| Mảnh vỡ của UAV được cho là Shahed-136 của Iran ở Ukraine hôm 6/10 vừa qua. (Nguồn: AP) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga-Ukraine
* Nga tấn công dồn dập vào thành phố miền Đông Ukraine: Ngày 13/10, ông Vitaliy Barabash, người đứng đầu chính quyền quân quản của Avdiivka, cho biết không quân, pháo binh và bộ binh Nga đã tấn công thành phố ở miền Đông Ukraine trong ngày 13/10. Quan chức này nêu rõ nói: “Đụng độ đã diễn ra 4 ngày. khốc liệt và thực sự không ngừng nghỉ... Đã có không kích vào Avdiivka...”.
Cuộc tấn công vào Avdiivka là một trong số ít các cuộc tấn công lớn mà Nga tiến hành kể từ khi Các lực lượng vũ trang Ukraine (VSU) mở chiến dịch phản công vào đầu tháng 6 để giành lại quyền kiểm soát miền Đông và miền Nam. (Reuters)
* Ukraine tiếp tục nhắm vào tàu quân sự của Nga: Ngày 13/10, nguồn tin tình báo Ukraine cho biết Cơ quan An ninh và Lực lượng Hải quân Ukraine đã tấn công tàu chiến Nga bằng xuồng không người lái cùng vũ khí thử nghiệm.
Cụ thể, các vụ tấn công nhằm vào tàu chiến mang tên lửa “Buyan” ngày 13/10 và tàu tuần tra “Pavel Derzhavin” hôm 11/10. Hiện chưa rõ kết quả của vụ tấn công. (Reuters)
* Mỹ công bố bằng chứng về các UAV Iran tại Ukraine: Ngày 12/10, giới chức quân đội Mỹ đã trưng bày những gì họ nói là mảnh vỡ UAV của Iran được thu hồi ở Ukraine cho các quốc gia thành viên LHQ.
Theo đó, phái bộ Mỹ tại LHQ cho biết đại diện hơn 40 nước đã tham dự sự kiện này, nơi các quan chức thuộc Cơ quan tình báo quốc phòng (DIA) khẳng định mảnh vỡ là các bộ phận của UAV Shahed 101, Shahed 131 và Shahed 136 của Iran ở Ukraine.
Đại sứ Mỹ tại LHQ Linda Thomas-Greenfield cho hay: “Đây không phải là bản sao. Những thứ này là thật. Đây là những vũ khí Iran đã chuyển giao cho Nga. Giới chức Iran không giấu giếm tham vọng mở rộng việc bán các UAV tấn công này. Hiện chúng nằm trong tay người Nga, được sử dụng để chống lại châu Âu”.
Trước đó, Tehran đã bác bỏ cáo buộc của phương Tây rằng họ đang cấp cho Nga số lượng lớn UAV, một số được trang bị vũ khí, để sử dụng tại Ukraine. (AFP)
Israel-Hamas
* Israel không kích 750 địa điểm ở Gaza, kêu gọi người dân nơi đây “chạy trốn”: Ngày 13/10, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) thông báo đã không kích 750 địa điểm của Hamas và các nhóm khủng bố khác tại Dải Gaza trong đêm trước đó.Trong số các mục tiêu có tòa nhà 12 tầng chứa tài sản của Hamas, đường hầm, tổ hợp quân sự, kho vũ khí, phòng thông tin liên lạc...
IDF cũng đã tấn công 3 thành viên Hamas tại trung tâm chỉ huy quân sự của lực lượng này ở Gaza.
Cùng ngày, AFP (Pháp) cho biết IDF đã thả tờ rơi xuống Gaza cảnh báo người dân chạy trốn “ngay lập tức” về phía Nam. Theo phóng viên, tờ truyền đơn có nội dung: “Hãy sơ tán gia đình của bạn ngay lập tức và đi về phía Nam dải Gaza”.
Trước đó cùng ngày, IDF yêu cầu người dân ở Gaza di tản về phía Nam của vùng đất này, và cho biết họ sẽ “tiếp tục hoạt động đáng kể” trong thành phố hiện là “khu vực chiến sự”. Lực lượng này cũng cảnh báo người dân không tiếp cận khu vực gần hàng rào với Israel, nói rằng họ chỉ có thể quay trở lại khi được cho phép.
