| Nhiều nước và tổ chức đã kêu gọi trả tự do cho Tổng thống Niger Mohamed Bazoum. (Nguồn: AFP) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga-Ukraine
* Nga đẩy lùi 9 đợt tấn công, ngăn chặn âm mưu “tấn công khủng bố” ở Biển Đen: Ngày 25/7, ông Alexander Savchuk, Trưởng ban báo chí của nhóm “Trung tâm” thuộc các Lực lượng vũ trang Nga (VS RF) cho biết các đơn vị của nhóm này đã đẩy lùi đợt tấn công ở hướng Svatove và Krasnoliman: “Trong quá trình bảo vệ tích cực các tuyến bị chiếm đóng, các đơn vị nhóm ‘Trung tâm’ đã đẩy lùi 9 đợt tấn công của Các lực lượng vũ trang Ukraine (VSU). Họ đã mất 2 xe chiến đấu bộ binh, 4 xe bọc thép, 5 xe bán tải, 1 khẩu lựu pháo D-30, 3 súng cối và hơn 150 binh sĩ. Tám quân nhân Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine đã đầu hàng”.
Trong một tin liên quan, ngày 27/7, Cơ quan An ninh Nga (FSB) cho biết họ đã chặn đứng một âm mưu “tấn công khủng bố” nhắm vào tàu chiến của Hạm đội Biển Đen Nga và bắt giữ một thủy thủ Nga. Theo đó, người này sở hữu hai quả bom tự chế và bị tình nghi chuyển bí mật quốc gia cho Ukraine. (Reuters/Sputnik)
* Ukraine tăng cường hệ thống phòng, “chi mạnh” cho UAV: Ngày 27/7, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tới Dnipro, thành phố Đông Nam Ukraine, để thảo luận tình hình thực địa, hoạt động tiếp tế cho quân đội và cách thức tăng cường hệ thống phòng không. Viết trên Telegram, ông nói: “Chúng tôi đã bắt đầu ngày làm việc ở Dnipro. Như mọi khi, chúng tôi cần chú ý đến cung cấp đạn dược cho quân đội, hiệu quả sử dụng hệ thống phòng không hiện có và tăng cường lá chắn bầu trời, có tính đến hoạt động tiếp tế từ đối tác”.
Trong một tin liên quan, trước đó trên Facebook, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết nước này đã phân bổ tới 40 tỷ Hryvnia (khoảng 1,1 tỷ USD) năm nay để thúc đẩy sản xuất máy bay không người lái (UAV).
Hiện có hơn 40 công ty Ukraine sản xuất UAV đã ký hợp đồng với chính phủ. Số lượng các công ty sản xuất máy bay không người lái ở Ukraine đã tăng hơn 4 lần trong năm qua, nhờ kế hoạch đầu tư và ưu đãi của chính phủ. Đặc biệt, Kiev đã loại bỏ các rào cản hải quan đối với nhập khẩu phụ tùng thay thế cho UAV và tăng tỷ lệ lợi nhuận của các nhà sản xuất UAV lên 25%. Theo ông Shmyhal, năm 2022, các nhà sản xuất máy bay không người lái của Ukraine đã thu hút được khoản đầu tư trị giá khoảng 110 triệu USD. (Reuters/Tân hoa xã)
* Báo Mỹ: Ukraine bắt đầu giai đoạn phản công chính: Ngày 27/7, hai nguồn tin của Lầu Năm Góc cho biết VSU "đã phát động đòn phản công chính của mình”. Được biết VSU “đã đưa vào trận chiến hàng nghìn quân nhân dự bị”, nhiều người trong số họ đã được huấn luyện ở phương Tây. Theo một số tờ báo khác, nếu thành công, chiến dịch quân sự mới của Ukraine sẽ kéo dài từ 1-3 tuần.
