Tranh luận về bộ sách giáo khoa lớp 1:

TS. Vũ Thu Hương: Nghi ngờ tiêu cực gây tổn thương cho những người làm sách giáo khoa

Nguyệt Anh
TGVN. Chia sẻ với báo TG&VN trước lùm xùm về bộ sách giáo khoa lớp 1 mới, chuyên gia giáo dục, TS. Vũ Thu Hương cho rằng, nghi ngờ tiêu cực ở đây thật sự gây tổn thương cho những người làm sách.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra
Phải xóa độc quyền trong xuất bản sách giáo khoa
ts vu thu huong nghi ngo tieu cuc gay ton thuong cho nhung nguoi lam sach
TS. Vũ Thu Hương. (Ảnh: NVCC)

Mấy ngày nay, mạng xã hội lan truyền với tốc độ chóng mặt danh sách về bộ sách lớp 1 của Trường tiểu học An Phong (TP. Hồ Chí Minh) với tổng chi phí lên tới hơn 800.000 đồng. Sự việc này giống như giọt nước tràn ly, cơ hội để phụ huynh "xả" những bức xúc của mình khi con tựu trường với không ít khoản thu đầu năm và lo sợ áp lực học tập đè lên vai của những đứa trẻ 6 tuổi.

Trước dư luận với những ý kiến trái chiều về bản danh sách với 23 đầu sách cho học sinh lớp 1. Tiến sĩ có quan tâm?

Tôi đã đọc các ý kiến đó. Phần lớn những ý kiến này đếu đền từ những người chưa cầm các cuốn sách để đọc và tham khảo, cũng không hiểu rõ về giáo dục tiểu học. Những nhận định và phán xét của họ khiến chúng tôi rất tổn thương dù không phải là người trực tiếp làm sách giáo khoa lớp 1.

Để làm một cuốn sách giáo khoa cho học sinh lớp 1, các giáo sư phải nắm được rất rõ tâm sinh lý trẻ, tìm cách "dịch" các bài học sang cách hiểu của trẻ, tìm cách thể hiện bằng hình ảnh (với sự trợ giúp của họa sĩ). Sau đó, sách sẽ được đọc đi đọc lại, thẩm định rất nhiều lần để tìm ra các vấn đề cần sửa.

Như vậy, làm ra một cuốn sách giáo khoa mất rất nhiều công sức. Tuy nhiên, nếu đã có kinh nghiệm làm xuất bản, chúng ta sẽ biết giá in ấn cho một cuốn sách dày 40 - 100 trang sẽ rơi vào tầm 20 - 40 ngàn đồng. Với giá sách giáo khoa từ 15 - 40 ngàn, ai làm xuất bản cũng thấy là quá rẻ. Vì thế, nghi ngờ tiêu cực ở đây thật sự gây tổn thương cho những người làm sách.

“Với học sinh lớp 1, quan điểm của tôi là không cần thiết phải mua sách tham khảo, tránh gây lãng phí cho phụ huynh. Chúng ta hướng đến mục tiêu giảm tải, giảm áp lực học hành cho học sinh, việc phải mua nhiều sách như vậy là đi ngược chủ trương này”, GS.TS Phạm Tất Dong - Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam

Có người làm một phép tính, lớp 1 mà có tới 23 cuốn, học 35 tuần. Tức năng lực của các cháu trung bình 1 tuần rưỡi sẽ “xử lý” xong 1 cuốn. Lớp 1 mà phải “cõng” tới 23 đầu sách có phải là căn bệnh nhồi nhét kiến thức quá mức?

Đó là họ đang tính toán hết sức "cơ học" cho việc học tập của học sinh. Với các cuốn sách, học sinh và giáo viên đều có các kế hoạch rất rõ ràng, chi tiết để làm việc với sách.

Trước hết, phải khẳng định là các cuốn sách phần lớn là mỏng, chỉ độ 20 - 30 trang, trong sách rất nhiều hình vẽ minh họa. Các con lớp 1 không đọc sách theo cách của người lớn mà sẽ nhìn hình để cảm nhận màu sắc, hình khối và các kiến thức truyền tải trong hình. Việc này khá đơn giản với các con.

Nếu đã từng tìm cách truyền tải kiến thức cho một học sinh 6 tuổi, bạn sẽ thấy việc đó vô cùng khó khăn. Nhưng với những hình ảnh minh họa dễ hiểu, trẻ sẽ hiểu rất nhanh và làm các bài học một cách dễ dàng. Do vậy, nhiều sách không phải là làm khó trẻ mà đang giúp các con học nhẹ nhàng nhất.

ts vu thu huong nghi ngo tieu cuc gay ton thuong cho nhung nguoi lam sach
TS. Vũ Thu Hương trong một giờ học. (Ảnh: NVCC)

Vấn đề nằm ở chỗ, trẻ em nước ta đang phải "cõng" một lượng kiến thức quá lớn, quá áp lực đối với các em?

Có nhiều sách là để giảm tải chứ không phải tăng tải. Thường người lớn nghĩ sách sẽ là các trang đặc chữ nhưng thực tế sách giáo khoa lớp 1 là các cuốn sách toàn tranh ảnh là chính. Trong các cuốn sách, bài tập được thể hiện bằng tranh. Trẻ sẽ đọc cả chữ lẫn tranh và làm bài tập bằng các động tác đánh dấu hoặc gạch nối. Việc này không mất nhiều thời gian của trẻ mà khiến cho trẻ học nhanh và thấy hứng thú.

Sách của chúng ta ngày xưa nhiều chữ hơn. Khi làm bài, các học sinh thường sẽ phải chép bài tập vào vở rồi mới làm bài. Cô giáo cũng phải ghi bài tập lên bảng. Khi đó, bài tập sẽ nhiều lý thuyết và khô cứng kiểu 6 - 1 = ?

Trong khi đó, ở các bài tập trong sách giáo khoa mới sẽ được thể hiện bằng hình ảnh khiến trẻ có thể dễ dàng nhận ra và hiểu ý nghĩa thực tiễn của phép tính, nhận biết kiến thức dễ dàng.

Như vậy, rõ ràng nếu chúng ta không mở trang sách ra và “đọc” theo cách của trẻ, chúng ta sẽ hiểu sai hoàn toàn ý đồ của các tác giả và sẽ có các suy nghĩ tiêu cực về họ.

ts vu thu huong nghi ngo tieu cuc gay ton thuong cho nhung nguoi lam sach
Bộ sách giáo khoa lớp 1 mới với giá trên 800 nghìn khiến dư luận "dậy sóng".

Là người hằng ngày tiếp xúc nhiều với trẻ em, hình ảnh những chiếc cặp nặng sách khiến các em phải “oằn lưng” đeo mỗi buổi đến trường có khiến bà trăn trở, băn khoăn?

Các trường tiểu học hiện giờ đều yêu cầu học sinh để sách ở trường, chỉ mang về một vài cuốn vở nhỏ hoặc phiếu bài tập. Các con sẽ để toàn bộ sách ở trường, trong ngăn bàn hoặc ngăn tủ riêng. Vì thế, sẽ không có chuyện học sinh phải vác sách đến trường hằng ngày.

Bộ sách giáo khoa mới với nhiều nhà xuất bản được cho là viết theo hướng mở. Nhưng “mở” không có nghĩa là tăng thêm các loại sách bổ trợ, tạo thêm áp lực cho những đứa trẻ 6 tuổi. Và điều mà các em tiểu học, đặc biệt là lớp 1 cần hơn là gì, thưa bà?

Khi bạn đào tạo một học sinh, ngoài các bài học theo sách giáo khoa, trẻ rất cần được rèn luyện khả năng tự học để tự tìm kiếm kiến thức trong các sách tham khảo. Tìm kiếm thông tin, tự học, tự khám phá là khả năng rất quý để đạt đến thành công. Nếu chỉ luôn đóng khung việc học trong sách giáo khoa, học sinh sẽ học một cách thụ động và mệt mỏi, thiếu hứng thú. Rèn khả năng tự học cho học sinh cần phải tiến hành từ lớp 1.

Đọc sách, đọc tài liệu là một năng lực cần đào tạo từ sớm, đặc biệt từ khi sách được thiết kế thể hiện bằng hình. Điều đó sẽ giúp các con yêu quý sách, thích đọc sách và dễ dàng hình thành thói quen làm việc với sách. Nếu không chú trọng việc đó mà tìm cách hạn chế trẻ, sẽ đến lúc chúng ta cảm thấy vất vả vì trẻ không có khả năng này.

Xin cảm ơn Tiến sĩ!

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ vừa ký văn bản gửi giám đốc các Sở GD&ĐT về việc tăng cường quản lý việc trang bị sách giáo khoa và tài liệu tham khảo trong các cơ sở giáo dục phổ thông. Sở yêu cầu tuyệt đối không được ép buộc học sinh phải mua tài liệu tham khảo.

Trước đó, một phụ huynh trường Tiểu học An Phong (TP. Hồ Chí Minh) phản ánh chị phải mua hơn 20 loại sách, vở bài tập cho con vào lớp 1. Người mẹ cho hay, từ giữa tháng 7, trường mầm non của con làm hồ sơ cho trẻ vào lớp 1, báo tiền mua sách giáo khoa là 807.000 đồng. Khi phụ huynh nộp hồ sơ nhập học ở trường tiểu học, giáo viên mầm non đóng luôn tiền mua sách theo danh mục trường tiểu học đã gửi. Phụ huynh được thông báo khi mọi chuyện đã hoàn tất.

Đổi mới chương trình, sách giáo khoa phải bảo đảm chất lượng Đổi mới chương trình, sách giáo khoa phải bảo đảm chất lượng

Ngày 30/5, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã làm việc với Ban Chỉ đạo đổi mới chương trình, sách ...

Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra

Trước dư luận về bộ sách giáo khoa lớp 1 có nhiều 'mập mờ', Bộ GD&ĐT yêu cầu thanh tra

TGVN. Trước thông tin có nhiều "mập mờ" trong bộ sách giáo khoa lớp 1, ngay lập tức, Bộ Giáo dục & Đào tạo (GD&ĐT) ...

GS Nguyễn Lân Dũng: Đến lúc ngành giáo dục cần nghe phản biện

GS Nguyễn Lân Dũng: Đến lúc ngành giáo dục cần nghe phản biện

"Tôi rất tiếc khi thấy ta không học mô hình giáo dục của Mỹ hay một số nước phát triển khác mà lại lấy mô ...

Nguyệt Anh (thực hiện)

Xem nhiều

Đọc thêm

Haiti: Bạo lực leo thang nguy hiểm, Tổng thống Pháp dính 'vạ miệng' khiến Port-au-Prince nổi giận

Haiti: Bạo lực leo thang nguy hiểm, Tổng thống Pháp dính 'vạ miệng' khiến Port-au-Prince nổi giận

Tình trạng bạo lực gia tăng tại thủ đô Port-au-Prince của Haiti đã cướp đi sinh mạng của hơn 4.500 người từ đầu năm tới nay.
HLV Pep Guardiola không được phép rời đi khi Man City xuống hạng?

HLV Pep Guardiola không được phép rời đi khi Man City xuống hạng?

Hợp đồng mới của HLV Pep Guardiola không cho phép ông rời đi ngay cả khi Man City bị phạt xuống hạng.
Đội tuyển futsal nữ Việt Nam vô địch giải futsal nữ Đông Nam Á 2024

Đội tuyển futsal nữ Việt Nam vô địch giải futsal nữ Đông Nam Á 2024

Đội tuyển nữ futsal Việt Nam giành chiến thắng trước đội tuyển nữ futsal Thái Lan ở trận chung kết để nhận HCV giải futsal nữ Đông Nam Á 2024.
Trừng phạt Nga: Lý do thực sự Mỹ mạnh tay với Gazprombank; Thụy Sỹ 'nhập cuộc'; Slovakia, Hungary đang làm điều này

