Hẳn bạn cũng đã biết rằng việc thường xuyên đứng lên nhiều lần trong ngày sẽ giúp làm giảm những tác hại của việc ngồi quá nhiều. Nhưng một nghiên cứu mới của Đại học Glasgow tại Anh cho thấy, sức khỏe của bạn sẽ tốt hơn nhiều nếu bạn không chỉ tập trung vào khoảng thời gian mình đứng dậy trong ngày, mà cả số lần bạn đứng lên nữa.
Cụ thể, nam giới trong nghiên cứu này đốt cháy nhiều calorie và mỡ thừa hơn khi họ đứng lên thường xuyên hơn trong vòng 8 tiếng đồng hồ (mỗi lần 90 giây), so với khi họ đứng lên lâu hơn (15 phút một lần) - mặc dù tổng thời gian họ đứng dậy không khác nhau.
Theo các nhà nghiên cứu, bản thân phát hiện này không quá bất ngờ, do việc chuyển từ tư thế ngồi sang đứng (và từ đứng sang ngồi) đòi hỏi hoạt động cơ bắp và tiêu tốn năng lượng; ngoài ra việc cựa quậy và nhịp chân liên tục cũng đốt calorie thừa với lý do tương tự. Nhưng đây là lần đầu tiên những khác biệt về thời gian đứng được kiểm nghiệm, cung cấp những số liệu thực tế chứng minh cho niềm tin phổ biến này.
Nghiên cứu, được công bố trong mục Y học và Khoa học của tạp chí Thể thao và Thể dục, có sự tham gia của 10 người đàn ông béo phì trong ba kịch bản làm việc 8 tiếng/ngày trong vài tuần.
| Ảnh minh họa. (Nguồn: Getty Images) |
Trong kịch bản thứ nhất, những người đàn ông ngồi cả ngày, chỉ đứng dậy để vào nhà vệ sinh. Trong kịch bản thứ hai, họ luân phiên ngồi hoặc đứng sau mỗi 15 phút. Kịch bản thứ ba tương tự kịch bản thứ hai, trừ việc thời gian chuyển từ đứng sang ngồi và ngược lại được chia nhỏ hơn nữa thành 90 giây.
Trong cả hai kịch bản đứng và ngồi, tất cả những người được nghiên cứu đều đứng tổng cộng 4 giờ đồng hồ. Nhưng trong khi kịch bản thứ hai chỉ có 32 lần chuyển tiếp giữa hai tư thế, kịch bản thứ ba có tới 320 lần. Và điều đó làm nên sự khác biệt: Trong khi kịch bản thứ hai giúp đốt cháy nhiều hơn 10,7% lượng calorie so với ngồi liên tục, kịch bản thứ ba đốt cháy được nhiều hơn 20,4% lượng calorie.
Nói cách khác, những người đàn ông đã đốt cháy thêm 76 calorie mỗi ngày khi thường xuyên đứng dậy mỗi 15 phút, so với việc chi ngồi. Nhưng cơ thể của họ đã đốt cháy thêm trung bình 71 calorie - và oxy hóa thêm khoảng 7,1g mỡ - khi họ tăng tần số đứng lên ngồi xuống.
Trong bốn tuần, các tác giả nghiên cứu đã tính toán ra hai kịch bản này giúp giảm cân tương ứng là 1,22kg và 2,22 kg. Thực tế là việc đứng thường xuyên thúc đẩy oxy hóa mỡ (quá trình cơ thể phá vỡ các phân tử mỡ) còn có thể có ý nghĩa với việc kiểm soát cân nặng, do mức độ oxy hóa mỡ cao giúp tránh tăng cân về lâu dài.
Nhà sinh lý học thực hành Tom Holland, người sáng lập công ty Team Holland LLC nói rằng mặc dù kích thước mẫu nghiên cứu không lớn, nhưng kết quả kiểm nghiệm lại có lý và cần được xem là "tin tức tuyệt vời".
"Bạn không những không cần phải đứng cả ngày khi làm việc hay ở nhà, mà còn thực sự được hưởng lợi từ việc thay đổi tư thế giữa đứng và ngồi", Holland chia sẻ với trang RealSimple.com. "Tôi tin rằng một lý do là khi liên tục thay đổi tư thế giữa đứng và ngồi, hoạt động đó đòi hỏi nhiều sức lực hơn và tiêu tốn nhiều năng lượng hơn so với khi chỉ liên tục duy trì tư thế đứng".
Có thể không dễ để thay đổi tư thế sau mỗi 90 giây mỗi ngày - chưa kể đến những ảnh hưởng tới năng suất làm việc của bạn. Nhưng theo Holland, bạn nên cố gắng thay đổi tư thế trong khi làm việc thường xuyên hết mức có thể. "Hãy nghĩ về điều đó như là luyện tập giữa giờ vậy", ông nói. "Bạn sẽ tăng cường hiệu quả cho thói quen đứng lên của mình khi thêm vào đó vài động tác ngồi xuống".
Tuy nhiên, cũng cần nói là các nhà nghiên cứu không phát hiện được tác động đáng kể nào với hoạt động chuyển hóa glucose, insulin hay triglyceride trong cả ba kịch bản ngồi-đứng khi so sánh với việc chỉ ngồi. Nói cách khác, cách này không mang lại tất cả những lợi ích sinh lý mà chế độ tập luyện cường độ cao hơn có thể mang lại.
Vậy việc đứng lên thường xuyên hơn có thay thế được việc tập thể dục thực sự không? Theo Holland, chuyện đó là không thể. "Tuy nhiên, nó có thể giúp giảm thiểu các tác hại của việc ngồi quá lâu", ông nói. "Đó là một phần của việc trở nên năng động hơn mỗi ngày. Nó bổ sung thêm hiệu quả".