IDF thừa nhận sẽ mất thời gian để người Palestine tuân theo mệnh lệnh này, song song không xác nhận thông tin của Liên hợp quốc (LHQ) rằng Israel đã đặt ra thời hạn 24 giờ. Người phát ngôn IDF, Chuẩn đô đốc Daniel Hagari cho biết: “Chúng tôi đang cố gắng cho họ thời gian và đang nỗ lực nhiều, chúng tôi cũng biết rằng sẽ không mất tới 24 giờ. Tôi chưa thể nêu khoảng thời gian chính xác”. (AFP/Times of Israel)
* Israel chỉ trích LHQ cản trở kế hoạch di tản người dân ở dải Gaza: Ngày 12/10, Đại sứ Israel Gilad Erdan nêu rõ: “Phản ứng của LHQ về cảnh báo sớm của Israel với cư dân ở Gaza là đáng xấu hổ. Nhiều năm qua, LHQ đã làm ngơ trước việc Hamas trang bị vũ khí và sử dụng dân thường và cơ sở hạ tầng dân sự ở Dải Gaza làm nơi ẩn náu cho vũ khí và hành động sát hại người dân của Hamas.
Giờ đây, thay vì đứng về Israel, quốc gia có công dân bị sát hại bởi Hamas, và cố gắng giảm thiểu thiệt hại, họ lại rao giảng cho Israel. Tốt hơn hết, LHQ nên tập trung vào việc trao trả con tin, lên án Hamas và ủng hộ quyền tự vệ của Israel”. (Sputnik/Reuters)
* Palestine phản đối việc “cưỡng ép” người dân ở Gaza di chuyển: Ngày 13/10, gặp gỡ Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Amman. Tổng thống nước này Mahmoud Abbas đã “phản đối hành động cưỡng ép” người dân Palestine ở Gaza di chuyển nơi ở. Theo ông, điều này sẽ tạo thành “Nakba thứ 2”. đề cập đến cuộc di tản hàng loạt của người Palestine trong cuộc chiến năm 1948. Nhà lãnh đạo này nói thêm rằng các hành lang nhân đạo phải được phép thiết lập lập tức ở vùng đất ven biển bị phong tỏa này nhằm ngăn chặn một thảm họa nhân đạo.
Bộ Y tế Gaza cho biết hiện đã có 1.537 người Palestine thiệt mạng, 6.612 người bị thương sau cuộc không kích của Israel vào Dải Gaza từ ngày 07/10. (WAFA)
* Báo Mỹ: Hamas có bản đồ chi tiết về các căn cứ Israel: Ngày 13/10, tờ Wall Street Journal (Mỹ) cho biết các phóng viên đã phân tích tài liệu thu được từ các địa điểm xảy ra cuộc tấn công của Hamas, cũng như vật dụng cá nhân được tìm thấy trên thi thể của các chiến binh thuộc lực lượng này. Tờ báo này cũng viết rằng các hướng dẫn chi tiết, được viết bằng tiếng Arab, cho thấy mức độ lập kế hoạch và thu thập thông tin tình báo nghiêm túc. Cựu nhân viên tình báo quân sự Israel Michael Milshtein được dẫn lời nói: “Họ biết chính xác mục tiêu sẽ là gì”.
Một tài liệu, được dán nhãn “tuyệt mật” bằng tiếng Arab đề ngày 15/6/2023, cho thấy kế hoạch thâm nhập vào cộng đồng Mefalsim. Tài liệu cho biết “hai đội gồm năm người và một người chỉ huy sẽ thực hiện chiến dịch vào ‘Giờ S, Ngày Y.’”.
Ngoài ra, tài liệu dài 14 trang cũng chứa các bản đồ và hình ảnh chụp từ trên không, cùng với thông tin rằng dân số của cộng đồng này khoảng 1.000 người và được canh gác bởi lực lượng an ninh tình nguyện. Nó cũng nhấn mạnh rằng quân đội Israel, có căn cứ gần đó, có thể đến “trong vòng 3-5 phút”. Kế hoạch cũng bao gồm việc các chiến binh có nhiệm vụ bắt con tin để đàm phán. (TASS)
* Hezbollah sẵn sàng can thiệp vào cuộc chiến của Hamas: Ngày 13/10, phát biểu với những người ủng hộ ở vùng ngoại ô phía Nam Beirut, Phó thủ lĩnh phong trào Hồi giáo Hezbollah Naim Qassem tuyên bố: “Những lời kêu gọi từ phía sau hậu trường của các cường quốc, các nước Arab, các đặc phái viên của Liên hợp quốc, trực tiếp và gián tiếp, yêu cầu chúng tôi không can thiệp sẽ không có tác dụng gì. Hezbollah biết rất rõ nhiệm vụ của mình. Chúng tôi đã chuẩn bị và hoàn toàn sẵn sang…Chúng tôi sẽ góp phần vào cuộc đối đầu trong kế hoạch của mình... khi đến thời điểm thực hiện bất kỳ hành động nào, chúng tôi sẽ tiến hành”.
