Việt Nam-Nga: Những đối tác tin cậy trong thế giới đổi thay

Năm nay ghi dấu nhiều ngày kỷ niệm và sự kiện quan trọng trong lịch sử của hai nước chúng ta cũng như trong quan hệ song phương. Trong đó có sự kiện đặc biệt nổi bật là kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Nga-Việt Nam.

Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tưởng niệm ngày Đức Quốc xã bất ngờ tấn công Liên Xô Vietjet khai trương loạt đường bay thẳng đầu tiên kết nối Việt Nam-Nga Việt Nam hoan nghênh và tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp Nga mở rộng đầu tư sang các lĩnh vực hợp tác mới

Việt Nam-Nga: Những đối tác tin cậy trong thế giới đổi thay

Tổng thống Nga Putin đã có chuyến thăm thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam, tháng 6/2024. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Đứng vững trước mọi thử thách

Sự hình thành và phát triển quan hệ song phương gắn liền với những năm tháng hào hùng trong cuộc đấu tranh giành tự do và độc lập của nhân dân Việt Nam, chống lại sự xâm lược từ bên ngoài, cũng như trong công cuộc kiến thiết hòa bình sau chiến tranh. Trải qua chặng đường dài và vẻ vang, mối quan hệ Nga-Việt đã đứng vững trước mọi thử thách của thời gian, tiếp tục phát triển trong những điều kiện lịch sử mới.

Đại sứ Nga tại Việt Nam Gennady Bezdetko

Với tư cách là quốc gia kế thừa hợp pháp vị thế của Liên Xô, Nga đã tiếp nối truyền thống hữu nghị và hợp tác nhiều mặt với Việt Nam dựa trên kinh nghiệm quý báu tích lũy qua nhiều thập kỷ.

Năm 1994, hai nước ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị. Năm 2001, trong chuyến thăm Việt Nam lần đầu tiên của Tổng thống Liên bang Nga V.V. Putin, hai nước đã ký Tuyên bố về quan hệ Đối tác chiến lược. Đến năm 2012, quan hệ đối tác chiến lược Nga-Việt đã được nâng lên thành Đối tác chiến lược toàn diện.

Giai đoạn hiện nay, Nga và Việt Nam duy trì đối thoại chính trị tin cậy ở cấp cao và cấp cao nhất, hợp tác chặt chẽ trong các lĩnh vực đối ngoại, kinh tế, quốc phòng - an ninh, giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực, khoa học và công nghệ, văn hóa và du lịch. Hệ thống cơ sở pháp lý của quan hệ hai nước ngày càng hoàn thiện, với hơn 90 văn kiện liên quốc gia và liên chính phủ được ký kết.

Trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Nga V.V.Putin (19-20/6/2024) và chuyến thăm Liên bang Nga của Tổng Bí thư Tô Lâm nhân sự kiện tham dự các hoạt động kỷ niệm 80 năm Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại tại Moscow, hai bên đã đạt được nhiều thỏa thuận quan trọng nhằm thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực có nhiều triển vọng.

Trong Tuyên bố chung, lãnh đạo hai nước đánh giá cao đóng góp của nhiều thế hệ cán bộ lãnh đạo cũng như nhân dân Nga và Việt Nam vào việc củng cố tình hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt; đồng thời khẳng định quyết tâm tiếp tục tăng cường mối quan hệ song phương vì lợi ích của nhân dân hai nước.

Ủy ban liên chính phủ Nga-Việt về hợp tác kinh tế - thương mại và khoa học - kỹ thuật đang phát huy hiệu quả trong việc điều phối hoạt động của các bộ, ngành hữu quan trong các lĩnh vực chuyên trách. Phiên họp lần thứ 26 của Ủy ban dự kiến được tổ chức tại Việt Nam trong quý IV năm nay.

Trong số những lĩnh vực hợp tác then chốt, năng lượng vẫn là lĩnh vực hợp tác truyền thống. Các dự án khai thác dầu khí chung trên lãnh thổ Liên bang Nga và Việt Nam có sự tham gia của các Công ty Zarubezhneft, Gazprom và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đang được triển khai thành công. Trong chương trình nghị sự còn có nội dung thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình và năng lượng tái tạo.

Tổng Bí thư Tô Lâm hội đàm với Tổng thống Vladimir Putin trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Liên bang Nga và tham dự Lễ kỷ niệm 80 năm Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại ngày tháng 5/2025. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Theo số liệu thống kê của Việt Nam, năm vừa qua kim ngạch thương mại song phương đã tăng hơn một phần tư. Chúng tôi hy vọng xu hướng tích cực này sẽ được duy trì, đồng thời từng bước hiện thực hóa mục tiêu do lãnh đạo hai nước đề ra là hoàn thiện cơ chế thanh toán song phương và nâng kim ngạch thương mại giữa hai nước lên mức 15 tỷ USD vào năm 2030. Chúng tôi hoan nghênh hoạt động hiệu quả của Ngân hàng Liên doanh Việt-Nga.

