Ukraine ngấm ngầm hồi sinh một sức mạnh vô song bị 'ngủ quên', hy vọng một phép màu

Vy Anh
Ukraine từng dẫn đầu thế giới trong ngành chế tạo tên lửa. Trước nỗi lo phải "tự đứng trên chân mình", Kiev đang có những tính toán thận trọng để lấy lại phong độ trong ngành công nghiệp này. Tuy nhiên, mọi thứ sẽ không dễ dàng như trước.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
chương trình tên lửa bí mật của Ukraine
Tên lửa Trembita do Ukraine sản xuất. (Nguồn: The Economist)

Phải "tự đứng trên chân mình"

Trước thực tế không chắc chắn về viện trợ quân sự từ nước ngoài, Ukraine đang nỗ lực hồi sinh ngành công nghiệp tên lửa vốn "ngủ quên".

Động cơ phản lực xung khởi động với tiếng ồn như sấm, khiến mọi người trong gara phải lùi lại một bước. Tên lửa sử dụng động cơ phản lực này là Trembita – tên một loại kèn núi truyền thống của Ukraine. Serhiy Biryukov, đội trưởng đội kỹ sư tình nguyện sản xuất tên lửa cho biết, Trembita có thể bỏ lỡ mục tiêu, tuy nhiên, có những khả năng khiến đối thủ phải khiếp sợ.

Động cơ của Trembita là bản nâng cấp của động cơ phản lực xung đầu tiên do Đức sản xuất vào năm 1944. Ống động cơ thô và luôn ở trạng thái sẵn sàng. Một vỏ hình chữ nhật màu xám kiểu cách hơn được thiết kế bên dưới, che giấu hệ thống dẫn đường và đầu đạn của tên lửa.

Trembita cơ bản bay với tốc độ 400 km/h với tầm bắn 200 km. Một mô hình lớn hơn và mạnh hơn đang được phát triển để có thể tới được Moscow (Nga). Việc sản xuất hàng loạt Trembita sẽ được thực hiện sau các cuộc thử nghiệm thực địa cuối cùng.

Để đạt được thành quả này, các kỹ sư tình nguyện Ukraine chỉ mất một năm rưỡi - kỳ tích trong một lĩnh vực mà thông thường phải mất nhiều năm để đi từ bản vẽ đến chiến trường.

Kiev không chắc chắn có thể trông cậy vào viện trợ quân sự nước ngoài trong bao lâu. Do đó, Trembita là một trong số các dự án tên lửa mà quốc gia Đông Âu hy vọng sẽ hồi sinh ngành công nghiệp quốc phòng trong nước. Vào thời Liên Xô, Ukraine là quốc gia dẫn đầu thế giới về hàng không vũ trụ và tên lửa.

Nhà máy Pivdenmash ở thành phố Dnipro (phía Nam miền Trung của Ukraine) đã sản xuất 4 thế hệ tên lửa chiến lược. Nhưng mạch hoạt động này bị gián đoạn từ năm 1994. Khi đó, tại hội nghị ở Budapest, thủ đô Hungary, các nước gồm Mỹ, Nga, Ukraine, Anh đã ký một bản ghi nhớ đảm bảo an ninh liên quan tới việc Kiev gia nhập Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (hay còn gọi là Bản ghi nhớ Budapest). Sau đó, mọi nỗ lực để đưa nhà máy Pivdenmash trở lại “phong độ” đều thiếu hiệu quả.

Ukraine ngấm ngầm hồi sinh một sức mạnh vô song bị 'ngủ quên', hy vọng một phép màu
Một cuộc thử nghiệm máy bay không người lái Punisher tại Kiev vào năm 2023. (Nguồn: Getty Images)

Đã có nhiều bước tiến

Giờ đây, trong cuộc xung đột với Nga, Ukraine buộc phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Ngoại trừ một số lượng hạn chế tên lửa ATACMS của Mỹ (tầm bắn khoảng 300 km) và Storm Shadow/Scalps của Anh/Pháp (tầm bắn khoảng 250 km trở lên), Ukraine chủ yếu tấn công các mục tiêu gần tiền tuyến. Bất lợi này tạo điều kiện để Nga hoạt động tương đối an toàn ở vị trí cách tiền tuyến 30 km và có thể tấn công toàn bộ lãnh thổ Ukraine bằng tên lửa do Nga sản xuất với năng lực vượt trội chỉ đứng sau Mỹ và Trung Quốc.

