| Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim (trái) và người đồng cấp Singapore Lý Hiển Long chứng kiến lễ ký kết hai thỏa thuận về kinh tế số và kinh tế xanh trong ngày 30/1. (Nguồn: The Star) |
Chuyến thăm lần này có thể coi là một phần của Phương thức ASEAN (ASEAN Way), trong đó các nhà lãnh đạo mới đắc cử thường đi thăm các nước thành viên ASEAN khác trước khi ra ngoài khu vực.
Tuy nhiên, mối quan hệ giữa Malaysia và Singapore không giống các quốc gia khác trong ASEAN. Hai nước láng giềng này từng là một quốc gia thống nhất dưới sự lãnh đạo của Liên bang Malaysia, trước khi Singapore tách ra và tuyên bố độc lập vào năm 1965.
Tầm quan trọng của mối quan hệ láng giềng
Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh chuyển giao lãnh đạo ở Singapore, còn ông Anwar Ibrahim được bổ nhiệm làm Thủ tướng Malaysia vào cuối năm ngoái và có những động thái mới nhằm thiết lập lại nền chính trị Kuala Lumpur.
Đặc biệt, chuyến thăm đã giúp nối lại cuộc họp hẹp giữa lãnh đạo Singapore-Malaysia, một trong những nền tảng quan trọng nhất để quan chức hai bên trao đổi sâu sắc. Lần gần đây nhất diễn ra cuộc họp hẹp lãnh đạo hai nước là vào tháng 4/2019, trước đại dịch Covid-19.
Đánh giá cao lịch sử “gần gũi” giữa hai nước, năm 2018, ông Anwar - khi đó là lãnh đạo trên thực tế của liên minh cầm quyền Pakatan Harapan, từng khẳng định Singapore sẽ là một trong những quốc gia đầu tiên ông đến thăm khi trở thành thủ tướng, đồng thời nhấn mạnh hai bên cần thắt chặt mối quan hệ hơn nữa.
Thông qua chuyến thăm, người đứng đầu chính phủ hai nước đều công nhận tầm quan trọng của mối quan hệ đối tác giữa Kuala Lumpur và Singapore. Theo ông Anwar, Malaysia và Singapore là “hai nước láng giềng tuyệt vời, có thể hợp tác nhiều hơn nữa vì lợi ích của người dân”.
Trong khi đó, Thủ tướng Lý Hiển Long nhận định: “Là bạn bè và láng giềng thân thiết, vận mệnh của Singapore và Malaysia gắn liền với nhau. Khi cùng nhau làm việc một cách xây dựng, hai nước sẽ tạo ra kết quả cùng có lợi, trong đó có những lợi ích rõ ràng cho người dân và doanh nghiệp của chúng ta. Tôi tin tưởng rằng với sự ủng hộ của Thủ tướng Anwar, quan hệ Singapore-Malaysia có thể vươn đến tầm cao hơn nữa”.
Có thể thấy, hai nước đều mong muốn có một mối quan hệ thực chất, “đôi bên cùng có lợi”. Theo ông Lý Hiển Long, việc đi lại giữa Singapore và Malaysia “sẽ thuận tiện hơn nữa” sau khi Hệ thống Giao thông đường sắt (RTS) liên kết giữa Singapore và Johor Bahru (Malaysia) hoàn thành vào năm 2026.
Điểm nhấn hợp tác kinh tế xanh và kinh tế số
Trong chuyến thăm, lãnh đạo hai nước đã chứng kiến lễ ký kết hai khung hợp tác về kinh tế xanh, kinh tế số cùng một biên bản ghi nhớ về bảo mật dữ liệu cá nhân, an ninh mạng và kinh tế số.
Đây là lần đầu tiên Malaysia ký kết thỏa thuận kinh tế xanh với một quốc gia khác. Theo đó, hai bên sẽ tăng cường hợp tác để khử carbon cho các ngành công nghiệp của cả hai nước cũng như khu vực, đồng thời tạo cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp và người lao động trong nền kinh tế xanh.
Ngoài ra, thỏa thuận về kinh tế số giữa Malaysia-Singapore cũng hy vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác trong ASEAN về kinh tế số, bao gồm các lĩnh vực như tạo thuận lợi cho thương mại, luồng dữ liệu xuyên biên giới, thanh toán điện tử, nhận dạng kỹ thuật… Hơn nữa, thỏa thuận trên cũng sẽ hỗ trợ số hóa các ngành công nghiệp và doanh nghiệp nhỏ để nâng cao khả năng cạnh tranh.
Cuối cùng, biên bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực bảo mật dữ liệu cá nhân, an ninh mạng và kinh tế số sẽ giúp hai bên chia sẻ và trao đổi kiến thức, chuyên môn trong các mảng như chính sách bảo vệ dữ liệu và luồng dữ liệu xuyên biên giới, giải quyết các mối đe dọa an ninh mạng phổ biến và các công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo và công nghệ sổ cái phân tán (DLT).
Bên cạnh việc ký kết các thỏa thuận hợp tác, hai nhà lãnh đạo còn chú trọng bàn về cách giải quyết các vấn đề tồn đọng từ các chính quyền Malaysia trước đây, ví dụ như việc di chuyển dễ dàng hơn của người dân qua hai cây cầu nối Singapore và Johor, cùng nhiều chuyến bay thẳng giữa Đông Malaysia và Singapore.
Kể từ năm 2018, Malaysia đã có 4 thủ tướng và chính quyền khác nhau. Do đó, các vấn đề sẽ khó có thể giải quyết nếu các bộ trưởng thay đổi trước khi kịp thống nhất một giải pháp.
Theo một số chuyên gia, chuyến công du Singapore lần đầu tiên trên cương vị Thủ tướng của ông Anwar Ibrahim chủ yếu mang tính biểu tượng nhiều hơn. Tuy nhiên, với cơ hội để lãnh đạo hai bên gặp gỡ, cũng như trao đổi trực tiếp, chuyến thăm đã góp phần “hâm nóng” mối quan hệ giữa hai nước như thời kỳ trước đại dịch Covid-19.