Vũ khí 'quái vật biển' Poseidon của Nga với sức mạnh không ai dám xác thực

Là một phần trong kho “siêu vũ khí” của Nga, Poseidon được thiết kế để cạnh tranh trong chiến lược quân sự với phương Tây, với sức công phá có thể nhấn chìm các thành phố ven biển.

Azerbaijan chuyển quân đội sang tiêu chuẩn NATO, Nga nói gì? Tài sản Nga bị phong tỏa: Moscow tuyên bố có đủ 'kho vũ khí' đáp trả, EU chắc chắn sẽ phải gánh hậu quả Phái đoàn quân sự Nga thăm Triều Tiên, 'siết chặt' hợp tác quân sự

Những điều cần biết về Poseidon, siêu ngư lôi mới của Nga

Một hình ảnh động về hệ thống Poseidon có khả năng mang vũ khí hạt nhân của Nga, trích từ một video phát hành năm 2018. (Nguồn: Bộ Quốc phòng Nga)

Mới đây, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố nước này đã thử nghiệm siêu ngư lôi hạt nhân Poseidon, loại vũ khí được cho là không thể đánh chặn và có sức mạnh vượt trội so với tên lửa hạt nhân. Đây là thông báo thứ hai trong một tuần của Nga liên quan đến các hệ thống có khả năng mang đầu đạn hạt nhân.

Vũ khí cạnh tranh chiến lược

Vài ngày trước đó, Nga đã công bố thử nghiệm một tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân mới có tên gọi là Burevestnik hay Skyfall. Động thái này dường như đặc biệt khiến Tổng thống Donald Trump lưu tâm. Sau các cuộc thử nghiệm, ông Trump đã chỉ đạo Lầu Năm Góc bắt đầu thử nghiệm vũ khí hạt nhân "trên cơ sở bình đẳng" với Nga và Trung Quốc.

Những động thái này làm nổi bật chu kỳ "hành động-phản ứng" ngày càng gia tăng giữa chính sách hạt nhân của các quốc gia khi họ ngày càng thoát khỏi những giới hạn của các thỏa thuận kiểm soát vũ khí truyền thống.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov bày tỏ sự ngạc nhiên trước phát biểu của ông Trump, đồng thời nhấn mạnh rằng lệnh tạm dừng thử nghiệm hạt nhân toàn cầu vẫn còn hiệu lực.

"Nếu vụ thử Burevestnik được (ông Trump) nhắc đến, thì đó không phải là một vụ thử hạt nhân. Tất cả quốc gia đều đang phát triển hệ thống phòng thủ của mình, nhưng đây không phải là một vụ thử hạt nhân", người phát ngôn Dmitry Peskov cho biết.

Cả Burevestnik và Poseidon đều nằm trong danh sách "siêu vũ khí" của Nga được Tổng thống Putin công bố vào năm 2018. Trong phát biểu của ông Putin khi đó, một trong những video mô phỏng đã cho thấy đường bay của tên lửa nhắm tới điểm đến là bang Florida của Mỹ.

Thượng nghị sĩ Nga Konstantin Kosachev đã mô tả những "siêu vũ khí" mới này là phản ứng của Nga trước những nỗ lực thống trị thế giới về mặt quân sự của phương Tây sau khi rút khỏi các thỏa thuận kiểm soát vũ khí thời Chiến tranh Lạnh.

Sức mạnh khó lường

Đặc biệt, Poseidon được Nga giới thiệu như một sát thủ thay đổi cục diện, có khả năng tàn phá các thành phố ven biển.

“Không có thứ gì giống như vậy trong tương lai gần và không có phương pháp đánh chặn nào cả”, Tổng thống Putin phát biểu tại nơi công bố cuộc thử nghiệm thành công.

Poseidon được thiết kế để di chuyển bí mật dưới nước và trên đường đi có thể phá hủy các cơ sở hạ tầng ven biển quan trọng, chẳng hạn như các trạm hải quân và cảng. Với chiều dài 70 feet (khoảng 21 mét), Poseidon quá lớn so với các tàu ngầm lớn nhất hiện nay của Nga và cần có tàu ngầm chuyên dụng để phóng.

