Nỗi trăn trở mang tên tiếng Việt

Việc học Tiếng Việt ngày càng trở nên cấp bách đối với cộng đồng người Việt tại Kiev (Ukraine) khi nguy cơ thế hệ con em có khả năng bị đồng hóa cao.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
noi tran tro mang ten tieng viet Cộng đồng người Việt tại Ukraine tri ân các liệt sĩ
noi tran tro mang ten tieng viet Triển lãm ảnh đất nước, con người Việt Nam tại Ukraine

Tôi đã từng tình cờ gặp những nhóm người vốn dĩ có gốc gác Triều Tiên. Điều khá ngạc nhiên là lúc nói chuyện với nhau, họ đều dùng tiếng Nga. Tôi tò mò hỏi thì được biết tiếng Nga là ngôn ngữ chính thống của họ,  còn tiếng Triều Tiên thì ngay đến những bậc cao niên nhất cũng không biết và những gì để nhận biết về họ chỉ còn là vóc dáng gốc Á. Như vậy, có thể nói một bộ phận người Triều Tiên đã bị đồng hóa hoàn toàn với người bản địa bởi mất đi ngôn ngữ mẹ đẻ.

noi tran tro mang ten tieng viet
Trẻ em Việt ở Kiev.

Thực trạng ở Kiev

Có một thực tế ở Ukraine là khi  chưa đến tuổi đi học, trẻ em Việt nói tiếng Việt khá trơn tru lưu loát, nhưng khi đã đi học rồi, tiếng Việt ngày càng kém đi. Hiện nay, trong các sự kiện tập trung cộng đồng hoặc từng nhóm gia đình, ai cũng dễ nhận thấy thế hệ con cháu thường túm tụm thành nhóm riêng và hầu như không sử dụng tiếng Việt để giao tiếp với nhau. Chúng chỉ nói tiếng Nga hoặc Ukraine và khi bị người lớn khiển trách, chúng nói rằng “không dùng tiếng Việt vì khó diễn tả hết ý”.

Điều đáng lo ngại đối với mỗi gia đình là khi con cái và cha mẹ xa cách nhau, không hiểu nhau, mỗi khi tan trường về nhà, trừ bữa cơm gia đình quây quần, còn lại trẻ em thường sống thu mình trong góc riêng. Nhiều cháu còn vùi đầu vào mạng Internet và chơi game. Tất yếu, các cháu sẽ dần quên tiếng mẹ đẻ. Giai đoạn học phổ thông, cái nguy hại chưa thật rõ ràng, nhưng đến khi học Đại học, tiếng Việt sẽ thực sự trở thành vấn đề nan giải.

Nhìn vào sự bất ổn của Ukraine từ mấy năm nay, cơ hội để con em người Việt tìm được việc làm ngay trên mảnh đất này  vô cùng khó khăn. Không ít bậc cha mẹ đã hướng cho con học xong sẽ trở về Tổ quốc tìm việc. Tuy nhiên, điều buồn nhất là có nhiều cháu, dù tốt nghiệp xuất sắc ở các trường bên này, nhưng vì không đủ khả năng tiếng Việt, đã bị loại khi phỏng vấn xin việc.

Từ thực trạng tiếng Việt của con em cộng đồng tại Kiev, chúng ta có thể hình dung ra cảnh tượng như sau: khi thế hệ thứ nhất về với tổ tiên, thế hệ thứ hai giao tiếp chỉ bằng ngôn ngữ bản địa và chắc chắn, họ sẽ không dạy con mình tiếng Việt bởi bản thân họ biết rất ít. Như vậy, thế hệ thứ ba trở đi sẽ hoàn toàn không dùng một chút nào nữa, khác gì mất gốc. Và hiện tượng đồng hóa  sẽ đến trong một ngày không xa.

Vì đâu nên nỗi?

Một số cha mẹ nghĩ rằng con mình là người Việt, lo gì không biết tiếng Việt nên để các con phát triển tự nhiên, không quan tâm đúng mức. Vì vậy, khi các con từ mấy tháng tuổi, họ đã thuê bảo mẫu người địa phương chăm sóc con cho tới khi đến trường, hoặc gửi luôn con ở nhà bảo mẫu. Ngôn ngữ bản địa ngấm dần vào các con từ thuở nằm nôi.

Đặc thù cộng đồng người Việt tại Kiev sống rải rác ở các căn hộ, chứ không tập trung thành làng như ở thành phố Kharkov hoặc Odessa nên giao lưu giữa con  trẻ cũng ít nhiều bị hạn chế. Trẻ em sống trong môi trường học với các bạn là người bản địa, học tiếng bản địa, nhất là càng lên lớp trên phải học thêm nhiều ngoại ngữ khác nhau cũng ảnh hưởng tới tiếng Việt.

Hơn nữa, có những  gia đình, phụ huynh còn dùng tiếng Nga để nói chuyện với con vì thấy con không hiểu hết tiếng Việt. Những cuộc mưu sinh cứ cuốn các bậc cha mẹ đi, khiến họ không thể sâu sát việc học của con. Có người lại chỉ chú trọng cho con học thêm các bộ môn khác, không quan tâm đúng mức đến việc rèn tiếng Việt. Đáng lo hơn, trẻ em Việt tại Kiev không được học tiếng Việt từ bậc tiểu học vì thiếu thầy, cô giảng dạy theo giáo trình cơ bản một cách hệ thống.

