Nói thẳng trong thế giới phẳng

Dư Hồng Quảng
Phó Giám đốc Sở Ngoại vụ Phú Thọ
TGVN. Trong quá trình hội nhập và phát triển, những khác biệt về văn hóa là điều đặc biệt cần lưu ý. Nhưng có một thực tế là, dù khác biệt đến đâu thì những giá trị phổ quát vẫn luôn được chấp nhận. Nói thẳng nói thật là một trong những giá trị phổ quát như thế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
ban ve noi thang trong the gioi phang Phụ nữ cần “định vị” hình ảnh bản thân trong thế giới phẳng
ban ve noi thang trong the gioi phang Bảo hộ công dân trong thế giới phẳng
ban ve noi thang trong the gioi phang
Phó Đại sứ Israel tại Việt Nam Doron Lebovich giao lưu với sinh viên trường Đại học Hùng Vương. (Ảnh: HQ)

“Văn hóa tranh cãi” - động lực thúc đẩy tiến bộ xã hội

Hãy lấy trường hợp đất nước Israel (Do Thái) làm ví dụ.Dân số của Israel chỉ chiếm 0,2% thế giới, nhưng họ giành tới 30% tổng giải Nobel của cả loài người. Vì sao người Do Thái thông thái đến thế? Tôi đã trăn trở mãi với câu hỏi này cho đến khi gặp ông Doron Lebovich, Phó đại sứ Israel tại Việt Nam.

Theo ông Doron Lebovich, có mấy điểm khái quát về người Israel là không sợ thất bại, không sợ đối đầu, suy nghĩ toàn cầu và tò mò khám phá. Hơn 2000 năm phiêu dạt khắp thế giới, dân tộc Israel luôn giữ thái độ có thể làm được bất cứ việc gì.

Với người Israel, văn hóa đặt câu hỏi là chìa khóa của đổi mới sáng tạo. Khi đứa trẻ đi học về, người mẹ Việt Nam thường hỏi hôm nay con được điểm mấy, trong khi người mẹ Israel sẽ hỏi hôm nay ở lớp con có hỏi được câu nào hay không. Luôn luôn đặt câu hỏi trong trường học và ngoài trường đời là truyền thống của người Israel.

Người Israel thường không dễ dàng chấp nhận ngay điều người khác nói. Rất hiếm có dân tộc nào từ trên 2.000 năm trước đã có một diễn đàn như “Talmud” của người Israel. Đó là chỗ cho phép các nhà thông thái và giới trí thức được phản biện để thúc đẩy tiến bộ xã hội.

Theo cuốn “Câu chuyện Do Thái” của Đặng Hoàng Xa, thì người Israel là những người có tinh thần phê và tự phê cao nhất thế giới. Họ sẵn sàng và thường háo hức xem xét lại tất cả những điều họ tin, nghĩ và làm. Nghệ sỹ hài nổi tiếng Ephraim Kishon đã viết về người Israel: “Khi tàu gần cập bờ và trời rất nóng, mọi người bắt đầu chỉ trích chính phủ về thời tiết”.

Chỉ trích là một phần thiết yếu của sự cởi mở để cải thiện, thích ứng và đổi mới. Nói như Phó đại sứ Doron Lebovich, thì đó là tinh thần “challenge authority” của người Israel, tạm dịch là “hay cãi”. Trong tiếng Hebrew, “chutzhap” nghĩa là “cả gan, liều lĩnh”.

Ở Israel, sinh viên thường cả gan tranh luận với giáo sư, nhân viên liều lĩnh thách thức ông chủ. Trong các xã hội lấy sự ổn định và trật tự trên dưới là cốt lõi văn hóa thì thái độ trên bị coi là không thể chấp nhận được. Ngược lại, người Israel khuyến khích điều đó. Theo họ, “văn hóa tranh cãi” và “sự không hài lòng với hiện tại” mới là động lực thúc đẩy tiến bộ xã hội. Cựu Tổng thống Israel Shimon Peres từng nói: “Đóng góp lớn lao nhất của người Israel trong lịch sử là sự không hài lòng. Điều đó không may cho chính trị nhưng thật tốt cho khoa học”.

ban ve noi thang trong the gioi phang
Người Do Thái cho rằng, văn hóa đặt câu hỏi mới là chìa khóa của đổi mới, sáng tạo. (Nguồn: Trí thức trẻ)

Hài lòng với đèn dầu sẽ không tìm ra điện

Có nhiều cách hiểu về hài lòng và không hài lòng. Làm hài lòng một số ít có khi lại mất lòng số đông và ngược lại.

Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt là một trong những người tiên phong trong sự nghiệp Đổi Mới ở Việt Nam. Ông từng khuyến khích cấp dưới và báo chí giúp cho Thủ tướng và Chính phủ bằng cách nói thẳng và thông tin thật. Ông cho rằng, báo chí chỉ chăm chú làm hài lòng ông thì có thể làm cho ông thích, nhưng như thế chẳng có ích gì.

Ở Trung Quốc ngày xưa, Hàn Phi Tử từng nói: "Biển Thước trị bệnh thì lấy dao chích vào xương, bậc thánh nhân cứu nguy cho nước dùng lời trung làm lỗ tai nghe khó chịu. Chích vào xương thì thân thể đau một chút, nhưng đất nước được phúc lâu dài".

Ở Nhật Bản, đã từng có giai đoạn quyền lực của Mạc phủ lấn át nhà vua. Sử chép rằng, gặp lúc quốc khố khánh kiệt, Chúa Yoshimune vay tiền nhà giàu giúp dân, công kích sự xa xỉ của quan lại, sa thải bớt cung nữ trong triều. Trước đền vua, nhà chúa cho lập một tòa án, đặt một thùng thư để nhận đơn kiện cáo và khuyến khích dân chúng đưa ra ý kiến phản biện chính phủ, chỉ trích quan tham. Có một người công kích chính trị của nhà chúa, chúa Yoshimune liền cho đem bản cáo trạng đọc trước công chúng và trọng thưởng người đó. Vì thế uy tín của Mạc phủ ngày càng tăng. Đó là một trong những lý do khiến chế độ Mạc phủ kéo dài gần 700 năm ở Nhật Bản.

Không sợ chỉ trích, khuyến khích phản biện là di sản của nhà lãnh đạo nổi tiếng Nam Phi Nelson Mandela. Khi bàn giao chức Tổng thống cho người kế nhiệm là Thabo Mbeki, ông Nelson Mandela đã nói: “Hãy tập hợp chung quanh anh những người chân chính, dám nói thật cho anh nghe mọi việc, chứ không nên tập hợp quanh anh những người chỉ biết nịnh”.

Hội nhập quốc tế là cùng ra sân chơi chung, cùng trong thế giới phẳng. Tại một hội thảo do Phòng công nghiệp và thương mại Việt Nam (VCCI) phối hợp với Cơ quan phát triển Quốc tế Hoa Kỳ tổ chức gần đây, ông Nguyễn Văn Đệ, Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam và Chủ tịch CLB Bóng đá Thanh Hóa (bầu Đệ), đã phát biểu “giờ chỉ có nói thẳng nói thật với nhau mới phát triển được, chứ cứ nịnh nhau thì không phát triển được đâu”.

Những ý kiến thẳng thắn như của bầu Đệ được nhiều người đồng tình. Các cơ quan chức năng đang nghiên cứu có thể đề xuất bổ sung vào Luật cán bộ công chức các quy định về văn hóa công vụ, trong đó có việc cấm công chức nịnh bợ cấp trên. Nếu điều này được thực hiện, sẽ là một sự thay đổi lớn, không chỉ về quy định pháp luật, mà còn là một bước tiến về văn hóa. Nó chứng tỏ tâm trạng xã hội đang không hài lòng với cách chúng ta vẫn làm hài lòng nhau xưa nay.

Cuối cùng, tôi nghĩ không gì hơn là dẫn lời nhà phát minh thiên tài người Mỹ Thomas Edison: “Nếu hài lòng với đèn dầu, chỉ tìm cách cải thiện đèn dầu, sẽ không bao giờ kiếm ra điện”.

ban ve noi thang trong the gioi phang Hà Lan sáng tạo tìm cách "sống chung" với "giặc" nước

Trước thềm chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte ngày 9/4, Báo Thế giới & Việt Nam xin giới thiệu tới ...

ban ve noi thang trong the gioi phang Trung Quốc nỗ lực vì "phong cách sống xanh"

Ngày 4/5, Uỷ ban Phát triển và Cải cách, Bộ Bảo vệ Môi trường Trung Quốc và 12 bộ, ban ngành khác của Trung Quốc ...

ban ve noi thang trong the gioi phang Bình đẳng giới trong thế giới “phẳng”

“Bình đẳng giới là chìa khóa giúp người phụ nữ nhận ra giá trị đích thực của mình, được tôn trọng và yêu thương. Còn ...

