| Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba và phu nhân Yoshiko đến Sân bay quốc tế Kuala Lumpur, ngày 9/1. (Nguồn: Kyodo) |
Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Châu Á - Thái Bình Dương
*Indonesia ưu tiên thúc đẩy bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông: Ngày 10/1, Ngoại trưởng Indonesia Sugiono cho biết nước này sẽ mở rộng các quan hệ đối tác quốc phòng hiện có và tăng cường xử lý các vấn đề chiến lược ảnh hưởng tới chủ quyền, bao gồm an ninh hàng hải, an toàn giao thông đường biển và nghề cá.
Ông Sugiono cho biết Indonesia sẽ tiếp tục thúc đẩy hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc, đồng thời ưu tiên vai trò trung tâm của ASEAN.
Indonesia coi mình không phải là một bên tranh chấp ở Biển Đông - tuyến đường thủy có tầm quan trọng sống còn đối với thương mại toàn cầu. (Reuters)
*Philippines tuyên bố không nhân nhượng Trung Quốc về vấn đề Biển Đông: Ngoại trưởng Philippines Enrique Manalo tuyên bố Manila sẵn sàng thảo luận và kiểm soát căng thẳng trên Biển Đông với Trung Quốc thông qua biện pháp ngoại giao, nhưng sẽ không nhân nhượng về vấn đề chủ quyền lãnh thổ.
Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình CNA của Singapore, ông Manalo đã đề cập đến cách thức quốc gia của ông xử lý căng thẳng ở Biển Đông, và kỳ vọng về quan hệ Manila-Washington dưới thời chính quyền Trump sắp tới.
Quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc đã xấu đi trong những năm gần đây do các vụ đối đầu ngày càng thường xuyên ở vùng Biển Đông tranh chấp (Manila gọi là Biển Tây Philippines). (Channelnewsasia)
*Thủ tướng Nhật Bản, Malaysia hội đàm tăng cường quan hệ an ninh: Ngày 10/1, lãnh đạo Nhật Bản và Malaysia đã hội đàm nhằm thúc đẩy quan hệ song phương, đặc biệt trong lĩnh vực an ninh, trên cơ sở quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.
Trong cuộc gặp Thủ tướng Anwar Ibrahim tại Malaysia, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru thảo luận về việc tăng cường hợp tác nhằm bảo đảm chuỗi cung ứng ổn định, do Malaysia nằm gần các tuyến đường vận chuyển quan trọng đối với năng lượng và các mặt hàng khác.
Malaysia năm nay giữ cương vị Chủ tịch Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), khối khu vực mà Nhật Bản coi là quan trọng trong việc cùng hiện thực hóa một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở dựa trên luật lệ.
Malaysia - quốc gia từng coi Nhật Bản là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của mình - cũng là nhà xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng lớn sang Nhật Bản. (Kyodo)
*Hàn Quốc kêu gọi tránh đổ máu khi bắt giữ Tổng thống: Ngày 10/1, Giám đốc Cơ quan An ninh Tổng thống (PSS) Park Chong-jun của Tổng thống bị luận tội Yoon Suk Yeol cho rằng ông Yoon đang bị đối xử không công bằng đối với một tổng thống đương nhiệm và kêu gọi tránh đổ máu.
Lời kêu gọi được đưa ra trong bối cảnh ông Yoon đối mặt với lệnh bắt giữ liên quan đến cuộc điều tra hình sự về nỗ lực áp đặt thiết quân luật ngày 3/12/2024.
Hàng trăm nhân viên PSS đã phong tỏa khu phức hợp của tổng thống và ngăn cản các điều tra viên tìm cách bắt giữ ông Yoon. Các điều tra viên đã phải rút lui do nguy cơ xảy ra đụng độ. Các quan chức của Văn phòng Điều tra tham nhũng đối với các quan chức cấp cao (CIO), cơ quan đang chủ trì cuộc điều tra, cho biết các nhân viên PSS đã mang theo vũ khí trong cuộc đối đầu, mặc dù không có vũ khí nào được rút ra.(Reuters)
*Nhật Bản: Tấn công bằng búa tại đại học ở Tokyo: Ngày 10/1, một phụ nữ đã vung búa tấn công tại khuôn viên Tama thuộc Đại học Hosei ở thành phố Machida, vùng Tokyo. Ít nhất 8 người bị thương trong vụ việc.
