Sa mạc Sahara từng bạt ngàn xanh tươi, là nơi sinh sống của nhóm người tiền sử

Ngọc Anh
Sa mạc Sahara là một trong những nơi khô cằn và hoang vắng nhất trên Trái đất, trải dài trên dải Bắc Phi qua 11 quốc gia và có diện tích tương đương với Trung Quốc hoặc Mỹ. Tuy nhiên, một nghiên cứu công bố trên tạp chí Thiên nhiên (Nature) mới đây cho biết, nơi đây không phải lúc nào cũng khắc nghiệt như vậy.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Sa mạc Sahara là một trong những nơi khô cằn và hoang vắng nhất trên Trái đất. (Nguồn: FLI Science)
Sa mạc Sahara là một trong những nơi khắc nghiệt nhất trên Trái đất. (Nguồn: FLI Science)
Theo nghiên cứu trên, trong khoảng thời gian từ khoảng 14.500-5.000 năm trước, nơi đây là một thảo nguyên xanh tươi, với nguồn nước dồi dào và tràn ngập sự sống. DNA thu được từ hài cốt của hai cá thể sống cách đây khoảng 7.000 năm tại nơi hiện là Libya cho thấy, sa mạc Sahara từng là nơi sinh sống của một dòng dõi bí ẩn, những người sống tách biệt với thế giới bên ngoài.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích bộ gene đầu tiên của những người sống ở "sa mạc Sahara xanh tươi". Họ lấy DNA từ xương của hai người phụ nữ được chôn cất tại một nơi trú ẩn bằng đá có tên Takarkori ở phía Tây Nam xa xôi của Libya. Những người này được ướp xác tự nhiên, đại diện cho hài cốt người được ướp xác lâu đời nhất được biết đến.

Tin liên quan
Vườn thực vật Singapore: Vườn thực vật Singapore: 'Lá phổi xanh' hơn 100 năm tuổi của đảo quốc sư tử

Nhà khảo cổ học Johannes Krause thuộc Viện Nhân chủng học tiến hóa Max Planck (Đức), một trong những tác giả của nghiên cứu, khẳng định, "vào thời điểm đó, Takarkori là thảo nguyên xanh tươi với một hồ nước gần đó, không giống như cảnh quan sa mạc khô cằn ngày nay".

Bộ gene cho thấy, những cá thể Takarkori là một phần của dòng dõi con người riêng biệt và chưa được xác định trước đó, sống tách biệt với các quần thể cận Sahara và Á-Âu trong hàng nghìn năm.

"Điều thú vị là người Takarkori không cho thấy ảnh hưởng di truyền đáng kể nào từ các quần thể cận Sahara ở phía Nam hoặc Cận Đông và các nhóm châu Âu thời tiền sử ở phía Bắc. Họ vẫn bị cô lập về mặt di truyền mặc dù thực hành chăn nuôi - một sáng kiến văn hóa có nguồn gốc bên ngoài châu Phi", ông Krause nhấn mạnh.

Bằng chứng khảo cổ học cũng chỉ ra rằng những người này chăn thả gia súc đã thuần hóa. Các hiện vật được tìm thấy bao gồm những công cụ làm bằng đá, gỗ và xương động vật, đồ gốm, giỏ đan và tượng nhỏ chạm khắc.

Sa mạc Sahara từng bạt ngàn xanh tươi, là nơi sinh sống của nhóm người tiền sử
Xác ướp của những người sống ở "sa mạc Sahara xanh tươi". (Nguồn: Science Alert)

Tổ tiên của hai cá thể Takarkori được phát hiện có nguồn gốc từ dòng dõi Bắc Phi tách khỏi quần thể cận Sahara khoảng 50.000 năm trước. Điều đó trùng hợp với thời điểm các dòng dõi con người khác lan rộng ra ngoài lục địa và vào Trung Đông, châu Âu và châu Á - trở thành tổ tiên của tất cả mọi người bên ngoài châu Phi.

"Dòng dõi Takarkori có thể đại diện cho tàn dư của sự đa dạng di truyền có ở Bắc Phi từ 50.000-20.000 năm trước", nhà nghiên cứu chỉ rõ.

Dòng dõi của nhóm người này vẫn biệt lập trong suốt phần lớn thời gian tồn tại, trước khi Sahara trở nên khô cằn hơn. Khoảng năm 3.000 trước Công nguyên, vào cuối Thời kỳ ẩm ướt châu Phi, Sahara đã biến thành sa mạc nóng lớn nhất thế giới.

