| Căng thẳng âm ỉ giữa Tổng thống Donald Trump và Elon Musk đã bùng phát thành một cuộc đối đầu công khai. (Nguồn: EPA) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Châu Á – Thái Bình Dương
*Nhật Bản thông qua thoả thuận hợp tác quốc phòng với Philippines: Ngày 6/6, Quốc hội Nhật Bản đã thông qua luật về Thỏa thuận Tiếp cận đối ứng (RAA) với Philippines, trong bối cảnh hai nước tăng cường quan hệ an ninh nhằm đối phó với sự quyết đoán trên biển của Trung Quốc ở các vùng biển lân cận.
RAA nới lỏng các hạn chế về việc điều động quân nhân giữa lực lượng hai nước nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc tập trận chung và công tác cứu trợ thảm họa, đưa Philippines trở thành đối tác RAA thứ 3 của Nhật Bản, sau Australia và Anh.
Cũng trong ngày 6/6, Thượng viện Nhật Bản đã phê duyệt Thỏa thuận tiếp nhận và cung ứng dịch vụ tương hỗ (ACSA) với Italy nhằm đơn giản hóa các thủ tục cung cấp vật tư và dịch vụ như lương thực, nhiên liệu, đạn dược và công tác sửa chữa giữa lực lượng hai nước. (Kyodo)
*Campuchia bác cáo buộc xâm phạm chủ quyền Thái Lan: Theo trang tin BTV của kênh truyền hình Bayon, liên quan cuộc biểu tình trước Đại sứ quán Campuchia tại Thái Lan vào sáng 6/6, ông Chum Sounry, người phát ngôn Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia đã lên tiếng bác bỏ cáo buộc sai sự thật cho rằng lực lượng biên phòng Campuchia xâm phạm chủ quyền của Thái Lan.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia cho rằng vụ tấn công đã vi phạm chủ quyền của Campuchia và Bản ghi nhớ ký kết giữa hai chính phủ vào tháng 6/2000, nhằm duy trì hòa bình và ổn định dọc tuyến biên giới hai nước, đặc biệt là tại các khu vực tranh chấp. (Khmer Times)
*Hải cảnh Trung Quốc tuần tra quanh khu vực đảo tranh chấp với Nhật Bản: Ngày 6/6, một đội tàu do tàu Hải cảnh Trung Quốc số hiệu 1306 dẫn đầu đã tiến hành tuần tra tại vùng biển thuộc quần đảo Điếu Ngư (Nhật Bản gọi là Senkaku).
Theo thông cáo của Lực lượng Hải cảnh Trung Quốc, hoạt động tuần tra được thực hiện nhằm bảo vệ quyền lợi của Trung Quốc theo quy định pháp luật. (THX)
*Nhật Bản tuyên bố các biện pháp hỗ trợ sinh viên quốc tế: Ngày 6/6, Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản cùng với Tổ chức Hỗ trợ Sinh viên Nhật Bản (JASSO) đã tổng hợp và công bố trên trang web của JASSO các biện pháp hỗ trợ sinh viên quốc tế do các trường đại học Nhật Bản đề xuất. Động thái này nhằm ứng phó với việc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tạm dừng tư cách tiếp nhận sinh viên quốc tế tại Đại học Harvard.
Tính đến thời điểm hiện tại, có 87 trường đại học công lập và tư thục Nhật Bản đã tuyên bố sẽ tạm thời tiếp nhận sinh viên quốc tế. Trước đó, Bộ Giáo dục Nhật Bản đã thông báo cho các trường đại học vào cuối tháng 5 về việc xem xét các biện pháp hỗ trợ.
Theo Bộ Giáo dục Nhật Bản, hiện có 110 sinh viên Nhật Bản theo học tại Đại học Harvard. Có tổng cộng 855 sinh viên đang học tập tại các trường đại học Mỹ nhận học bổng từ Tổ chức Hỗ trợ Sinh viên Nhật Bản. (Kyodo)
Châu Âu
*Đan Mạch tăng cường hiện diện quân sự tại Greenland: Chính quyền Greenland ngày 5/6 thông báo Đan Mạch sẽ tăng cường hiện diện quân sự tại đảo này vào mùa Hè năm nay, thông qua việc triển khai trang thiết bị quân sự, thực hiện công tác huấn luyện và tăng cường tuần tra thực địa.
Động thái này diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần tuyên bố Greenland nên trở thành một phần của nước Mỹ. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của đảo này đối với an ninh quốc gia cũng như trong việc bảo vệ “thế giới tự do”.
Greenland từng là thuộc địa của Đan Mạch cho đến năm 1953. Năm 2009, hòn đảo được trao quyền tự trị và có thể đưa ra lựa chọn độc lập trong chính sách đối nội. (RIA Novosti)
*Hà Lan chốt thời điểm tổng tuyển cử: Hãng ANP dẫn thông báo của chính phủ lâm thời Hà Lan cho biết nước này sẽ tổ chức tổng tuyển cử vào ngày 29/10 tới.