Khi cảnh sát và đội cứu thương đến hiện trường, họ xác nhận một phụ nữ đã vung búa tấn công và ít nhất 8 người bị thương. Tất cả nạn nhân đều đang tỉnh táo. Nữ nghi phạm đã bị cảnh sát khống chế tại hiện trường.
Sở Cảnh sát Đô thị Tokyo đang tiến hành thẩm vấn để làm rõ chi tiết vụ việc. (Asahi)
Châu Âu
*Cuộc gặp Thượng đỉnh Nga-Mỹ không đòi hỏi điều kiện tiên quyết: Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 10/1 khẳng định việc tổ chức cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump không cần bất kỳ điều kiện tiên quyết nào, chỉ cần có thiện chí đối thoại từ cả hai bên.
Phát biểu này được đưa ra sau khi ông Trump tiết lộ về việc đang chuẩn bị một cuộc gặp theo đề xuất của ông Putin.
Ông Peskov nói với báo giới: "Cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo không đòi hỏi điều kiện gì, chỉ cần có mong muốn và ý chí chính trị từ cả hai phía để tiến hành đối thoại và giải quyết các vấn đề tồn tại".
Theo ông Peskov, mọi bước chuẩn bị cho cuộc gặp giữa lãnh đạo Nga-Mỹ sẽ chỉ được tiến hành sau khi ông Trump chính thức nhậm chức Tổng thống Mỹ. (Sputnik)
*EU hứa hẹn khả năng nới lỏng trừng phạt Syria: Ngày 10/1, người đứng đầu ngành ngoại giao Liên minh châu Âu (EU) cho biết khối này có thể bắt đầu dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với Syria nếu chính quyền mới thực hiện các bước tiến tới thành lập một chính phủ đa thành phần bảo vệ các nhóm thiểu số.
Mỹ và châu Âu đang tìm cách thiết lập quan hệ với giới lãnh đạo mới của Syria sau khi Tổng thống Bashar al-Assad bị lật đổ. EU gồm 27 quốc gia thành viên đã áp đặt trừng phạt quy mô lớn đối với chính phủ Assad và nhiều lĩnh vực trong nền kinh tế Syria trong thời gian nội chiến.
Chính phủ chuyển tiếp ở Damascus đã và đang vận động để được dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, cộng đồng quốc tế vẫn còn do dự trong việc nới lỏng các hạn chế, khi nhiều nước đang chờ xem chính quyền mới thực thi quyền lực như thế nào trước khi có động thái cụ thể. (AFP)
*Hà Lan đẩy nhanh viện trợ quân sự cho Ukraine: Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan Ruben Brekelmans cho biết nước này đang đẩy nhanh viện trợ quân sự cho Ukraine.
Trên trang mạng X, ông Brekelmans nói: “Trong những tháng qua, chúng tôi đã thực hiện gần 2 tỷ euro (2,06 tỷ USD) viện trợ, trong đó có nhiều đạn dược".
Ông cũng cho biết đã trao đổi với người đồng cấp Ukraine Rustem Umerov về cơ hội tăng cường sản xuất quân sự chung, như trong lĩnh vực thiết bị bay không người lái (UAV).
Đầu tháng 10/2024, Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan thông báo nước này sẽ cung cấp 400 triệu euro cho chương trình UAV dành cho Ukraine. Tổng giá trị viện trợ quân sự mà Hà Lan đã cung cấp cho Ukraine tính đến nay vào khoảng 3,76 tỷ euro. (Sputniknews)
*Phương Tây cam kết viện trợ 2 tỷ USD cho Ukraine: Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết cuộc họp mới nhất trong chuỗi các cuộc gặp với các đồng minh phương Tây tại Đức đã đạt được cam kết viện trợ quân sự bổ sung trị giá 2 tỷ USD để giúp nước này chiến đấu chống Nga.
Phát biểu trên kênh truyền hình My-Ukraina sau cuộc họp hôm 9/1, ông Zelensky không đưa ra nhiều chi tiết về gói viện trợ, song cho hay 34 quốc gia đã cam kết hỗ trợ trên nhiều khía cạnh khác nhau của cuộc chiến đã kéo dài 34 tháng.
