Quạt sơn mài – sản phẩm nghệ thuật thủ công độc đáo ở Trung Quốc

Hương Giang
Sự kết hợp màu sắc và các kỹ thuật sơn khác nhau đã biến những chiếc quạt sơn mài của Trung Quốc trở nên độc nhất vô nhị.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Thời gian gần đây, những chiếc quạt sơn mài kết hợp với kỹ thuật đặc biệt đang trở nên phổ biến ở Trung Quốc. Từ Nam Kinh đến Dương Châu, từ Tô Châu đến Từ Châu, dễ dàng bắt gặp các du khách cầm những chiếc quạt sơn mài với nhiều màu sắc khác nhau chụp ảnh ở các danh lam thắng cảnh...

Quạt sơn mài – sản phẩm nghệ thuật thủ công độc đáo ở Trung Quốc
Quạt sơn mài. (Nguồn: Xiaohongshu)
Tin liên quan
Tôn vinh tinh thần hiếu đạo và truyền thống văn hóa nhân văn trong xã hội Tôn vinh tinh thần hiếu đạo và truyền thống văn hóa nhân văn trong xã hội

Đòi hỏi sự khéo tay, tỉ mỉ, sáng tạo

Quạt sơn mài được làm thủ công bởi sự kết hợp sử dụng quạt cầm tay và kỹ thuật sơn nổi - đặc tính không tan trong nước của sơn.

Đây là nghệ thuật bắt nguồn từ văn hoá dùng quạt và sơn mài truyền thống của người Trung Quốc thời nhà Hán.

So với các bước kỹ thuật phức tạp của nghệ thuật sơn mài thủ công, quạt sơn mài đơn giản và các thao tác tinh gọn hơn nhiều.

Để tạo ra quạt sơn mài cần có chiếc quạt cầm tay (quạt gấp hoặc quạt tròn) kết hợp với sơn mài tự nhiên từ cây sơn mài - một loài cây rụng lá có nguồn gốc ở phía Nam Trung Quốc.

Sơn mài tự nhiên thường có sản lượng thấp bởi một cây trong suốt vòng đời chỉ có thể sản xuất được khoảng 10kg sơn mài thô. Vì vậy, để tiết kiệm chi phí, một số doanh nghiệp lựa chọn sơn hạt điều - loại sơn tổng hợp chứa chất phenol và metanol.

Quạt sơn mài – sản phẩm nghệ thuật thủ công độc đáo ở Trung Quốc
Đa dạng các loại màu sơn mài. (Nguồn: Summer Kitchen)

Có nguyên liệu đầy đủ, người làm chỉ cần thực hiện các bước: chọn màu sơn yêu thích và thả sơn vào nước, sử dụng que gỗ để khuấy lớp sơn lan dần trên bề mặt nước, nhúng mặt quạt vào trong nước và nhẹ nhàng di chuyển mặt quạt.

Với sự chuyển động gợn sóng của nước, mặt quạt sẽ dần dần hiện lên hoa văn một cách tự nhiên như hình ngôi sao, bầu trời, hình sông, biển, núi…

Người Trung Quốc gọi công đoạn làm quạt sơn mài là “lấy sơn làm bút, lấy quạt làm giấy, một nửa do người, một nửa do trời”. Nghệ thuật này cũng đòi hỏi sự khéo tay, tỉ mỉ, sáng tạo và trí tưởng tượng phong phú.

Do tính chất ngẫu nhiên của dòng nước, người làm quạt sơn mài sẽ tạo ra những chiếc quạt không giống nhau. Chính sự không thể đoán trước này giúp những chiếc quạt trở nên đặc biệt, thu hút sự chú ý của nhiều người.

Triết lý sống “thuận theo tự nhiên”

Có thể thấy, nghê thuật làm quạt sơn mài thể hiện rõ lối sống và triết lý trong văn hoá của người Trung Quốc. Từ thời xa xưa, triết học Trung Quốc đã xuất hiện những tư tưởng “thuận theo tự nhiên”, tiêu biểu là Lão Tử - tác giả sách Đạo Đức Kinh, truyền dạy về thuyết "Vô vi" - có nghĩa không làm gì, để sự việc phát sinh một cách tự nhiên trong sự hòa hợp.

Lão Tử dùng đạo “vô vi nhi vô bất vi” (hiểu nôm na là không làm gì mà thấy không việc gì thì không nên làm) chỉ những người am hiểu quy luật trời đất, sống hòa mình vào thiên nhiên, tỉnh tâm khoáng đạt.

Theo ông, con người sống trong trời đất cần “người thuận theo đất, đất thuận theo trời, trời thuận theo đạo, đạo thuận theo tự nhiên”.

Tương tự, với nghệ thuật làm quạt sơn mài, khi đang thực hành làm quạt, người làm cần phải dựa vào sự chuyển động của dòng nước để màu sơn mài thấm vào mặt quạt. Chỉ sau khi được nhấc khỏi mặt nước, mới có thể thấy rõ được hoa văn trên mặt quạt.