Máy bay không người lái tầm xa từng giúp Ukraine cân bằng lại thế trận, nhưng hiện nay cứ sử dụng 10 cái thì bị bắn hạ 9 cái.

Vào cuối tháng 11, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tuyên bố chuyển hướng sang các tên lửa khó đánh chặn hơn, đặt mục tiêu sản xuất 3.000 tên lửa vào cuối năm 2025.

Hiện nay có nhiều dự án lớn nhỏ được Kiev thúc đẩy để đạt được mục tiêu này. Nổi bật là các dự án sản xuất lửa hành trình tầm xa Neptune và tên lửa đạn đạo Hrim-2 (còn được gọi là Sapsan) đang được phát triển tại nhà máy Pivdenmash. Cả hai loại đều được nhà nước hỗ trợ sản xuất, tương đối đắt tiền và chậm đưa vào sử dụng.

Ukraine cũng trông đợi vào sự phát triển của các công ty khởi nghiệp. Phó Thủ tướng Mykhailo Fedorov dự báo rằng, 2025 sẽ là năm của tên lửa hành trình Ukraine.

Tin liên quan
Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới 'trình làng' trong cuộc tấn công vào Ukraine

Chi tiết về chương trình tên lửa của nước này được bảo mật nghiêm ngặt trong bối cảnh Nga không ngừng săn lùng các cơ sở sản xuất tên lửa của Ukraine.

Vào tháng 12/2023, một số tên lửa hành trình đã đâm vào cơ sở sản xuất tên lửa Neptune ở Kiev. Vào tháng 11/2024, Moscow nhắm mục tiêu vào nhà máy Pivdenmash ở Dnipro bằng tên lửa đạn đạo liên khu vực Oreshnik mới. Tên lửa đã bắn trúng nơi phát triển một số công nghệ cốt lõi của nhà máy Pivdenmash.

Có thể thấy, nhiệm vụ sản xuất tên lửa trong bối cảnh xung đột đã thúc đẩy khoa học tên lửa của Ukraine phát triển lên một tầm cao mới: Dưới lòng đất. Một quy trình lắp ráp được chuyển đến các boongke (được bảo vệ nghiêm ngặt), trong khi việc sản xuất các thành phần được phân tán tại hàng trăm địa điểm bí mật.

Vấn đề nan giải hiện nay của Ukraine là tài chính. Chính phủ ủng hộ việc sản xuất bất kỳ tên lửa nào đã chứng minh được năng lực bay, đề xuất mức lợi nhuận tối đa 25% đối với các nhà sản xuất tư nhân, giống như các nhà sản xuất máy bay không người lái. Tuy vậy, các nhà sản xuất thường phải mạo hiểm một khoản tiền lớn để đưa các dự án đi vào hoạt động.

Một nhiệm vụ khác cũng khó khăn không kém là việc mở rộng quy mô sản xuất công nghiệp - huy động vốn, mua sắm thiết bị từ nước ngoài và đảm bảo an ninh. Một quan chức trong ngành Quốc phòng của Ukraine cho biết, Kiev không thiếu ý tưởng nhưng vấn đề luôn nằm ở khâu thực hiện.

Nguồn tin này cho rằng, quan hệ với các đồng minh phương Tây là cách tốt nhất để Ukraine mở rộng quy mô sản xuất tên lửa. Không phải quốc gia nào cũng sẵn sàng chia sẻ chuyên môn, thiết bị và đánh đổi trước nhiều rủi ro. Nhưng Ukraine đang tăng cường hợp tác với Đan Mạch và Anh trong lĩnh vực này.

Vẫn cần có thời gian

Đối với phương Tây, hợp tác với Kiev cũng mang lại lợi ích nhất định. Một tên lửa hành trình có thể rẻ hơn 12 lần khi sản xuất tại Ukraine so với ở Tây Âu. Ví dụ, tên lửa Trembita chỉ có giá khởi điểm là 3.000 USD cho biến thể mồi nhử và 15.000 USD cho đầu đạn 20-30kg, mức giá được cho là “hời” trong thị trường tên lửa.

Được đánh giá là tiềm năng nhưng Ukraine vẫn cần thời gian mới có thể hiện thực hóa được mục tiêu. Một quan chức an ninh cấp cao của nước này cho biết, Kiev cần ít nhất một năm nữa mới có thể sản xuất tên lửa với số lượng, tầm bắn và khả năng có thể đe dọa nghiêm trọng đến Nga.

