Ngày 5/3, đảng cầm quyền Dân chủ Tự do (LDP) ở Nhật Bản đã phê chuẩn những sửa đổi điều lệ đảng, cho phép ông Shinzo Abe tham gia tranh cử Chủ tịch đảng. Ở Nhật Bản, Chủ tịch đảng chiếm đa số là Thủ tướng, do đó đây có thể coi là việc mở đường cho ông Shinzo Abe trở thành người nắm quyền lâu nhất ở nước này trong thời kỳ hậu Chiến tranh Thế giới thứ Hai.
Hiện đang ở năm thứ 5 của nhiệm kì, nếu có thể tiếp tục nắm quyền thì tới tháng 8/2020, ông Abe sẽ phá kỷ lục của ông Eisaku Sato, người đảm nhiệm vị trí Thủ tướng từ năm 1964 – 1972. Điều này là hiếm hoi khi trong thời gian gần đây, Nhật Bản đã có 6 Thủ tướng trong vòng 6 năm trước khi ông Abe quay trở lại chức vụ này vào tháng 12/2012.
Đây được coi là bước ngoặt đáng chú ý đối với ông Abe, người trước đây cũng đã có một giai đoạn giữ chức Thủ tướng khá ngắn, chỉ vỏn vẹn 1 năm. Giới phân tích cho rằng nhà lãnh đạo 62 tuổi đã rút được kinh nghiệm từ nhiệm kỳ Thủ tướng đầu tiên của mình, khi ông đã quá tập trung vào nhiều vấn đề gây chia rẽ như sửa đổi Hiến pháp và tăng cường giáo dục lòng yêu nước, khiến ông sớm bị thất thế. Lần này, ông đã đưa ra một chính sách kinh tế rộng mở - với một cái tên đầy thu hút “Abenomics” - làm tiên phong và trọng tâm trong giai đoạn tranh cử của mình.
| Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. (Nguồn: AP) |
Tuy nhiên, việc tập trung vào các vấn đề kinh tế trước không có nghĩa là ông Abe từ bỏ các mục tiêu như sửa đổi bản Hiến pháp, được soạn thảo sau Chiến tranh Thế giới thứ hai. Phát biểu tại phiên họp hàng năm của đảng LDP, ông Abe tuyên bố: “Hiến pháp đại diện cho hình thái đất nước chúng ta và nó cần phải thể hiện tương lai lý tưởng của Nhật Bản”. Việc có thêm một nhiệm kì thứ ba sẽ giúp ông Abe có thời gian giành được 2/3 số phiếu ủng hộ của nghị viện và trưng cầu ý dân toàn quốc để thực hiện mục tiêu của mình.
Ngoài ra, một nhiệm kỳ thứ ba cũng sẽ cho ông Abe thêm thời gian để cố gắng giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ đầy hóc búa với Nga, vốn đã cản trở hai nước ký một hiệp ước hòa bình chấm dứt những thù địch thời Thế chiến thứ hai.
| Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cần giành chiến thắng một lần nữa. (Nguồn: WSJ) |
Nhận xét về việc ông Abe có thể tái đắc cử, giáo sư Chính trị học thuộc Đại học Tokyo Yu Uchiyama cho rằng ông Abe duy trì được quyền lực của mình một phần là nhờ những cải cách về bầu cử và hành chính đã củng cố sự kiểm soát của Thủ tướng cả ở trong đảng lẫn trong chính quyền.
Đồng quan điểm với ông Uchiyama, chuyên gia về Nhật Bản thuộc Đại học Temple ở Tokyo Jeff Kingston cho biết: “Đã có sự tập trung quyền lực rõ rệt cho Thủ tướng dưới thời ông Abe, chứ không như thời những người tiền nhiệm của ông, khi mà quyền lực được phân bổ rộng và Thủ tướng chỉ là một trong nhiều người nắm quyền”. Tuy nhiên, bất chấp việc ông Abe có thể tái đắc cử, ông Kingston cho rằng ông Abe chỉ có 50% khả năng thành công trong việc sửa đổi Hiến pháp.