Thông báo này được đưa ra vài ngày sau khi Thủ tướng Hà Lan Dick Schoof hôm 3/6 tuyên bố giải tán chính phủ, sau khi ông Geert Wilders - nhà sáng lập kiêm lãnh đạo đảng Tự do (PVV) theo đường lối cực hữu - đã quyết định rời khỏi liên minh cầm quyền gồm 4 đảng vì bất đồng liên quan đến vấn đề người di cư. (Reuters)
*Nga tấn công dữ dội vào Kiev, 4 người thiệt mạng: Theo giới chức Ukraine, Nga đã tiến hành một cuộc tấn công dữ dội bằng tên lửa và thiết bị bay không người lái nhằm vào thủ đô Kiev trong đêm, khiến 4 người thiệt mạng.
Cuộc tấn công diễn ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin, theo lời Tổng thống Mỹ Donald Trump, cảnh báo sẽ trả đũa vụ Ukraine sử dụng thiết bị bay không người lái tập kích các sân bay chiến lược nằm sâu trong lãnh thổ Nga, phá hủy nhiều máy bay ném bom. Thị trưởng Kiev Vitali Klitschko cho biết 20 người bị thương, trong đó 16 người phải nhập viện.
Theo chính quyền quân sự thành phố, hệ thống tàu điện ngầm của Kiev bị gián đoạn sau khi tên lửa Nga đánh trúng và làm hư hỏng đường ray giữa hai ga. Công ty đường sắt quốc gia Ukrzaliznytsia cho biết một số đoàn tàu đã phải chuyển hướng do hạ tầng đường sắt trong khu vực bị phá hủy. (Reuters)
*Thụy Sỹ điều tra vụ rò rỉ tin tức cho tình báo cho Nga: Hãng thông tấn Keystone-ATS ngày 5/6 đưa tin Bộ Quốc phòng Thụy Sỹ đã tiến hành điều tra vụ rò rỉ thông tin từ cơ quan tình báo nước này cho cơ quan tình báo quân sự Nga (GRU).
Thông tin trên được đưa ra sau khi kênh truyền hình SRF dẫn các nguồn thạo tin với báo cáo nội bộ của Cơ quan Tình báo Liên bang Thụy Sỹ (FIS), trong đó tiết lộ một sĩ quan phụ trách nhóm an ninh mạng bị cáo buộc đã cung cấp thông tin cực kỳ nhạy cảm cho công ty an ninh mạng Kaspersky của Nga, sau đó thông tin này đã lọt vào tay GRU.
Thời gian qua, các hoạt động hợp tác với Kaspersky là điều đáng ngạc nhiên đối với một cơ quan tình báo phương Tây, vì nhiều chuyên gia cho rằng gã khổng lồ an ninh mạng này có mối quan hệ với tình báo Nga. Trong khi đó, Kaspersky luôn kiên quyết phủ nhận mọi mối liên hệ giữa các dịch vụ an ninh mạng của hãng và cộng đồng tình báo Nga. (Sputniknews)
Trung Đông-châu Phi
*Israel ban hành lệnh sơ tán tại Gaza: Ngày 6/6, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) đã ban hành lệnh sơ tán đối với cư dân của một số khu vực của Thành phố Gaza.
Người phát ngôn IDF Avichay Adraee tuyên bố: “Đây là cảnh báo cuối cùng và khẩn cấp trước một cuộc tấn công sắp xảy ra. IDF sẽ tấn công tất cả các khu vực có tên lửa được phóng về phía Israel”.
Trước đó, IDF cũng thông báo với người dân Palestine ở Dải Gaza rằng việc di chuyển đến các địa điểm phân phối viện trợ nhân đạo chỉ được phép diễn ra vào ban ngày, từ 6h-18h. Ngoài khung thời gian trên, các điểm phân phối viện trợ được coi là khu vực quân sự và việc di chuyển vào những khu vực này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người dân. (Al Jazeera)
*Iran đặt hàng nguyên liệu sản xuất tên lửa đạn đạo từ Trung Quốc: Báo Times of Israel ngày 6/6 đưa tin Iran đã đặt mua của Trung Quốc số lượng lớn amoni perchlorat - loại hóa chất cần thiết để sản xuất tên lửa nhiên liệu rắn, để có khả năng sản xuất tới 800 tên lửa đạn đạo.
Một số tên lửa trong đó dự kiến được gửi đến các nhóm ủy nhiệm do Iran hậu thuẫn như phong trào Houthi ở Yemen.
Lô hàng này dự kiến đến Iran trong những tháng tới. Các chuyên gia đánh giá nước Cộng hòa Hồi giáo đang tìm cách khôi phục năng lực quân sự giữa lúc tiến hành các cuộc đàm phán hạt nhân với Mỹ. (Al Jazeera)
*Iran và Saudi Arabia nhất trí mở rộng hơn nữa quan hệ song phương: Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman Al Saud ngày 5/6 đã nhất trí mở rộng hơn nữa quan hệ song phương.
