Đó là nhận định của một số chuyên gia phân tích khi đề cập tới việc Mỹ rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), đặt dấu chấm hết cho những hy vọng tạo ra một trong những khối thương mại tự do lớn nhất thế giới ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Trong vài thập niên trở lại đây, các nhà sản xuất máy móc, điện tử và ô tô Nhật Bản đã tấn công mạnh vào thị trường châu Á và tạo dựng chỗ đứng vững chắc tại thị trường này trước sức hấp dẫn của tầng lớp trung lưu gia tăng theo đà phát triển kinh tế tại khu vực. Châu Á đã trở thành thị trường nước ngoài sinh lời lớn nhất đối với các doanh nghiệp Nhật Bản và dự kiến sẽ tiếp tục thúc đẩy sức tăng trưởng của các doanh nghiệp này.
| Robot công nghiệp trong một dây chuyền sản xuất xe hơi ở Nhật Bản. (Nguồn: Roboting) |
Theo số liệu của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI), trong tài khóa tính đến tháng 3/2015, tổng lợi nhuận ròng mà các hãng chế tạo Nhật Bản thu về từ châu Á đạt 3.150 tỷ Yen (27,7 tỷ USD), tương đương 76,7% tổng lợi nhuận ở nước ngoài. Các doanh nghiệp Nhật Bản đã xây dựng chuỗi cung ứng tại châu Á và đưa khu vực này trở thành cơ sở chế tạo chủ chốt.
Theo khảo sát mới nhất của Tổ chức Xúc tiến Ngoại thương Nhật Bản (JETRO), các doanh nghiệp Nhật Bản ở khu vực châu Á- Thái Bình Dương nhập 92,1% nguyên vật liệu và phụ tùng từ Nhật Bản, Trung Quốc và ASEAN. Tuy nhiên, sự kiện Mỹ chính thức rút khỏi TPP đã khiến các doanh nghiệp Nhật Bản, cũng như các doanh nghiệp toàn cầu khác mất đi cơ hội tăng trưởng lớn, đặt dấu chấm cho những hy vọng tạo ra một trong những khối thương mại tự do lớn nhất thế giới ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, là hình mẫu cho thương mại thế giới trong tương lai.
Sau “biến cố” của TPP, Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) được kỳ vọng như một trong những Hiệp định có khả năng thay thế. Tuy nhiên, cuộc gặp đầu tiên của 16 thành viên RCEP gồm 10 nước thành viên ASEAN, cùng Australia,Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc tại Kobe (Nhật Bản) kể từ khi Mỹ rút khỏi TPP mới đây đã không đạt được đột phá nào như kỳ vọng.
Theo nhận định của giáo sư Kazushi Shimizu (Đại học Kyushu), nếu RCEP không thiết lập được một khuôn khổ thương mại tự do hóa cao như TPP, điều đó sẽ có tác động tiêu cực lên các nhà sản xuất Nhật Bản.
Trong khi đó, RCEP là thỏa thuận thương mại quy mô lớn, được thiết kế nhằm mở rộng và tăng cường các cam kết giữa 10 quốc gia ASEAN và 6 đối tác đối thoại. RCEP sẽ mở rộng thị trường ASEAN từ 600 triệu người lên 3,5 tỷ người vì sẽ bao gồm cả 6 đối tác đối thoại của ASEAN, chiếm gần 1/2 dân số thế giới, tạo ra nền tảng thị trường hội nhập khổng lồ.