| Taliban hiện đang kiểm soát hiệu quả phần lớn lãnh thổ Afghanistan và ngày 15/8 tiến vào thủ đô Kabul mà không gặp phải bất kỳ sự kháng cự nào. (Nguồn: DW) |
Xúc tiến đàm phán "chuyển giao quyền lực"
Taliban hiện đang kiểm soát hiệu quả phần lớn lãnh thổ Afghanistan và ngày 15/8 tiến vào thủ đô Kabul mà không gặp phải bất kỳ sự kháng cự nào từ quân của chính phủ Afghanistan.
Lực lượng này tuyên bố sẽ không sử dụng vũ lực sau khi họ bao vây thủ đô. Một thỏa thuận chính trị giữa Taliban và các chính trị gia Afghanistan đang được thảo luận, nhưng kết quả sẽ có được với một cái “giá” nhất định.
Các nhà đàm phán của Taliban được cho là đang tổ chức các cuộc đàm phán với chính phủ Afghanistan để tạo điều kiện thuận lợi cho việc "chuyển giao" quyền lực.
Ngày 15/8, một phát ngôn viên của Taliban cho biết, lực lượng này muốn Tổng thống Ashraf Ghani và các nhà lãnh đạo Afghanistan khác phải tiến hành chuyển giao quyền lực.
"Taliban đã chỉ thị cho tất cả các lực lượng chốt ở các cửa ngõ vào Kabul và không được cố tiến vào thành phố", một phát ngôn viên của Taliban viết trên Twitter.
“Cho đến khi hoàn tất quá trình chuyển giao quyền lực, trách nhiệm bảo vệ an ninh của Kabul là thuộc về phía bên kia (chính phủ Afghanistan)”, nhân vật này cho biết thêm.
Trong khi đó, chính phủ Afghanistan cũng đã xác nhận rằng các cuộc đàm phán đang được tiến hành để tránh đổ máu ở Kabul.
Bộ trưởng Nội vụ Abdul Sattar Mirzakwal cho biết: "Sẽ không có cuộc tấn công nào vào thành phố" và "một cuộc chuyển giao quyền lực một cách hòa bình cho chính phủ chuyển tiếp" đang được thực hiện.
Thế thượng phong của Taliban
Một số nguồn tin ngoại giao dự đoán, Ali Ahmad Jalali, một học giả tại Mỹ và là cựu Bộ trưởng Nội vụ, có thể được bổ nhiệm làm người đứng đầu chính quyền lâm thời ở Kabul.
Tuy nhiên, hiện không rõ lực lượng Taliban muốn thiết lập chính phủ tạm thời theo hình thức nào.
Chính phủ của Tổng thống Ashraf Ghani trên thực tế hiện nay hoàn toàn không hoạt động, với các báo cáo cho biết tổng thống đã rời sang Tajikistan và lực lượng Taliban nắm giữ tất cả các "lá bài" trong các cuộc đàm phán chuyển giao quyền lực.
Cũng không có gì đảm bảo rằng các cuộc đàm phán chuyển giao quyền lực một cách hòa bình sẽ thành công.
"Kịch bản tốt nhất là Taliban và chính phủ đạt được thỏa thuận và Kabul vẫn giữ được hòa bình. Điều đó sẽ mở đường cho một lệnh ngừng bắn và các bước đi trong tương lai để giải quyết xung đột", Nasrullah Stanakzai, một giảng viện tại Đại học Kabul, nói với DW.
Trong khi đó, Raihana Azad, một thành viên của Quốc hội Afghanistan, tin rằng ngay cả khi các cuộc đàm phán thành công, không có gì đảm bảo rằng Taliban sẽ "giữ lời".
“Điều quan trọng là phải đảm bảo rằng Taliban phải tiếp tục chịu trách nhiệm”, bà nói.
Trên thực tế, Taliban từng bị cáo buộc đã không giữ các cam kết sau khi họ ký kết thỏa thuận với Mỹ vào tháng 2/2020.
| Tương lai nào cho người dân ở Kabul? (Nguồn: AP/PTI) |
Khả năng đàm phán thất bại?
Ahamdi Saidi, một cựu quan chức ngoại giao Afghanistan, nói với DW rằng ông hy vọng chính quyền của Tổng thống Ghani và lực lượng Taliban sẽ nhất trí về việc chuyển giao quyền lực một cách hòa bình trong những ngày tới.
Ông nói: “Chính phủ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc giao lại quyền lực cho Taliban”.
Tuy nhiên, dù còn xa vời, nhưng vẫn có khả năng, các chính trị gia Afghanistan ở Kabul sẽ cố gắng nắm giữ quyền lực. Trong trường hợp đó, lực lượng Hồi giáo Taliban sẽ đoạt lấy Kabul từ các lực lượng Afghanistan bằng vũ lực.
"Nếu Taliban tấn công Kabul, sẽ có đổ máu. Thêm nhiều dân thường sẽ mất mạng và Afghanistan sẽ đối mặt với một tương lai bất định", Azad nói.
Liệu Mỹ có can thiệp?
Tổng thống Mỹ Joe Biden, người đang phải đối mặt với chỉ trích dữ dội vì rút các lực lượng khỏi Afghanistan quá nhanh, đã nhiều lần nói rằng, các nhà lãnh đạo Afghanistan cần phải tự bảo vệ đất nước của họ.
Nhưng nếu Taliban tấn công Kabul, một thành phố với hơn 6 triệu dân, có thể gây ra thương vong lớn cho dân thường. Liệu sau đó Mỹ có can thiệp vào cuộc xung đột, chỉ để duy trì hòa bình ở thủ đô Afghanistan?
"Tôi nghĩ Mỹ sẽ không ủng hộ ông Ghani nữa vì chính phủ Afghanistan không còn ở vào vị trí có thể bảo vệ Kabul", Saidi nói.
Mỹ đã bị chỉ trích nặng nề vì rời khỏi Afghanistan quá sớm và không có một thỏa thuận hòa bình thích hợp giữa tất cả các bên liên quan của Afghanistan.
Trong khi đó, lực lượng Taliban đã thành công trong việc chiếm rất nhiều vùng lãnh thổ sau khi Tổng thống Biden tuyên bố rút quân vô điều kiện khỏi Afghanistan vào tháng 2 năm nay.
Các quan chức Mỹ vào thời điểm đó khẳng định, các lực lượng Afghanistan có thể bảo vệ đất nước khỏi Taliban.
"Trong nhiều tháng qua, chúng tôi đã thúc giục chính phủ Afghanistan và cộng đồng quốc tế trong bảo vệ thành phố, nhưng lời cầu xin của chúng tôi đã không được chú ý", Halima Sadaf Karimi, một nhà lập pháp từ tỉnh Jawzjan ở phía Bắc Afghanistan, nói với DW.
“Cộng đồng quốc tế cũng phải chịu trách nhiệm về những gì đang xảy ra ở Afghanistan hiện nay. Bởi việc ký thỏa thuận hòa bình với Taliban cũng khiến lực lượng này có được tính hợp pháp”, ông nói.