Vì sao biến đổi khí hậu lại khiến thế giới bất ổn?

Duy Quang
Báo cáo mới nhất của các cơ quan tình báo Mỹ nhận định, biến đổi khí hậu sẽ trở thành tác nhân khiến căng thẳng quốc tế ngày một leo thang.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Ngày 21/10, chính quyền Biden đã công bố một số báo cáo về tình hình biến đổi khí hậu và ảnh hưởng của quá trình này tới an ninh quốc gia Mỹ. Các báo cáo này đã cảnh báo biến đổi khí hậu có thể gây ra các mối đe dọa trên diện rộng tới sự ổn định trên toàn thế giới.

Châu Phi là một trong những 'điểm nóng' của biến đổi khí hậu. (Nguồn: Getty)
Châu Phi là một trong những 'điểm nóng' của biến đổi khí hậu. (Nguồn: Getty)

Theo New York Times, bộ tài liệu dài 27 trang trên do toàn bộ 18 cơ quan tình báo Mỹ, gồm Bộ An ninh Nội địa, Bộ Quốc phòng, Hội đồng An ninh Quốc gia và Giám đốc Tình báo quốc gia... soạn thảo và ban hành bởi Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia (ODNI), vốn chịu trách nhiệm quản lý các cơ quan tình báo của Mỹ.

Đây cũng là lần đầu tiên các cơ quan này hợp tác để đưa ra quan điểm chung về những tác động của biến đổi khí hậu đối với an ninh quốc gia từ nay cho tới năm 2040.

Cụ thể, báo cáo vẽ nên một bức tranh về tương lai thế giới thiếu sự hợp tác, dẫn đến sự cạnh tranh và bất ổn leo thang. Nhiều quốc gia sẽ tìm cách để bảo vệ nền kinh tế của họ và tìm kiếm lợi thế trong việc phát triển công nghệ mới.

Một số quốc gia cũng có thể sẽ ngần ngại hành động quyết liệt do lo sợ thiệt thòi về kinh tế. Báo cáo chỉ ra thế giới hiện có hơn 20 quốc gia phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, chiếm hơn 50% tổng doanh thu xuất khẩu.

Cũng theo báo cáo, thế giới sẽ sớm cảm nhận được tác động của biến đổi khí hậu. Dưới đây là một số điểm đáng chú ý của báo cáo tình báo này.

Ảnh hưởng tới các nước nghèo

Cộng đồng tình báo Mỹ xác định có 11 quốc gia và 2 khu vực sẽ bị chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu, khiến các nước này đối mặt với tình trạng báo động về an ninh năng lượng, thực phẩm, nước và y tế. Đây là các quốc gia có xu hướng nghèo và khả năng thích ứng kém, làm tăng nguy cơ bất ổn và xung đột nội bộ. Các đợt nắng nóng và hạn hán có thể gây áp lực lên các dịch vụ như cung cấp điện.

Các quốc gia đó bao gồm: Afghanistan, Myanmar, Ấn Độ, Pakistan, Triều Tiên, Guatemala, Haiti, Honduras, Nicaragua, Colombia và Iraq. Ngoài ra, Trung Phi và các quốc gia nhỏ ở Thái Bình Dương cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng.

Do ảnh hưởng của biến đối khí hậu, tình hình bất ổn tại các quốc gia này sẽ dễ bùng phát, đặc biệt sẽ tạo ra các dòng người tị nạn mới. Điều này sẽ dễ tạo ra các cuộc khủng hoảng nhân đạo mới và có thể sẽ tiếp tục gây nên áp lực nặng nề cho vùng biên giới phía Nam của nước Mỹ.

