Ông Hoàng Nam Tiến và câu chuyện chọn nghề, tiêu chí trở thành người lao động 4.0

Ông Hoàng Nam Tiến và con gái. (Nguồn: FBNV)

Ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH FPT vừa qua đời vào chiều ngày 31/7. Ông từng nổi tiếng với những bài nói chuyện truyền cảm hứng cho cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ.

"Người ngồi nhầm chỗ, chọn nhầm nghề vô cùng nhiều"

Chia sẻ với Báo Thế giới và Việt Nam về chuyện chọn trường, chọn nghề, ông Hoàng Nam Tiến khẳng định, xã hội luôn cần các bạn trẻ học liên tục bởi vì công nghệ, kiến thức ngày nay đang biến đổi không ngừng. Vì vậy, năng lực tự học là điều rất quan trọng, để mỗi người không bị… cũ.

Ông cho rằng, “người ngồi nhầm chỗ, chọn nhầm nghề là vô cùng nhiều”. Thực tế có không ít người chọn nhầm trường, chọn nhầm nghề bởi khi đi làm, các bạn mới biết giữa lựa chọn của mình, mong muốn của gia đình và thực tế thị trường, thực tế về năng lực cá nhân có khoảng cách lớn.

Ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường Đại học FPT đột ngột qua đời
More from WVR

“Tôi nghĩ, không sao cả, thời đại ngày nay chúng ta có thể tự học, tự học suốt đời. Luôn luôn có cơ hội cho các bạn trẻ. Mọi người hay hỏi tôi là các bạn trẻ cần gì? Cần nhiều thứ lắm nhưng tôi cho rằng, các bạn phải nhớ ba điều. Điều thứ nhất, đó là sự cân bằng giữa thái độ và trình độ. Trình độ có thể cao nhưng thái độ làm việc, thái độ ứng xử với mọi người không tốt thì cũng không ổn. Ngược lại, các bạn nhân viên ngoan ngoãn, luôn luôn được coi là có thái độ tốt nhưng năng lực mà không đủ thì hiệu quả công việc cũng không cao. Vì vậy, cân bằng giữa thái độ và trình độ là một trong những điều đầu tiên khi đi làm.

Điều thứ hai, doanh nghiệp cần những nhân viên nhiệt huyết và có kỷ luật. Theo tôi, doanh nghiệp nào cũng cần những nhân viên trẻ luôn luôn máu lửa, sẵn sàng trong mọi hoạt động. Bên cạnh việc cần sức trẻ thì họ cũng cần sự kỷ luật. Doanh nghiệp càng lớn thì đòi hỏi tính kỷ luật càng cao, đặc biệt là kỷ luật làm việc, kỷ luật hợp tác, kỷ luật tuân thủ. Tuy nhiên, đây lại là các điểm yếu của không ít bạn trẻ. Điều thứ ba, trong thời đại 4.0 luôn cần đến là sự sáng tạo, tìm kiếm cái mới”, ông Tiến nhấn mạnh.

Đề cập nguyên nhân khiến các bạn trẻ lúng túng khi đứng trước ngưỡng cửa sự nghiệp, ông Hoàng Nam Tiến nói: Một là, chương trình đào tạo của trường đại học còn nặng về lý thuyết, chưa phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động, chưa có đủ thời lượng thực hành cho các bạn sinh viên để hiểu về công việc thực tế khi ra trường. Hai là, bản thân các bạn sinh viên chưa đầu tư đúng mức cho việc học và phát triển kỹ năng cần thiết.

Ba là, chưa tiếp cận được môi trường làm việc của các doanh nghiệp lớn và uy tín. Các bạn sinh viên đừng chỉ học mà không đi làm thêm. Tuy nhiên, hãy phân bổ thời gian học - làm hợp lý và làm thêm liên quan đến chuyên ngành học của mình.

"Chúng ta đang sống trong thời đại công nghệ 4.0, xã hội biến đổi không ngừng, các doanh nghiệp cũng sẽ liên tục thay đổi, mở rộng quy mô kinh doanh, thử nghiệm các lĩnh vực mới. Họ cần nhân sự của mình đủ nhanh nhẹn, linh hoạt và học nhanh. Thế hệ của các bạn trẻ bây giờ không chỉ học một lần và dùng suốt đời như thế hệ trước, các bạn luôn phải học những kiến thức, kỹ năng mới để thích nghi và duy trì cuộc sống của mình", ông Hoàng Nam Tiến nhấn mạnh.

Theo ông Hoàng Nam Tiến, bạn trẻ cần phải biết cân bằng giữa thái độ và trình độ, cần có năng lực học tập suốt đời. (Nguồn: FBNV)

"Thế hệ không khiếp sợ trí tuệ nhân tạo sẽ làm chủ thế giới"

Trong bài chia sẻ tại "Ngày hội khoa học công nghệ 2024", diễn ra ngày 14/1 tại Hà Nam, ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT, người từng có nhiều phát ngôn nổi tiếng trên mạng xã hội, cho rằng: "Thế hệ không khiếp sợ trí tuệ nhân tạo sẽ làm chủ thế giới".

Chuyên gia này dự đoán xu hướng nghề nghiệp trong năm 2030 bao gồm các ngành như: Khoa học máy tính, marketing (tiếp thị), AI (trí tuệ nhân tạo), big data (dữ liệu lớn) và sản xuất nội dung. Đồng thời, ông đưa ra cảnh báo về 6 ngành nghề sẽ biến mất trong 5 năm tới gồm: Giáo viên; chăm sóc khách hàng, bác sĩ, dược sĩ; kiểm toán, kế toán; bảo vệ, cảnh sát; chuyên gia.

Mở đầu bài nói chuyện tại ngày hội công nghệ, ông Hoàng Nam Tiến đưa ra hình ảnh người đàn ông mỗi ngày đều "tự đục chính bản thân mình từ một tảng đá, cho đến khi trở thành bức tượng đẹp nhất".

Chuyên gia Hoàng Nam Tiến cho rằng, đó cũng chính là hình ảnh của sinh viên và giảng viên, giáo viên hiện nay. Nếu không tự "đục đẽo" bản thân, học tập hết suốt đời để trở thành phiên bản tốt nhất mỗi ngày, họ sẽ sớm trở thành những người bình thường và rất có thể trở thành người tầm thường, không được xã hội trọng dụng trong tương lai.

Cũng theo ông Tiến, khoảng 2,7 triệu công nhân Việt Nam tại các khu công nghiệp đang rơi vào nguy cơ mất việc bởi sự thay thế của robot, độ tuổi thất nghiệp sẽ vô cùng trẻ, thậm chí dưới 25. Nhiều khu công nghiệp ở Bắc Ninh, Bắc Giang đã sử dụng robot để thay thế con người. Một trong những nhà máy hiện đại nhất Việt Nam về sản xuất ô tô đang sử dụng hơn 1.000 robot để lắp ráp, tỷ lệ robot tại đây cao hơn cả công nhân. Do vậy, để có thể đảm đương các công việc mới, khoảng 2,7 triệu công nhân này sẽ phải đào tạo lại từ đầu trong vòng 5-7 năm tới.

"Đây là thực tế đang diễn ra ở đất nước ta không phải ở đâu xa xôi trên thế giới. Trí tuệ nhân tạo, điển hình là ChatGPT đang dần thay thế con người. Cụ thể, khoảng 40% nhân viên văn phòng, hành chính nhân sự sẽ mất việc trong tương lai rất gần. Thậm chí, 85% người làm kế toán có thể rơi vào nguy cơ mất việc trong tương lai, những chị kế toán có hơn 20 năm kinh nghiệm, làm việc cần cù, chăm chỉ, cẩn thận cũng sẽ mất việc.

Những người làm văn phòng, hành chính nhân sự cũng sẽ mất việc bởi hầu hết các tỉnh thành đang dần chuyển đổi số, không dùng đến giấy tờ. Ngay cả nghề lập trình viên, có khoảng 40% các dòng lệnh phần mềm máy tính đang được trí tuệ nhân tạo điều chỉnh, không cần dùng đến con người. Việc trở thành phiên bản tốt hơn qua mỗi ngày là điều vô cùng cần thiết, giúp đảm bảo sự tồn tại lâu dài", ông Hoàng Nam Tiến nói.

Với câu hỏi nghề nào sẽ giảm sút nhanh nhất trong tương lai? Ông Tiến cho rằng, ngành nghề sớm biến mất là kế toán, tiếp theo là giáo viên. Trong vòng khoảng 7 năm nữa, giáo viên sẽ chịu áp lực rất lớn vì bị trí tuệ nhân tạo và người máy thay thế. Do vậy, theo chuyên gia này, việc thực học mới là nền tảng của thành công.

"Đây chính là điều chúng tôi rút ra từ kinh nghiệm bản thân. Đặc biệt, trong nền giáo dục hiện nay, điều này rất quan trọng", ông Hoàng Nam Tiến nói.