Quạt sơn mài – sản phẩm nghệ thuật thủ công độc đáo ở Trung Quốc

Hương Giang
Sự kết hợp màu sắc và các kỹ thuật sơn khác nhau đã biến những chiếc quạt sơn mài của Trung Quốc trở nên độc nhất vô nhị.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Thời gian gần đây, những chiếc quạt sơn mài kết hợp với kỹ thuật đặc biệt đang trở nên phổ biến ở Trung Quốc. Từ Nam Kinh đến Dương Châu, từ Tô Châu đến Từ Châu, dễ dàng bắt gặp các du khách cầm những chiếc quạt sơn mài với nhiều màu sắc khác nhau chụp ảnh ở các danh lam thắng cảnh...

Quạt sơn mài – sản phẩm nghệ thuật thủ công độc đáo ở Trung Quốc
Quạt sơn mài. (Nguồn: Xiaohongshu)
Tin liên quan
Tôn vinh tinh thần hiếu đạo và truyền thống văn hóa nhân văn trong xã hội Tôn vinh tinh thần hiếu đạo và truyền thống văn hóa nhân văn trong xã hội

Đòi hỏi sự khéo tay, tỉ mỉ, sáng tạo

Quạt sơn mài được làm thủ công bởi sự kết hợp sử dụng quạt cầm tay và kỹ thuật sơn nổi - đặc tính không tan trong nước của sơn.

Đây là nghệ thuật bắt nguồn từ văn hoá dùng quạt và sơn mài truyền thống của người Trung Quốc thời nhà Hán.

So với các bước kỹ thuật phức tạp của nghệ thuật sơn mài thủ công, quạt sơn mài đơn giản và các thao tác tinh gọn hơn nhiều.

Để tạo ra quạt sơn mài cần có chiếc quạt cầm tay (quạt gấp hoặc quạt tròn) kết hợp với sơn mài tự nhiên từ cây sơn mài - một loài cây rụng lá có nguồn gốc ở phía Nam Trung Quốc.

Sơn mài tự nhiên thường có sản lượng thấp bởi một cây trong suốt vòng đời chỉ có thể sản xuất được khoảng 10kg sơn mài thô. Vì vậy, để tiết kiệm chi phí, một số doanh nghiệp lựa chọn sơn hạt điều - loại sơn tổng hợp chứa chất phenol và metanol.

Quạt sơn mài – sản phẩm nghệ thuật thủ công độc đáo ở Trung Quốc
Đa dạng các loại màu sơn mài. (Nguồn: Summer Kitchen)

Có nguyên liệu đầy đủ, người làm chỉ cần thực hiện các bước: chọn màu sơn yêu thích và thả sơn vào nước, sử dụng que gỗ để khuấy lớp sơn lan dần trên bề mặt nước, nhúng mặt quạt vào trong nước và nhẹ nhàng di chuyển mặt quạt.

Với sự chuyển động gợn sóng của nước, mặt quạt sẽ dần dần hiện lên hoa văn một cách tự nhiên như hình ngôi sao, bầu trời, hình sông, biển, núi…

Người Trung Quốc gọi công đoạn làm quạt sơn mài là “lấy sơn làm bút, lấy quạt làm giấy, một nửa do người, một nửa do trời”. Nghệ thuật này cũng đòi hỏi sự khéo tay, tỉ mỉ, sáng tạo và trí tưởng tượng phong phú.

Do tính chất ngẫu nhiên của dòng nước, người làm quạt sơn mài sẽ tạo ra những chiếc quạt không giống nhau. Chính sự không thể đoán trước này giúp những chiếc quạt trở nên đặc biệt, thu hút sự chú ý của nhiều người.

Triết lý sống “thuận theo tự nhiên”

Có thể thấy, nghê thuật làm quạt sơn mài thể hiện rõ lối sống và triết lý trong văn hoá của người Trung Quốc. Từ thời xa xưa, triết học Trung Quốc đã xuất hiện những tư tưởng “thuận theo tự nhiên”, tiêu biểu là Lão Tử - tác giả sách Đạo Đức Kinh, truyền dạy về thuyết "Vô vi" - có nghĩa không làm gì, để sự việc phát sinh một cách tự nhiên trong sự hòa hợp.

Lão Tử dùng đạo “vô vi nhi vô bất vi” (hiểu nôm na là không làm gì mà thấy không việc gì thì không nên làm) chỉ những người am hiểu quy luật trời đất, sống hòa mình vào thiên nhiên, tỉnh tâm khoáng đạt.

Theo ông, con người sống trong trời đất cần “người thuận theo đất, đất thuận theo trời, trời thuận theo đạo, đạo thuận theo tự nhiên”.

Tương tự, với nghệ thuật làm quạt sơn mài, khi đang thực hành làm quạt, người làm cần phải dựa vào sự chuyển động của dòng nước để màu sơn mài thấm vào mặt quạt. Chỉ sau khi được nhấc khỏi mặt nước, mới có thể thấy rõ được hoa văn trên mặt quạt.