Đọc thêm

Giá xăng dầu hôm nay 19/3: Nhu cầu nhiên liệu tại Trung Quốc hồi phục hỗ trợ giá dầu

Giá xăng dầu hôm nay 19/3: Nhu cầu nhiên liệu tại Trung Quốc hồi phục hỗ trợ giá dầu

Giá xăng dầu hôm nay 19/3, thế giới duy trì đà tăng khi sản lượng xuất khẩu dầu thô của Iraq và Saudi Arabia giảm xuống, thị trường Trung Quốc ...
Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có phần trả lời chất vấn thuyết phục đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có phần trả lời chất vấn thuyết phục đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân

Lần đầu tiên xuất hiện tại “ghế nóng” nhưng Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đã trả lời cặn kẽ, đầy đủ 38 câu hỏi được 32 đại biểu Quốc hội ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 20/3/2024, Lịch vạn niên ngày 20 tháng 3 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 20/3/2024, Lịch vạn niên ngày 20 tháng 3 năm 2024

Lịch âm 20/3. Lịch âm hôm nay 20/3/2024? Âm lịch hôm nay 20/3. Lịch vạn niên 20/3/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 20/3/2024: Tuổi Tý tình cảm bền chặt

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 20/3/2024: Tuổi Tý tình cảm bền chặt

Xem tử vi 20/3 - tử vi 12 con giáp hôm nay 20/3/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Chu Thanh Huyền xinh đẹp ngọt ngào bên Quang Hải trong bộ ảnh trước đám cưới

Chu Thanh Huyền xinh đẹp ngọt ngào bên Quang Hải trong bộ ảnh trước đám cưới

Chu Thanh Huyền, vợ cầu thủ Quang Hải, thay nhiều mẫu váy cưới, trong đó có các mẫu đầm tinh xảo của NTK Trà Linh trong ảnh pre-wedding.
Gần 5.000 học sinh tỉnh Tây Ninh được cung cấp thông tin về biển, đảo và tư vấn tuyển sinh quân sự năm 2024

Gần 5.000 học sinh tỉnh Tây Ninh được cung cấp thông tin về biển, đảo và tư vấn tuyển sinh quân sự năm 2024

Ngày 18/3 diễn ra buổi thông tin tuyên truyền biển, đảo và thu hút nguồn nhân lực cho Quân chủng Hải quân tại 4 trường THPT tại Tây Ninh.
TP. Hồ Chí Minh: Đề xuất tách Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa

TP. Hồ Chí Minh: Đề xuất tách Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa

Sở GD&ĐT TP. Hồ Chí Minh đề xuất tách Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa thành 2 trường.
Tuyển sinh Đại học 2024: Hoàn thiện phần mềm tuyển sinh trên toàn hệ thống

Tuyển sinh Đại học 2024: Hoàn thiện phần mềm tuyển sinh trên toàn hệ thống

Để tạo thuận lợi cho công tác tuyển sinh Đại học 2024 trên toàn hệ thống, phần mềm tuyển sinh tiếp tục được hoàn thiện thêm một bước nữa.
Cuộc đời nữ giáo sư đầu tiên của châu Âu

Cuộc đời nữ giáo sư đầu tiên của châu Âu

Laura Bassi, người phụ nữ đầu tiên là giáo sư tại châu Âu, có sự nghiệp thành công nhưng đời sống cá nhân của bà lại tràn ngập những nốt trầm.
Nam sinh tiểu học tiết lộ bí quyết đạt điểm môn Toán cao nhất thế giới

Nam sinh tiểu học tiết lộ bí quyết đạt điểm môn Toán cao nhất thế giới

Em Bùi Khôi Nguyên, học sinh Trường Tiểu học An Bình, TP Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh vừa đạt điểm môn Toán ở bậc tiểu học cao nhất thế giới.
Con người đón 'sóng thần' công nghệ thế kỷ XXI

Con người đón 'sóng thần' công nghệ thế kỷ XXI

Các trường phổ thông có thể chủ động đưa AI vào chương trình giảng dạy để học sinh hiểu và được tiếp cận AI một cách tích cực.
Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Mỗi người sẽ có các tiêu chuẩn khác nhau về hạnh phúc. Tiêu chuẩn này dựa trên sự thoải mái, hài lòng của người đó với chính tiêu chí của họ.
Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Xin hỏi đi xe đạp vi phạm nồng độ cồn có bị xử phạt không? Mức xử phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu? - Độc giả Hoàng Yến
Nga: Thủ đô Moscow tăng cường xe buýt điện thân thiện môi trường

Nga: Thủ đô Moscow tăng cường xe buýt điện thân thiện môi trường

Thị trưởng Moscow cho biết, thủ đô nước Nga có hơn 1.500 xe buýt điện thân thiện với môi trường đang hoạt động, thay thế xe buýt truyền thống.
Hỗ trợ sinh kế bền vững cho người dân Đắk Nông

Hỗ trợ sinh kế bền vững cho người dân Đắk Nông

Dự án 'Viện trợ quốc tế khẩn cấp để hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau lũ quét năm 2023' đã hỗ trợ hiệu quả cho người dân tại Đắk Nông.
Hội nghị toàn quốc Hội Nhà báo năm 2024: Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển

Hội nghị toàn quốc Hội Nhà báo năm 2024: Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển

Ngày 18/3 tại TP. Hồ Chí Minh, Hội Nhà báo Việt Nam long trọng tổ chức Hội nghị toàn quốc 2024, hướng tới Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.
Lai Châu nỗ lực an cư cho người dân sau lũ

Lai Châu nỗ lực an cư cho người dân sau lũ

Dự án 'Viện trợ khẩn cấp quốc tế để hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau lũ quét năm 2023' hỗ trợ phục hồi sinh kế, sửa nhà cho người dân tỉnh Lai ...
Hàn Quốc lại chìm trong bụi mịn, chuyên gia cảnh báo đỏ nguy hiểm đến sức khỏe

Hàn Quốc lại chìm trong bụi mịn, chuyên gia cảnh báo đỏ nguy hiểm đến sức khỏe

Ngày 17/3, lần đầu tiên kể từ đầu năm tới nay, gần như cả đất nước Hàn Quốc chìm trong màu vàng của bụi và cát.
Vi khuẩn salmonella nguy hiểm thế nào?

Vi khuẩn salmonella nguy hiểm thế nào?

Vi khuẩn Salmonella thường gây ra bệnh tiêu chảy, nhưng cũng có thể nhiễm bệnh đến các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm máu, xương và khớp xương.
Nên uống cà phê như thế nào để tránh ngộ độc?

Nên uống cà phê như thế nào để tránh ngộ độc?

Nếu uống quá 4-5 tách cà phê mỗi ngày sẽ khiến cơ thể bị gây hại và nếu hấp thụ 1,2g caffeine, tương đương 12 tách cà phê sẽ xảy ra tình trạng ngộ độc.
Các bác sĩ X-quang tại Nga có cơ hội sử dụng AI để xác định 54 loại bệnh

Các bác sĩ X-quang tại Nga có cơ hội sử dụng AI để xác định 54 loại bệnh

Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin cho biết các bác sĩ đã sẵn sàng thử nghiệm và triển khai các dịch vụ trí tuệ nhân tao (AI) mới cho nghiên cứu X-quang.
Làm thế nào để biết bạn đang ăn quá nhiều đường và cách phòng tránh?

Làm thế nào để biết bạn đang ăn quá nhiều đường và cách phòng tránh?

Ăn nhiều đường không tốt cho sức khỏe nhưng nhiều người không biết mình đang ăn quá nhiều loại thực phẩm này. Vậy có dấu hiệu nào cảnh báo không?
Hàng loạt bác sĩ nghỉ việc, nhiều bệnh viện Hàn Quốc tiếp tục hoãn và hủy các ca phẫu thuật

Hàng loạt bác sĩ nghỉ việc, nhiều bệnh viện Hàn Quốc tiếp tục hoãn và hủy các ca phẫu thuật

Hơn 90% trong tổng số 13.000 bác sĩ thực tập và bác sĩ nội trú của Hàn Quốc đã nộp đơn xin nghỉ việc hàng loạt trong gần 3 tuần qua.
XSMB 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. dự đoán XSMB 19/3/2024

XSMB 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. dự đoán XSMB 19/3/2024

XSMB 19/3 - Trực tiếp Kết quả xổ số miền Bắc nhanh nhất hôm nay, thứ 3 ngày 19/3/2024. KQSXMB. SXMB 19/3. dự đoán XSMB 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3. XSMB thứ 3
Vietlott 19/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 19/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 19/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay 19/3/2024 từ trường quay tầng 19, số 23 Lạc Trung, Hà Nội. Vietlott Power 655 hôm nay.
XSMT 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. SXMT 19/3/2024

XSMT 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. SXMT 19/3/2024

XSMT 19/3 - Trực tiếp Kết quả xổ số miền Trung ngày 19 tháng 3 năm 2024. KQSXMT. SXMT 19/3. xổ số hôm nay 19/3. XSMT thứ 3. KQXSMT 19/3/2024
XSMN 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Ba 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Ba 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3 - xổ số hôm nay 19/3. Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 19/3/2024. KQXSMN thứ 3. SXMN 19/3. Kết quả xổ số ngày 19 tháng 3
XSMN 18/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3/2024

XSMN 18/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3/2024

XSMN 18/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 18/3/2024. SXMN 18/3/2024. kết quả xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3. XSMN thứ 2.
Vietlott 18/3, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 18/3, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 18/3 - xổ số Vietlott Max 3D 18/3. Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay 18/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott 3D hôm nay.
Phiên bản di động