Việt Nam dẫn đầu nỗ lực của ASEAN trong ứng phó với dịch bệnh

TGVN. Trang mạng moderndiplomacy.eu nhận định, trong vai trò là Chủ tịch ASEAN năm 2020, Việt Nam đã dẫn đầu nỗ lực của các quốc gia ASEAN trong việc ứng phó với sự bùng phát của đại dịch Covid-19.

Việt Nam đã làm tốt vai trò Chủ tịch ASEAN 2020. (Nguồn: Nikkei Asia)

Đông Nam Á là một trong những khu vực đầu tiên bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 do vị trí địa lý gần với Trung Quốc cũng như các hoạt động đi lại công tác, du lịch và chuỗi cung ứng liên kết với nước này.

Các quốc gia lớn và phát triển nhìn chung có đủ các nguồn lực và cơ sở hạ tầng để đối phó với đại dịch và cung cấp một giải pháp bền vững để phục hồi. Tuy nhiên, các nước kém phát triển hơn, trong đó có các nước mới nổi trong ASEAN như Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam đã bắt đầu cuộc khủng hoảng ở thế bất lợi khi phải đối phó với Covid-19.

Phản ứng kịp thời

Khi đại dịch bùng nổ, các nước ASEAN đã cực kỳ nhanh chóng áp dụng các biện pháp ứng phó để kiểm soát sự lây lan của dịch bệnh. Mặc dù đại dịch đã tấn công khu vực châu Á trước tiên, nhưng các quốc gia của khu vực này – trong đó có cả các nước ASEAN mới nổi - cho đến nay đã ghi nhận tỷ lệ lây nhiễm và tử vong thấp hơn đáng kể so với các khu vực khác do những phản ứng nhanh chóng của họ.

Với tư cách là một tổ chức khu vực, ASEAN cũng đã tăng cường các hoạt động phối hợp và phản ứng chung nhằm đối phó với các thách thức do Covid-19 đặt ra. ASEAN không chỉ nâng cao nhận thức của các nước thành viên, mà còn liên kết với các tổ chức quốc tế và các nước khác để ứng phó ở nhiều cấp độ nhằm giải quyết các vấn đề do virus gây ra.

Trong vai trò là Chủ tịch ASEAN năm 2020, Việt Nam đã dẫn đầu nỗ lực của các quốc gia ASEAN trong việc ứng phó với sự bùng phát của đại dịch Covid-19.

Tin liên quan
Việt Nam nỗ lực dẫn dắt Cộng đồng ASEAN vượt qua thách thức

Ngay từ ngày 15/2, Tuyên bố của Chủ tịch ASEAN về Ứng phó tập thể của ASEAN đối với sự bùng phát dịch bệnh Covid-19 đã được ban hành. Tuyên bố bày tỏ quan ngại sâu sắc về sự lây lan của Covid-19 và công nhận đây là "tình trạng khẩn cấp về y tế cộng đồng được quốc tế quan tâm", như tuyên bố của WHO.

Tuyên bố nhấn mạnh về việc tăng cường hỗ trợ các quốc gia trên toàn cầu trong cuộc chiến chống sự lây lan của Covid-19, đồng thời hỗ trợ nhân đạo cho Trung Quốc dưới hình thức cung cấp khẩu trang và các phương tiện y tế khác.

Chính sách “Hướng Đông” của Ấn Độ cũng nhấn mạnh vào việc tăng cường hợp tác với ASEAN một cách đa dạng và sâu rộng - đang đóng một vai trò quan trọng trong việc kiềm chế đại dịch ở ASEAN, và Ấn Độ đã dốc sức để giúp các quốc gia chiến đấu hiệu quả với đại dịch và tăng cường sự hỗ trợ của mình bằng cách đóng góp 1 triệu USD cho Quỹ ứng phó Covid-19 của ASEAN tại Hội nghị cấp cao trực tuyến ASEAN-Ấn Độ lần thứ 17, cũng như khẳng định quyết tâm của Ấn Độ sát cánh cùng khối này trong nghiên cứu và sản xuất vaccine với giá cả hợp lý.

Nhờ kinh nghiệm trước đây đối phó với Hội chứng suy hô hấp cấp nghiêm trọng (SARS) và các bệnh cúm gia cầm và cúm lợn, nên các nước thành viên ASEAN rất nghiêm túc và thận trọng trước các mối đe dọa của đại dịch.