Trước đó, nhà phân tích quân sự Allan Orr nhận định, hiệu quả từ đợt phản công của VSU còn thấp do thiếu vũ khí từ NATO cùng thời gian để làm chủ những khí tài được cung cấp. Trước đó, ngày 23/7, ông Vladimir Rogov, người đứng đầu chính quyền dân quản ở Zaporizhzhia, cho biết giai đoạn phản công mới của VSU được lên kế hoạch diễn ra từ cuối tháng 7 đến giữa tháng 8. (New York Times)
* Liên minh châu Phi kêu gọi Nga, Ukraine “chung sống hòa bình”: Ngày 27/7, phát biểu khi tham dự Hội nghị thượng đỉnh Nga-châu Phi ngày 27/7, Chủ tịch Liên minh châu Phi (AU) Azali Assoumani kêu gọi hai nước Nga và Ukraine “chung sống hòa bình”. Theo ông, điều này sẽ cứu mạng sống của những người phụ thuộc vào nguồn cung lương thực từ hai nước này.
Ông Assoumani, Tổng thống Comoros, nhấn mạnh AU “dứt khoát” lên án âm mưu đảo chính ở Niger và kêu gọi trả tự do ngay lập tức cho Tổng thống Mohamed Bazoum, người đang một số cận vệ giam giữ. (Reuters)
Đông Nam Á
* Thủ tướng Hun Sen cảm ơn các nước chúc mừng kết quả bầu cử Campuchia: Trong thông điệp trên tài khoản X tối 26/7, ông đã cảm ơn lãnh đạo Việt Nam, Lào và Trung Quốc đã gọi điện và gửi điện mừng nhân dịp đảng Nhân dân Campuchia (CPP) chiến thắng trong bầu cử quốc hội khóa VII.
Trong thông điệp, ông Hun Sen cảm ơn Thủ tướng Việt Nam đã gọi điện chúc mừng sáng 24/7, đồng thời cảm ơn Thủ tướng Lào đã gửi lời chúc mừng qua ứng dụng nhắn tin Telegram vào chiều tối 24/7.
Thủ tướng Campuchia nêu rõ: “Tuy kết quả chính thức chưa được công bố, nhưng việc gọi điện và gửi thông điệp không chính thức là động thái thể hiện tình hữu nghị quý mến lẫn nhau, sau khi Campuchia tổ chức tốt cuộc bầu cử với thắng lợi thuộc về CPP”. Cuối thông điệp, Thủ tướng Campuchia cũng cảm ơn Chủ tịch nước và Thủ tướng Trung Quốc đã gửi thư chúc mừng ông và CPP về thành công của cuộc bầu cử. (Fresh News)
* Trung Quốc đề nghị tập trận chung với Philippines? Ngày 27/7, truyền thông địa phương dẫn lời người đứng đầu Lực lượng vũ trang Philippines, Romeo Brawner, cho hay Đại sứ Trung Quốc tại Philippines đã đưa ra đề nghị nêu trên trong cuộc gặp trước đó, ông Brawner cho biết sẽ nghiên cứu đề nghị trên. Quan chức này nêu rõ: “Họ nói đã gửi một số báo cáo. Chúng tôi cần nghiên cứu chúng... Chúng tôi cố gắng thiết lập quan hệ với các lực lượng vũ trang trên toàn thế giới. Đây là cách để chúng tôi ngăn chặn chiến tranh”.
Người phát ngôn quân đội Medel Aquilarcho biết đã xem đoạn video phỏng vấn của ông Brawner và nhấn mạnh đối thoại giữa quan chức này với nhà ngoại giao Trung Quốc là “không chính thức”. (Reuters)
Đông Bắc Á
* Hàn Quốc chỉ trích hoạt động buôn bán vũ khí với Triều Tiên: Ngày 27/7, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Ahn Eun Ju nhấn mạnh bất kỳ hình thức buôn bán vũ khí nào giữa Bình Nhưỡng và các quốc gia khác khác đều vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Phát biểu này được Seoul đưa ra sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Triều Tiên và Nga tiến hành đối thoại trước đó một ngày để bàn về việc tăng cường quan hệ quốc phòng song phương.