Chúng tôi cũng kỳ vọng nâng cao hiệu quả hợp tác trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại Tự do giữa Liên minh Kinh tế Á - Âu (EAEU) và Việt Nam ký ngày 29/5/2015. Năm nay đánh dấu kỷ niệm tròn 10 năm ký kết Hiệp định này. Đây là Hiệp định thương mại tự do đầu tiên của EAEU với một quốc gia nước ngoài, minh chứng rõ nét cho sự tin cậy trong hợp tác với Việt Nam.

Theo số liệu của Ủy ban Kinh tế Á - Âu, kim ngạch thương mại giữa các nước thành viên EAEU và Việt Nam đã tăng trưởng đáng kể. Trong đó, với Armenia tăng 61 lần, với Belarus tăng 34%, với Kazakhstan tăng 4,2 lần, với Kyrgyzstan tăng 14,5 lần và với Nga tăng 1,3 lần.

Hai nước chúng ta hướng tới việc tăng cường hợp tác trong lĩnh vực khoa học - công nghệ, trước hết là trong khuôn khổ Trung tâm nghiên cứu khoa học – công nghệ nhiệt đới Việt-Nga, cũng như trong lĩnh vực y tế, với trọng tâm là các hướng đổi mới như y học hạt nhân.

Chúng tôi sẵn sàng tiếp tục đào tạo sinh viên Việt Nam tại các trường đại học hàng đầu của Nga theo những chuyên ngành thiết thực, trong khuôn khổ chỉ tiêu 1.000 suất học bổng do Chính phủ Liên bang Nga cung cấp. Chúng tôi cũng nỗ lực phối hợp thúc đẩy phổ biến tiếng Nga và tiếng Việt, đồng thời đẩy mạnh giao lưu văn hóa và du lịch.

Chiếm vị trí đặc biệt trong khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước là hợp tác giữa Bộ Ngoại giao của hai nước. Các cơ quan ngoại giao của Nga và Việt Nam đang phối hợp hiệu quả trong việc thực thi các thỏa thuận đạt được ở cấp cao và cấp cao nhất, đồng thời thúc đẩy các quan điểm chung về những vấn đề toàn cầu, khu vực có tính thời sự cấp thiết.

Nga và Việt Nam nhất quán ủng hộ hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới, kiên trì tuân thủ những nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bao gồm các mục tiêu và nguyên tắc ghi trong Hiến chương Liên hợp quốc, với trọng tâm là vai trò trung tâm của Liên hợp quốc trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị thượng đỉnh BRICS mở rộng tại Brazil, tháng 7/2025. (Nguồn: BRICS)

Phối hợp đa phương hiệu quả

Mức độ phát triển cao của quan hệ song phương cho phép hai nước phối hợp hiệu quả trong khuôn khổ các cơ chế đa phương then chốt, nhằm thúc đẩy các giá trị công bằng, bình đẳng và tôn trọng lợi ích của tất cả các quốc gia trên thế giới. Một trong những kết quả đáng kể của sự hợp tác này là hai nước đạt được sự thống nhất về nội dung của Công ước Liên hợp quốc đầu tiên về chống tội phạm mạng dự kiến sẽ được ký kết tại Hà Nội vào tháng 10 năm nay.

Chúng tôi hoan nghênh việc Việt Nam với tư cách là quốc gia đối tác của BRICS. BRICS đang không ngừng mở rộng, củng cố uy tín và tầm ảnh hưởng trên trường quốc tế. Các quốc gia thành viên BRICS có tiềm năng to lớn về chính trị, kinh tế, khoa học – công nghệ và nguồn lực con người.

Là đại diện cho các châu lục, mô hình phát triển, hệ thống văn minh và văn hóa khác nhau, các thành viên BRICS vẫn gắn kết bởi những giá trị và quan điểm chung, dựa trên các nguyên tắc bình đẳng, láng giềng hữu nghị và tôn trọng lẫn nhau, cùng hướng tới sự thịnh vượng và phồn vinh chung.

Chúng tôi đánh giá cao việc thúc đẩy quan hệ đối tác đối thoại Nga-ASEAN và sự ủng hộ của Việt Nam đối với quan hệ Đối tác chiến lược giữa Liên bang Nga và Hiệp hội. Chúng tôi tin tưởng rằng việc tăng cường hợp tác trong khuôn khổ ASEAN, Tổ chức hợp tác Thượng Hải (SCO), EAEU và các cơ chế đa phương khác trong không gian Á - Âu, theo tinh thần “hội nhập các hội nhập”, sẽ không chỉ góp phần xây dựng quan hệ đối tác Á - Âu rộng mở, một sáng kiến được Tổng thống Liên bang Nga V.V. Putin đề xuất từ năm 2015, mà còn tạo điều kiện để tiến tới hình thành cấu trúc an ninh toàn châu lục công bằng và gắn kết.

Chúng tôi tin rằng Liên bang Nga và Việt Nam có đầy đủ điều kiện để mở rộng hợp tác cùng có lợi trên nhiều lĩnh vực nhằm phục vụ công cuộc xây dựng và phát triển chung. Chúng tôi lạc quan về triển vọng phát triển quan hệ song phương, sẵn sàng cùng phối hợp khai thác tiềm năng to lớn giữa hai nước, vì lợi ích của nhân dân hai nước, cũng như vì hòa bình, thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới.