Trung Quốc chưa hết 'đau đầu' với bài toán nhân khẩu học

Mẫn Chi
Khảo sát mới đây của các nhà xã hội học Trung Quốc cho thấy, một số chính sách khuyến khích sinh con như ưu đãi tài chính và các phương tiện hỗ trợ khác chưa thực sự phát huy tác dụng và “không còn phù hợp”.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
dân số Trung Quốc
Dân số Trung Quốc đã giảm năm thứ ba liên tiếp. (Nguồn: SOPA)

Theo Cục Thống kê quốc gia, số ca tử vong tại Trung Quốc tiếp tục vượt số ca sinh khi độ tuổi trung bình của cả nước tăng lên, và dân số cả nước giảm năm thứ ba liên tiếp, giảm 1,39 triệu người xuống còn 1,4083 tỷ người.

Trước tâm lý e ngại chuyện kết hôn và sinh nở lan rộng trong thanh niên Trung Quốc, dẫn đến cuộc khủng hoảng nhân khẩu học tiềm ẩn, chính quyền đã cam kết xây dựng một xã hội “thân thiện” và tạo điều kiện cho việc sinh con với nhiều biện pháp hỗ trợ được ban hành ở cấp trung ương và địa phương.

Các biện pháp này bao gồm khoản trợ cấp hàng năm 3.600 NDT (506 USD) cho mỗi trẻ dưới 3 tuổi, cũng như các khoản thưởng bằng tiền mặt, kéo dài thời gian nghỉ phép và miễn giảm thuế từ chính quyền địa phương...

Tuy nhiên, kết quả khảo sát gần đây của các nhà xã hội học Trung Quốc cho thấy nhiều điều nghịch lý đáng suy ngẫm. Khung đánh giá được đo lường dựa trên ba khía cạnh chính: tỷ lệ sinh, điều kiện chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, hỗ trợ của các chính quyền địa phương, tổ chức để khuyến khích sinh con.

Theo đó, dù không có nhiều chính sách hỗ trợ và khuyến khích phụ nữ sinh con nhưng tỉnh Quảng Đông - địa phương vốn nổi tiếng với truyền thống sinh nhiều con hiện có tỷ lệ sinh khả quan nhất. Tiếp theo là tỉnh Tứ Xuyên ở phía Tây Nam Trung Quốc.

Trong khi đó, đô thị Thượng Hải (tỉnh Chiết Giang) và ba tỉnh Đông Bắc là Liêu Ninh, Cát Lâm và Hắc Long Giang vẫn xếp sau dù có mức hỗ trợ chính sách về sinh con vượt trội.

Với tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh khá cao, khoảng 115,24 bé trai/100 bé gái - Quảng Đông đã ghi nhận 1,13 triệu ca sinh vào năm 2024, tăng 100.000 ca so với năm 2023, trở thành tỉnh đứng đầu cả nước về số ca sinh mới trong năm thứ bảy liên tiếp. Trên thực tế, Quảng Đông tụt hậu khá xa so với mức trung bình toàn quốc về một số chỉ số. Địa phương này cũng chỉ tính 98 ngày nghỉ thai sản có lương - mức tối thiểu theo quy định của pháp luật.

Dù vậy, điều đáng chú ý là dù có số dân đông nhất và là điểm sáng hiếm hoi trong bối cảnh tỷ lệ sinh toàn quốc đang suy giảm, Quảng Đông lại xếp thứ hai từ dưới lên trong bảng xếp hạng tổng hợp về mức độ thân thiện với sinh sản trên khắp các tỉnh, thành phố và khu tự trị của Trung Quốc.

Ở phía Bắc, thủ đô Bắc Kinh và thành phố lân cận Thiên Tân cũng nằm trong 10 khu vực đứng cuối bảng xếp hạng về mức độ thuận lợi cho việc sinh nở, cho thấy “những thách thức phức tạp hơn đối với các khu vực phát triển kinh tế trong việc thúc đẩy phát triển một môi trường thân thiện với sinh đẻ” - theo khảo sát.

Ngôi sao của bảng xếp hạng là tỉnh Vân Nam - đứng đầu về môi trường và mức độ thân thiện cho việc sinh con với độ tuổi trung bình của phụ nữ sinh con lần đầu là 26,17 tuổi, tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh là 107,81 bé trai/100 bé gái.

Dù kém phát triển hơn nhiều khu vực khác nhưng tỉnh Vân Nam lại ghi dấu ấn với thành tích đạt mức bao phủ toàn diện các khoản trợ cấp chăm sóc dành cho trẻ em.

Các nhà xã hội học đến từ Đại học Bưu chính Viễn thông Nam Kinh và Trung tâm nghiên cứu dân số và phát triển Trung Quốc - các đơn vị thực hiện khảo sát nhận định, các chính sách khuyến khích sinh con như ưu đãi tài chính và các phương tiện hỗ trợ khác chưa thực sự phát huy tác dụng và “không còn phù hợp”.

“Chúng ta cần tăng cường nghiên cứu chuyên sâu về mối quan hệ giữa tình trạng nhân khẩu học và các chính sách hỗ trợ, khám phá các mối liên hệ và mô hình nội tại, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học hơn cho việc hoạch định chính sách trong tương lai”, đại diện nhóm khảo sát cho hay.

Trường mẫu giáo dần biến thành viện dưỡng lão, Trung Quốc vẫn đau đầu với cuộc khủng hoảng nhân khẩu học

Năm 2023, số trường mẫu giáo tại Trung Quốc đã giảm hơn 5% trong khi số trẻ em nhập học giảm hơn 11%.

Khủng hoảng nhân khẩu học lan rộng, một địa phương vùng xa Trung Quốc sẵn sàng 'chi đậm' để khuyến khích sinh con

Cuộc khủng hoảng nhân khẩu học tiếp tục là vấn đề đau đầu của nhiều địa phương Trung Quốc, không chỉ các thành phố lớn ...

Áp lực bủa vây, thanh niên Trung Quốc từ chối hẹn hò, lối sống 'độc thân vui vẻ' lên ngôi

Lựa chọn sống độc thân một cách vui vẻ đang là lối sống được rất nhiều người trẻ của nền kinh tế lớn thứ hai ...

Khủng hoảng nhân khẩu học, Trung Quốc kêu gọi người trẻ sớm chuẩn bị cho tuổi già

Để giảm bớt áp lực cho hệ thống an sinh xã hội, chính phủ Trung Quốc gần đây đã khuyến khích tầng lớp thanh niên ...

Nỗ lực ứng phó với khủng hoảng nhân khẩu học, Trung Quốc miễn, giảm học phí cho trẻ mầm non

Là một phần trong nỗ lực khuyến khích sinh con của Chính phủ, ngay từ năm học tới, các trường mẫu giáo công lập trên ...

(theo SCMP)

Đọc thêm

Ba thập kỷ đồng hành cùng ASEAN: Việt Nam khẳng định tầm nhìn đúng đắn và quyết tâm bền bỉ trong sự nghiệp hội nhập

Ba thập kỷ đồng hành cùng ASEAN: Việt Nam khẳng định tầm nhìn đúng đắn và quyết tâm bền bỉ trong sự nghiệp hội nhập

Vai trò của Việt Nam trong ASEAN ngày càng được đánh giá cao nhờ vào sự đóng góp tích cực, hiệu quả trong nhiều lĩnh vực.
Lao động trẻ em và những con số đáng báo động

Lao động trẻ em và những con số đáng báo động

Việt Nam hiện có hơn 269.000 lao động trẻ em, chủ yếu tại nông thôn, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho xã hội.
Nền kinh tế nào ở châu Âu sẽ tăng trưởng cao nhất?

Nền kinh tế nào ở châu Âu sẽ tăng trưởng cao nhất?

OECD công bố báo cáo Triển vọng Kinh tế, trong đó đưa ra dự báo tăng trưởng GDP cho các nền kinh tế châu Âu trong những năm tới.
Tổng thống Trump sắp bổ nhiệm người đứng đầu Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ

Tổng thống Trump sắp bổ nhiệm người đứng đầu Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ

Ngày 16/12, báo chí Mỹ dẫn các nguồn thạo tin cho biết Tổng thống Trump chuẩn bị bổ nhiệm người đứng đầu Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ.
Đông Hồ thế sự: Lời giải mã di sản đầy kiêu hãnh của người trẻ

Đông Hồ thế sự: Lời giải mã di sản đầy kiêu hãnh của người trẻ

Tối 14/12, ánh đèn tại hội trường Đại học Văn hóa Hà Nội đã tắt, nhưng dư âm của 'Đông Hồ thế sự' vẫn làm day dứt lòng khán giả.
SEA Games 33: VĐV Nguyễn Thị Oanh - 'Tượng đài' mới của điền kinh Đông Nam Á