Cần giải pháp tổng thể

Lâu nay trong cộng đồng, một số cha mẹ tự dạy tiếng Việt cho con hoặc tìm thuê thầy cô về nhà dạy riêng; một số có điều kiện hơn cho con về Việt Nam học vào dịp hè. Tuy nhiên, với tình hình khó khăn hiện tại, việc cho con về nước học tiếng Việt đã trở nên xa vời với nhiều người.

Thực tế, một số bậc cha mẹ khi con vào đại học đã cho con về Việt Nam học theo diện trao đổi sinh viên giữa hai nước hoặc giữa các trường đại học với nhau. Khi tốt nghiệp xong, các con có thể có cơ hội tìm được việc làm trong nước, hoặc nếu quay trở lại Ukraine, các con vẫn hoàn toàn làm chủ được tiếng Việt cả viết và nói. Ở khu vực Troeshina (quận Desnhiansk) có trường phổ thông số 251 mang tên Hồ Chí Minh. Cách đây khoảng 10 năm, nhà trường cũng đã đào tạo được vài ba khóa tiếng Việt. Nhưng  vì thiếu thầy cô giáo và một phần cũng do các bậc phụ huynh chưa thấy hết tầm quan trọng của việc học tiếng Việt, các lớp đã phải tạm dừng hoạt động. Đến nay, lớp học tiếng Việt này đã được khôi phục lại nhưng chỉ là giải pháp tạm thời với sự tham gia của tám cháu nhỏ.

Ở Kiev, tôi thấy thuận lợi lớn chính là nguồn cung giáo viên từ các thầy cô giáo ở bộ môn tiếng Việt - Đại học Tổng hợp Taras Shevchenko Kiev. Thậm chí, các em sinh viên năm cuối khoa Tiếng Việt cũng có đủ khả năng truyền giảng cho trẻ em tiểu học. Học phí do phụ huynh “tự lực cánh sinh” là chủ yếu. Họ rất cần có sự chung sức của các tổ chức hội, đoàn với các sinh hoạt cộng đồng như Trại hè thanh thiếu niên, Rằm Trung Thu, các cuộc thi nói, viết tiếng Việt...

Song, điều quan trọng và tốt nhất là phải tạo được nguồn giáo viên lâu dài từ chính thế hệ con em. Muốn vậy, phụ huynh có thể xin cho con em mình vào học tự túc môn tiếng Việt tại trường Taras Shevchenko hoặc đăng ký về Việt Nam theo chương trình trao đổi. Việc cần thiết  là thành lập một quỹ học tiếng Việt được xã hội hóa, kêu gọi sự giúp đỡ của các tổ chức, doanh nghiệp, hội đoàn, các mạnh thường quân... để mua sách vở giáo khoa, tài liệu, cũng như giáo cụ trực quan hỗ trợ công tác giảng dạy và khen thưởng.

noi tran tro mang ten tieng viet Người Việt tại Ukraine hướng về miền Trung

Chiều 18/11, Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraine đã tổ chức Lễ tiếp nhận tiền quyên góp ủng hộ đồng bào miền Trung khắc ...

noi tran tro mang ten tieng viet Bảo vệ quyền lợi chính đáng của cộng đồng người Việt Nam tại Odessa

Đoàn công tác của Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraine đã làm việc với cơ quan chức năng sở tại để bảo vệ quyền ...

noi tran tro mang ten tieng viet Đại sứ Việt Nam tại Ukraine Hồ Đắc Minh Nguyệt: Tổ chức quy củ như cộng đồng người Việt tại Ukraine

Tại Ukraine có khoảng 10.000 người Việt Nam nhưng được tổ chức trong một hệ thống hội đoàn rất quy củ, chặt chẽ. Đó là ...

Hồ Sỹ Trúc (từ Kiev)

Đọc thêm

Speaking 4 the Planet Pilot 2026: Khi tuổi trẻ cất tiếng vì tương lai bền vững

Speaking 4 the Planet Pilot 2026: Khi tuổi trẻ cất tiếng vì tương lai bền vững

Speaking 4 the Planet Pilot 2026 mở ra một sân chơi hùng biện song ngữ quy mô quốc gia, nơi học sinh Việt Nam thể hiện tư duy phản biện ...
Hai 'bà ngoại' gần 90 tuổi thu hút hàng triệu lượt xem trên Instagram

Hai 'bà ngoại' gần 90 tuổi thu hút hàng triệu lượt xem trên Instagram

Những video giản dị của hai bà ngoại tại lò bánh cổ Santa Caterina thu hút hàng triệu lượt xem trên Instagram, biến Altamura thành điểm đến du lịch nổi ...
Chống khai thác IUU: Quảng Trị siết chặt kiểm tra từ cảng cá đến ngư trường, An Giang chuẩn hóa quản lý nghề cá