Điểm nóng mới

Biến đổi khí hậu sẽ khiến Trái đất nóng lên và làm tan băng, và con người có thể dễ dàng tiếp cận Bắc Cực hơn. Điều đó có thể giúp mở ra các tuyến vận chuyển mới và đem đến nguồn cung thủy sản lớn hơn. Thế nhưng, trong bối cảnh một số quốc gia có kế hoạch tiếp cận Bắc Cực sử dụng các biện pháp quân sự, những tính toán sai lầm hoàn toàn có thể xảy ra.

Việc mực nước biển dâng lên cũng sẽ khiến một số quốc gia rơi vào tình trạng khủng hoảng nước, đặc biệt là ở khu vực Trung Đông, Bắc Phi hay các nước như Pakistan và Ấn Độ.

Mô phỏng cách dùng bụi khí hạn chế ánh sáng mặt trời. (Nguồn: NASA)
Mô phỏng cách dùng bụi khí hạn chế ánh sáng mặt trời. (Nguồn: NASA)

Công nghệ của tương lai

Để đối phó và giảm tác động của biến đổi khí hậu, một số quốc gia sẽ phải áp dụng những công nghệ mới chưa từng xuất hiện. Một trong số đó là Geo-engineering, thuật ngữ còn khá mới, để chỉ những ý tưởng làm mát Trái đất bằng các kỹ thuật tác động trực tiếp lên địa cầu nhằm đối phó với tình trạng biến đổi khí hậu.

Về cơ bản, đây là việc sử dụng công nghệ của tương lai. Các nhà khoa học Scotland từng đưa ra ý tưởng dùng mây bụi xung quanh tiểu hành tinh giảm ánh sáng mặt trời xuống Trái đất. Các tiểu hành tinh được đưa đến độ cao cân bằng giữa trọng lực Trái đất và lực hấp dẫn của mặt trời, tránh trường hợp chúng rơi xuống Trái đất hay trôi dạt về phía mặt trời.

Một số thì cho rằng có thể tác động vào núi lửa nhân tạo để tạo ra những vụ phun trào, đưa một lượng sulfur (lưu huỳnh, thành phần có trong tro núi lửa) vào bầu khí quyển và cố định ở vị trí thích hợp. Các phân tử sulfur phản xạ ánh sáng và nhiệt từ Mặt trời trở lại không gian và có thể tạo ra một bóng mát lớn cho Trái đất.

Nhưng nếu một quốc gia hành động đơn độc mà không nghĩ đến ảnh hưởng tiêu cực cho các quốc gia khác, đó chỉ đơn giản là chuyển vấn đề của khu vực này sang khu vực khác. Đồng thời, những biện pháp này vẫn chưa được nghiên cứu kỹ, đem lại rất nhiều rủi ro tiềm tàng.

Các nhà nghiên cứu ở một số quốc gia, bao gồm Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Anh và Mỹ, cũng như một số thành viên EU, đang xem xét việc ứng dụng kỹ thuật này vào thực tế. Các nhà khoa học cho rằng thúc đẩy nghiên cứu phương pháp Geo-engineering rất quan trọng vì nhiều kế hoạch sẽ có giá trị bền vững lâu dài, nhưng đồng thời cũng cho biết Geo-engineering có thể là phương pháp cuối cùng khi bắt buộc phải dùng đến.

Cần phải thúc đẩy hợp tác

Báo cáo cho biết có một số cách có thể tránh được tương lai ảm đạm này, nhưng nó đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ của tất cả các quốc gia trên thế giới.

“Với hơn 85% phát thải toàn cầu xảy ra bên ngoài biên giới Mỹ, chỉ riêng chúng tôi không thể giải quyết thách thức này. Chúng tôi cần cả thế giới tăng tốc hành động. Đó hoàn toàn là một vấn đề an ninh quốc gia”, một quan chức Mỹ nói với báo giới.

Việc chính quyền Biden công bố báo cáo cũng cho thấy, vấn đề khí hậu hiện đã trở thành một phần quan trọng trong việc hoạch định các chính sách an ninh.