Theo ông Krause, mặc dù bản thân quần thể Takarkori đã biến mất vào khoảng 5.000 năm trước khi Thời kỳ ẩm ướt châu Phi kết thúc và sa mạc quay trở lại song dấu vết tổ tiên của họ vẫn tồn tại trong nhiều nhóm người Bắc Phi ngày nay.

"Di sản di truyền của họ mang đến một góc nhìn mới về lịch sử sâu xa của khu vực này", nhà khảo cổ học chia sẻ.

Châu Âu bị 'tấn công' bởi bão bụi bất thường từ sa mạc Sahara

Châu Âu bị 'tấn công' bởi bão bụi bất thường từ sa mạc Sahara

Không chỉ có Madrid, một số vùng khác của châu Âu đã bị bao phủ bởi một lớp bụi màu cam từ sa mạc Sahara. ...

Bãi biển nhân tạo ở châu Âu lấy hàng trăm nghìn tấn cát từ sa mạc lớn nhất thế giới

Bãi biển nhân tạo ở châu Âu lấy hàng trăm nghìn tấn cát từ sa mạc lớn nhất thế giới

Là một trong những bãi biển nhân tạo nổi tiếng nhất của quần đảo Canary, Playa de Las Teresitas ở Tenerife, Tây Ban Nha, được ...

Nguồn nước dồi dào xuất hiện tại Sahara, sa mạc khô cằn nhất thế giới

Nguồn nước dồi dào xuất hiện tại Sahara, sa mạc khô cằn nhất thế giới

Sau những trận mưa hiếm hoi ở sa mạc Sahara khu vực Đông Nam Morocco, hồ Iriqui, lòng hồ nổi tiếng đã khô cạn trong ...

Sa mạc Sahara mưa lớn đột xuất báo hiệu thời tiết cực đoan bất thường

Sa mạc Sahara mưa lớn đột xuất báo hiệu thời tiết cực đoan bất thường

Sa mạc Sahara, nơi nổi tiếng với sự khô cằn khắc nghiệt, vừa trải qua trận lũ lụt kinh hoàng do mưa lớn lần đầu ...

(theo Reuters)

Đọc thêm

Sách thiếu nhi: Nhịp cầu thúc đẩy giao lưu văn hoá - giáo dục Việt Nam và New Zealand

Sách thiếu nhi: Nhịp cầu thúc đẩy giao lưu văn hoá - giáo dục Việt Nam và New Zealand

Sự kiện ra mắt sách thiếu nhi New Zealand tại Việt Nam mang đến một cách tiếp cận mới mẻ trong hợp tác giáo dục giữa hai quốc gia.
Điện mừng nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh Vương quốc Thái Lan

Điện mừng nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh Vương quốc Thái Lan

Nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh Vương quốc Thái Lan, các lãnh Việt Nam đã gửi điện chúc mừng.
Lằn ranh tập 26: Chấn lộ clip nóng

Lằn ranh tập 26: Chấn lộ clip nóng

Lằn ranh tập 26, Chấn bị Thiệu đe dọa bằng clip nóng, gây thêm căng thẳng trong mối quan hệ gia đình và công việc.
Tin thế giới 5/12: NATO đứng trước mối đe dọa hỗn hợp, Singapore triệt phá đường dây lừa đảo, Mỹ bán hơn 3.400 quả bom BLU-111 cho Canada

Tin thế giới 5/12: NATO đứng trước mối đe dọa hỗn hợp, Singapore triệt phá đường dây lừa đảo, Mỹ bán hơn 3.400 quả bom BLU-111 cho Canada

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức đáng chú ý 24h qua.
Ba địa phương Thái Lan gia nhập mạng lưới 425 Thành phố học tập của UNESCO

Ba địa phương Thái Lan gia nhập mạng lưới 425 Thành phố học tập của UNESCO

Các Thành phố học tập biến việc học thành nhịp sống thường ngày, nâng kỹ năng lao động đến thích ứng kỷ nguyên AI, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Mùa Đông tới Cửu Trại Câu

Mùa Đông tới Cửu Trại Câu

Khu danh thắng Cửu Trại Câu (Tứ Xuyên, Trung Quốc) vừa đón trận tuyết đầu mùa
Sách thiếu nhi: Nhịp cầu thúc đẩy giao lưu văn hoá - giáo dục Việt Nam và New Zealand

Sách thiếu nhi: Nhịp cầu thúc đẩy giao lưu văn hoá - giáo dục Việt Nam và New Zealand