Trong thời gian một năm tới, vẫn có nhiều thứ có thể thay đổi. Nếu Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump hạn chế viện trợ của nước này cho Ukraine (và các đồng minh phương Tây khác làm theo) thì có thể làm kẹt nguồn cung cấp tên lửa phương Tây vốn đã hạn chế cho Kiev.

Cùng với đó, Nga có thể sử dụng các cuộc đàm phán ngừng bắn để yêu cầu giới hạn sản xuất tên lửa của Ukraine.

Có thể thấy rõ áp lực đối với tham vọng của quốc gia Đông Âu ngày càng nhiều, nhưng quyết tâm của nhóm sản xuất Trembita không hề nao núng. Ông Biryukov cho biết: "Nếu có lệnh ngừng bắn, thì đó sẽ là giữa các chính phủ”, ông và cộng sự sẽ vẫn tiếp tục công việc chế tạo tên lửa.

Tham vọng của Ukraine đã rất rõ ràng và muốn lấy lợi thế trong sản xuất tên lửa là "lá bài" đối với cả Nga với phương Tây. Tuy nhiên, đây sẽ là một nhiệm vụ rất khó khăn trong thời gian ngắn.

Thủ đô Kiev bị tấn công tên lửa, Australia góp sức vào liên minh cung cấp UAV cho Ukraine, Mỹ hứa hẹn

Thủ đô Kiev bị tấn công tên lửa, Australia góp sức vào liên minh cung cấp UAV cho Ukraine, Mỹ hứa hẹn

Ngày 21/3, Thị trưởng Kiev Vitali Klitschko thông báo, thủ đô của Ukraine bị các lực lượng Nga tấn công bằng tên lửa.

Nga hạ hàng chục tên lửa Vampire 'nhăm nhe' tỉnh biên giới, cáo buộc Ukraine dùng vũ khí hóa học của Mỹ

Nga hạ hàng chục tên lửa Vampire 'nhăm nhe' tỉnh biên giới, cáo buộc Ukraine dùng vũ khí hóa học của Mỹ

Ngày 24/3, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố các hệ thống phòng không nước này đã bắn hạ 22 rocket phóng loạt Vampire trên bầu ...

Nga bắn hạ 6 tên lửa ATACMS của Ukraine trong một ngày

Nga bắn hạ 6 tên lửa ATACMS của Ukraine trong một ngày

Ngày 30/4, Bộ Quốc phòng Nga thông báo quân đội nước này trong 24 giờ qua đã bắn hạ 6 tên lửa chiến thuật ATACMS ...

Các tổng thống vừa hội đàm, Nga chuẩn bị điều khinh hạm trang bị tên lửa 'khủng' đến Syria?

Các tổng thống vừa hội đàm, Nga chuẩn bị điều khinh hạm trang bị tên lửa 'khủng' đến Syria?

Ngày 26/7, một nguồn thạo tin với Hải quân Nga cho biết, khinh hạm đa năng trang bị tên lửa siêu thanh Zircon - Đô ...

Tổng thống Nga tiết lộ sức mạnh vô song của tên lửa mới tấn công Ukraine, Kiev chuẩn bị hứng chịu sự nổi giận từ Moscow

Tổng thống Nga tiết lộ sức mạnh vô song của tên lửa mới tấn công Ukraine, Kiev chuẩn bị hứng chịu sự nổi giận từ Moscow

Ngày 28/11, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố, trong thời gian tới, thế giới sẽ chưa xuất hiện loại tên lửa nào tương đương ...

Ukraine tấn công sân bay Nga bằng tên lửa Mỹ, Washington nói Moscow sắp phóng thêm tên lửa Oreshnik

Ukraine tấn công sân bay Nga bằng tên lửa Mỹ, Washington nói Moscow sắp phóng thêm tên lửa Oreshnik

Quân đội Nga cho biết Ukraine đã tấn công một sân bay ở miền Nam nước Nga bằng tên lửa tầm xa do Mỹ cung ...

(theo The Economist)

Bài viết cùng chủ đề

Căng thẳng Nga-Ukraine

Đọc thêm

Lịch cúp điện Đồng Nai hôm nay ngày 26/12/2024

Lịch cúp điện Đồng Nai hôm nay ngày 26/12/2024

Thông tin lịch cúp điện tại Đồng Nai theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 26/12/2024.
Nga mở sàn mua bán UAV, Tổng thống Putin giới thiệu 'khái niệm công nghiệp quốc phòng nhân dân'

Nga mở sàn mua bán UAV, Tổng thống Putin giới thiệu 'khái niệm công nghiệp quốc phòng nhân dân'

