| Các đại biểu Quốc hội tại Tổ 4 (gồm các đại biểu Quốc hội thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu, Hải Dương, Quảng Ngãi, Bạc Liêu) thảo luận tại tổ chiều 24/10 về dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi). |
Nghiên cứu chế tài để xử lý tiền ảo
Thảo luận tại tổ, nhiều đại biểu bày tỏ sự quan tâm đến dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi). Dự thảo Luật được bố cục gồm 4 chương, 65 điều; về cơ bản kế thừa quy định tại Luật Phòng, chống rửa tiền năm 2012. Phạm vi điều chỉnh tập trung vào việc quy định các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi rửa tiền, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng, chống rửa tiền; hợp tác quốc tế trong phòng, chống rửa tiền...
Nhiều ý kiến bày tỏ sự nhất trí với sự cần thiết sửa đổi Luật Phòng, chống rửa tiền năm 2012 nhằm thể chế hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước; đáp ứng yêu cầu hội nhập, thực hiện các điều ước, cam kết quốc tế.
Các đại biểu cho rằng, việc sửa đổi sẽ góp phần khắc phục những bất cập của luật hiện hành; bảo đảm an ninh, an toàn tài chính, tiền tệ quốc gia; tăng cường hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; khắc phục thiếu hụt về cơ chế phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt...
Tuy nhiên, các đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ lưỡng các nội dung tại dự thảo Luật với các luật có liên quan, như: tính đồng bộ, thống nhất của dự thảo Luật với các quy định liên quan đến ứng dụng công nghệ thông tin trong thu thập dữ liệu, xác minh thông tin nhận biết khách hàng hoặc thông qua thuê tổ chức khác hay bên thứ ba... tại Luật An ninh mạng và dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi).
Về dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi), theo Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, có một thực tế cần cân nhắc là tiền ảo chưa được công nhận tại Việt Nam nhưng vẫn có nhiều người sử dụng.
Do đó, cần có quy định phù hợp về vấn đề này và nghiên cứu chế tài để xử lý: “Khi pháp luật chưa công nhận thì phải có cách xử lý thế nào cho phù hợp, nên giao cho Chính phủ”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.
Cần rà soát các quy định để luật hóa
Tại phiên thảo luận, cơ bản các đại biểu Quốc hội tại Tổ 4 (gồm các đại biểu Quốc hội thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu, Hải Dương, Quảng Ngãi, Bạc Liêu), để bảo đảm hiệu lực thi hành của Luật sau khi được ban hành, một số đại biểu đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát toàn bộ các quy định, luật hóa tối đa các quy định của văn bản dưới luật đã được kiểm nghiệm và áp dụng ổn định trong thực tiễn thời gian qua; hoàn thiện đồng bộ dự thảo các văn bản chi tiết, hướng dẫn thi hành.
Đi vào một số nội dung cụ thể, đại biểu Bùi Sỹ Hoàn (Hải Dương) quan tâm tới vấn đề về ban hành quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền quy định tại Điều 24. Theo đó, đối tượng báo cáo là doanh nghiệp siêu nhỏ, cá nhân phải ban hành quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền có nội dung theo quy định tại các điểm a, b, c, đ, e và g khoản 1 Điều này.
| Đại biểu Quốc hội Bùi Sỹ Hoàn (Hải Dương) đóng góp ý kiến tại phiên họp tổ chiều ngày 24/10. |
Đại biểu phân tích, với loại hình doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ vẫn phải thực hiện 6/10 nội dung về ban hành quy định nội bộ. Như vậy, tính hình thức của quy định này khá cao, không cần thiết, không hiệu quả, tốn kém chi phí xã hội. Do đó, nên giao Ngân hàng Nhà nước ban hành văn bản mẫu để mang tính chất tham khảo cho các doanh nghiệp sẽ phù hợp và khả thi hơn.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật quy định một số dấu hiệu đáng ngờ cơ bản như: Khách hàng thuyết phục đối tượng báo cáo không báo cáo giao dịch cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền; sử dụng thư tín dụng và các phương thức tài trợ thương mại khác có giá trị lớn bất thường, tỷ lệ chiết khấu với giá trị cao so với bình thường; khách hàng thường xuyên đổi tiền có mệnh giá nhỏ sang mệnh giá lớn; thông tin về nguồn gốc tài sản bảo đảm của khách hàng xin vay vốn không đầy đủ, không chính xác…
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Hải Dương) chỉ ra rằng, việc quy định dấu hiệu đáng ngờ trong một số ngành, lĩnh vực như vậy là vẫn mang tính định tính, khó xác định. Do đó, cơ quan soạn thảo cần quy định cụ thể, rõ ràng, tránh chung chung để đảm bảo tính thống nhất với Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật và đảm bảo tính khả thi của dự thảo Luật.
Liên quan đến chính sách của nhà nước về phòng chống rửa tiền, đại biểu cũng chỉ ra rằng, tại Luật hiện hành có quy định về nội dung này trong Điều 6. Theo đó, phòng, chống rửa tiền là trách nhiệm của Nhà nước và các cơ quan nhà nước.
Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước tham gia, hợp tác, tài trợ cho hoạt động phòng, chống rửa tiền.
Tuy nhiên, qua rà soát các quy định, đại biểu chỉ ra rằng, Luật sửa đổi không quy định vấn đề này. Do đó, cần giải thích tại sao lại không quy định nội dung này. Đề nghị bổ sung thêm quy định về vấn đề chính sách của nhà nước về phòng chống rửa tiền vì đây là một trong những nội dung quan trọng.
Bên cạnh đó, đại biểu Đinh Thị Phương Lan (Quảng Ngãi) và các đại biểu cũng đề nghị cần rà soát các thỏa thuận pháp lý, đảm bảo sự thống nhất của Luật này với các Luật khác có liên quan như Luật An ninh mạng và dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi).
Đồng thời cần rà soát các thông tin tại điều luật về xác minh thông tin nhận biết khách hàng thông qua việc thuê tổ chức khác; nhận biết, cập nhật, xác minh thông tin nhận biết khách hàng thông qua bên thứ ba…