Bật mí thứ vũ khí 'không đối thủ' mà Nga vừa thử nghiệm thành công: Thêm một 'quân bài tẩy' trong răn đe hạt nhân?

nước này đã thử nghiệm thành công thiết bị lặn không người lái sử dụng năng lượng hạt nhân có tên gọi Poseidon trong ngày 28/10, khẳng định "đây là một thành công lớn" của Moscow.

Theo nhà lãnh đạo, đây là lần đầu tiên thiết bị này có thể kích hoạt hệ thống năng lượng hạt nhân và cho phép thiết bị di chuyển trong một khoảng thời gian nhất định. "Xét về tốc độ và độ sâu di chuyển, thiết bị lặn không người lái này không có đối thủ trên thế giới trong tương lai gần. Không có cách thức đánh chặn nào khả thi đối với thiết bị này", ông tuyên bố.

Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Duma Quốc gia (Hạ viện Nga) Andrey Kartapolo khẳng định: "Đây thực sự là một vũ khí cực kỳ mạnh mẽ, có khả năng vô hiệu hóa toàn bộ các quốc gia hoặc khiến họ ngừng hoạt động. Hiện tại vẫn chưa có vũ khí hóa giải hay biện pháp đối phó nào chống lại Poseidon".

Còn theo người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, đây là "một bước tiến mới trong việc bảo đảm an ninh quốc gia" với "những công nghệ đột phá, tiên tiến, hoàn toàn mới, có thể được ứng dụng trong nền kinh tế vì mục tiêu hòa bình".

Vậy, thực sự, vũ khí này là gì?

Vũ khí không đối thủ

Theo tạp chí Modern Diplomacy, thiết bị lặn không người lái này được Nga đặt tên chính thức là "Poseidon" nhưng thường được Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) gọi là "Kanyon". Thiết bị có kích thước rất lớn, ước tính dài hơn 20 mét và đường kính khoảng 2 mét, biến nó thành một trong những loại ngư lôi cỡ lớn nhất từng được phát triển.

Poseidon được trang bị lò phản ứng hạt nhân nhỏ, cho phép nó đạt tầm hoạt động về lý thuyết là gần như vô tận. Nó có thể vượt đại dương mà không cần phải nổi lên mặt nước.

Đây là một phương tiện ngầm không người lái tự hành (AUV) kích thước lớn, tầm xa, sử dụng năng lượng hạt nhân và được trang bị vũ khí hạt nhân. Sau khi phóng, Poseidon sẽ theo một lộ trình đã được lập trình sẵn đến mục tiêu và vận hành độc lập.

Thiết kế của Poseidon mang lại một loạt năng lực tách biệt nó khỏi các hệ thống mang đầu đạn hạt nhân khác như tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM).

Đầu đạn chính của Poseidon là vũ khí hạt nhân, được ước tính có sức nổ đạt mức đa-megaton (có thể lên tới khoảng 2 megaton hoặc hơn). Để so sánh, quả bom ném xuống Hiroshima có sức nổ xấp xỉ 0,015 megaton.

Các phương tiện truyền thông nhà nước Nga khẳng định, mục tiêu chính của vũ khí là kích nổ ngoài khơi một thành phố đối phương, tạo ra một "sóng thần" phóng xạ quy mô lớn. Vụ nổ sẽ làm nhiễm xạ rộng vùng duyên hải trong thời gian dài, khiến khu vực trở nên không thể cư trú trong hàng thập kỷ.

Khác với ICBM bay trong không gian và có thể bị chặn bởi hệ thống phòng thủ tên lửa chống đạn đạo, Poseidon hoạt động sâu dưới nước. Hiện chưa có hệ thống phòng thủ hiệu quả nào để đối phó một ngư lôi chạy bằng năng lượng hạt nhân với tốc độ cao ở độ sâu lớn. Điều này khiến nó trở thành một vũ khí "không thể ngăn chặn", bảo đảm sức răn đe ngay cả khi Nga chịu một đòn tấn công hủy diệt ban đầu

Ngoài các thành phố, Poseidon được thiết kế để tiêu diệt các mục tiêu quân sự trọng yếu, đặc biệt là các căn cứ hải quân kiên cố và các cụm tác chiến tàu sân bay. Một vụ nổ có thể xóa sổ toàn bộ khu neo đậu hạm đội.

Theo hãng tin RT của Nga, Poseidon có trọng lượng khoảng 100 tấn, có thể di chuyển với tốc độ lên tới 200 km/giờ và lặn xuống độ sâu hơn 1.000 mét, nhanh hơn nhiều so với tàu ngầm hoặc ngư lôi thông thường. Với những khả năng này, Poseidon khiến việc phát hiện và tiêu diệt bằng công nghệ chống tàu ngầm hiện nay trở nên vô cùng khó khăn, nếu không nói là bất khả thi.

'Át chủ bài' răn đe hạt nhân

Theo tạp chí Modern Diplomacy, Poseidon phù hợp với chiến lược gia tăng bất đối xứng và bảo đảm khả năng trả đũa của Nga với năng lực xuyên thủng phòng thủ. Đây là phản ứng trực tiếp đối với các hệ thống phòng thủ tên lửa tiên tiến của Mỹ, bảo đảm Nga có thể gây thiệt hại không thể chấp nhận cho đối phương bất kể năng lực phòng thủ của họ.

Tiềm năng hủy diệt to lớn và tính khó phòng thủ khiến Poseidon trở thành công cụ răn đe tối thượng. Nó củng cố khái niệm Bảo đảm hủy diệt lẫn nhau (MAD) ở hình thức mới, đe dọa phá hủy các thành phố ven biển và hạ tầng theo cách gần như không thể ngăn chặn.

Poseidon được thiết kế để phóng từ các tàu ngầm được chỉnh sửa đặc biệt. Tàu đầu tiên, Belgorod, đã đi vào biên chế và một lớp tàu mới, Khabarovsk, đang được đóng để chuyên chở loại vũ khí này.

Mặc dù việc phát triển và thử nghiệm đã được giới chức Nga xác nhận, nhiều chuyên gia cho rằng, hệ thống này chưa thực sự hoàn toàn có thể triển khai ở quy mô lớn. Tuy nhiên, như các thông báo và phát biểu chính thức của Nga cho thấy, chương trình đang được ưu tiên hàng đầu và các cuộc thử nghiệm vẫn tiếp tục.

Tóm lại, Poseidon không đơn thuần là một ngư lôi truyền thống mà là một "drone" dưới nước mang đầu đạn hạt nhân ở tầm chiến lược, hoạt động xuyên lục địa, qua đó bảo đảm khả năng răn đe hạt nhân của Nga.