Vẫn bài toán cũ…

Những chuyên gia trí thức Việt kiều đều có một vị trí nhất định, cuộc sống và gia đình an cư ở nước ngoài. Vậy, điều gì đã thôi thúc họ trở về nếu như không phải là một tình yêu với quê hương cứ đầy lên theo năm tháng. Nhưng về rồi, câu hỏi mà nhiều người băn khoăn là họ sẽ làm gì, và được đón nhận như thế nào để phát huy được sự đóng góp của mình, hay nói một cách cụ thể là “làm được cái gì cho trong nước".
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Kêu gọi, nhưng phải rõ ràng

Nếu đem so sánh, thì sẽ thật khập khiễng giữa điều kiện làm việc, mức lương, mức sống giữa trong và ngoài nước. Nhưng nhiều trí thức kiều bào vẫn quyết định "bỏ lại sau lưng" để về với những dự án mới ở Việt Nam.

Bác sĩ Daniel T. Dung đang ấp ủ thành lập một viện về thần kinh tại Việt Nam "vừa nghiên cứu vừa chữa bệnh" sau khi ông đã rất thành công ở Mỹ trên lĩnh vực y khoa. "Nếu có thể làm được, tôi sẽ mời những bác sĩ giỏi nhất về làm việc tại đây, kết hợp với đào tạo thế hệ bác sĩ trẻ và nghiên cứu. Tôi biết, hiện ở Việt Nam vẫn chưa có nhiều viện vừa kết hợp nghiên cứu với chữa bệnh". Vị bác sĩ đã từng đi thuyết trình ở nhiều nước tiên tiến hàng đầu về y khoa trên thế giới khẳng định, ông sẽ xây dựng quy mô viện "vượt xa Singapore" trong lĩnh vực này. Có điều, đó vẫn là một ý tưởng đang được ấp ủ của ông sau nhiều lần đi về Việt Nam.

Chính sách của Đảng và nhà nước là kêu gọi trí thức kiều bào về đóng góp xây dựng quê hương. Nhưng theo chị Nguyễn Mỹ Hạnh, thì "không nên kêu gọi một cách chung chung, mà cần phải đưa ra những lĩnh vực đang cần. Chính phủ trong từng giai đoạn, thời điểm, nếu cần có những trí thức đóng góp vào lĩnh vực gì, hãy nêu ra thật cụ thể, từ những dự án nhỏ cho đến những chương trình lớn với những tiêu chí rất cụ thể, để người ở nước ngoài dễ hình dung và lượng sức mình". Chị Hạnh và chồng là anh Lê Duy Nhẫn, trong nhiều năm qua đã đi đi về về Đức - Việt Nam với những dự án về xóa đói giảm nghèo, và xây hàng ngàn ngôi nhà cho người nghèo trong nước.

Chị Hạnh cho rằng, trong công cuộc phát triển đất nước như hiện nay, các trí thức trong nước đã có nhiều đóng góp rất to lớn. "Khi ở nước ngoài trở về, tiếp xúc với họ chúng tôi rất cảm phục. Trong một điều kiện còn nhiều khó khăn, phải nói là thua kém nhiều so với điều kiện làm việc của trí thức ở nước ngoài, nhưng họ đã làm được rất nhiều việc, và có nhiều sáng kiến để ứng dụng trong công việc. Nhưng cũng do điều kiện còn nghèo, nhiều trí thức trong nước chưa phát huy được hết khả năng, nhất là về tầm nhìn xa rộng. Trí thức Việt kiều ở nước ngoài chính là những người khắc phục được điểm yếu này. Được tiếp xúc trong môi trường quốc tế, họ lại am hiểu về Việt Nam, và nếu có một tấm lòng nữa, thì việc mời gọi trí thức về xây dựng quê hương đất nước không khó.

Chiêu đãi hiền tài…

Đây là một vấn đề luôn được đưa ra bàn thảo tại nhiều cuộc gặp gỡ với trí thức kiều bào. Không thể bằng mức lương, vì điều kiện kinh tế trong nước dù có tốt lên, nhưng chúng ta vẫn là một nước đang phát triển.