ASEAN phải xích lại gần nhau

Các nền kinh tế Đông Nam Á vào cuối những năm 1990 có thể có được các khoản vay từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và nỗ lực phục hồi kinh tế. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại, thị trường quốc tế có thể không sẵn sàng hỗ trợ đầy đủ cho sự tăng trưởng và nền kinh tế của ASEAN.

Vì vậy, đầu tiên các nền kinh tế của ASEAN bắt buộc phải xích lại với nhau.

Mặc dù các ngoại trưởng Đông Nam Á đã thảo luận việc thành lập một quỹ khu vực để ứng phó với đại dịch, nhưng Chính phủ của các quốc gia thành viên khác nhau cần phải cảnh giác hơn và thực hiện các chính sách hiệu quả để giúp làm giảm đà tăng của dịch bệnh.

Ngoài ra, một khi các quốc gia thành viên ASEAN được trang bị y tế tốt hơn để quản lý ngăn chặn sự bùng phát của đại dịch, họ mới có thể bắt đầu mở rộng sự hỗ trợ của mình cho các nước láng giềng ASEAN khác, những nước không có cơ sở y tế và nền kinh tế tốt như họ.

Cách tối ưu để ASEAN đối phó với đại dịch là sát cánh cùng nhau và cùng ứng phó với tư cách là một khối khu vực. Để cải thiện khả năng ứng phó của ASEAN trước đại dịch, ASEAN cần ưu tiên trọng tâm của mình và trước hết là định hướng ưu tiên lại của khu vực.

Các nước thành viên ASEAN cần ưu tiên quyền được bảo vệ sức khỏe và xã hội, hay an ninh, cho tất cả mọi người, bao gồm cả những người dễ bị tổn thương nhất. Cải cách hệ thống bảo trợ xã hội và đưa hệ thống này vào kế hoạch phục hồi kinh tế hậu Covid là cần thiết để giảm tỷ lệ nghèo đói ngày càng gia tăng do hậu quả của đại dịch.

Bài học từ các thực tiễn tốt nhất ở các nước khác cũng rất quan trọng, đặc biệt là trong việc hình thành các chính sách bao hàm các cơ hội kinh tế và xã hội rộng lớn hơn.

Tin liên quan
Việt Nam là hình mẫu anh hùng đích thực của năm 2020, Ngoại giao và kinh tế tỏa sáng

Thứ hai, họ cần thiết lập nhiều hơn nữa sự tham vấn và hợp tác có mục tiêu về chính sách y tế công cộng, chẳng hạn như các quy định về cách ly, phong tỏa hoặc hạn chế đi lại và các yếu tố liên quan khác. Điều này cần được tạo điều kiện thuận lợi cho các quốc gia thành viên ASEAN để tiếp tục ngăn chặn đại dịch và ngăn chặn sự lây lan sang các khu vực khác trong ASEAN.

Các cuộc tham vấn về chính sách y tế công cộng nhằm thu hẹp khoảng cách về dịch vụ y tế giữa các quốc gia thành viên và để tăng cường khả năng sẵn sàng đối phó với các đại dịch trong tương lai cũng cần được phối hợp.

Thứ ba, là tái khởi động Ủy ban Liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR) cùng với các chuyên gia hữu quan khác để giám sát và tư vấn cho các quốc gia thành viên về việc liệu các nhu cầu y tế, thực phẩm và các nhu cầu khác của họ có được phân bổ công bằng để đảm bảo rằng không ai bị bỏ lại phía sau hay không.

AICHR cũng có thể theo dõi những cải thiện dần dần của các quốc gia thành viên đối với quyền được chăm sóc y tế, chẳng hạn như giảm thiểu khoảng cách giữa năng lực chăm sóc y tế và khả năng sẵn sàng đối phó với đại dịch, đồng thời cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc y tế cho tất cả mọi người.

Việc hài hòa công tác của AICHR với các cơ chế y tế hiện hành trong ASEAN có thể thu hẹp khoảng cách trong việc thực hiện quyền chăm sóc y tế trong các quốc gia thành viên.

Cuối cùng, Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN (BAC) có thể hợp tác trong phản ứng của khu vực để “thu hút sự tham gia của các khu vực tư nhân trong việc cung cấp các dịch vụ và nguồn cung cấp thiết yếu cũng như hỗ trợ người lao động bị dịch chuyển trong chuỗi giá trị của họ”.

Điều quan trọng là các nỗ lực phải được phối hợp nhịp nhàng và tích hợp giữa tất cả các quốc gia thành viên ASEAN và tình trạng hậu đa phương xảy ra ở cấp độ toàn cầu sẽ không xảy ra ở Đông Nam Á và tất cả các quốc gia thành viên cần chung tay hợp tác.