Nga mở sàn mua bán UAV, Tổng thống Putin giới thiệu khái niệm 'công nghiệp quốc phòng nhân dân'...
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tiếp Đặc phái viên của Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tiếp Đặc phái viên của Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas

Ngày 25/12, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tiếp ông Riad Malki, Cố vấn đối ngoại, Đặc phái viên của Tổng thống Palestine.
Bảo vệ quyền của người lao động ở Việt Nam hiện nay

Bảo vệ quyền của người lao động ở Việt Nam hiện nay

Mặc dù Việt Nam đã có những nỗ lực trong việc cải thiện quyền lợi lao động thông qua các luật và quy định nhưng việc thực thi vẫn gặp ...
Ấn Độ: ‘Hướng Đông’ và ‘Ngó Tây’

Ấn Độ: ‘Hướng Đông’ và ‘Ngó Tây’

Những thay đổi trong chính sách của Ấn Độ trong thời gian gần đây cho thấy New Dehli ngày càng quan tâm tới hướng Tây như vùng Vịnh.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 26/12 và sáng 27/12: Lịch thi đấu ASEAN Cup 2024 - Singapore vs Việt Nam; Ngoại hạng Anh - Wolves vs MU

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 26/12 và sáng 27/12: Lịch thi đấu ASEAN Cup 2024 - Singapore vs Việt Nam; Ngoại hạng Anh - Wolves vs MU

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 26/12 và sáng 27/12: Lịch thi đấu ASEAN Cup 2024 - Singapore vs Việt Nam; Ngoại hạng Anh - Liverpool vs Leicester...
Một đồng minh Mỹ lùi kế hoạch mở Đại sứ quán tại Cuba

Một đồng minh Mỹ lùi kế hoạch mở Đại sứ quán tại Cuba

Hàn Quốc, một đồng minh thân thiết của Mỹ tại Đông Bắc Á, đã lùi ngày dự kiến mở Đại sứ quán nước này tại Cuba từ cuối năm nay sang đầu năm 2025.
Tiến hành 816 cuộc tấn công vào Lebanon trong chưa đầy một tháng ngừng bắn, Israel bị kiện lên Hội đồng Bảo an

Tiến hành 816 cuộc tấn công vào Lebanon trong chưa đầy một tháng ngừng bắn, Israel bị kiện lên Hội đồng Bảo an

Từ khi thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah có hiệu lực hôm 27/11, Israel đã tiến hành hơn 816 cuộc tấn công trên bộ và trên không vào Lebanon.
Tình hình Syria: Chính quyền lâm thời đạt thành tựu lớn, hiệu triệu mọi phe phái 'buông giáp'

Tình hình Syria: Chính quyền lâm thời đạt thành tựu lớn, hiệu triệu mọi phe phái 'buông giáp'

Các nhóm vũ trang từng chiến đấu chống lại chính quyền của cựu Tổng thống Syria al-Assad tự nguyện giải tán và gia nhập Bộ Quốc phòng thống nhất.
Điểm tin thế giới sáng 25/12: Thái Lan tinh giản quân đội, Trung Quốc phản đối cứng rắn Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ hồi hương người Syria

Điểm tin thế giới sáng 25/12: Thái Lan tinh giản quân đội, Trung Quốc phản đối cứng rắn Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ hồi hương người Syria

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 25/12.
Tin thế giới 24/12: Pháp công bố danh sách Nội các mới, Thỏa thuận về con tin ở Gaza đạt tiến triển, Tỷ phú Elon Musk được ví như 'Thủ tướng Mỹ'

Tin thế giới 24/12: Pháp công bố danh sách Nội các mới, Thỏa thuận về con tin ở Gaza đạt tiến triển, Tỷ phú Elon Musk được ví như 'Thủ tướng Mỹ'

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Triều Tiên đi bước quyết liệt cắt đứt với Hàn Quốc, có khả năng đưa quân đến Moscow để làm điều này

Triều Tiên đi bước quyết liệt cắt đứt với Hàn Quốc, có khả năng đưa quân đến Moscow để làm điều này

Quân đội một số nước, trong đó có Triều Tiên, sẽ tới Nga, để tham gia duyệt binh kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.
Châu Âu: Khi ‘đầu tàu’ trật bánh

Châu Âu: Khi ‘đầu tàu’ trật bánh

Biến động trong bộ máy lãnh đạo tại Pháp và Đức có thể tác động không nhỏ tới quỹ đạo phát triển của châu Âu hiện nay.
Tổng thống Sri Lanka thăm Ấn Độ: Định hình quỹ đạo quan hệ láng giềng, nêu gương về hợp tác vượt biên giới

