Trợ thủ đắc lực cho tình báo Mỹ

Trung tâm bản đồ CIA

Không lâu sau vụ tấn công khủng bố vào ngày 11/9/2001, Tổng thống Mỹ George W. Bush và một số cố vấn đã bí mật nhóm họp tại Trại David để bàn bạc về tình hình đất nước và phương án đối phó với khủng bố trong tương lai.

Tại đây, trên chiếc bàn trước mặt họ xuất hiện một bản đồ Afghanistan được vẽ bởi các nhân viên tại Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA). Nó được coi là một trong những tấm bản đồ đầu tiên trong hàng ngàn tấm bản đồ khác mà CIA sản xuất sau vụ 11/9, nhằm mục đích theo dõi mạng lưới khủng bố trên thế giới và hỗ trợ hoạt động quân sự của quân đội Mỹ, trong đó bao gồm cả cuộc tấn công và tiêu diệt hang ổ của trùm khủng bố Osama bin Laden vào năm 2011.

Tại Văn phòng Trung tâm đo đạc bản đồ của CIA, các bản đồ được phân loại và chỉ được lưu hành trong nội bộ các nhân viên tình báo Mỹ hoặc các quan chức cấp cao của chính phủ. Tuy nhiên, trong lễ kỷ niệm 75 năm ngày thành lập trung tâm này năm nay, các đặc vụ đã công bố bộ bản đồ thu hút nhiều sự chú ý của dư luận. Thậm chí những tấm bản đồ đó còn được cho là đã đóng vai trò quan trọng trong nhiều sự kiện lớn của lịch sử nước Mỹ.

Lịch sử lâu dài

Trung tâm Đo đạc Bản đồ CIA được thành lập trước khi nước Mỹ chính thức tham gia Chiến tranh thế giới thứ hai. Vào mùa Hè năm 1941, thời điểm mà châu Âu đang xảy ra chiến sự, Tổng thống Mỹ Franklin D. Roosevelt đã nhanh chóng thành lập cơ quan tình báo cho chính phủ, sau đó trở thành CIA như ngày nay. Một trong những đặc vụ được tuyển dụng đầu tiên của Trung tâm Bản đồ là Arthur H. Robinson - người sau này trở thành một trong những nhà địa lý có sức ảnh hưởng nhất của thế kỷ 20.

Một trong những thành tựu đáng ghi nhận của Robinson chính là việc tạo ra tấm bản đồ thế giới mang tên mình. Theo các chuyên gia, đó cũng là một công thức tính toán dùng để mô tả bề mặt Trái đất hình cầu trên một bề mặt phẳng. Sau khi Nhật Bản tấn công Trân Châu Cảng, bản đồ Robinson được các nhân viên CIA nghiên cứu và phục vụ đắc lực trong việc thực hiện những chiến lược của quân đội Mỹ trong thời kỳ chiến tranh.

Ứng dụng công nghệ hiện đại

Theo CIA, ngay từ đầu, nhiệm vụ của các nhà vẽ bản đồ được xác định rõ ràng chính là hình thành bản đồ dựa trên những dữ liệu địa lý có liên quan đến an ninh quốc gia mà họ thu nhận được từ các đặc vụ. Các nhà địa lý học và chuyên gia bản đồ đã tạo ra được một bộ bản đồ địa lý thế giới lớn nhất và các bản đồ địa hình bằng công nghệ 3D nhờ sự hỗ trợ của hoạt động nghiên cứu chiến lược và các hoạt động quân sự.

Trong những ngày đầu thành lập Trung tâm, các bản đồ hầu hết được vẽ tay bằng bút bi trên một khổ giấy rộng mà có thể xếp chồng lên nhau trước khi được sao chụp và in ấn. Tuy nhiên, không lâu sau đó, CIA đã thay đổi việc vẽ bản đồ bằng tay kể từ khi cơ quan này bắt đầu áp dụng công nghệ kỹ thuật số hiện đại.

Năm 1966, một nhóm nhân viên CIA đã ứng dụng công nghệ số hóa, biên soạn và chỉnh lý tất cả các đường bờ biển và biên giới quốc tế cho toàn bộ các quốc gia trên thế giới chỉ chỉ trong 1 ngày. CIA cho biết thêm, nhờ vào cơ sở dữ liệu kỹ thuật số này đã giúp tự động hóa việc vẽ và in ấn bản đồ, tiết kiệm thời gian và công sức hơn so với vẽ thủ công. Trải qua nhiều thập kỷ với nhiều sự kiện chuyển biến thế giới, việc lập bản đồ tại Cơ quan Tình báo Mỹ không chỉ phục vụ cho hoạt động của quân đội mà còn nhiều mục đích khác, trong đó có các vấn đề an ninh quốc gia như tình hình phổ biến vũ khí hạt nhân và mạng lưới khủng bố trên toàn thế giới.

Ngoài ra, CIA còn lập bản đồ để theo dõi các vấn đề thiên tai, dịch bệnh và thậm chí nạn săn trộm ngà voi ở châu Phi. Kể từ năm 1941, Trung tâm Bản đồ của CIA ghi nhận nhiều sự kiện liên quan việc tái thiết đất nước ở nhiều quốc gia sau Thế chiến thứ hai, cuộc khủng hoảng ở Suez, cuộc khủng hoảng tên lửa ở Cuba, cuộc hải chiến Falklands,... cũng như nhiều sự kiện quan trọng khác trong lịch sử.