Saudi Arabia đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran hồi đầu năm 2016. Tháng 4/2023, Tehran và Riyadh chính thức tuyên bố nối lại quan hệ ngoại giao, quyết định này có hiệu lực ngay lập tức. (Al Jazeera)
*Tổng Thư ký LHQ kêu gọi thực hiện giải pháp hai nhà nước: Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres ngày 5/6 nhấn mạnh cộng đồng quốc tế phải có nghĩa vụ làm mọi việc trong khả năng để theo đuổi giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột Israel-Palestine, cũng như tạo ra các điều kiện có thể để biến viễn cảnh này trở thành hiện thực.
Phát biểu của Tổng Thư ký LHQ được đưa ra giữa lúc Saudi Arabia và Pháp chuẩn bị đồng chủ trì hội nghị thượng đỉnh toàn cầu trong tháng này. Nỗ lực này đã nhận được thêm sự ủng hộ của công đồng quốc tế, giữa lúc tình hình ở Dải Gaza đang ngày càng xấu đi do Israel tiếp tục tăng cường các hoạt động quân sự sau khi thỏa thuận ngừng bắn trước đó với Hamas sụp đổ vào tháng 3/2025 và quyết định chặn viện trợ nhân đạo vào vùng lãnh thổ của Palestine. (Arab News)
Châu Mỹ- Mỹ Latinh
*Mỹ điều quân đến Panama tập trận chung: Đại sứ quán Mỹ ngày 6/6 thông báo các binh sĩ nước này đã tới Panama để tham gia cuộc diễn tập quân sự nhằm bảo vệ kênh đào Panama. Động thái trên diễn ra trong bối cảnh một thỏa thuận song phương giữa hai nước mới ký hồi tháng 4 gây ra làn sóng phản đối tại quốc gia Trung Mỹ này.
Theo giới chức Panama, thỏa thuận trên cho phép binh sĩ Mỹ triển khai xung quanh khu vực kênh đào nhưng không được thiết lập căn cứ quân sự. Panama đã ký thỏa thuận trên sau khi chịu sức ép từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, người từng đe dọa "giành lại quyền kiểm soát" tuyến đường thủy dài 82 km nối Thái Bình Dương và biển Caribe. Ông Trump nhiều lần cảnh báoTrung Quốc đang có ảnh hưởng quá lớn đối với kênh đào này. (AFP)
*Mexico phản đối phán quyết của tòa Mỹ về vụ kiện các công ty súng: Chính phủ Mexico ngày 5/6 tuyên bố phản đối mạnh mẽ về phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ bác đơn kiện của nước này đối với 8 công ty sản xuất súng của Mỹ có liên quan đến hoạt động buôn lậu vũ khí bất hợp pháp vào Mexico.
Tháng 8/2021, Mexico đã nộp đơn kiện 8 nhà sản xuất và phân phối súng của Mỹ tại một tòa án liên bang ở Boston, bang Massachusetts, nhằm buộc các công ty này phải chịu trách nhiệm pháp lý về dòng vũ khí góp phần làm gia tăng bạo lực và tội phạm đe dọa đến an toàn của người dân Mexico. (AFP)
*Tổng thống Donald Trump và Tỷ phú Elon Musk khẩu chiến: Căng thẳng âm ỉ giữa Tổng thống Donald Trump và tỷ phú Elon Musk đã bùng phát thành một cuộc đối đầu công khai giữa người quyền lực nhất thế giới và người giàu nhất thế giới, đầy rẫy công kích cá nhân và lời đe dọa tài chính.
Tranh cãi bắt đầu khi Tổng thống chỉ trích Giám đốc điều hành Tesla vì các đòn tấn công gần đây nhằm vào chính sách do đảng Cộng hòa đề xuất đang được Quốc hội xem xét - văn kiện mà Trump gọi là “dự luật đồ sộ, đẹp đẽ” - và nhanh chóng leo thang thành màn đấu khẩu trên mạng xã hội.
Cuộc khẩu chiến kịch tính giữa ông Trump và tỷ phú Musk là sự tương phản rõ nét với mối quan hệ khăng khít trước đây của họ. Ngay cả trong ngày cuối cùng ông Musk còn làm việc tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump vẫn ca ngợi những đóng góp của ông tại Bộ Hiệu quả Chính phủ và nói: “Elon thực ra chưa rời đi. Tôi nghĩ ông ấy sẽ đi đi lại lại”. (NBC News)
*Venezuela phản đối lệnh hạn chế nhập cư mới của Mỹ: Bộ trưởng Nội vụ Venezuela Diosdado Cabello đã lên án quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt lệnh hạn chế nhập cảnh mới đối với công dân Venezuela là phân biệt đối xử và có động cơ chính trị.
Phát biểu trên truyền hình, quan chức trên tuyên bố các biện pháp của Washington cấu thành hành động thù địch, ảnh hưởng trực tiếp đến các công dân Venezuela mà không có bất kỳ lý do chính đáng nào.
Các biện pháp mới được Washington công bố bao gồm đình chỉ hoàn toàn việc cấp thị thực cho một số nước và hạn chế một phần nghiêm ngặt đối với những quốc gia khác, trong đó có Venezuela.
Chính phủ Venezuela cáo buộc “chính quyền Trump 2.0” gia tăng những hành động thù địch, trong trong bối cảnh căng thẳng song phương đã kéo dài hơn 2 thập kỷ qua. (AFP)