Vào tháng 11/2020, ông Christopher Ford, khi đó là Trợ lý Ngoại trưởng phụ trách an ninh quốc tế và không phổ biến vũ khí hạt nhân cho biết Poseidon đang được thiết kế để "nhấn chìm các thành phố ven biển của Mỹ bằng sóng thần phóng xạ", nhưng vẫn còn nhiều hoài nghi về việc liệu sức mạnh của những vụ nổ như vậy có đủ để tạo ra sóng thần hay không.

Chuyên gia về lực lượng hạt nhân Nga Pavel Podvig lưu ý, thực tế trong quá khứ Liên Xô cũ đã nhiều lần nghiên cứu ý tưởng sử dụng vũ khí tạo sóng thần để phá hủy các cơ sở ven biển nhưng không hiệu quả.

Loại vũ khí mới này là thách thức đối với các vũ khí truyền thống. Theo chuyên gia Michael B. Petersen thuộc Trung tâm Phân tích Hải quân Mỹ, Poseidon được thiết kế để mang đầu đạn hạt nhân và được cung cấp năng lượng bởi một lò phản ứng hạt nhân có thể di chuyển trên đại dương với phạm vi gần như vô hạn, khiến nó trở thành "vũ khí quái vật" với khả năng như ngư lôi và tàu ngầm không người lái.

Chuyên gia Petersen chỉ ra những ẩn số xoay quanh Poseidon, bao gồm việc liệu vũ khí này có được nạp sẵn dữ liệu mục tiêu và liệu nó có sử dụng liên lạc vệ tinh để dẫn đường hay không. Theo ông, Poseidon có thể sử dụng dây tín hiệu nổi để nhận thông tin sau khi mục tiêu được chọn.

Poseidon được coi là có khả năng "tấn công trả đũa" - vũ khí có thể gây ra mối đe dọa nếu xảy ra một cuộc chiến tranh hạt nhân. Phương tiện này có thể mang theo 16 tên lửa đạn đạo với 6-10 đầu đạn mỗi tên lửa, khiến một tàu ngầm có sức hủy diệt lớn hơn nhiều.

"Thay vì phục vụ chức năng chiến đấu, Poseidon được thiết kế để buộc đối thủ phải lùi bước trước các mối đe dọa sử dụng nó", chuyên gia Petersen nhấn mạnh và nói thêm: "Tất nhiên, Nga có thể lựa chọn sử dụng Poseidon, nhưng thời điểm sử dụng là khi chiến tranh chiến lược toàn cầu đã diễn ra hoặc là lựa chọn duy nhất còn lại".

Truyền thông Nga đưa tin tốc độ của Poseidon dao động từ 60-100 hải lý/giờ, song chuyên gia Petersen cho rằng nó có thể sẽ di chuyển chậm hơn nhiều để duy trì khả năng tàng hình và giữ cho các liên lạc thông suốt.

Theo nhà nghiên cứu Nicole Grajewski thuộc Quỹ Carnegie, Poseidon là phần tiếp nối của truyền thống Liên Xô trong việc thử nghiệm vũ khí hạt nhân dưới nước - những dự án từng được tiến hành từ thập niên 1950 nhằm tìm cách lợi dụng áp suất và sóng xung kích dưới đại dương.

“Các thí nghiệm ở hồ Ladoga hay Novaya Zemlya cho thấy năng lượng của vụ nổ bị thềm lục địa hấp thụ phần lớn, khiến khả năng phá hủy bờ biển bằng sóng thần trở nên phi thực tế. Poseidon, do đó, phản ánh sự kiên định của ý niệm hơn là bước đột phá kỹ thuật", nhà nghiên cứu Nicole Grajewski lập luận.

Một số ý kiến khác ủng hộ Điện Kremlin nhấn mạnh tính biểu tượng nhiều hơn tính chiến thuật của Poseidon. Theo đó, một vũ khí có thể “nhấn chìm các nền văn minh ven biển” mang ý nghĩa răn đe sâu sắc đối với những quốc gia như Mỹ hay Anh.

Có thể thấy, dù sức mạnh thực sự của Poseidon còn chưa xác thực nhưng đây có lẽ là công cụ răn đe hiệu quả của Nga nhằm buộc đối phương phải cân nhắc trước khi leo thang hạt nhân.