| Ngoại trưởng Áo Alexander Schallenberg và người đồng cấp Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar kêu gọi chấm dứt xung đột ở Ukraine. (Nguồn: Exxpress) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga-Ukraine
* Ukraine lo bị Nga ‘làm kiệt quệ’: Phát biểu trong video ngày 2/1, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói: “Chúng tôi có thông tin về việc Nga đang lên kế hoạch kéo dài cách tấn công bằng máy bay không người lái Shahed, với mục đích gây nên sự kiệt quệ, làm cho người dân, các hệ thống phòng không, hệ thống năng lượng của chúng tôi mệt mỏi. Do vậy, chúng tôi cần phải làm tất cả để những kẻ khủng bố đó thất bại”. (Reuters)
* Nga tuyên bố tiêu diệt hơn 70 “lính đánh thuê nước ngoài” tại Ukraine: Ngày 2/1, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga, Thiếu tướng Igor Konashenkov cho biết quân đội nước này đã tiêu diệt hơn 70 lính đánh thuê và làm bị thương hơn 100 thành viên khác trong “quân đoàn quốc tế” của Ukraine sau các đợt không kích chính xác cao gần Markovo và Kramatorsk tại Donetsk và Novoosinovo tại Kharkov.
Đồng thời, Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong các cuộc tấn công cùng ngày ở Nam Donetsk, quân đội nước này cũng đã tiêu diệt hơn 40 binh sĩ Ukraine. Bên cạnh đó, quân đội Nga cũng phá hủy tại vị trí khai hỏa 2 hệ thống pháo M-777 do Mỹ sản xuất, tại khu định cư Chasov Yar và Minkovka, cùng một tổ hợp pháo tự hành Krab do Ba Lan sản xuất 4 khẩu pháo D-30, 3 xe bọc thép và 2 xe bán tải của lực lượng vũ trang Ukraine. (TASS/Reuters)
* Áo và Ấn Độ kêu gọi đàm phán hòa bình về Ukraine: Ngày 2/1, phát biểu trong buổi họp báo chung ở Vienna, Ngoại trưởng Áo Alexander Schallenberg và người đồng cấp Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar đã kêu gọi đàm phán hòa bình về Ukraine, trong đó phía Áo đánh giá cao Ấn Độ trong vai trò Chủ tịch Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20).
Ông Schallenberg nói: “Ấn Độ có vai trò lớn trong vấn đề này, Thủ tướng Modi là một trong số ít nhà lãnh đạo thường xuyên có hội đàm với cả Nga và Ukraine... Chúng tôi cũng kỳ vọng vào vai trò Chủ tịch G20 của Ấn Độ”. Ngoại trưởng Áo cũng cho biết thêm rằng “hòa bình có thể đạt được trên bàn đàm phán chứ không phải trên chiến trường” và xung đột ở Ukraine “không phải là ngoại lệ”.
Về phần mình, Ngoại trưởng Ấn Độ Jaishankar nhấn mạnh ông đã hội đàm với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov và Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba. Đồng thời, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã có hội đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ông nhấn mạnh lời kêu gọi của cộng đồng quốc tế chấm dứt xung đột Ukraine, đồng thời chỉ ra rằng tình hình này đã dẫn đến sự gia tăng giá lương thực và nhiên liệu trên thế giới, gây ảnh hưởng “đau đớn” đến một bộ phận lớn các nước đang phát triển.
Ông Jaishankar cũng lưu ý vấn đề an toàn hạt nhân tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Ukraine. Theo kế hoạch, cùng ngày, Ngoại trưởng Ấn Độ đã gặp Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi. (TTXVN)
Mỹ-Trung
* Tân Ngoại trưởng Trung Quốc cam kết ưu tiên quan hệ với Mỹ: Viết trên Twitter tối 2/1 theo giờ Washington, Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương viết: “Tôi muốn gửi lời cảm ơn chân thành đến người dân Mỹ vì sự hỗ trợ mạnh mẽ cho tôi cũng như Đại sứ quán Trung Quốc giai đoạn này”. Ông khẳng định đã “kết bạn với nhiều người trên khắp nước Mỹ” khi làm Đại sứ ở Washington.
Nhà ngoại giao kỳ cựu 56 tuổi này nhấn mạnh với tư cách là người đứng đầu ngành ngoại giao Trung Quốc, quan hệ Mỹ-Trung sẽ nằm trong các ưu tiên: “Trong tương lai, tôi sẽ tiếp tục quan tâm và ủng hộ sự phát triển của quan hệ Trung-Mỹ, khuyến khích đối thoại, hiểu biết lẫn nhau và tình cảm giữa nhân dân hai nước, nỗ lực vì sự tôn trọng lẫn nhau… cũng như nỗ lực hết mình vì sự thịnh vượng của nhân dân hai nước và vì hòa bình, ổn định và phát triển của thế giới”.
Việc bổ nhiệm ông Tần Cương làm Ngoại trưởng được xem là nỗ lực của Trung Quốc nhằm ổn định quan hệ với Mỹ, vốn trở nên gay gắt thời gian qua. (SCMP)
Đông Nam Á
* Indonesia mong muốn tăng cường quan hệ với Trung Quốc: Viết trên Twitter ngày 2/1, Ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi, người đã làm việc với ông Vương Nghị trong 8 năm qua, mong muốn cùng ông Tần Cương duy trì, thúc đẩy Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện hai nước. Theo tuyên bố chung do Bộ Ngoại giao Indonesia công bố, trong chuyến thăm Trung Quốc hồi tháng 7/2022, Tổng thống Joko Widodo và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có một cuộc trao đổi “sâu sắc” về tương lai quan hệ đối tác toàn diện song phương. (TTXVN)
* Lãnh đạo Philippines, Trung Quốc dự kiến bàn về vấn đề Biển Đông: Phát biểu trước chuyến thăm Trung Quốc ngày 3/1, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. cho biết ông mong muốn gặp Chủ tịch Tập Cận Bình và khẳng định “các vấn đề giữa hai nước chúng ta không phải vấn đề của hai người bạn như Philippines và Trung Quốc”.
