Thái tử Abu Dhabi sắp thăm Ấn Độ, tính toán gì trong ván cờ quyền lực ở Tây Á?

Thái tử Abu Dhabi Khaled bin Mohammed bin Zayed Al Nahyan. (Nguồn: Arab News)

Thái tử Abu Dhabi Khaled bin Mohammed bin Zayed Al Nahyan dự kiến thăm Ấn Độ vào đầu tháng tới. (Nguồn: Arab News)

Hindustan Times ngày 29/8 trích nguồn tin cho hay, Thái tử Khaled bin Mohammed bin Zayed Al Nahyan, người tiếp theo trong danh sách lãnh đạo Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), sẽ đến thăm Ấn Độ vào đầu tháng tới để thúc đẩy quan hệ thương mại và chiến lược.

Các cuộc gặp giữa Thái tử Sheikh Khaled với Thủ tướng Narendra Modi và các nhà lãnh đạo cấp cao của đất nước đông dân nhất thế giới sẽ tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ tương lai trong những thập kỷ tới.

Mặc dù không có khả năng ký kết thỏa thuận hợp tác trong chuyến thăm, hai bên dự kiến sẽ tái khẳng định cam kết xây dựng mối quan hệ chặt chẽ và bền chặt hơn nữa trong các lĩnh vực như thương mại, an ninh.

Tăng cường tiếp xúc cấp cao

Chuyến công du diễn ra sau một loạt chuyến thăm cấp cao của cả hai bên trong những năm gần đây. Năm 2015 ghi dấu mốc lịch sử trong quan hệ hai nước với sự hiện diện của Thủ tướng Narendra Modi tại Abu Dhabi, đây là chuyến thăm đầu tiên của một Thủ tướng Ấn Độ tới UAE sau 34 năm.

Từ đó đến nay, ông Modi đã thực hiện thêm 6 chuyến thăm tới quốc gia vùng Vịnh, bồi đắp nỗ lực xây dựng quan hệ đối tác chặt chẽ hơn với các cường quốc Tây Á chủ chốt. Trong khi đó, Tổng thống UAE Mohamed bin Zayed Al Nahyan cũng chăm chỉ thăm đất nước sông Hằng, với chuyến công du gần nhất diễn ra vào tháng 9/2023.

Tháng 3/2023, Tổng thống Mohamed bin Zayed Al Nahyan bổ nhiệm con trai mình là Sheikh Khaled, 42 tuổi, làm Thái tử của Abu Dhabi, mở đường cho ông trở thành người kế nhiệm có khả năng trở thành Tổng thống của nền kinh tế Arab lớn thứ hai. Kể từ đó, Thái tử Sheikh Khaled hiếm khi công du nước ngoài, chỉ đến thăm Malaysia vào tháng 5 năm ngoái.

Thái tử Sheikh Khaled tốt nghiệp Đại học Mỹ Sharjah (Cử nhân ngành Quan hệ quốc tế) và Đại học King's College London với bằng Tiến sĩ ngành Nghiên cứu chiến tranh năm 2014.

Theo nguồn tin của Hindustan Times, chuyến thăm sắp tới của Thái tử Sheikh Khaled nhằm “xem xét tương lai của mối quan hệ chiến lược này”. Quan hệ song phương “hiện đang rất vững chắc” và chuyến thăm “sẽ tập trung nhiều hơn vào việc xây dựng trên nền tảng đó, hướng đến những thập kỷ tới và xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với giới lãnh đạo tương lai của UAE”.

Hợp tác song phương trong ván cờ khu vực

Kể từ khi Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện Ấn Độ-UAE (CEPA) có hiệu lực vào năm 2022, thương mại hai chiều đã tăng lên gần 85 tỷ USD trong năm tài chính 2023. UAE là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Ấn Độ (sau Mỹ, Trung Quốc) và là điểm đến xuất khẩu lớn thứ hai của Ấn Độ. Ấn Độ là đối tác thương mại lớn thứ 2 của UAE, chiếm 9% tổng kim ngạch ngoại thương và 14% kim ngạch xuất khẩu phi dầu mỏ của nước này.