Tiến sĩ Nguyễn Bá Anh (LB Nga) trong một lần trò chuyện về đề tài này cho rằng: "Chúng ta có thể học tập các nước láng giềng trong việc thu hút trí thức kiều bào về xây dựng đất nước. Có thể nói Trung Quốc là một điển hình trong việc kêu gọi Hoa kiều. Trong hơn chục năm qua, có hàng ngàn trí thức hàng đầu của Trung Quốc ở nước ngoài đã đóng góp cho quê hương bằng cách này hay cách khác. Trung Quốc đã kêu gọi qua rất nhiều kênh khác nhau, và có những đãi ngộ, trân trọng xứng đáng với chất xám của trí thức. Còn ở Việt Nam, tôi thấy chúng ta đã đưa ra đường lối rất cụ thể trong Nghị quyết 36, nhưng khi triển khai thì cho thấy còn nhiều chỗ chưa đúng với tinh thần của Nghị quyết này. Vì thế, đến nay đội ngũ trí thức về nước làm việc chưa phải là nhiều. Trong một số lĩnh vực tôi biết, chúng ta có những chuyên gia người Việt hàng đầu trên thế giới, nhưng trong nước lại dành cho chuyên gia nước ngoài, mà không tận dụng chính người của mình. Đó là một sự lãng phí, lãng phí cơ hội".

Thực tế, làm việc tại nước ngoài, các chuyên gia cũng có những ràng buộc, và cam kết với tổ chức họ. Cộng với công việc bận mải, thu hút của họ rất nhiều thời gian, sức lực. Nếu chỉ kêu gọi từ xa là hãy về hợp tác với quê hương, "vậy nên, tôi rằng, không phải lúc nào họ cũng có thể sẵn sàng. Vậy nên, cần nhìn ra xem, các nước họ đã làm gì, và chúng ta nên làm gì để thu hút được đội ngũ này, công khai, hay công không khai tùy vào từng lúc, từng hoàn cảnh", ông Bá Anh nói.

Với trí thực, có lẽ, những đãi ngộ về vật chất, điều kiện làm việc là cần thiết, nhưng chưa đủ (vì những điều đó ở môi trường làm việc nước ngoài, họ cũng được ưu đãi chẳng kém, nếu không muốn nói là hơn), mà cần một cơ chế chính sách như thế nào đó cho thật thông thoáng tới tận các bộ, ngành... vì đó mới là những cơ quan trực tiếp xúc với trí thức kiều bào.

Trong thực tế, có những trí thức thiếu kiên nhẫn đã bỏ cuộc vì lối làm việc không "thuận". Trí thức là vậy, họ luôn có thừa sự kiên nhẫn với các công trình khoa học, nhưng khi vướng cơ chế, họ dễ nản lòng. Vì ý tưởng của họ luôn có nhiều cơ hội để được chờ đón ở chỗ này, hay chỗ khác, họ sẽ đặt câu hỏi có nên phải mất thời gian ở một nơi họ không được hoan nghênh đúng mức không?

Vậy nên, mời được người tài không dễ, mà chiều người được tài lại càng khó hơn… Bài toán vẫn cũ, nhưng cách giải cần phải linh hoạt thì mới đem lại thành công.

Đông Minh

Đọc thêm

Ông Trump gây áp lực, Mexico mạnh tay trấn áp tệ nạn buôn ma túy

Ông Trump gây áp lực, Mexico mạnh tay trấn áp tệ nạn buôn ma túy

Ngày 25/12, Văn phòng Tổng công tố Mexico cho biết đã thu giữ và tiêu hủy hơn 400.000 viên ma túy tổng hợp fentanyl.
Thái Lan 'gật đầu' với BRICS, hy vọng sẽ trở thành thành viên chính thức trong tương lai

Thái Lan 'gật đầu' với BRICS, hy vọng sẽ trở thành thành viên chính thức trong tương lai

Thái Lan chấp nhận lời mời gia nhập Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS) với tư cách quốc gia đối tác.
Dự báo thời tiết ngày mai (27/12): Bắc Bộ trời rét, vùng núi rét đậm, rét hại; Nam Trung Bộ trời lạnh; Tây Nam Bộ mưa rào rải rác

Dự báo thời tiết ngày mai (27/12): Bắc Bộ trời rét, vùng núi rét đậm, rét hại; Nam Trung Bộ trời lạnh; Tây Nam Bộ mưa rào rải rác

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực trong ngày mai (27/12) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Đại sứ các nước trình Quốc thư

Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Đại sứ các nước trình Quốc thư

Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Đại sứ Cuba, các Đại sứ kiêm nhiệm của Zimbabwe và Bolivia tới trình Quốc thư nhận nhiệm vụ tại Việt Nam.
Xung đột Nga-Ukraine: Giáo hoàng Francis kêu gọi 'đàm phán vì một nền hòa bình công bằng'

Xung đột Nga-Ukraine: Giáo hoàng Francis kêu gọi 'đàm phán vì một nền hòa bình công bằng'