Giới phân tích nhận định ông Marcos sẽ tận dụng chuyến thăm để tái cân bằng chính sách đối ngoại của nước này so với người tiền nhiệm. Ông Renato Cruz De Castro, nhà phân tích quốc tế tại Đại học De La Salle ở Manila (Philippines), cho rằng ông Marcos rõ ràng “đang nhích ra xa tầm ảnh hưởng rộng lớn của Trung Quốc”. Tuy nhiên, ông De Castro cho rằng dù vấn đề Biển Đông được nêu ra trong cuộc thảo luận, song Bắc Kinh sẽ không thay đổi lập trường của mình. (Reuters)
Đông Bắc Á
* Trung Quốc chỉ trích quy định mới về Covid-19 của phương Tây: Ngày 3/1, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nhấn mạnh: “Một số quốc gia đã có các biện pháp hạn chế nhập cảnh nhắm vào du khách Trung Quốc. Điều này thiếu cơ sở khoa học và một số thông lệ là không thể chấp nhận được”.
Trong khi đó, Thủ tướng Pháp Elisabeth Borne khẳng định quy định xét nghiệm Covid-19 với du khách từ Trung Quốc sẽ tiếp tục, bất chấp Bắc Kinh phản đối. Mỹ, Canada, Pháp và Nhật Bản là bốn trong số nhiều quốc gia yêu cầu du khách từ Trung Quốc phải trình giấy xét nghiệm Covid-19 âm tính trước khi nhập cảnh. (AFP/Reuters)
* Cựu Tổng thống Hàn Quốc nói về hệ thống đối phó UAV Triều Tiên: Phát biểu trong chuyến thăm của quan chức đảng Dân chủ (DP) đối lập chính Hàn Quốc tới nhà riêng của mình ở thành phố Yangsan, Đông Nam Hàn Quốc, cựu Tổng thống Moon Jae In cho biết chính quyền của ông đã thiết lập hệ thống radar phòng không để đối phó với các máy bay không người lái (UAV) đến từ Triều Tiên.
Đồng thời, ông cũng khẳng định quân đội đã sẵn sàng đối phó với các cuộc tấn công như vậy trong vòng 20 năm và tự tin về năng lực đáng kể. Nghị sỹ Seo Young Kyo của DP cho biết cựu Tổng thống Moon Jae In cũng lo ngại về sai sót an ninh và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thiết lập “hòa bình vững chắc”.
Trước đó ít lâu, Tổng thống đương nhiệm Yoon Suk Yeol cho rằng vụ xâm nhập bằng UAV mới đây của chính quyền Bình Nhưỡng đã chứng tỏ trạng thái sẵn sàng chiến đấu của Seoul “thiếu sót đáng kể” trong nhiều năm qua. (Yonhap)
* Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản sắp thăm Mỹ: Ngày 3/1, tờ Sankei (Nhật Bản) đưa tin Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản Yasutoshi Nishimura dự kiến thăm Mỹ từ ngày 5-10/1 tới. Trong khuôn khổ chuyến thăm, Bộ trưởng Nishimura có kế hoạch tiến hành cuộc hội đàm với người đồng cấp Mỹ Gina Raimondo và đại diện thương mại Mỹ Katherine Tai để thảo luận về công tác nghiên cứu và phát triển các dòng chip cao cấp. Đồng thời, hai bên có thể thảo luận về các biện pháp hạn chế xuất khẩu chip và thiết bị sản xuất chip sang Trung Quốc. (Reuters)
Châu Âu
* Thổ Nhĩ Kỳ đã thảo luận về xây dựng trung tâm khí đốt với 15 nước: Ngày 3/1, Anadolu (Thổ Nhĩ Kỳ) dẫn lời Bộ trưởng Năng lượng Fatih Donmez cho biết nước này đã thảo luận về dự án xây dựng trung tâm khí đốt với 15 nước khác nhau năm 2022. Ông nêu rõ: “Mục tiêu của chúng ta là mở ra khả năng tiếp cận các nguồn tài nguyên mới. Chủ đề về trung tâm khí đốt ở Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã được thảo luận cùng với nhiều vấn đề khác. Nhiều nước đã phản hồi tích cực”.
Giữa tháng 10 năm ngoái, Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã chỉ thị cho các cơ quan năng lượng liên quan hai nước nghiên cứu chi tiết về triển vọng lập một trung tâm khí đốt ở Thổ Nhĩ Kỳ. Theo Phó Thủ tướng Nga Alexander Novak, quyết định cuối cùng về việc thành lập trung tâm khí đốt ở Thổ Nhĩ Kỳ có thể được đưa ra trong năm nay. (Sputnik)
Trung Đông-châu Phi
* Iran kết án công dân Pháp và Bỉ nghi gián điệp: Hãng thông tấn bán chính thức Student News Network (Iran) dẫn lời người phát ngôn tòa án Iran ngày 3/1 cho hay, nước này đã chính thức kết án đối với hai công dân Pháp và một công dân Bỉ vì tội gián điệp và có những hoạt động đi ngược lại an ninh quốc gia. Tuy nhiên, hãng này không nêu cụ thể thời điểm và địa điểm kết án 3 công dân trên. (Reuters)