Trên trang Telegram của kênh truyền hình, ông Zelensky chia sẻ: "Chúng tôi đã có một cuộc họp rất tốt, với kết quả rất tốt. Đã có thêm các gói hỗ trợ cho Ukraine trị giá 2 tỷ USD". Gói viện trợ bao gồm phòng không, công nghệ thông tin, rà phá bom mìn, lực lượng hải quân, không quân và pháo binh. Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine không tiết lộ chi tiết về các quốc gia đã đưa ra cam kết. (Reuters)
*Đức buộc tội 3 nghi can cung cấp thông tin quân sự cho Trung Quốc: Các công tố viên Đức ngày 9/1 đã buộc tội 3 người bị tình nghi cung cấp thông tin về công nghệ hàng hải có khả năng sử dụng cho mục đích quân sự cho tình báo Trung Quốc.
Văn phòng công tố liên bang cho biết 3 công dân Đức, được nêu tên là Herwig F., Ina F. và Thomas R., bị cáo buộc làm việc cho một cơ quan tình báo Trung Quốc. Theo các công tố viên, từ năm 2017, Thomas R. đã làm điệp viên cho một nhân viên của cơ quan tình báo Trung Quốc MSS có trụ sở tại Trung Quốc.
Từ tháng 2/2017 đến tháng 4/2024, họ đã nhiều lần thu thập thông tin có thể đặc biệt hữu ích để mở rộng sức mạnh chiến đấu của hải quân Trung Quốc. Tài liệu thu thập được bao gồm thông tin về động cơ thuyền, thiết bị phát hiện tàu ngầm, hệ thống bảo vệ máy bay, động cơ cho xe bọc thép và máy bay không người lái có thể sử dụng cho mục đích quân sự. (DW)
*Anh cung cấp 30.000 thiết bị bay không người lái cho Ukraine: Bộ Quốc phòng Anh ngày 9/1 cho biết nước này sẽ cung cấp 30.000 thiết bị bay không người lái cho Ukraine trong khuôn khổ cam kết với Liên minh Năng lực Thiết bị bay không người lái.
Thông báo của Bộ Quốc phòng Anh nêu rõ: "30.000 thiết bị bay không người lái sẽ được gửi tới Ukraine sau khi Liên minh Năng lực thiết bị bay không người lái quốc tế do Anh và Latvia đồng lãnh đạo ký các hợp đồng trị giá 45 triệu bảng Anh (55,4 triệu USD), trong bối cảnh Anh tăng cường vai trò lãnh đạo hỗ trợ Ukraine trong năm 2025".
Bộ này cho biết thêm Anh đã cam kết bổ sung 7,5 triệu bảng vào Quỹ chung của Liên minh năng lực thiết bị bay không người lái hồi tháng 11/2024, nâng tổng đóng góp lên 15 triệu bảng. Tính đến nay, liên minh đã huy động được tổng cộng 73 triệu bảng từ tất cả các đối tác. (Sputnik)
Trung Đông – châu Phi
*Iran tuyên bố đoàn kết với Lebanon "đánh bại" Israel: Ngày 10/1, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã lên tiếng chúc mừng Tổng thống Lebanon Joseph Aoun đắc cử sau hơn 2 năm nước này không có người đứng đầu nhà nước, đồng thời khẳng định đoàn kết sẽ "đánh bại" Israel.
Quốc hội Lebanon hôm 9/1 đã bầu Tổng tư lệnh quân đội Joseph Aoun làm Tổng thống thứ 14 của đất nước, chấm dứt tình trạng khuyết vị kéo dài hơn 2 năm qua. Tướng Joseph Aoun đã giành được 99 phiếu ủng hộ trong vòng bầu cử thứ hai.
Đây là lần thứ 5 trong lịch sử Lebanon một Tổng tư lệnh quân đội được bầu làm Tổng thống. (AFP/IRNA)
*Trung Quốc mở trung tâm văn hóa tại Nam Sudan: Trung Quốc hôm 9/1 đã mở một trung tâm ngôn ngữ và văn hóa tại Đại học Juba, cơ sở giáo dục đại học hàng đầu tại Nam Sudan.