Theo bà Ahn, nước này đang “theo dõi chặt chẽ” các diễn biến liên quan đến đối thoại quốc phòng mới nhất giữa Bình Nhưỡng và Moscow. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cũng hy vọng rằng chuyến thăm của phái đoàn Nga sẽ “góp phần chấm dứt các hành động mang tính khiêu khích, cũng như thuyết phục (chính quyền Triều Tiên) trở lại đối thoại vì mục tiêu phi hạt nhân hóa”. (Yonhap)
Châu Âu
* Nga: Rơi trực thăng ở Siberia, 6 người thiệt mạng: Ngày 27/7, cơ quan tình trạng khẩn cấp địa phương của Nga thông báo cùng ngày đã xảy ra vụ rơi máy bay trực thăng ở Altai, Nam Siberia. Theo đó, một chiếc trực thăng tư nhân Mi-8 chở 16 người đã va phải dây điện và bốc cháy khi đang hạ cánh xuống làng Tyungur, khiến 9 người bị thương và 6 người thiệt mạng.
Hiện lực lượng cứu hỏa và cứu hộ đã đến hiện trường dập lửa. Giới chức Nga cho biết đã mở điều tra liên quan vi phạm quy định về an toàn vận tải hàng không. (AFP)
* Nga: Phần lớn ngũ cốc Ukraine xuất khẩu sang nước thu nhập cao: Ngày 27/7, phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Nga-châu Phi, Tổng thống Vladimir Putin nhận định 70% ngũ cốc Ukraine xuất khẩu sang các quốc gia thu nhập cao hoặc trên trung bình, trong đó có Liên minh châu Âu (EU). Ngược lại, các nước nghèo như Sudan lại bị “gây khó khăn” và chỉ nhận chưa tới 3% lượng ngũ cốc.
Ông nhấn mạnh các biện pháp trừng phạt của phương Tây, thậm chí ngăn Nga cung cấp phân bón miễn phí cho các nước nghèo: “Một bức tranh nghịch lý đang nổi lên. Một mặt, phương Tây cản trở nguồn cung ngũ cốc và phân bón của chúng tôi (qua các biện pháp trừng phạt). Mặt khác chính họ lại đổ lỗi cho chúng tôi về tình hình khủng hoảng hiện nay trên thị trường lương thực thế giới”.
Trước đó, Nga cũng chỉ trích phương Tây ngăn lãnh đạo châu Phi tham dự Hội nghị thượng đỉnh. Theo đó, có 49/54 đại diện quốc gia châu Phi tới sự kiện này, trong đó có 17 nguyên thủ quốc gia và 4 người đứng đầu chính phủ. Con số này ít hơn một nửa so với số lãnh đạo tham dự sự kiện này hồi năm 2019. (Reuters)
Trung Đông-Châu Phi
* Tình hình Israel: Tổng thống yêu cầu kiềm chế, Liên hợp quốc nói gì? Ngày 27/7, viết trên Facebook nhân dịp lễ ăn chay Tisha B'av của người Do Thái cùng ngày, Tổng thống Israel Isaac Herzog tuyên bố: “Tôi kêu gọi mọi người: Ngay cả khi cơn đau lên đến đỉnh điểm, chúng ta cũng phải duy trì ranh giới tranh cãi, và kiềm chế bạo lực hoặc các biện pháp không thể vãn hồi”.
Về phần mình, Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc (LHQ) Volker Turk cho biết, sau thời gian theo dõi chặt chẽ tình hình Israel, ông nhận thấy trong những tháng vừa qua người dân nước này, từ mọi thành phần xã hội, đã “tuần hành ôn hòa, tập hợp liên minh… để bảo vệ cho nhân quyền, không gian dân chủ cũng như sự cân bằng về hiến pháp - vốn đã được gây dựng kỳ công trong nhiều thập kỷ tại Israel”.
Theo ông, điều này “cho thấy mức độ bất bình trước quy mô sửa đổi luật các luật cơ bản”. Ông “kêu gọi những người nắm quyền hành lắng nghe đề nghị của người dân”. Lưu ý đến đơn kiến nghị trước Tòa án Tối cao về dự luật “tính hợp lý”, đại diện LHQ nhấn mạnh tòa án cần phải có thẩm quyền quyết định các vấn đề được đưa ra tòa, theo đúng trình tự pháp luật, không bị áp lực hoặc can thiệp chính trị.