Trước đó, Hezbollah đã đụng độ với Israel qua biên giới Lebanon nhiều lần trong tuần qua, trong cuộc đối đầu nguy hiểm nhất kể từ khi lực lượng này tham gia cuộc chiến kéo dài một tháng năm 2006. Vụ bắn tên lửa và pháo kích xuyên biên giới mới đây xảy ra sau cuộc tấn công của phía Hamas nhằm vào Israel. (Reuters)
* Quan chức phương Tây liên tục tới Israel: Ngày 13/10, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã tới Israel. Phát biểu khi vừa đặt chân tới Tel Aviv, lãnh đạo Lầu Năm Góc tuyên bố sẵn sàng triển khai thêm khí tài tại Israel trong bối cảnh quân đội nước này chuẩn bị thực hiện đợt tấn công mới vào dải Gaza.
Đồng thời, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ còn nhấn mạnh đạn dược, phương tiện phòng không cũng như các trang thiết bị và nguồn lực khác đang được đưa đến Israel. Đáng chú ý, ông Lloyd Austin khẳng định nước này không áp đặt điều kiện đối với Israel trong việc sử dụng các vũ khí, thiết bị do xứ cờ hoa viện trợ.
Dự kiến trong chuyến thăm, ông Lloyd Austin sẽ gặp với Thủ tướng Benjamin Netanyahu, quan chức quốc phòng và chính phủ khẩn cấp mới của Israel. Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã có chuyến thăm tới Tel Aviv.
Cùng ngày, trả lời báo giới tại sân bay Charles de Gaulle (Pháp), Ngoại trưởng nước này Catherine Colonna cho biết bà có kế hoạch thăm Israel trong tuần này.
Bà nêu rõ: “Theo yêu cầu của Tổng thống, tôi sẽ tới thăm Israel vào ngày 15/10”.
Tương tự, ngày 13/10, Chính phủ Canada thông báo, Ngoại trưởng nước này Melanie Joly sẽ khởi hành đến Israel cùng ngày. Chuyến thăm sẽ tái khẳng định sự ủng hộ của Ottawa đối với Nhà nước Do Thái, cũng như thảo luận về viện trợ nhân đạo và các vấn đề khác sau cuộc tấn công của phong trào Hồi giáo Hamas.
Bộ Ngoại giao Canada cho hay, theo lịch trình, trong khuôn khổ chuyến công du, bà Joly cũng sẽ thăm Hy Lạp và Jordan trước khi bà trở về nước vào ngày 15/10.
* Israel thất vọng vì phản ứng của Trung Quốc, Bắc Kinh nói gì? Ngày 13/10, điện đàm với Đặc phái viên Trung Quốc về Trung Đông, Bộ Ngoại giao Israel đã “hết sức thất vọng” vì Bắc Kinh không chỉ trích cuộc tấn công của Hamas vào cuối tuần trước. Tuyên bố nêu rõ: “Israel thất vọng sâu sắc trước thông báo và tuyên bố của Trung Quốc về sự kiện gần đây ở miền Nam”. Theo đó, nước này cho rằng Bắc Kinh đã “không có sự chỉ trích rõ ràng và dứt khoát” về các hoạt động quân sự của Hamas, gây thương vong nghiêm trọng cho người Do Thái.
Cùng ngày, trả lời câu hỏi liên quan đến việc Israel đã thông báo việc 1,1 triệu người Palestine ở Gaza nên di dời đến phía Nam vùng đất này, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân đã bày tỏ quan ngại sâu sắc nguy cơ leo thang xung đột giữa Israel Hamas của Palestine. (AFP/Reuters/Sputnik)
Đông Nam Á
* Thủ tướng Thái Lan sắp thăm Trung Quốc: Ngày 13/10, Bộ Ngoại giao Thái Lan thông báo từ ngày 16-19/10, Thủ tướng nước này Srettha Thavisin sẽ thăm chính thức Trung Quốc theo lời mời của người đồng cấp nước chủ nhà Lý Cường.
Trong khuôn khổ chuyến thăm, Thủ tướng Srettha Thavisin sẽ chào xã giao Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ông cũng sẽ thảo luận với các lãnh đạo doanh nghiệp của nước chủ nhá để tìm hiểu thêm về hợp tác thương mại và đầu tư giữa hai nước. Các thành viên từ khu vực tư nhân Thái Lan cũng sẽ gặp gỡ các đối tác Trung Quốc để thảo luận các cách thức tăng cường quan hệ đối tác kinh doanh.
