| Ngoại trưởng Nhật Bản Hayashi Yoshimasa có thể thăm Trung Quốc vào cuối tháng 12. (Nguồn: AFP) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga-Ukraine
* Ukraine, Nga tiếp tục trao đổi tù binh: Ngày 14/12, viết trên phương tiện truyền thông mang xã hội, Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak xác nhận: “64 binh sĩ của Các lực lượng vũ trang Ukraine từng chiến đấu ở Donetsk và Lugansk - đặc biệt là tham gia bảo vệ thành phố Bakhmut - sẽ về nhà. Công dân Mỹ Suedi Murekezi - người từng giúp đỡ nhân dân của chúng tôi - cũng có thể sẽ được trả tự do”. (AFP)
* Nga đe dọa tấn công hệ thống phòng không Patriot của Mỹ ở Ukraine: Phát biểu ngày 14/12, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh các hệ thống Patriot “chắc chắn” sẽ là mục tiêu của Nga, trong trường hợp Washington gửi các hệ thống này tới hỗ trợ Kiev. Đồng thời ông cho biết, hiện Nga chưa nhận được bất kỳ đề xuất nào liên quan đến “lệnh ngừng bắn vào dịp Giáng sinh” ở Ukraine, bởi giao tranh có xu hướng tiếp diễn qua cả mùa Đông.
Trước đó, trong tuần, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã lên tiếng kêu gọi Nga bắt đầu rút quân muộn nhất vào dịp Giáng sinh, xem đây là bước đi đầu tiên hướng tới mục tiêu đạt được thỏa thuận hòa bình sau gần 10 tháng xung đột. (Reuters)
* Ukraine: Nổ lớn ở thủ đô Kiev, 10 UAV bị bắn rơi: Sáng 14/12, các tiếng nổ lớn đã được ghi nhận tại quận Shevchenkivskyi, trung tâm thủ đô Kiev. Các bản đồ của cơ quan tình trạng khẩn cấp cho thấy thủ đô Kiev và khu vực xung quanh đó đã được cảnh báo bằng còi báo động không kích trong khoảng 20 phút trước khi các vụ nổ xảy ra. Ít lâu sau đó, Thị trưởng Kiev Vitali Klitschko cho biết, các hệ thống phòng không Ukraine đã bắn hạ 10 máy bay không người lái (UAV), được cho là do Iran chế tạo.
Cùng ngày, trong cuộc họp của Bộ Chỉ huy tối cao, Văn phòng Tổng thống Ukraine cho biết, Tổng thống Volodymyr Zelensky và các quan chức quân sự hàng đầu nước này đã thảo luận về biện pháp bảo đảm an ninh biên giới. (AFP/Reuters/Sputnik)
* Đức tuyên bố EU kiên quyết sát cánh cùng Ukraine: Ngày 14/12, phát biểu trước các nhà lập pháp Đức, Thủ tướng Đức Olaf Scholz nêu rõ: “Bất cứ người nào cho rằng anh ta có thể làm suy yếu các giá trị của Liên minh châu Âu (EU) - mà mọi quốc gia thành viên đều tự nguyện cam kết tôn trọng - bằng cách phủ quyết các chính sách đối ngoại và an ninh đều sẽ thất bại”.
Nhà lãnh đạo Đức khẳng định chính sách hỗ trợ Kiev, trong đó có các biện pháp trừng phạt Moscow, sẽ được duy trì và tăng cường chừng nào Nga vẫn tiếp tục cuộc xung đột ở Ukraine
Trước đó trong tuần, EU đã đạt được thỏa thuận với Hungary. Theo đó, nước này sẽ không phản đối khoản viện trợ 18 tỷ Euro (gần 19 tỷ USD) cho Ukraine để đổi lấy có thể giải ngân một phần gói viện trợ tài chính của khối dành cho Budapest. (Reuters)
Đông Bắc Á
* Ngoại trưởng Nhật Bản có thể thăm Trung Quốc vào cuối tháng 12: Các nguồn tin ngoại giao ngày 14/12 tiết lộ Ngoại trưởng Nhật Bản Hayashi Yoshimasa đang cân nhắc thực hiện chuyến công du Trung Quốc vào cuối tháng này. Trong thời gian ở Trung Quốc, Ngoại trưởng Nhật Bản dự kiến sẽ giải thích với Bắc Kinh về văn kiện chính sách quốc phòng quan trọng của Tokyo, bao gồm Chiến lược An ninh quốc gia, dự kiến được cập nhật trong tuần này. Đây sẽ là chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên của một ngoại trưởng Nhật Bản 3 năm qua.
