông tin này ngay lập tức được truyền về các trung tâm chỉ huy, từ đó, tọa độ mục tiêu được báo về cho tổ hợp phòng không trên bộ và trên biển.
A-100 Primer được phát triển dựa trên nền tảng của máy bay vận tải quân sự IL-76. “Sở chỉ huy bay” A-100 Primer là sản phẩm của sự kết hợp giữa tập đoàn Vega (đơn vị chuyên sản xuất radar quân sự và các thiết bị giám sát) với nhà máy sản xuất máy bay Taganrog mang tên Bariev, cùng nhiều cơ sở công nghiệp quốc phòng khác của Nga.
Hiện nay, cùng với không quân tiêm kích thế hệ mới là sự xuất hiện rất nhiều loại mục tiêu phi truyền thống khác. Đây cũng chính là lý do ra đời của máy bay cảnh báo sớm A-100 Primer.
A-100 Primer có nhiều tính năng vượt trội so với phiên bản tương tự của Nga cũng như phiên bản máy bay trinh sát tầm xa E-3 của không lực Mỹ. A-100 Primer có thể hoạt động liên tục trong khoảng 6 tiếng, với tầm hoạt động là 1.000km.
Thiết bị vô tuyến điện tử đặc biệt mà máy bay này mang theo có khối lượng lên tới 20 tấn. Trên thế giới hiện chỉ có vài quốc gia có thể sản xuất được những thiết bị như vậy. Riêng thiết bị của vô tuyến điện tử do Nga chế tạo, khó có quốc gia nào có thể vượt qua.
"Radar bay" A-100 Primer có thể cùng lúc phát hiện, giám sát được 300 mục tiêu trên không, trên bộ và trên biển ở cự ly 650km, đồng thời chỉ huy các máy bay không người lái, có khả năng duy trì thông tin ổn định với các cụm quân.
Được trang bị tổ hợp ăng-ten mảng pha, A-100 Primer có thể tiếp nhận thông tin không chỉ từ chính radar của mình, mà còn có thể tiếp nhận thông tin từ vệ tinh vũ trụ.
Vũ khí này được tích hợp những thành tựu khoa học mới nhất trong lĩnh vực radar, lĩnh vực công nghệ thông tin và lĩnh vực điện tử.
Máy bay cảnh báo sớm A-100 có tỷ lệ nội địa hóa cao. Việc chuyển sang sử dụng chip điện tử do Nga tự chế tạo bước đầu cũng gặp không ít khó khăn, song “cái khó ló cái khôn”, tất cả thử thách đều đã vượt qua.
Lực lượng không quân vũ trụ Nga hiện cần tối thiểu 15 chiếc A-100 Primer và để đáp ứng đầy đủ nhu cầu, cần phải có 39 chiếc “Radar bay” A-100. Thế nhưng, theo ngân sách mua sắm vũ khí của Nga từ nay đến năm 2027, số lượng này khó có thể đạt được.
Vừa qua, máy bay A-100 Primer đã hoàn thành chuyến bay thử nghiệm đầu tiên. Dự kiến A-100 Primer bắt đầu được trang bị cho quân đội Nga từ năm 2024.