Quạt sơn mài – sản phẩm nghệ thuật thủ công độc đáo ở Trung Quốc
Công đoạn nhúng quạt vào nước sơn mài. (Nguồn: Summer Kitchen)

Mỗi chiếc quạt đều có những hình ảnh, màu sắc khác biệt và phải dựa theo hướng nước chảy thì màu sơn mài trên mặt nước mới có thể dễ dàng ngấm vào, tô điểm cho chiếc quạt thô trở nên đẹp đẽ hơn.

Giống với cuộc đời con người, trong tư tưởng triết học của Lão Tử, sống nhận thức được quy luật của tự nhiên, không cưỡng cầu, tận tâm tận sức làm mà không truy cầu kết quả.

Sự phổ biến nhanh chóng của quạt sơn mài đã cho thấy sức sống mạnh mẽ của văn hóa truyền thống Trung Quốc. Nhiều tỉnh thành ở Trung Quốc hiện nay cũng đang quảng bá mạnh mẽ quạt sơn mài như một sản phẩm văn hóa du lịch sáng tạo, độc đáo và tiện lợi.

Chiêm ngưỡng nghệ thuật độc đáo của tranh khảm Italy

Chiêm ngưỡng nghệ thuật độc đáo của tranh khảm Italy

Hà Nội sẽ là thành phố đầu tiên ở châu Á tổ chức triển lãm đa phương tiện dành riêng cho tranh khảm của Italy.

Nghệ thuật sơn mài dưới góc nhìn của người trẻ

Nghệ thuật sơn mài dưới góc nhìn của người trẻ

Tranh sơn mài là loại hình nghệ thuật truyền thống có sức hấp dẫn bền bỉ trong hội họa Việt Nam và cần được bảo ...

Lễ hội truyền thống làng cổ Bát Tràng: Hành trình khám phá miền di sản và nghệ thuật gốm độc đáo

Lễ hội truyền thống làng cổ Bát Tràng: Hành trình khám phá miền di sản và nghệ thuật gốm độc đáo

Ngày 23/3, Lễ hội truyền thống làng cổ Bát Tràng, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội chính thức khai hội với nhiều hoạt động ...

Trâm hoa nhung - Dấu ấn của nghệ thuật và văn hóa Trung Quốc

Trâm hoa nhung - Dấu ấn của nghệ thuật và văn hóa Trung Quốc

Xuất hiện thường xuyên trong các bộ phim cổ trang, trâm hoa nhung dần trở thành một xu hướng thời trang mới. Tuy vậy, ít ...

Hà Nội cùng Bắc Kinh kết nối phát huy giá trị di sản

Hà Nội cùng Bắc Kinh kết nối phát huy giá trị di sản

Gần 100 tài liệu, hình ảnh của Hà Nội đang được giới thiệu tại Triển lãm 'Thăng Long - Hà Nội: Di sản kết nối ...

(tổng hợp)

Đọc thêm

Chính thức mặt trước, mặt sau thẻ căn cước mới từ ngày 1/7/2024

Chính thức mặt trước, mặt sau thẻ căn cước mới từ ngày 1/7/2024

Dưới đây là các nội dung có trên mặt trước, mặt sau thẻ căn cước mới từ ngày 1/7/2024 theo Thông tư 16/2024/TT-BCA.
Khoảnh khắc trẻ ra 10 tuổi của Cristiano Ronaldo tại EURO 2024

Khoảnh khắc trẻ ra 10 tuổi của Cristiano Ronaldo tại EURO 2024

Siêu sao Cristiano Ronaldo đã làm sống dậy những năm tháng đỉnh cao phong độ bằng pha xử lí bóng đẳng cấp ở trận thắng Thổ Nhĩ Kỳ.
Cải cách tiền lương từ 1/7/2024 tác động thế nào đến sửa Luật Bảo hiểm xã hội?

Cải cách tiền lương từ 1/7/2024 tác động thế nào đến sửa Luật Bảo hiểm xã hội?

Làm rõ tác động của cải cách tiền lương từ ngày 1/7/2024 đến Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) là nội dung tại Công văn 557/VPCP-KTTH năm 2024.
Nhận định trận đấu, soi kèo Thụy Sỹ vs Đức, 02h00 ngày 24/6 - Bảng A EURO 2024

Nhận định trận đấu, soi kèo Thụy Sỹ vs Đức, 02h00 ngày 24/6 - Bảng A EURO 2024

Nhận định trận đấu, soi kèo Thụy Sỹ vs Đức tại bảng A VCK EURO 2024 được diễn ra vào lúc 02h00 ngày 24/6.
Phó Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ thăm Algeria

Phó Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ thăm Algeria

Thủ tướng Algeria Mohamed Nezir al-Arbawi sẽ chào đón Phó Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Cevdet Yilmaz tại sân bay quốc tế Houari Boumediene.
BMW sắp trình làng xe điện có khả năng tăng tốc nhanh nhất thế giới

