| Người dân đi bộ tại một khu phố ở Barcelona, Tây Ban Nha, ngày 15/7. (Nguồn: Reuters) |
Với gần 30 tỷ Euro (36 tỷ USD) thâm hụt vào năm 2020 và đang tiếp tục tăng lên, ngân sách cho an sinh xã hội của Tây Ban Nha là một trong những yếu tố chính đóng góp vào mức thâm hụt ngân sách công ngày càng lớn của đất nước.
Ủy ban châu Âu từ lâu đã yêu cầu Tây Ban Nha cải cách hệ thống lương hưu và coi đó là điều kiện để nước này có thể tiếp cận các quỹ phục hồi kinh tế của Liên minh châu Âu (EU).
Theo một kế hoạch cải cách được công bố vào đầu tháng này nhằm mục đích thu hút thêm nhiều lao động làm việc lâu hơn, Tây Ban Nha sẽ trao khoản tiền trị giá tới 12.000 Euro (14.000 USD) mỗi năm cho những người lao động trong độ tuổi nghỉ hưu nhưng hoãn nghỉ hưu. Mặt khác, việc nghỉ hưu sớm sẽ dẫn đến các khoản thanh toán hàng tháng của người lao động hưu trí bị giảm đi.
Kế hoạch cải cách vẫn phải được Quốc hội Tây Ban Nha thông qua. Chính phủ cho hay chi tiết của kế hoạch sẽ được hoàn tất vào mùa Thu.
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng kế hoạch cũng sẽ khôi phục chính sách tự động điều chỉnh lương hưu theo lạm phát.
Chính sách này từng bị loại vào năm 2013, dù vào năm 2018, chính phủ Tây Ban Nha đã tăng lương hưu theo lạm phát sau các cuộc biểu tình phản đối của nhóm lao động đang hưởng hưu trí.
Tuy nhiên, ông Rafael Pampillon, Trưởng Khoa kinh tế tại Trường Kinh doanh IE ở Madrid, cho rằng việc tăng lương hưu phù hợp với lạm phát hàng năm là "thái quá". Ông cho rằng hệ thống này không bền vững và lương hưu nên bị “đóng băng".
Vấn đề nhân khẩu học của Tây Ban Nha cũng làm phức tạp vấn đề hơn. Người Tây Ban Nha thuộc nhóm có tuổi thọ cao nhất thế giới - khoảng 83 năm theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhưng tỷ lệ sinh lại thấp nhất châu Âu và sau đứng sau Malta.
Ông Pampillon cho biết số lượng thanh niên dưới 25 tuổi tham gia thị trường lao động hàng năm ít hơn 30% so với những người trên 40 tuổi.
Chuyên gia Jordi Fabregat của trường kinh doanh Esade cho biết một phần của vấn đề là chính phủ Tây Ban Nha cung cấp khoản lương hưu rất hào phóng, với số tiền phải trả hàng tháng lên tới 80% mức lương cuối cùng của một công nhân so với mức trung bình 55% của toàn châu Âu. Ông nói thêm rằng người Tây Ban Nha không có thói quen tiết kiệm để nghỉ hưu.
Vì vậy, cơ hội duy nhất để quốc gia này cải cách sâu rộng, bền vững hệ thống lương hưu là những áp lực từ Liên minh châu Âu (EU).