Sự kiện ra mắt sách thiếu nhi New Zealand tại Việt Nam mang đến một cách tiếp cận mới mẻ trong hợp tác giáo dục giữa hai quốc gia.
Ba địa phương Thái Lan gia nhập mạng lưới 425 Thành phố học tập của UNESCO

Ba địa phương Thái Lan gia nhập mạng lưới 425 Thành phố học tập của UNESCO

Các Thành phố học tập biến việc học thành nhịp sống thường ngày, nâng kỹ năng lao động đến thích ứng kỷ nguyên AI, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Cảnh sát biển Việt Nam: Thúc đẩy phong trào dạy và học tiếng Anh

Cảnh sát biển Việt Nam: Thúc đẩy phong trào dạy và học tiếng Anh

Hội thi Tiếng Anh cấp Cảnh sát Biển Việt Nam 2025 với sự tham gia của 11 thí sinh là đội ngũ cán bộ kiêm nhiệm giảng dạy ngoại ngữ tại các đơn vị.
Trao giải cuộc thi 'Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường' năm 2025

Trao giải cuộc thi 'Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường' năm 2025

Cuộc thi viết về thầy cô và mái trường năm 2025 đã kết thúc với nhiều tác phẩm đầy cảm xúc, tôn vinh người thầy và ký ức đẹp đẽ về mái trường.
Quốc tế hoá giáo dục vẫn phải giữ gìn bản sắc Việt Nam

Quốc tế hoá giáo dục vẫn phải giữ gìn bản sắc Việt Nam

Bà Mai Bích Thủy, Nhà sáng lập và Chủ tịch điều hành Reigate Grammar School Vietnam được đề cử giải thưởng quốc tế vinh danh đổi mới giáo duc trên toàn cầu.
Nhiều trường bỏ tổ hợp truyền thống trong tuyển sinh năm 2026

Nhiều trường bỏ tổ hợp truyền thống trong tuyển sinh năm 2026

Năm 2026, hàng loạt trường đại học dự kiến điều chỉnh tổ hợp xét tuyển, trong đó bỏ một số tổ hợp truyền thống như C00, A01, A00…
Năm món canh giàu magie, dễ nấu, phù hợp hỗ trợ giấc ngủ sâu và liền mạch

Năm món canh giàu magie, dễ nấu, phù hợp hỗ trợ giấc ngủ sâu và liền mạch

Một bát canh nóng, chọn đúng nguyên liệu giàu magie, không chỉ giúp làm dịu cơ thể mà còn là liệu pháp tự nhiên hỗ trợ giấc ngủ ngon.
Hướng dẫn pha chế 4 loại đồ uống giúp giữ ấm cơ thể khỏe mạnh, tăng sức đề kháng trong mùa Đông

Hướng dẫn pha chế 4 loại đồ uống giúp giữ ấm cơ thể khỏe mạnh, tăng sức đề kháng trong mùa Đông

Trà gừng nghệ, sữa nghệ, nước chanh ấm mật ong hay nước ép táo với chút quế vừa dễ pha vừa giúp tăng cường miễn dịch, bồi bổ sức khỏe ngày Đông.
Việt Nam quyết tâm chấm dứt đại dịch HIV/AIDS vào năm 2030

Việt Nam quyết tâm chấm dứt đại dịch HIV/AIDS vào năm 2030

Việt Nam triển khai mạnh mẽ các hoạt động theo hướng tiếp cận toàn diện, cung cấp đầy đủ các dịch vụ từ dự phòng, xét nghiệm và điều trị HIV/AIDS.
Ba kiểu ăn sáng có thể khiến thận phải hoạt động quá mức

Ba kiểu ăn sáng có thể khiến thận phải hoạt động quá mức

Những món ăn sáng nhanh tưởng như vô hại nhưng lại âm thầm gây áp lực lên thận, làm tăng nguy cơ tổn thương nếu duy trì thường xuyên.
Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VI: Lan tỏa sức mạnh nhân ái

Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VI: Lan tỏa sức mạnh nhân ái

Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VI, giai đoạn 2025 - 2030 đã diễn ra sáng 23/11 tại Hà Nội với chủ đề: “Đổi mới, ...
Hướng dẫn một số biện pháp phòng chống dịch bệnh sau mưa lũ

Hướng dẫn một số biện pháp phòng chống dịch bệnh sau mưa lũ

Sau mưa lũ, có rất nhiều vi sinh vật, bụi, rác, chất thải… theo dòng nước tràn ra nhiều nơi, gây ô nhiễm môi trường, tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh.
Phiên bản di động