Trừng phạt Nga: Lý do thực sự Mỹ mạnh tay với Gazprombank; Thụy Sỹ 'nhập cuộc'; Slovakia, Hungary đang làm điều này

Gazprombank đã nằm trong tầm ngắm của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden suốt nhiều năm.
Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay giữ ổn định trên cả nước. Theo khảo sát, thị trường heo hơi toàn quốc hiện dao động trong khoảng 60.000 - 63.000 ...
ICC ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Israel phản ứng mạnh

ICC ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Israel phản ứng mạnh

Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) đã ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng của Israel cũng như thủ lĩnh Hamas.
Từ ngày 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm?

Từ ngày 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm?

Từ 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm? Hệ thống dữ liệu thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh ...
Hướng tới tăng trưởng xanh, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững

Hướng tới tăng trưởng xanh, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững

Tăng cường hợp tác quốc tế về phổ biến kiến thức khoa học hướng tới tăng trưởng xanh
Rác thải nhựa tại các siêu thị: Mối nhức nhối ngày càng nghiêm trọng của Australia

Rác thải nhựa tại các siêu thị: Mối nhức nhối ngày càng nghiêm trọng của Australia

Số liệu của APCO cho thấy, Australia tạo ra nhiều rác thải nhựa bình quân đầu người hơn mọi quốc gia khác trên thế giới, ngoại trừ Singapore.
Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Ngày 21/11, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá.
Bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe từ ngày 1/1/2025

Bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe từ ngày 1/1/2025

Dưới đây là bảng tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe theo các hạng giấy phép lái xe áp dụng từ ngày 1/1/2025.
Bão mạnh gây mất điện diện rộng, làm đổ cây, gián đoạn giao thông Bờ Tây nước Mỹ

Bão mạnh gây mất điện diện rộng, làm đổ cây, gián đoạn giao thông Bờ Tây nước Mỹ

Một cơn bão mạnh đổ bộ vào Bờ Tây nước Mỹ, khiến ít nhất 2 người thiệt mạng, gây mất điện trên diện rộng, làm gián đoạn giao thông nghiêm trọng.
Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Tăng thuế thuốc lá: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe người dân Việt Nam

Ngày 21/11, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá.
Ngày thế giới Vì trẻ sinh non 17/11: Nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến trẻ sinh non

Ngày thế giới Vì trẻ sinh non 17/11: Nâng cao nhận thức về các vấn đề liên quan đến trẻ sinh non

Ngày thế giới Vì trẻ sinh non năm nay có chủ đề là ‘Hãy cùng nhau lan tỏa thông điệp và hành động vì tương lai của các em'.
Nhật Bản: Nghiên cứu mới mở đường cho mục tiêu giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ sơ sinh nhẹ cân

Nhật Bản: Nghiên cứu mới mở đường cho mục tiêu giảm nguy cơ mắc bệnh cho trẻ sơ sinh nhẹ cân

Theo các chuyên gia y tế Nhật Bản, tác động của việc trẻ sơ sinh bị thiếu cân cũng có thể ảnh hưởng đến tương lai của thế hệ sau này.
Hà Nội: Chi 1.000 tỷ đồng điều trị đái tháo đường cho người dân

Hà Nội: Chi 1.000 tỷ đồng điều trị đái tháo đường cho người dân

Ước tính, khoảng 500.000 người ở Hà Nội bị đái tháo đường và 1,5 triệu người mắc tiền đái tháo đường.
'Điểm mặt' những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên tránh xa

'Điểm mặt' những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên tránh xa

Có những loại đồ uống mà người bị tiểu đường nên hạn chế sử dụng như nước ngọt có ga, cà phê có đường.
Hình thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN ở TP. Hồ Chí Minh

Hình thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN ở TP. Hồ Chí Minh

UBND TP. Hồ Chí Minh vừa phê duyệt Đề án 'Phát triển hệ thống y tế TP. Hồ Chí Minh trở thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN'.
Phiên bản di động