Ông Srettha cũng sẽ tham dự Diễn đàn Hợp tác Quốc tế Vành đai và Con đường lần thứ 3 tại Bắc Kinh, nơi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có bài phát biểu quan trọng. Tại sự kiện, Thủ tướng kiêm nhiệm Bộ trưởng Tài chính Thái Lan sẽ có bài phát biểu với nhan đề: “Con đường tơ lụa xanh vì sự hòa hợp với thiên nhiên” tập trung vào hợp tác xây dựng nền kinh tế xanh và phát triển bền vững.
Theo Bộ Ngoại giao Thái Lan, chuyến thăm sẽ giúp tăng cường quan hệ đối tác, hợp tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc, và thúc đẩy hợp tác chặt chẽ hơn, đặc biệt là trong thương mại, đầu tư, kết nối và giao lưu nhân dân. (Bangkok Post)
Nam Thái Bình Dương
* Ngoại trưởng Australia: Quan hệ với Trung Quốc đã cải thiện: Ngày 13/10, Ngoại trưởng Australia Penny Wong cho biết quan hệ giữa Canberra và Bắc Kinh đã cải thiện đáng kể từ khi Công đảng lên cầm quyền: “Kể từ khi đắc cử, chúng tôi đã nói rõ về mong muốn ổn định mối quan hệ với Trung Quốc. Chúng tôi muốn hợp tác và tôi nghĩ các bạn đã thấy một số lợi ích của việc hợp tác”
Trước đó, nhà báo Australia, ông Thành Lôi, đã trở về nước sau ba năm bị giam giữ ở Trung Quốc trong một cáo buộc gián điệp đã khiến mối quan hệ hai nước trở nên căng thẳng. Theo báo chí Australia, Camberra nắm được thông tin trong hai tuần qua về một thỏa thuận rằng nhà báo Thành Lôi đồng ý nhận tội liên quan đến bí mật nhà nước để đổi lấy việc không bị giam giữ thêm. Tuy nhiên, bà Wong từ chối bình luận về báo cáo với lý do quyền riêng tư của nhà báo Thành Lôi.
Đánh giá về vấn đề này, cựu Đại sứ Australia tại Trung Quốc Geoff Raby mô tả lời giải thích của Trung Quốc rằng nhà báo Thành Lôi được thả theo luật là một “giải pháp giữ thể diện”. Ông cho rằng Thủ tướng Albanese và Ngoại trưởng Wong đáng được hoan nghênh vì đã ổn định quan hệ song phương và nêu trường hợp của nhà báo Thành Lôi với các nhà lãnh đạo Trung Quốc khi có cơ hội.
Cùng ngày, các quan chức Australia ngày 13/10 cho biết lần đầu tiên sau 4 năm, quốc gia châu Đại Dương này sẽ cử một quan chức quốc phòng cấp cao tới tham dự diễn đàn an ninh quốc tế hàng đầu của Trung Quốc trong tháng 10 này.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Australia nói: "Giống như những lần diễn đàn này được tổ chức trong thời gian trước dịch Covid-19, Bộ Quốc phòng (Australia) sẽ cử một quan chức cấp cao tới tham dự Diễn đàn Hương Sơn 2023 ở Bắc Kinh".
Trung Quốc sẽ đón quan chức quốc phòng nước ngoài tới Bắc Kinh để dự Diễn đàn Hương Sơn từ ngày 29-31/10. Diễn đàn này được Bắc Kinh coi là “đối trọng” với Đối thoại Shangri-La của Singapore. (ABC/Reuters)
Nam Á
* Tổng thống Sri Lanka sắp thăm Trung Quốc: Ngày 13/10, nột nguồn tin trong Văn phòng Tổng thống Sri Lanka cho biết ông Ranil Wickremesinghe sẽ thăm Trung Quốc từ ngày 15-19/10. Đây sẽ là chuyến công du tới Trung Quốc đầu tiên của ông kể từ khi nhà lãnh đạo này nhậm chức tháng 7 năm ngoái.
Dự kiến, ông Wickremesinghe sẽ dự Diễn đàn quốc tế Vành đai và Con đường ở Bắc Kinh kỷ niệm 10 năm công bố sáng kiến do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khởi xướng để phát triển mạng lưới năng lượng và cơ sở hạ tầng toàn cầu.