Giáo hoàng Francis kêu gọi thế giới ngừng sử dụng vũ khí và thúc đẩy hòa bình ở Trung Đông, Ukraine và Sudan.
Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam tiếp tục theo dõi diễn biến và ủng hộ vụ kiện của bà Trần Tố Nga

Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam tiếp tục theo dõi diễn biến và ủng hộ vụ kiện của bà Trần Tố Nga

Năm 2024, Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam đã có nhiều nỗ lực triển khai toàn diện các mặt công tác.
Ấn Độ: ‘Hướng Đông’ và ‘Ngó Tây’

Ấn Độ: ‘Hướng Đông’ và ‘Ngó Tây’

Những thay đổi trong chính sách của Ấn Độ trong thời gian gần đây cho thấy New Dehli ngày càng quan tâm tới hướng Tây như vùng Vịnh.
Những con bài nặng ký của Thổ Nhĩ Kỳ

Những con bài nặng ký của Thổ Nhĩ Kỳ

Chuyến thăm của Chủ tịch EC Ursula von der Leyen tới Ankara là cơ hội để Thổ Nhĩ Kỳ nâng tầm ảnh hưởng và mở thêm cơ hội gia nhập EU.
Nga-Ấn Độ: Chiều sâu của quan hệ đối tác

Nga-Ấn Độ: Chiều sâu của quan hệ đối tác

Chuyến thăm Nga của Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ một lần nữa cho thấy chiều sâu của mối quan hệ đối tác quân sự truyền thống giữa New Dehli và Moscow.
Thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah: Con đường dài hòa giải

Thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah: Con đường dài hòa giải

Việc Israel và Hezbollah chấp thuận thỏa thuận ngừng bắn làm dấy lên hy vọng có thể tạo hiệu ứng hòa giải cho các 'điểm nóng' xung đột dai dẳng khác.
Xung đột Nga-Ukraine: Tình thế 'bên miệng hố chiến tranh', nguy cơ Thế chiến III và kịch bản đàm phán

Xung đột Nga-Ukraine: Tình thế 'bên miệng hố chiến tranh', nguy cơ Thế chiến III và kịch bản đàm phán

Những ngày gần đây, xung đột Nga-Ukraine có bước leo thang mới khó lường, cuộc chiến tên lửa căng thẳng, rộ lên cảnh báo nguy cơ Thế chiến III.
Bắc Âu-Baltic: Nỗ lực hợp tác hay chia rẽ?

Bắc Âu-Baltic: Nỗ lực hợp tác hay chia rẽ?

Tăng cường hợp tác an ninh giữa các nước láng giềng trong khu vực là chủ đề chính của Hội nghị thượng đỉnh các nước Bắc Âu và Baltic...
Dư luận quốc tế đánh giá cao 'Công ước Hà Nội' về tội phạm mạng vừa được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua

Dư luận quốc tế đánh giá cao 'Công ước Hà Nội' về tội phạm mạng vừa được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua

Sau khi Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Công ước LHQ về Tội phạm mạng (Công ước Hà Nội), nhiều quan chức LHQ đã lên tiếng đề cao văn kiện này.
Ukraine ngấm ngầm hồi sinh một sức mạnh vô song bị 'ngủ quên', hy vọng một phép màu

Ukraine ngấm ngầm hồi sinh một sức mạnh vô song bị 'ngủ quên', hy vọng một phép màu

Ukraine từng dẫn đầu thế giới trong ngành chế tạo tên lửa, và nước này đang có những tính toán thận trọng để lấy lại phong độ.
Dự đoán xung đột Nga-Ukraine năm 2025: Khắc nghiệt với cả hai, 'cuộc mặc cả lớn' liệu có xuôi, ai là người nhượng bộ trước?

Dự đoán xung đột Nga-Ukraine năm 2025: Khắc nghiệt với cả hai, 'cuộc mặc cả lớn' liệu có xuôi, ai là người nhượng bộ trước?

Năm 2025 sẽ là một năm đầy khó khăn với cả Ukraine và Nga trước nhiều yếu tố bất định.
Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 đã thu hút sự chú ý lớn từ truyền thông quốc tế, khẳng định vị thế của Việt Nam trong hợp tác quốc phòng toàn cầu.
Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Để giảm phụ thuộc viện trợ quân sự phương Tây và tăng khả năng phản công, Ukraine đang mở rộng kho vũ khí tầm xa có thể tấn công lãnh thổ Nga.
Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Khi Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nổi lên như tâm chấn địa chính trị của thế kỷ XXI, Ấn Độ và Indonesia thúc đẩy quan hệ đối tác hàng hải chiến lược.
Phiên bản di động