Theo Bộ Ngoại giao Ấn Độ, các nhà lãnh đạo hai nước đều lạc quan về mục tiêu nâng kim ngạch thương mại song phương lên 100 tỷ USD trước năm 2030.

Theo ước tính chính thức, giá trị thương mại phi dầu mỏ của UAE với Ấn Độ dự kiến sẽ tăng lên hơn 100 tỷ USD trong 5 năm tới. UAE là nhà đầu tư lớn thứ 7 tại Ấn Độ, với dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tích lũy là 16,67 tỷ USD từ tháng 4/2000 đến tháng 9/2023.

Một nhân tố quan trọng khác trong quan hệ song phương là sự hiện diện của hơn 3,5 triệu người Ấn Độ tại UAE, tương đương 30% dân số, trở thành cộng đồng người nước ngoài lớn nhất tại quốc gia dầu mỏ này. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, Ấn Độ là quốc gia nhận kiều hối nhiều nhất thế giới vào năm 2022, trong đó UAE là nguồn cung cấp kiều hối lớn thứ 2 (chiếm 18%).

Cộng đồng Ấn kiều là cộng đồng người nước ngoài lớn nhất tại UAE. (Nguồn: Arabian Business)

Hơn 3,5 triệu người Ấn Độ tại UAE tạo thành cộng đồng người thiểu số lớn nhất UAE, chiếm 30% dân số nước này. (Nguồn: Arabian Business)

UAE hiện nổi lên là đối tác quốc phòng quan trọng của Ấn Độ trong khu vực. Công nghệ đóng tàu sân bay, tên lửa BrahMos... của ngành công nghiệp quốc phòng Ấn Độ đang được UAE đặc biệt quan tâm. Hồi đầu năm, các lực lượng lục quân của hai nước lần đầu tiên tham gia cuộc tập trận song phương quy mô lớn kéo dài 2 tuần ở bang Rajasthan, miền Tây Ấn Độ.

Ngoại giao đền thờ của Ấn Độ

Đáng chú ý, chuyến thăm của Thái tử Sheikh Khaled cũng diễn ra vào thời điểm có một số căng thẳng trong quan hệ giữa giới lãnh đạo cấp cao của UAE và Saudi Arabia, một cường quốc Tây Á khác mà Ấn Độ đã xây dựng mối quan hệ thương mại và chiến lược chặt chẽ trong thập kỷ qua.

Theo Hindustan Times, Tổng thống Mohamed bin Zayed Al Nahyan đóng vai trò quan trọng trong việc sắp xếp lại quyền lực ở Tây Á khi UAE, cùng với Bahrain, xây dựng mối quan hệ với Israel vào năm 2020. Đồng thời, UAE đã hợp tác với Iran và làm sâu sắc thêm quan hệ với Trung Quốc và Nga.

***

Như vậy, chuyến công du nước ngoài lần thứ hai của Thái tử Sheikh Khaled trên cương vị mới được nhìn là một bước tiến xa hơn trong việc củng cố mối quan hệ song phương vốn bền chặt với Ấn Độ. Đây cũng sẽ là tiếp xúc cấp cao đầu tiên giữa hai nước kể từ khi ông Modi nhậm chức nhiệm kỳ Thủ tướng lần thứ ba.

Sự gắn kết chặt chẽ với Abu Dhabi có thể giúp New Delhi bảo đảm an ninh năng lượng, thu hút nguồn vốn FDI và kiều hối khổng lồ. Trong khi đó, sự xích lại gần hơn với quốc gia tỷ dân đang trên đà trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới tạo cơ hội cho Abu Dhabi đa dạng hóa nền kinh tế, gia tăng năng lực quốc phòng, củng cố vị thế trong bối cảnh tình hình thế giới biến động liên tục và phức tạp.