Theo đạo luật về “tính hợp lý” do chính phủ Israel của Thủ tướng Benjamin Netanyahu đề xuất, Tòa án Tối cao của Nhà nước Do Thái không có quyền phán quyết về quyết định của chính phủ, ngay cả khi họ cho rằng nó “thiếu hợp lý”.
Cùng ngày, chính trị gia cực hữu Itamar Ben-Gvir đã có chuyến thị sát gây tranh cãi tới đền al-Aqsa/Núi Đền nhân ngày lễ Tisha B'av, làm dấy lên nguy cơ đụng độ giữa người Do Thái và người Hồi giáo Palestine. (Reuters/ Times of Israel)
* Tổng thống Ai Cập thăm Thổ Nhĩ Kỳ: Ngày 27/7 (giờ địa phương), Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah Sisi sẽ có chuyến thăm đầu tiên tới Thổ Nhĩ Kỳ kể từ khi ông nhậm chức năm 2014. Chuyến đi diễn ra chỉ ít lâu sau khi Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ khôi phục quan hệ ngoại giao gần đây và cho phép cử các đại sứ.
Dự kiến, ông Sisi sẽ gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và các quan chức cấp cao. Hai bên sẽ củng cố quan hệ dựa trên thành công ngoại giao gần đây và thảo luận các vấn đề trong chương trình nghị sự song phương. (Sputnik)
* Tình hình Niger - Tổng thống lên tiếng, cộng đồng quốc tế tiếp tục kêu gọi: Ngày 27/7, viết trên trang mạng X, Tổng thống Niger Mohamed Bazoum khẳng định: “Những thành tựu khó khăn lắm mới giành được này sẽ được bảo vệ. Tất cả những người Niger yêu dân chủ và tự do đều muốn điều này”.
Cùng ngày, trả lời phỏng vấn France24 (Pháp), Ngoại trưởng nước này Hassoumi Massoudou tuyên bố chính phủ dân cử của Niger là “chính thống và hợp pháp”. Nhà ngoại giao này nêu rõ: “Quyền lực hợp pháp và chính đáng là quyền được thực hiện bởi tổng thống dân cử của Niger Mohamed Bazoum. Cuộc đảo chính sẽ thất bại vì nó sẽ gặp sự kháng cự của các lực lượng yêu dân chủ”. Ông cho biết, Tổng thống Mohamed Bazoum, hiện đang bị giam giữ, vẫn “có sức khỏe tốt”.
Trong khi đó, Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc Volker Turk nhấn mạnh: “Mọi nỗ lực phải được thực hiện để khôi phục trật tự hiến pháp và pháp quyền. Tổng thống Mohamed Bazoum phải được trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện, đồng thời đảm bảo an toàn cho ông ấy”.
Cũng trong ngày 27/7, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã điện đàm với ông Bazoum. Thông báo của Mỹ nêu rõ: “Ngoại trưởng Blinken đã truyền đạt sự ủng hộ vững chắc của Mỹ đối với Tổng thống Mohamed Bazoum và nền dân chủ của Niger. Mỹ sát cánh cùng người dân Niger và các đối tác khu vực và quốc tế trong chỉ trích nỗ lực giành chính quyền bằng vũ lực và lật đổ trật tự hiến pháp này”.
Phát biểu tại cuộc họp báo ở thủ đô Wellington của New Zealand, ông Blinken cũng cho biết nước này đang kêu gọi trả tự do ngay lập tức cho Tổng thống Niger.
Chia sẻ quan điểm này, cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova đã hối thúc quân đội Niger nhanh chóng trả tự do cho Tổng thống Bazoum. Bà cũng kêu gọi “tất cả các bên chấm dứt ngay hành động sử dụng vũ lực và giải quyết mọi bất đồng thông qua đối thoại hòa bình và xây dựng”.
Bộ Ngoại giao Đức cho biết nước này dành “mối quan tâm rất lớn” với các sự kiện ở Niger, đồng thời chỉ trích nỗ lực lật đổ chính phủ hiện nay: “Bạo lực không phải là phương tiện để thực thi các lợi ích chính trị hoặc cá nhân”. Berlin cũng kêu gọi trả tự do ngay lập tức cho ông Bazoum. (AFP/Reuters/TASS)