Ông Wickremesinghe, người đang kiêm nhiệm vị trí Bộ trưởng Tài chính, đang dẫn đầu nỗ lực của nước này nhằm quản lý khoản nợ lớn và duy trì dòng tiền từ chương trình cứu trợ của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) lên tới 2,9 tỷ USD. (Reuters)
Đông Bắc Á
* Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc sắp họp về ngân sách và nhân sự: Ngày 13/10, Tân hoa xã (Trung Quốc) cho biết Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc Trung Quốc (tức Quốc hội) sẽ họp từ ngày 20-24/10. Theo đó, cuộc họp sẽ thảo luận về đề xuất sớm phát hành công trái mới. Ủy ban trên cũng sẽ thảo luận về việc bãi nhiệm, bổ nhiệm nhân sự. (Tân hoa xã)
* Hàn Quốc, Croatia nâng cấp quan hệ: Ngày 13/10, Seoul thông báo Thủ tướng nước này Han Duck Soo đã gặp người đồng cấp Croatia Andrej Plenkovic và thảo luận cách thức phát triển quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.
Gặp gỡ ngày 12/10, hai bên đã thông qua một tuyên bố chung nhằm nâng cấp quan hệ song phương lên mức “quan hệ đối tác toàn diện hướng tới tương lai”.
Trước đó, ngày 11/10 (giờ địa phương), Thủ tướng Han Duck Soo đã đến thủ đô Zagreb (Croatia). Đây là chặng dừng chân thứ 3 của ông trong chuyến công du 4 nước châu Âu, sau Pháp và Đan Mạch. Tại đây, Thủ tướng Han đã gặp lãnh đạo nước chủ nhà, bao gồm Thủ tướng Andrej Plenkovic và Chủ tịch Quốc hội Croatia Gordan Jandrokovic. Đây cũng là chuyến thăm chính thức đầu tiên của quan chức cấp cao Hàn Quốc tới Croatia kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao cách đây 30 năm. Sau Croatia, Thủ tướng Hàn Quốc dự kiến sẽ tới Hy Lạp. (Yonhap)
* Nga, Triều Tiên cam kết tăng cường quan hệ song phương: Ngày 13/10, hãng thông tấn trung ương KCNA (Triều Tiên) cho biết hai bên đã kỷ niệm 75 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao song phương ngày 12/10 tại Bình Nhưỡng.
Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Im Chon Il và Đại sứ Nga Alexander Matsegora đã dự tiệc chiêu đãi. Hai quan chức ngoại giao cũng xem bộ phim tài liệu về quan hệ song phương cũng như chuyến thăm Nga, gặp gỡ Tổng thống chủ nhà Vladimir Putin của Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un để đánh dấu lễ kỷ niệm. Đoạn phim mô tả chuyến đi là cơ hội “tạo nên kỷ nguyên” cho quan hệ hai bên.
Những người dự tiệc chiêu đãi cũng ca ngợi mối quan hệ đang phát triển thành “tình đồng chí bất khả chiến bại” và quan hệ đối tác chiến lược.
Trong tuần, Ngoại trưởng Triều Tiên Choe Son Hui và người đồng cấp Nga Sergey Lavrov đã trao đổi thông điệp ngày kỷ niệm. Nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện các thỏa thuận của hội nghị thượng đỉnh, ông Choe kêu gọi hợp tác chặt chẽ giữa hai quốc gia và nỗ lực tăng cường hơn nữa quan hệ ngoại giao. (KCNA)
Châu Âu
* Nga đề xuất tổ chức hòa đàm Armenia-Azerbaijan tại Moscow: Ngày 13/10, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố nước này sẵn sàng giúp Armenia và Azerbaijan ký thỏa thuận hòa bình và đề xuất tổ chức các cuộc đàm phán giữa hai bên tại thủ đô của xứ bạch dương.
Hồi tháng trước, Azerbaijan đã khôi phục quyền kiểm soát khu vực ly khai Nagorno-Karabakh bằng một chiến dịch quân sự kéo dài 24 giờ, khiến hầu hết trong số 120.000 người Armenia tại đây phải di cư sang Armenia. (Reuters)
* Đại diện cấp cao EU nhấn mạnh hợp tác với Trung Quốc và Mỹ: Ngày 13/10, phát biểu tại Đại học Bắc Kinh khi đang có chuyến công du Trung Quốc ba ngày, Cao ủy Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU Josep Borrell cho rằng châu Âu cần hợp tác với Trung Quốc và Bắc Kinh cần hợp tác với Washington. Ông nhấn mạnh điều đó đang cần thiết hơn bao giờ hết. Quan chức này nói: “Câu hỏi của tôi cho Trung Quốc là làm sao chúng ta có thể khiến sự phụ thuộc lẫn nhau này bớt xung đột hơn”. (Reuters)