BMW sắp trình làng xe điện có khả năng tăng tốc nhanh nhất thế giới

Hãng xe sang BMW đang phát triển mẫu xe điện đầu tiên của dòng M Performance với sức mạnh vượt trội hơn 1.300 mã lực.
Điểm danh 8 điểm đến nổi tiếng nhất xứ sở Bạch Dương

Điểm danh 8 điểm đến nổi tiếng nhất xứ sở Bạch Dương

Là quốc gia có diện tích lớn nhất thế giới, nước Nga có vô số các thắng cảnh, địa điểm du lịch nổi tiếng với những giá trị văn hoá lịch sử lâu đời.
Ngắm trọn mùa rong mơ - ‘đặc sản’ mùa Hè ở Nhơn Hải, Bình Định

Ngắm trọn mùa rong mơ - ‘đặc sản’ mùa Hè ở Nhơn Hải, Bình Định

Vào mùa rong mơ, biển Nhơn Hải (Bình Định) dường như khoác thêm lớp áo mới như truyện cổ tích, níu chân du khách chẳng muốn về.
Festival Thu Hà Nội chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô

Festival Thu Hà Nội chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô

Festival Thu Hà Nội năm 2024 có nhiều hoạt động hấp dẫn, được tổ chức nhằm quảng bá những nét đẹp, giá trị văn hóa lịch sử, du lịch của Thủ đô.
Bắc Kạn: Ngắm nét nguyên sơ, quyến rũ của miền sơn cước Na Rì

Bắc Kạn: Ngắm nét nguyên sơ, quyến rũ của miền sơn cước Na Rì

Na Rì có địa hình đồi núi nối dài và bao quanh tạo nên những cảnh quan thiên nhiên còn nguyên vẹn sự hoang sơ vùng núi cao Bắc Kạn.
‘Giải nhiệt’ mùa Hè tại thác Nậm Lúc - Báu vật trên Cao nguyên Sìn Hồ, Lai Châu

‘Giải nhiệt’ mùa Hè tại thác Nậm Lúc - Báu vật trên Cao nguyên Sìn Hồ, Lai Châu

Vào ngày nắng đẹp, đi dọc theo con suối đến cuối nguồn dẫn lên thác, bạn sẽ được ngắm nhìn bức bích hoạ hoàn mỹ của mẹ thiên nhiên ở Sìn Hồ, Lai Châu.
Báo Trung Quốc: Trải nghiệm tuyệt vời khi du lịch bằng tàu hoả tại Việt Nam

Báo Trung Quốc: Trải nghiệm tuyệt vời khi du lịch bằng tàu hoả tại Việt Nam

Chuyến tàu từ Nha Trang tới Đà Nẵng mang đến cho du khách những hành trình sang trọng, đáng nhớ khi đến du lịch Việt Nam.
Bảo tồn văn hóa Khmer ở Trà Vinh

Bảo tồn văn hóa Khmer ở Trà Vinh

Bản sắc văn hóa phong phú, độc đáo của cộng đồng dân tộc Khmer đang trở thành nguồn tài nguyên tạo nên những sản phẩm du lịch mang tính đặc thù.
Dạo chơi vườn văn Mỹ [Kỳ 11]

Dạo chơi vườn văn Mỹ [Kỳ 11]

Jack London (1876-1916) là nhà văn vô sản Mỹ đầu tiên. Ông sinh ra và lớn lên trong gia đình nghèo ở thành phố San Francisco, bang California.
Hai tháng Hè ý nghĩa cùng nghệ thuật hát bội

Hai tháng Hè ý nghĩa cùng nghệ thuật hát bội

Công chúng, đặc biệt là giới trẻ sẽ có một mùa Hè ý nghĩa hơn khi được tìm hiểu và thực hành hát bội – một loại hình nghệ thuật truyền thống của Việt Nam.
Việt Nam được tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể

Việt Nam được tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể

Thứ trưởng Hà Kim Ngọc nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của sự kiện này, một lần nữa cho thấy vị thế và uy tín quốc tế ngày càng cao của Việt Nam.
Việt Nam và các thành viên UNESCO thúc đẩy hợp tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa

Việt Nam và các thành viên UNESCO thúc đẩy hợp tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa

Thứ trưởng Hà Kim Ngọc cảm ơn lãnh đạo UNESCO và các nước đã tin cậy, ủng hộ Việt Nam đảm nhận vai trò tại các cơ chế điều hành then chốt của UNESCO.
Cộng đồng Hồi giáo dòng Ibadism tại Tunisia ứng dụng AI để bảo tồn di sản

Cộng đồng Hồi giáo dòng Ibadism tại Tunisia ứng dụng AI để bảo tồn di sản

Để bảo tồn tài liệu tôn giáo lâu đời, cộng đồng người Hồi giáo dòng Ibadism tại Tunisia đã sử dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI).
Phiên bản di động