Từ 'cú huých' Nghị định thư, xuất khẩu sầu riêng sang thị trường Trung Quốc tăng 10 lần

Theo ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam, hiện Việt Nam đã có 13 mặt hàng nông sản xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc, gồm: Tổ yến, khoai lang, thanh long, nhãn, chôm chôm, xoài, mít, dưa hấu, chuối, măng cụt, vải, chanh dây và sầu riêng.

“Chúng tôi cũng kỳ vọng sau chuyến thăm lần này của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, thị trường xuất khẩu của những mặt hàng trái cây như sầu riêng đông lạnh, dừa tươi, dừa khô, bưởi, bơ, chanh,… sẽ được khơi thông. Việt Nam và Trung Quốc tăng cường thêm sự hợp tác về xuất nhập khẩu rau quả”, ông Đặng Phúc Nguyên kỳ vọng.

Cũng theo ông Đặng Phúc Nguyên, hợp tác xuất nhập khẩu trái cây giữa Việt Nam và Trung Quốc, Việt Nam đang xuất siêu.

Riêng với mặt hàng sầu riêng, ông Đặng Phúc Nguyên cho hay, từ năm 2021 trở về trước, xuất khẩu sầu riêng chỉ khoảng hơn 200 triệu USD/năm. Từ tháng 7/2022, Việt Nam đã ký Nghị định thư xuất khẩu sầu riêng sang thị trường này, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đã tăng tốc.

Năm 2022, xuất khẩu sầu riêng đạt 420 triệu USD. Dự kiến, xuất khẩu sầu riêng năm 2023 đạt 2,3 tỷ USD, tăng gấp 5 lần so với năm 2022 và tăng gấp 10 lần so với năm 2021. Rõ ràng, nhờ Nghị định thư mà xuất khẩu sầu riêng đạt kết quả ấn tượng như vậy.

Ông Đặng Phúc Nguyên nhận định, xuất khẩu trái cây sang thị trường Trung Quốc thuận lợi nhiều hơn khó khăn. Cụ thể, nước ta có vị trí địa lý gần các tỉnh đông dân của Trung Quốc như Vân Nam, Quảng Tây, điều này cũng đồng nghĩa với thị trường tiêu thụ rộng. Những tỉnh này (Vân Nam, Quảng Tây,…) có những chợ rất gần với biên giới của Việt Nam. Từ các chợ này sẽ phân phối hàng đi khắp cả Trung Quốc.

Về khó khăn, theo ông Đặng Phúc Nguyên, Trung Quốc chưa ký Nghị định thư với nhiều mặt hàng trái cây với Việt Nam. Việt Nam cũng chưa xuất khẩu chính ngạch nhiều mặt hàng với Trung Quốc.

“Thái Lan đã xuất khẩu chính ngạch hơn 20 mặt hàng, còn Việt Nam, với trái cây, con số này mới dừng ở 11 mặt hàng. Trong đó, sầu riêng của Thái Lan đã xuất khẩu cả sầu riêng tươi và đông lạnh, còn Việt Nam mới xuất khẩu sầu riêng tươi”, ông Đặng Phúc Nguyên dẫn chứng.

Ông Đặng Phúc Nguyên cũng kiến nghị cơ quan chức năng cần đẩy mạnh đàm phán để có thể mở cửa, xuất khẩu thêm nhiều mặt hàng trái cây như sầu riêng đông lạnh, dừa tươi, dừa khô, bưởi, bơ, chanh,… sang thị trường này. Đây là những mặt hàng mà Việt Nam có sản lượng lớn. Với những mặt hàng đã xuất khẩu chính ngạch nhưng chưa ký Nghị định thư, cơ quan quản lý nhà nước cần đẩy nhanh việc ký Nghị định thư.

Điểm yếu thứ hai của nông sản Việt đó là chất lượng trái cây chưa ổn định. Do đó, người nông dân Việt Nam cần quan tâm nhiều hơn đến yếu tố chất lượng.

“Chúng ta mới xuất khẩu sầu riêng tươi mà đã đạt kim ngạch bằng gần một nửa so với Thái Lan, trong khi Thái Lan xuất khẩu cả sầu riêng tươi và đông lạnh. Do đó, dư địa cho sầu riêng Việt Nam tại thị trường Trung Quốc vẫn còn rất lớn”, ông Đặng Phúc Nguyên kỳ vọng.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc, Việt Nam xếp thứ 10 trong số các quốc gia xuất khẩu nông sản vào Trung Quốc, kim ngạch xuất khẩu năm 2022 đạt trên 6 tỷ USD, chiếm tỷ trọng khoảng 2,6% tổng giá trị nhập khẩu nông sản của nước này.

Riêng nhóm hàng rau quả thì Việt Nam nằm trong nhóm 3 nước có kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng rau quả lớn nhất sang thị trường Trung Quốc, sau Thái Lan và Chile.

Theo Báo cáo triển vọng nông nghiệp Trung Quốc (2022 – 2031), năm 2021, tiêu thụ rau xanh của Trung Quốc đạt 561 triệu tấn, tăng 0,5%; tiêu thụ trái cây đạt 282 triệu tấn, tăng 2,5%;…

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn thông tin, trong 11 tháng qua, Trung Quốc, Mỹ và Nhật Bản là 3 thị trường xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản lớn nhất của Việt Nam. Trong đó, riêng thị trường Trung Quốc chiếm tỷ trọng 23,2%, tăng trưởng 18% so với cùng kỳ năm 2022. Trung Quốc đã trở thành khách hàng lớn nhất đối với những mặt hàng này của Việt Nam.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng cho biết, hai nước đang đàm phán và sẽ tiếp tục ký Nghị định thư cho sản phẩm dừa, hoa quả đông lạnh và dưa hấu. Điều này mở ra cơ hội lớn để xuất khẩu nông sản Việt Nam.