Chuyến thăm diễn ra sau cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tháng trước tại Bangkok (Thái Lan). Trước đó, cả Nhật Bản và Trung Quốc đã tổ chức lễ kỷ niệm 50 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao trong năm 2022. (Kyodo)
* Mỹ thành lập đơn vị không gian tại Hàn Quốc: Ngày 14/12, quân đội Mỹ đã ra mắt Lực lượng Không gian Mỹ tại Hàn Quốc, đơn vị trực thuộc Lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc (USFK) và do Trung tá Joshua McCullion chỉ huy. Tư lệnh USFK, Tướng Paul LaCamera đã tổ chức buổi lễ đánh dấu sự ra mắt của đơn vị này tại Căn cứ Không quân Osan ở Pyeongtaek, cách thủ đô Seoul 65 km về phía Nam.
Đáng chú ý, đây là một trong số ít các đơn vị của Lực lượng Không gian Mỹ được thành lập bên ngoài lục địa Mỹ, với việc ra mắt một Bộ chỉ huy thành phần trực thuộc Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương ở Hawaii vào tháng 11.
Sự ra đời của Lực lượng Không gian Mỹ tại Hàn Quốc diễn ra trong bối cảnh Seoul và Washington đang tăng cường phối hợp chống lại các mối đe dọa tên lửa-hạt nhân phức tạp của Triều Tiên. Giới quan sát nhận định, đơn vị mới dự kiến sẽ giúp giám sát, phát hiện và theo dõi các vật thể bay từ Triều Tiên và những nơi khác trong chiến dịch củng cố khả năng răn đe toàn diện của liên minh Hàn-Mỹ.
Đồng thời, việc triển khai đơn vị này thể hiện nỗ lực của quân đội Mỹ nhằm bảo đảm khả năng chiến đấu đa phạm vi để đối phó với các mối đe dọa từ cả trên không, trên bộ, trên biển, không gian mạng và không gian bên ngoài. (Yonhap)
Trung Á
* Azerbaijan, Turkmenistan, Thổ Nhĩ Kỳ tăng cường hợp tác năng lượng: APA (Azerbaijan) cho biết các quan chức cấp cao nước này cùng Turkmenistan và Thổ Nhĩ Kỳ ngày 13/12 đã nhóm họp tại Khu du lịch quốc gia Avaza (Turkmenistan), để thảo luận về tăng cường hợp tác trong lĩnh vực năng lượng.
Sau cuộc gặp các bên dự kiến sẽ ký kết một số thỏa thuận quan trọng. Đai diện ba nước nhất trí rằng triển vọng tăng cường quan hệ đối tác trong lĩnh vực năng lượng là rất lớn, đòi hỏi phải thiết lập quan hệ hợp tác quốc tế có điều phối dựa trên các quy tắc pháp lý, tôn trọng lẫn nhau và xem xét lợi ích của nhau. (Sputnik)
Châu Âu
* NATO tăng cường năng lực phòng không trước mối đe dọa từ tên lửa và UAV: Bloomberg (Mỹ) dẫn lời Phó Chỉ huy Bộ Tư lệnh Không quân Liên quân Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Johnny Stringer xác nhận liên minh đang tìm cách tăng cường năng lực phòng không nhằm đối phó với các mối đe dọa tiềm tàng từ UAV và tên lửa hành trình. Quan chức này khẳng định, NATO cần tập trung vào công tác tăng cường năng lực phòng không theo nhiều cách khác nhau, từ hệ thống radar, hệ thống cảnh báo sớm cho tới tên lửa, “tương ứng với các mối đe dọa” mà liên minh phải đối mặt. Ông cũng lưu ý rằng, trong thập kỷ qua, NATO đã phải đối mặt với ngày càng nhiều thách thức, trong đó có vấn đề một số quốc gia và các nhóm khủng bố sở hữu và sử dụng UAV làm vũ khí.
Trước đó, hồi tháng 10, Đức cùng 13 quốc gia thành viên NATO khác đã nhất trí phát triển “Sáng kiến Lá chắn Bầu trời châu Âu” nhằm thiết lập hệ thống phòng không tiên tiến hơn cho lục đia này. Theo Berlin, sáng kiến này sẽ giúp thu hẹp khoảng cách hiện có trong hệ thống phòng không hiện tại ở châu Âu. (Sputnik)
* Belarus đề cao sự cần thiết phải liên lạc với phương Tây: Ngày 14/12, phát biểu tại trụ sở Bộ Ngoại giao Belarus, Thủ tướng Belarus Roman Golovchenko quả quyết: “Cho dù một số nước phương Tây có thái độ tiêu cực đối với Belarus, một nhà ngoại giao có nghĩa vụ phải thiết lập nền tảng liên lạc cấp cao với các nước. Đây là nhiệm vụ chính của nhà ngoại giao”.