Quạt sơn mài – sản phẩm nghệ thuật thủ công độc đáo ở Trung Quốc
Công đoạn nhúng quạt vào nước sơn mài. (Nguồn: Summer Kitchen)

Mỗi chiếc quạt đều có những hình ảnh, màu sắc khác biệt và phải dựa theo hướng nước chảy thì màu sơn mài trên mặt nước mới có thể dễ dàng ngấm vào, tô điểm cho chiếc quạt thô trở nên đẹp đẽ hơn.

Giống với cuộc đời con người, trong tư tưởng triết học của Lão Tử, sống nhận thức được quy luật của tự nhiên, không cưỡng cầu, tận tâm tận sức làm mà không truy cầu kết quả.

Sự phổ biến nhanh chóng của quạt sơn mài đã cho thấy sức sống mạnh mẽ của văn hóa truyền thống Trung Quốc. Nhiều tỉnh thành ở Trung Quốc hiện nay cũng đang quảng bá mạnh mẽ quạt sơn mài như một sản phẩm văn hóa du lịch sáng tạo, độc đáo và tiện lợi.

Chiêm ngưỡng nghệ thuật độc đáo của tranh khảm Italy

Chiêm ngưỡng nghệ thuật độc đáo của tranh khảm Italy

Hà Nội sẽ là thành phố đầu tiên ở châu Á tổ chức triển lãm đa phương tiện dành riêng cho tranh khảm của Italy.

Nghệ thuật sơn mài dưới góc nhìn của người trẻ

Nghệ thuật sơn mài dưới góc nhìn của người trẻ

Tranh sơn mài là loại hình nghệ thuật truyền thống có sức hấp dẫn bền bỉ trong hội họa Việt Nam và cần được bảo ...

Lễ hội truyền thống làng cổ Bát Tràng: Hành trình khám phá miền di sản và nghệ thuật gốm độc đáo

Lễ hội truyền thống làng cổ Bát Tràng: Hành trình khám phá miền di sản và nghệ thuật gốm độc đáo

Ngày 23/3, Lễ hội truyền thống làng cổ Bát Tràng, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội chính thức khai hội với nhiều hoạt động ...

Trâm hoa nhung - Dấu ấn của nghệ thuật và văn hóa Trung Quốc

Trâm hoa nhung - Dấu ấn của nghệ thuật và văn hóa Trung Quốc

Xuất hiện thường xuyên trong các bộ phim cổ trang, trâm hoa nhung dần trở thành một xu hướng thời trang mới. Tuy vậy, ít ...

Hà Nội cùng Bắc Kinh kết nối phát huy giá trị di sản

Hà Nội cùng Bắc Kinh kết nối phát huy giá trị di sản

Gần 100 tài liệu, hình ảnh của Hà Nội đang được giới thiệu tại Triển lãm 'Thăng Long - Hà Nội: Di sản kết nối ...

(tổng hợp)

Đọc thêm

Khí đốt Nga: Bác bỏ cáo buộc Đức là ‘Hungary mới’, Thủ tướng Olaf Scholz nói gói trừng phạt tiếp theo sẽ sớm xảy ra

Khí đốt Nga: Bác bỏ cáo buộc Đức là ‘Hungary mới’, Thủ tướng Olaf Scholz nói gói trừng phạt tiếp theo sẽ sớm xảy ra

Thủ tướng Đức phủ nhận Berlin đang ngăn chặn các lệnh trừng phạt mới nhất của EU, phản đối cáo buộc 'Hungary mới'.
Thủ tướng Ấn Độ có thể thăm Nhật Bản trong năm nay

Thủ tướng Ấn Độ có thể thăm Nhật Bản trong năm nay

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi gặp nhau bên lề Hội nghị thượng đỉnh G7 tại Italy.
Dạo chơi vườn văn Mỹ [Kỳ 11]

Dạo chơi vườn văn Mỹ [Kỳ 11]

Jack London (1876-1916) là nhà văn vô sản Mỹ đầu tiên. Ông sinh ra và lớn lên trong gia đình nghèo ở thành phố San Francisco, bang California.
Dự kiến sự kiện quốc tế nổi bật tuần từ ngày 17/6-23/6

Dự kiến sự kiện quốc tế nổi bật tuần từ ngày 17/6-23/6

Lãnh đạo EU họp tại Bỉ, Thủ tướng Trung Quốc thăm Malaysia, Đức đón Tổng thống Argentina... là những sự kiện quốc tế nổi bật trong tuần.
Bê bối sữa trộn chất tẩy rửa, Nhật Bản tăng cường giám sát trong lĩnh vực nông nghiệp

Bê bối sữa trộn chất tẩy rửa, Nhật Bản tăng cường giám sát trong lĩnh vực nông nghiệp

Hiệp hội Nông nghiệp tỉnh Oita (Nhật Bản) cho biết đã buộc phải tiêu hủy hơn 70 tấn sữa tươi nguyên liệu do chất tẩy rửa bị trộn lẫn vào ...
Giá xăng dầu hôm nay 16/6: Dần khởi sắc