Chống khai thác IUU: Quảng Trị siết chặt kiểm tra từ cảng cá đến ngư trường, An Giang chuẩn hóa quản lý nghề cá

Năm 2025 đánh dấu bước chuyển quan trọng của một số địa phương trên cả nước trong công tác chống khai thác IUU.
Ra mắt Không gian Triển lãm số 'Hà Nội Rạng rỡ - Ánh sáng và Di sản'

Ra mắt Không gian Triển lãm số 'Hà Nội Rạng rỡ - Ánh sáng và Di sản'

Tối ngày 26/12/2025, tại địa chỉ 93 Đinh Tiên Hoàng, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, Không gian triển lãm số “Hà Nội Rạng Rỡ - Ánh sáng và Di sản” ...
Thấy gì qua chính sách năng lượng xanh của Uzbekistan?

Thấy gì qua chính sách năng lượng xanh của Uzbekistan?

Uzbekistan đang nỗ lực để trở thành quốc gia dẫn đầu trong khu vực Trung Á trong việc thực hiện các mục tiêu xanh hoá.
Đoàn đại biểu dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh

Đoàn đại biểu dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh

Chiều 26/12, tại Hà Nội, Đoàn đại biểu dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Những thông điệp chiến lược từ Điện Kremlin

Những thông điệp chiến lược từ Điện Kremlin

Thông điệp Tổng thống Vladimir Putin chuyển tải trong cuộc gặp gỡ cuối năm cho thấy cách Moscow đánh giá cục diện toàn cầu và hàm ý chính sách của Moscow.
Tiêu điểm nỗ lực tạo dựng niềm tin

Tiêu điểm nỗ lực tạo dựng niềm tin

Diễn đàn quốc tế về hòa bình và niềm tin, diễn ra tại thủ đô ở Ashgabat của Turkmenistan vào ngày 12/12 kỳ vọng góp phần thúc đẩy hòa bình và phát triển.
Phép thử với G20

Phép thử với G20

Lần này tại Johannesburg, bất bình đẳng trong phát triển sẽ là phép thử với nỗ lực của G20.
Tổng thống Kazakhstan thăm Nga: Tìm thế đứng cân bằng

Tổng thống Kazakhstan thăm Nga: Tìm thế đứng cân bằng

Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev thăm Nga từ 11-12/11 nhằm củng cố quan hệ với láng giềng thân thiết, đồng thời là đồng minh chiến lược.
Hội nghị cấp cao ASEAN 47: Tạo dấu mốc với ASEAN

Hội nghị cấp cao ASEAN 47: Tạo dấu mốc với ASEAN

Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 được kỳ vọng tạo dấu mốc phát triển mới cho khu vực.
Đau đầu với cam kết

Đau đầu với cam kết

Chi tiêu quốc phòng là các chủ đề chính tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng khối quân sự NATO đang diễn ra tại Brussels.
Thấy gì qua chính sách năng lượng xanh của Uzbekistan?

Thấy gì qua chính sách năng lượng xanh của Uzbekistan?

Uzbekistan đang nỗ lực để trở thành quốc gia dẫn đầu trong khu vực Trung Á trong việc thực hiện các mục tiêu xanh hoá.
Kinh tế không gian mới: Một mặt trận cạnh tranh đang nóng lên?

Kinh tế không gian mới: Một mặt trận cạnh tranh đang nóng lên?

Theo học giả He Yan trên Modern Diplomacy, “nền kinh tế không gian mới” đã trở thành một mặt trận cạnh tranh đang nóng lên giữa các quốc gia.
Nhìn lại thế giới 2025: 12 tháng gian nan đầy thử thách, lực đẩy xung đột như 'ngựa bất kham', hòa bình mờ lối

Nhìn lại thế giới 2025: 12 tháng gian nan đầy thử thách, lực đẩy xung đột như 'ngựa bất kham', hòa bình mờ lối

Năm 2025 thế giới chứng kiến những đổi thay đầy bất định và khó lường.
Ai đang nắm 'chìa khóa' an ninh của Ukraine?

Ai đang nắm 'chìa khóa' an ninh của Ukraine?

Dù Tổng thống Ukraine có tin tưởng các cam kết của Mỹ mạnh mẽ đến đâu, quyền lực thực sự có thể vẫn nằm trong tay Nga.
Chiến lược an ninh kinh tế Nhật Bản: Tìm lại vầng sáng dưới ánh dương

Chiến lược an ninh kinh tế Nhật Bản: Tìm lại vầng sáng dưới ánh dương

Nhật Bản chi tiêu mạnh để tìm lại vai trò dẫn đầu trong ngành bán dẫn thông qua các dự án lớn nhằm đảm bảo an ninh kinh tế.
Bốn kịch bản thế giới 2026: Sự pha trộn của biến động sẽ làm nên một 'thế giới kiên cường'

Bốn kịch bản thế giới 2026: Sự pha trộn của biến động sẽ làm nên một 'thế giới kiên cường'

Mô hình 'thế giới kiên cường' là mô hình nhận được nhiều sự chú ý nhất từ các nhà hoạch định chính sách quốc tế.
Phiên bản di động