Ông cũng cho rằng, cần sử dụng tất cả các nền tảng sẵn có để thể hiện quan điểm của Minsk về chính sách, cũng như thực hiện các chính sách đó hiệu quả. Ông bày tỏ: “Mặc dù đôi khi họ không muốn lắng nghe chúng ta hoặc giả vờ là không muốn, nhưng chúng ta phải bảo đảm rằng, lập trường của Belarus được lắng nghe một cách rõ ràng và công khai…”.
Thủ tướng Golovchenko nhấn mạnh cách tiếp cận của Minsk luôn “cởi mở, trung thực và minh bạch”, đồng thời bày tỏ hy vọng Bộ Ngoại giao Belarus sẽ có chiến lược hành động theo định hướng này. (TTXVN)
* Phần Lan vẫn nhập khẩu LNG từ Nga: Đại diện thương mại Nga tại Phần Lan Anton Loginov cho biết, Phần Lan tiếp tục nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga, với trị giá tới 75 triệu Euro (79,71 triệu USD) từ tháng 1-9/2022.
Quan chức này cho biết: “Phần Lan tiếp tục mua LNG của Nga, không thông qua trung gian, mà trực tiếp từ PAO Novatek (nhà sản xuất khí đốt độc lập lớn thứ hai của Nga) theo hợp đồng dài hạn bằng đồng Euro. Theo chúng tôi biết, chưa có những thay đổi về đồng tiền thanh toán kể từ khi thỏa thuận được thực hiện”. Ông cũng cho biết, Phần Lan đã nhập khẩu lượng khí đốt trị giá 85 triệu Euro từ tháng 1-9, trong đó 75 triệu Euro có nguồn gốc từ Nga.
Đại diện thương mại của Nga tại Phần Lan cho biết, hiện Helsinki đang xem xét khả năng không mua LNG Nga và đã thuê kho cảng LNG nổi của Mỹ, dự kiến đưa vào hoạt động vào tháng 1/2023. Tuy nhiên, quan chức này nhận định: “Có nhiều yếu tố khiến Phần Lan không thể từ bỏ LNG của Nga ngay bây giờ, bao gồm các hạn chế kỹ thuật về công suất của các nhà ga Phần Lan và nhu cầu cao...”. (Sputnik)
Châu Mỹ
* Mỹ có thể bổ sung hơn 35 công ty Trung Quốc vào “danh sách đen”: Theo Bloomberg ngày 13/12, Bộ Thương mại Mỹ dự định đưa hãng sản xuất chip Yangtze Memory Technologies (YMTC) và 35 công ty khác của Trung Quốc vào “danh sách đen thương mại”, cấm các công ty này mua linh kiện của Mỹ. Theo đó, các nhà cung cấp của Mỹ phải xin giấy phép đặc biệt để vận chuyển ngay cả những sản phẩm công nghệ thấp cho các công ty bị liệt vào danh sách nói trên.
Trước đó, ngày 7/10, Mỹ đã bổ sung 31 công ty Trung Quốc, trong đó có YMTC, vào danh sách các công ty mà giới chức Mỹ không thể kiểm tra để xác minh xem tính minh bạch trong quản lý có trách nhiệm các công nghệ xuất khẩu nhạy cảm. (TTXVN)
Trung Đông-châu Phi
* Thổ Nhĩ Kỳ quyết tâm lập vùng an ninh ở biên giới Syria: Ngày 13/12, phát biểu trước khi lên đường tới Turkmenistan để tham dự thượng đỉnh ba bên với các nhà lãnh đạo Turkmenistan và Azerbaijan, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nhấn mạnh: “Các mục tiêu được biết đến từ bản ghi nhớ Sochi, trước đó đã thống nhất với (Tổng thống Nga Vladimir) Putin. Tôi đã nhắc nhở ông ấy về điều đó”.
Trước đó, điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, ông Erdogan nói: “Mục tiêu của chúng tôi đã được xác nhận: tạo ra một khu vực an ninh dài 30 km về phía Nam biên giới của chúng tôi... Mối đe dọa ngày càng nghiêm trọng gần đây và chúng ta không thể im lặng trong tình huống như vậy”.
Truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, chiến dịch trên bộ mới sẽ giúp Ankara kiểm soát tuyến đường dài 600 km ở biên giới với Syria và giảm thiểu các mối đe dọa từ khu vực này. Thổ Nhĩ Kỳ coi Đảng Công nhân người Kurd (PKK) là nhóm khủng bố và là mối đe dọa chính đối với an ninh quốc gia. Theo các nguồn tin quân sự, chiến dịch này sẽ huy động khoảng 50.000 quân nhân Thổ Nhĩ Kỳ và một số thành viên của phe đối lập vũ trang Syria được Ankara hỗ trợ. (TASS)