Giá xăng dầu hôm nay 16/6: Dần khởi sắc

Giá xăng dầu hôm nay 16/6, tuần này giá dầu bật tăng xấp xỉ 3% ngay từ phiên giao dịch đầu tiên, được hỗ trợ bởi kỳ vọng nhu cầu ...
Lễ hội Pháo hoa Quốc tế Đà Nẵng - DIFF 2024: Cuộc đối đầu mãn nhãn giữa Italy và Hoa Kỳ

Lễ hội Pháo hoa Quốc tế Đà Nẵng - DIFF 2024: Cuộc đối đầu mãn nhãn giữa Italy và Hoa Kỳ

Lễ hội Pháo hoa quốc tế Đà Nẵng - DIFF 2024 mang đến một sự kiện nghệ thuật hoành tráng và tạo nên nhiều cung bậc cảm xúc cho khán giả.
Việt Nam được đề xuất là một trong 10 điểm đến hàng đầu tại Đông Á

Việt Nam được đề xuất là một trong 10 điểm đến hàng đầu tại Đông Á

Việt Nam vừa được tạp chí du lịch The Travel (Canada) đề xuất là một trong 10 điểm đến hàng đầu nhất định phải ghé thăm ở khu vực Đông Á.
Truyền thông nước ngoài: Việt Nam là viên ngọc tuyệt đẹp của Đông Á, thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới

Truyền thông nước ngoài: Việt Nam là viên ngọc tuyệt đẹp của Đông Á, thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới

Mới đây, Việt Nam được tạp chí du lịch The Travel (Canada) đề xuất là một trong 10 điểm đến hàng đầu nhất định phải ghé thăm ở khu vực Đông Á.
Du lịch Trung Đông sôi động trở lại với chính sách miễn thị thực mới, điểm đến 'hot' của du khách Trung Quốc

Du lịch Trung Đông sôi động trở lại với chính sách miễn thị thực mới, điểm đến 'hot' của du khách Trung Quốc

Du lịch Trung Đông bất ngờ sôi động trở lại bởi lý do gì?
Ấn tượng khó quên của du khách nước ngoài trên tuyến tàu hỏa Việt Nam

Ấn tượng khó quên của du khách nước ngoài trên tuyến tàu hỏa Việt Nam

Tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng vừa có bài đăng của Tim Pile - nhân vật trải nghiệm trực tiếp trên chuyến tàu của The Vietage by Anantara từ Nha Trang tới Quy Nhơn.
Thực khách ‘sốt xình xịch’ vì hương vị bánh mì miến ở Hải Dương

Thực khách ‘sốt xình xịch’ vì hương vị bánh mì miến ở Hải Dương

Sự kết hợp tưởng chừng lạ lùng, không liên quan đến nhau nhưng món bánh mỳ miến ở Hải Dương lại là thức quà sáng lạ miệng thơm ngon.
Dạo chơi vườn văn Mỹ [Kỳ 11]

Dạo chơi vườn văn Mỹ [Kỳ 11]

Jack London (1876-1916) là nhà văn vô sản Mỹ đầu tiên. Ông sinh ra và lớn lên trong gia đình nghèo ở thành phố San Francisco, bang California.
Hai tháng Hè ý nghĩa cùng nghệ thuật hát bội

Hai tháng Hè ý nghĩa cùng nghệ thuật hát bội

Công chúng, đặc biệt là giới trẻ sẽ có một mùa Hè ý nghĩa hơn khi được tìm hiểu và thực hành hát bội – một loại hình nghệ thuật truyền thống của Việt Nam.
Việt Nam được tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể

Việt Nam được tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể

Thứ trưởng Hà Kim Ngọc nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của sự kiện này, một lần nữa cho thấy vị thế và uy tín quốc tế ngày càng cao của Việt Nam.
Việt Nam và các thành viên UNESCO thúc đẩy hợp tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa

Việt Nam và các thành viên UNESCO thúc đẩy hợp tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa

Thứ trưởng Hà Kim Ngọc cảm ơn lãnh đạo UNESCO và các nước đã tin cậy, ủng hộ Việt Nam đảm nhận vai trò tại các cơ chế điều hành then chốt của UNESCO.
Cộng đồng Hồi giáo dòng Ibadism tại Tunisia ứng dụng AI để bảo tồn di sản

Cộng đồng Hồi giáo dòng Ibadism tại Tunisia ứng dụng AI để bảo tồn di sản

Để bảo tồn tài liệu tôn giáo lâu đời, cộng đồng người Hồi giáo dòng Ibadism tại Tunisia đã sử dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI).
Hiệu quả thiết thực từ dự án 'Chia sẻ và gìn giữ di sản Việt Nam'

Hiệu quả thiết thực từ dự án 'Chia sẻ và gìn giữ di sản Việt Nam'

Được triển khai trong vòng hai năm, từ 2022-2024, dự án 'Chia sẻ và gìn giữ di sản Việt Nam' cho thấy kết quả tổng thể khả quan ở nhiều khía cạnh.
Phiên bản di động