SEA Games 33: VĐV Nguyễn Thị Oanh - 'Tượng đài' mới của điền kinh Đông Nam Á

Nguyễn Thị Oanh đi vào lịch sử khi giành Huy chương Vàng nội dung 3.000m vượt chướng ngại vật nữ. Đây là HCV thứ 15 trong sự nghiệp dự ...
Lao động trẻ em và những con số đáng báo động

Lao động trẻ em và những con số đáng báo động

Việt Nam hiện có hơn 269.000 lao động trẻ em, chủ yếu tại nông thôn, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho xã hội.
Đông Hồ thế sự: Lời giải mã di sản đầy kiêu hãnh của người trẻ

Đông Hồ thế sự: Lời giải mã di sản đầy kiêu hãnh của người trẻ

Tối 14/12, ánh đèn tại hội trường Đại học Văn hóa Hà Nội đã tắt, nhưng dư âm của 'Đông Hồ thế sự' vẫn làm day dứt lòng khán giả.
Rực rỡ nét đẹp và tài năng vòng khi sơ khảo Duyên dáng Ngoại thương

Rực rỡ nét đẹp và tài năng vòng khi sơ khảo Duyên dáng Ngoại thương

Top 37 ứng cử viên sáng giá cho vị trí khoa khôi của cuộc thi Duyên dáng Ngoại thương - Beauty & Charm 2025 chính thức lộ diện trong vòng sơ khảo.
Một bộ sách giáo khoa thống nhất: Đột phá vì giáo dục công bằng và bền vững

Một bộ sách giáo khoa thống nhất: Đột phá vì giáo dục công bằng và bền vững

Chính sách thống nhất sách giáo khoa miễn phí từ năm 2026–2027 mở ra hướng đi mới cho giáo dục Việt Nam.
Viết tiếp câu chuyện tự hào về người lính Quân đội Nhân dân Việt Nam

Viết tiếp câu chuyện tự hào về người lính Quân đội Nhân dân Việt Nam

Chương trình giao lưu 'Chuyến tàu yêu thương - Mang sách đến trường' chào mừng Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Ban hành khung nội dung thí điểm giáo dục AI cho học sinh

Ban hành khung nội dung thí điểm giáo dục AI cho học sinh

Bộ GD&ĐT đã công bố khung nội dung giáo dục AI thí điểm, nhằm trang bị kiến thức về trí tuệ nhân tạo cho học sinh phổ thông.
Vì sao đột quỵ ở người trẻ đang gia tăng?

Vì sao đột quỵ ở người trẻ đang gia tăng?

Đột quỵ thường được xem là căn bệnh của người cao tuổi nhưng thực tế cho thấy tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ đang ngày càng tăng.
Rau lang hữu ích cho ‘công cuộc’ cải thiện số đo cân nặng

Rau lang hữu ích cho ‘công cuộc’ cải thiện số đo cân nặng

Chuyên gia gợi ý, rau khoai lang vào bữa ăn hằng ngày để tăng lượng acid chlorogenic, kích hoạt GLP-1, điều hòa đường huyết, kiểm soát thèm ăn.
5 loại thức ăn không nên để qua đêm vì dễ bị ngộ độc

5 loại thức ăn không nên để qua đêm vì dễ bị ngộ độc

Bạn không nên ăn các món rau lá xanh, hải sản, nấm... để qua đêm vì tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm.
Thời điểm hợp lý trong ngày để uống cà phê giúp giảm viêm

Thời điểm hợp lý trong ngày để uống cà phê giúp giảm viêm

Cà phê không chỉ giúp tỉnh táo mà còn chứa nhiều polyphenol có khả năng giảm viêm, yếu tố liên quan đến béo phì, bệnh tim và lão hóa sớm.
Thúc đẩy hợp tác Việt Nam-Thuỵ Điển trong lĩnh vực y tế

Thúc đẩy hợp tác Việt Nam-Thuỵ Điển trong lĩnh vực y tế

Ngày 11/12, Hội thảo Đổi mới sáng tạo y tế Thụy Điển-Việt Nam diễn ra tại Hà Nội.
Bổ sung 5 thực phẩm màu tím giúp cơ thể khỏe mạnh và làn da rạng rỡ

Bổ sung 5 thực phẩm màu tím giúp cơ thể khỏe mạnh và làn da rạng rỡ

Nhờ chứa anthocyanin, sắc tố chống oxy hóa mạnh, nhóm thực phẩm màu tím hỗ trợ làm chậm lão hóa, bảo vệ da trước ô nhiễm môi trường.
Phiên bản di động