Phát biểu tại buổi lễ, Đại sứ Trung Quốc tại Nam Sudan, ông Mã Cường cho biết giáo dục là trọng tâm trao đổi và hợp tác giữa nhân dân hai nước, đồng thời cho biết Nam Sudan và Trung Quốc, gắn kết với nhau bằng những kinh nghiệm lịch sử và khát vọng phát triển chung, đã chứng kiến mối quan hệ ngoại giao song phương phát triển mạnh mẽ trong 13 năm qua.
Ông đồng thời lưu ý, kể từ năm 2021, Đại sứ quán Trung Quốc đã tài trợ "Giải thưởng Đại sứ Trung Quốc" bốn lần, hỗ trợ cho những sinh viên có thành tích học tập xuất sắc nhưng có hoàn cảnh khó khăn, cũng như dành cho những giáo viên xuất sắc.(THX)
Châu Mỹ - Mỹ Latinh
*Venezuela đóng cửa biên giới với Colombia: Ngày 10/1, Thống đốc bang Tachira, miền Tây Venezuela, ông Freddy Bernal, cho biết nước này đã đóng cửa biên giới với Colombia trước thềm lễ nhậm chức của Tổng thống Nicolas Maduro, viện dẫn lý do có "âm mưu quốc tế".
Thống đốc bang biên giới này tuyên bố: "Chúng tôi có thông tin về một âm mưu quốc tế nhằm phá rối hòa bình của người dân Venezuela... theo chỉ thị của Tổng thống Nicolas Maduro, chúng tôi sẽ ra lệnh đóng cửa biên giới với Colombia" cho đến sáng 13/1. (AFP)
*Ông Trump sẽ bị tuyên án trong vụ chi tiền bịt miệng: Ngày 10/1, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump sẽ phải ra tòa để nhận phán quyết trong vụ án hình sự từng một thời gian làm lu mờ chiến dịch tranh cử nhằm trở lại Nhà Trắng của ông.
Tối 9/1, Tòa án Tối cao Mỹ đã bác bỏ yêu cầu phút chót của ông Trump về việc hoãn phiên tuyên án dự kiến diễn ra lúc 9h30’sáng (theo giờ bờ Đông) ngày 10/1 tại tòa án tiểu bang New York ở Manhattan, chỉ 10 ngày trước lễ nhậm chức của ông.
Ông Trump đã đấu tranh quyết liệt để tránh việc phải ra trình diện trước một thẩm phán cấp bang vài ngày trước khi quay lại vị trí công quyền mà ông đã mất 4 năm trước. (Reuters)
*Canada: Đảng Tự do cầm quyền ấn định ngày bầu lãnh đạo mới: Tối 9/1, đảng Tự do của Canada thông báo sẽ bầu ra một lãnh đạo mới vào ngày 9/3 để thay thế Thủ tướng Justin Trudeau.
Hôm 8/1, ông Trudeau tuyên bố sẽ từ chức trong những tháng tới sau 9 năm nắm quyền, nhượng bộ trước sức ép từ các nghị sĩ của đảng lo ngại về kết quả “tệ hại” của đảng Tự do trong các cuộc thăm dò trước bầu cử.
Hiện nay, đảng Tự do đang có một vài gương mặt được cho là những ứng viên sáng giá như cựu Phó Thủ tướng Christia Freeland, cựu Giám đốc Ngân hàng trung ương Mark Carney, cựu Thủ hiến tỉnh British Columbia Christy Clark và một vài bộ trưởng trong chính phủ hiện tại. (Reuters)
*Mỹ tuyên bố sẽ luôn là đối tác tin cậy của NATO: Ngày 9/1, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tuyên bố Mỹ sẽ "luôn là đối tác tin cậy" của NATO, sau khi những phát biểu của Tổng thống đắc cử Donald Trump làm dấy lên lo ngại trong các nước thành viên liên minh quân sự này.
Phát biểu với báo giới tại căn cứ không quân Ramstein của Mỹ ở Đức, ông Austin nhấn mạnh: "Mỹ luôn là một đối tác tin cậy. Chúng tôi sẽ luôn là một đối tác tin cậy trong tương lai. Những giá trị của Mỹ không thay đổi. Cam kết của Mỹ với các đồng minh và đối tác cũng không thay đổi".(AFP)