Erin Sikorsky, Giám đốc Trung tâm Khí hậu và An ninh cho biết, các chính phủ ngày càng nhận ra rằng quá trình biến đổi khí hậu đang có những tác động mạnh mẽ ra sao đến tình hình an ninh của một quốc gia.

Ở cấp độ thực tiễn, các cơ quan an ninh quốc gia Mỹ sẽ tích hợp ảnh hưởng của biến đổi khí hậu vào các kế hoạch của họ. Ví dụ, Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ coi vấn đề biến đổi khí hậu, "ở mọi mức độ, là cần thiết để huấn luyện, chiến đấu và chiến thắng trong một môi trường ngày càng phức tạp".

Báo cáo của các cơ quan tình báo Mỹ đã vẽ nên một bức tranh miêu tả những vấn đề mà thế giới sẽ gặp phải trong tương lai. Nhưng câu hỏi thực sự là các nhà hoạch định chính sách sẽ làm gì trước lời cảnh báo này?

Sẽ có một Bộ tứ mới phiên bản Trung Đông?

Sẽ có một Bộ tứ mới phiên bản Trung Đông?

Ngoại trưởng các nước Ấn Độ, Mỹ, Israel và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã tổ chức họp trực tuyến về việc ...

Nhật Bản ứng dụng công nghệ để giải quyết vấn đề thiên tai

Nhật Bản ứng dụng công nghệ để giải quyết vấn đề thiên tai

Các công ty ở Nhật Bản tìm kiếm cơ hội kinh doanh trong việc cung cấp các giải pháp xử lý thảm họa như giảm ...

(theo BBC)

Đọc thêm

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 20/3/2024, Lịch vạn niên ngày 20 tháng 3 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 20/3/2024, Lịch vạn niên ngày 20 tháng 3 năm 2024

Lịch âm 20/3. Lịch âm hôm nay 20/3/2024? Âm lịch hôm nay 20/3. Lịch vạn niên 20/3/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 20/3/2024: Tuổi Tý tình cảm bền chặt

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 20/3/2024: Tuổi Tý tình cảm bền chặt

Xem tử vi 20/3 - tử vi 12 con giáp hôm nay 20/3/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Chu Thanh Huyền xinh đẹp ngọt ngào bên Quang Hải trong bộ ảnh trước đám cưới

Chu Thanh Huyền xinh đẹp ngọt ngào bên Quang Hải trong bộ ảnh trước đám cưới

Chu Thanh Huyền, vợ cầu thủ Quang Hải, thay nhiều mẫu váy cưới, trong đó có các mẫu đầm tinh xảo của NTK Trà Linh trong ảnh pre-wedding.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Israel có cuộc điện đàm song phương đầu tiên sau hơn 1 tháng, trong bối cảnh căng thẳng liên quan xung đột ở Dải Gaza.
Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết, nước này đã đề xuất với Nga và Trung Quốc khởi động đàm phán về kiểm soát vũ khí.
Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Kiev phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc để ngỏ ý tưởng thiết lập vùng đệm ở Ukraine.
Điểm tin thế giới sáng 19/3: Tham vọng chất bán dẫn của Ấn Độ, Nga gửi dầu thô cho Cuba, Ngoại trưởng Trung Quốc thăm New Zealand

Điểm tin thế giới sáng 19/3: Tham vọng chất bán dẫn của Ấn Độ, Nga gửi dầu thô cho Cuba, Ngoại trưởng Trung Quốc thăm New Zealand

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 19/3.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu về Ukraine mới đây tại Paris với những lời kêu gọi tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng đã không đưa ra được biện pháp cụ thể nào.
Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Khác với Phần Lan, hành trình trở thành thành viên NATO của Thụy Điển gập ghềnh, khó lường và kéo dài hơn rất nhiều.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Bất ổn chính trị, băng đảng tội phạm mọc lên như nấm khiến cuộc sống của người dân Haiti bị đe dọa nghiêm trọng, khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

Mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Phiên bản di động