Tổng thống Sri Lanka thăm Ấn Độ: Định hình quỹ đạo quan hệ láng giềng, nêu gương về hợp tác vượt biên giới

Ấn Độ là điểm đến đầu tiên trong chuyến công du nước ngoài của ông Anura Kumara Dissanayake kể từ khi đắc cử Tổng thống Sri Lanka cách đây 3 tháng.
Đại sứ Nguyễn Quang Khai bình luận về cơn địa chấn bất ngờ ở Syria và tương lai khu vực

Đại sứ Nguyễn Quang Khai bình luận về cơn địa chấn bất ngờ ở Syria và tương lai khu vực

Chỉ 11 ngày dưới sự tấn công của lực lượng đối lập HTS, Tổng thống Bashar al-Assad đã phải rời khỏi Syria...
Thủ tướng Anh tới Trung Đông và Cyprus: Chuyến thăm mở đường

Thủ tướng Anh tới Trung Đông và Cyprus: Chuyến thăm mở đường

Chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Anh Keir Starmer tới Trung Đông phản ánh ưu tiên và quan điểm của xứ sở sương mù trong hợp tác với khu vực này.
Nepal-Trung Quốc: ‘Phá lệ’ để thành công?

Nepal-Trung Quốc: ‘Phá lệ’ để thành công?

Việc Thủ tướng Nepal KP Sharma Oli chọn Trung Quốc làm điểm dừng chân trong chuyến công du đầu tiên phản ánh thay đổi đáng chú ý từ Kathmandu.
Tổng thống Hàn Quốc ban bố tình trạng khẩn cấp: Giọt nước tràn ly ở Seoul

Tổng thống Hàn Quốc ban bố tình trạng khẩn cấp: Giọt nước tràn ly ở Seoul

Vào nửa đêm 3/12, một cơn 'địa chấn' đã làm rung chuyển Hàn Quốc sau khi Tổng thống Yoon Suk Yeol bất ngờ ban bố tình trạng khẩn cấp.
Kênh đào Panama - chứng nhân lịch sử ‘ba chìm bảy nổi’ trong thế sự xoay vần

Kênh đào Panama - chứng nhân lịch sử ‘ba chìm bảy nổi’ trong thế sự xoay vần

Sau những biến cố lịch sử trong quá khứ, Kênh đào Panama đã trải qua hơn 2 thập kỷ bình yên cho đến ngày 21/12.
Từ thiết quân luật đến luận tội

Từ thiết quân luật đến luận tội

Cụm từ 'thiết quân luật' từ lâu đã bị coi là điều cấm kỵ ở Hàn Quốc do vết thương mà lệnh này mang lại trong lịch sử.
Cập nhật kho vũ khí hạt nhân toàn 'hàng khủng' của Nga

Cập nhật kho vũ khí hạt nhân toàn 'hàng khủng' của Nga

Sau khi Nga tiến hành cuộc tấn công vào Ukraine bằng tên lửa đạn đạo Oreshnik, kho vũ khí hạt nhân của nước này được quan tâm hơn bao giờ hết.
'Ván cờ' Syria: Làm rõ 'người chơi’ chính, ai là ai của ai?

'Ván cờ' Syria: Làm rõ 'người chơi’ chính, ai là ai của ai?

Cuộc nội chiến kéo dài ở Syria đã thu hút sự chú ý của thế giới sau khi lực lượng nổi dậy bất ngờ chiếm giữ hầu hết Aleppo.
Những vũ khí ‘chết chóc’ nhất lịch sử (Kỳ 2): Công cụ hạt nhân hủy diệt hàng loạt liệu có đám gờm hơn một nỗi khiếp sợ vô hình?

Những vũ khí ‘chết chóc’ nhất lịch sử (Kỳ 2): Công cụ hạt nhân hủy diệt hàng loạt liệu có đám gờm hơn một nỗi khiếp sợ vô hình?

Vũ khí hạt nhân đặc biệt nổi bật vì sự hủy diệt tuyệt đối và khả năng đe dọa toàn cầu, song vẫn có những công cụ khác có sức phá hủy kinh hoàng.
Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới 'trình làng' trong cuộc tấn công vào Ukraine

Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới 'trình làng' trong cuộc tấn công vào Ukraine

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Mosco sẽ tiếp tục thử nghiệm tên lửa Oreshnik trong chiến đấu sau khi dùng để tấn công Ukraine ngày 21/11.
Phiên bản di động