'Quái vật màu bạc' Tu-95 của Nga - Mục tiêu hàng đầu của Ukraine và nỗi ám ảnh của NATO

Việc Ukraine tấn công các căn cứ không quân Nga phá hủy nhiều máy bay ném bom chiến lược, trong đó có ít nhất 4 chiếc Tu-95, cho thấy giá trị mà Kiev đặt ra khi tìm cách tiêu diệt thứ vũ khí mà Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cũng dè chừng.

Ukraine toan tính sản xuất vũ khí tại nước ngoài, cảnh báo Mỹ về chiến dịch quy mô lớn của Nga Chủ tịch Triều Tiên tuyên bố 'ủng hộ vô điều kiện' lập trường của Nga trong các vấn đề quốc tế, gồm cả Ukraine Một nước EU khẳng định không quay lưng với Nga, ra tuyên bố thổi bùng mâu thuẫn nội khối

'Quái vật màu bạc' Tu-95 của Nga - Mục tiêu hàng đầu của Ukraine và nỗi ám ảnh của NATO

Máy bay ném bom Tu-95 của Nga. (Nguồn: National Interest)

Tu-95 là một trong những biểu tượng bền bỉ nhất của ngành hàng không quân sự Liên Xô. Ra mắt vào những năm 1950, máy bay ném bom chiến lược tầm xa vẫn là huyền thoại của Không quân Nga, minh chứng cho thiết kế mạnh mẽ và khả năng thích ứng của nó.

Thông số kỹ thuật

Bốn động cơ tourbin cánh quạt Kuznetsov NK-12 khổng lồ cung cấp động lực mạnh mẽ giúp Tu-95 có tầm bay, khả năng tải trọng và tốc độ ấn tượng. Giống như nhiều máy bay khác của Nga, thiết kế của Tu-95 là sự kết hợp giữa sự đổi mới và tính thực tế.

"Con quái vật màu bạc" này có cánh xuôi về phía sau mang lại hiệu quả khí động học, trong khi thân máy bay khổng lồ có khả năng tải trọng mạnh mẽ, gồm cả bom hạt nhân và bom thông thường. Các phiên bản gần đây hơn còn có khả năng mang theo tên lửa hành trình của vũ khí hạt nhân.

Khung máy bay chủ yếu được chế tạo bằng nhôm, vừa nhẹ vừa bền, giúp kéo dài tuổi thọ của máy bay. Việc sử dụng vật liệu nhôm cũng hiệu quả về mặt chi phí do Nga là nơi có trữ lượng kim loại đất hiếm lớn thứ 5 thế giới, bao gồm cả nhôm.

Khi nhìn lên bầu trời, sẽ không khó để nhận ra một chiếc Tu-95 bay qua. Thân máy bay dài, thanh mảnh, bốn động cơ cao ngất của máy bay và tám cánh quạt gầm rú khiến ngay cả những người không chuyên cũng có thể nhận ra ngay lập tức.

Trong số các đặc điểm vật lý mang tính biểu tượng của Tu-95, động cơ gầm rú là một trong những đặc điểm dễ nhận biết nhất. Các cánh quạt quay ngược chiều nhau với tốc độ siêu thanh ở đầu cánh, tạo ra âm thanh lớn đến mức tàu ngầm có thể phát hiện ra khi Tu-95 bay ở độ cao thấp.

Giống như tiếng rít của máy bay ném bom bổ nhào Junkers 87 "Stuka" của Đức Quốc xã trong Thế chiến II, người Nga sử dụng "tiếng ồn làm tan nát tâm hồn" của máy bay ném bom Tu-95 nhằm tác động tâm lý tới đối phương khi nghe thấy tiếng của những chiếc máy bay này.

Các mẫu máy bay ném bom Tu-95 không ngừng được cải tiến tính năng, chẳng hạn như Tu-95M là máy bay ném bom thuần túy nhưng các phiên bản sau đó, như Tu-95K và Tu-95MS đã được điều chỉnh để mang theo vũ khí tiên tiến, bao gồm tên lửa không đối đất Kh-20 và sau đó là tên lửa hành trình Kh-55 và Kh-101/102.

Trong khi đó, máy bay Tu-142, một phiên bản tuần tra trên biển và tác chiến chống tàu ngầm (ASW), đã mở rộng phạm vi hoạt động, thể hiện khả năng thích ứng của máy bay ném bom với nhiều vai trò khác nhau.

Thân máy bay khổng lồ có thể mang nhiều loại vũ khí mạnh, bao gồm cả bom hạt nhân, bom thông thường và cả tên lửa hành trình. (Nguồn: RIA)

Trải qua nhiều thời kỳ

Là sản phẩm của Liên Xô thời lãnh tụ Joseph Stalin, những chiếc máy bay ném bom màu bạc, mạnh mẽ đã đi vào hoạt động vào thời điểm căng thẳng trong Chiến tranh Lạnh giữa Liên Xô và Mỹ.

Nhiệm vụ chính của Tu-95 là đóng vai trò lực lượng răn đe hạt nhân, có khả năng đưa đầu đạn hạt nhân vào lãnh thổ đối phương. Trong suốt Chiến tranh Lạnh, Tu-95 thường xuyên thực hiện các cuộc tuần tra tầm xa gần không phận Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và nhiều lần bị các máy bay chiến đấu phương Tây như F-4 Phantom II hoặc F-15 Eagle chặn lại.

Mặc dù căng thẳng nhưng những cuộc chạm trán này hầu như không leo thang vượt quá giới hạn, đóng vai trò cạnh tranh, so găng vũ khí giữa các siêu cường.

Các phiên bản Tu-95 hiện đại hóa như Tu-95MS mạnh mẽ đã được triển khai trong các cuộc xung đột như ở Syria, phóng tên lửa hành trình vào các mục tiêu từ cách xa hàng nghìn dặm. Không chỉ được sử dụng trong các vụ thử nghiệm ném bom, Tu-95 cũng tham gia vào một số hoạt động như răn đe hạt nhân hay tác chiến trên thực địa. Theo hãng tin TASS, vào giữa tháng 11/2016, một chiếc Tu-95MSM trong biên chế quân đội Nga đã sử dụng tên lửa hành trình Kh-101 để tấn công nhiều mục tiêu quân sự của đối phương ở Syria.

Những hoạt động này chứng minh sự phát triển liên tục của máy bay Nga trong thời đại mà máy bay ném bom và máy bay không người lái chạy bằng động cơ phản lực thống trị.

Từng là "nhân chứng" từ thời Chiến tranh Lạnh, Không quân Nga luôn thận trọng duy trì và nâng cấp loại máy bay ném bom huyền thoại này để nó phù hợp với nhu cầu chiến đấu trong thế kỷ XXI.

Nỗi kinh hoàng cho đối thủ

NATO đặt tên cho Tu-95 là "Gấu" (Bear), cho thấy các nước phương Tây cũng phải dè chừng sức mạnh và mối đe dọa của loại máy bay ném bom "gừng càng già càng cay" này.

Trong chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Moscow đã cho Tu-95 tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa nhắm vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Kiev. Có thể nói, Tu-95 đóng vai trò quan trọng trong các cuộc tấn công của Nga trong hơn 3 năm xung đột.

Các cuộc tấn công gần đây của Ukraine vào các căn cứ không quân Nga cho thấy giá trị mà Kiev đặt ra khi tìm cách tiêu diệt Tu-95 và mối đe dọa liên tục với Ukraine thời gian qua.

Giới quan sát tin rằng người Nga có ý định giữ máy bay ném bom Tu-95 cho đến những năm 2040 và biến nó trở thành B-52 Stratofortress của Nga. Tu-95 như một con chim sắt khổng lồ được thiết kế để làm nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong không quân Nga, năng lực của nó đã và đang tiếp tục được chứng thực.