Việt Nam - Nhật Bản cùng chia sẻ những giá trị chung

Sau bài phát biểu nhấn mạnh đến sự coi trọng tự do, an ninh hàng hải và nỗ lực thúc đẩy tự do hóa thương mại của Nhật Bản, Thủ tướng Shinzo Abe đã trả lời phỏng vấn báo chí về chuyến công du đến các nước Thái Bình Dương lần này, cũng như về quan hệ Việt Nam - Nhật Bản và tình cảm cá nhân của ông với Việt Nam.

Xin giới thiệu nội dung cuộc họp báo này, được tổ chức trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Shinzo Abe từ 16-17/1.

Sau các cuộc gặp gỡ với lãnh đạo cấp cao Việt Nam, Thủ tướng suy nghĩ như thế nào về tương lai quan hệ Việt Nam - Nhật Bản. Thủ tướng có kỳ vọng gì về vai trò của Việt Nam trong việc phối hợp với Nhật Bản nhằm duy trì hòa bình, an ninh và thịnh vượng khu vực. Ông có cảm xúc như thế nào khi trở lại Hà Nội sau 4 năm?

Đối với tôi, sau 4 năm trở lại, sự phát triển và năng động của Hà Nội đã thể hiện rõ rệt. Hình ảnh người dân Việt Nam vẫy cờ chào tôi khiến tôi vô cùng cảm động. Tôi rất coi trọng Việt Nam nên đã lựa chọn Việt Nam là một trong 4 nước để thăm trong dịp đầu năm nay. Việt Nam cũng từng là điểm đến đầu tiên trong chuyến công du nước ngoài lần đầu tiên sau khi tôi nhậm chức Thủ tướng vào tháng 1/2013.

Đặc biệt, Nhà vua và Hoàng hậu Nhật Bản dự kiến thăm Việt Nam vào mùa Xuân năm nay. Đây là sự kiện trọng đại, thể hiện mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước. Thông qua đó, quan hệ giữa hai nước sẽ càng thêm sâu sắc.

Chính phủ và doanh nghiệp Nhật Bản sẽ dốc sức để hỗ trợ cho sự phát triển của Việt Nam. Nhật Bản sẽ tích cực trong công tác phát triển nguồn nhân lực. Đại học Nhật - Việt được khai trương năm ngoái là biểu tượng của nỗ lực này.

Năm nay, Việt Nam đảm nhiệm cương vị Chủ nhà của Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC). Nhật Bản sẽ hỗ trợ toàn diện với Việt Nam nhằm tổ chức thành công Năm APEC 2017.

Việt Nam là một đối tác quan trọng của Nhật Bản, cùng chia sẻ những giá trị chung. Nhật Bản sẽ tăng cường hợp tác hơn nữa với Việt Nam để cống hiến cho sự phồn vinh và thịnh vượng của khu vực.

Thủ tướng có thể cho biết Nhật Bản sẽ hỗ trợ Việt Nam như thế nào trong việc tăng cường an ninh hàng hải trong thời gian tới?

Sau khi làm việc với Chính phủ Việt Nam, Nhật Bản quyết định sẽ cung cấp cho Việt Nam 6 tàu tuần tra, đồng thời tiếp tục hỗ trợ nâng cao năng lực cho lực lượng cảnh sát biển Việt Nam, tăng cường hợp tác giữa các cơ quan chấp pháp trên biển. Nhật Bản đã thống nhất với chính phủ các nước trong chuyến đi lần này rằng sẽ liên kết chặt chẽ để nâng cao năng lực thi hành luật pháp trên biển, bảo đảm an ninh quốc phòng.

Từ xưa đến nay, dân tộc các nước châu Á đều sinh hoạt thông qua việc tự do đi lại trên biển. Ngày hôm nay, hòa bình và thịnh vượng vẫn có quan hệ mật thiết đến việc bảo vệ, phát triển và duy trì tự do rộng mở. Việt Nam, Nhật Bản cùng các nước khác đều thống nhất chia sẻ về tinh thần thượng tôn luật pháp, bảo vệ tự do hàng hải, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Đây là những nguyên tắc căn bản, vững chắc, không gì có thể thay đổi được. Dựa trên những nguyên tắc đó thì mới có hòa bình và thịnh vượng.

Thủ tướng đã chia sẻ quan điểm rằng, sự cam kết của Mỹ là quan trọng không thể thiếu để bảo đảm hòa bình và ổn định cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tuy nhiên, trong bối cảnh lập trường về châu Á của ông Tổng thống đắc cử Donald Trump còn chưa rõ ràng, ông sẽ phát huy thành quả của chuyến công du 4 nước Thái Bình Dương lần này như thế nào trong quan hệ với Mỹ trong thời gian tới? Ngoài ra, xin Thủ tướng cho biết lập trường cũng như dự định về cuộc hội đàm sắp tới của ông với ông Trump?

Tôi đã từng gặp ông Trump cùng các nhà lãnh đạo khác hồi tháng 11 năm ngoái. Trong chuyến công du 4 nước lần này, tôi cùng các nhà lãnh đạo khác đã trao đổi thẳng thắn về vấn đề này.

Để bảo đảm hòa bình, ổn định trong khu vực, chúng tôi thống nhất phải tiếp tục liên kết với Mỹ theo phương châm giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình, không thực hiện việc đe dọa vũ lực hoặc sử dụng vũ lực, duy trì tự do hàng hải trên tinh thần thượng tôn pháp luật, xây dựng một thị trường tự do và công bằng phù hợp với sự phát triển của thế kỷ 21. Để làm được việc này, ASEAN sẽ phải chia sẻ giá trị và lợi ích chiến lược với các nước như Mỹ, Australia hay Ấn Độ.

Ông Trump sẽ chính thức nhậm chức vào ngày 20/1 tới. Lịch trình cuộc gặp gỡ giữa chúng tôi sẽ được sắp xếp sau khi nội các mới của Mỹ được thành lập. Tôi cũng rất mong được tiến hành hội đàm sớm với ông Trump.

Xin Thủ tướng cho biết lộ trình và nội dung chính của Hiến pháp Nhật Bản mới?

Năm nay là một năm bước ngoặt đối với Nhật Bản. Trong bối cảnh mới, Hiến pháp thay đổi thế nào cho phù hợp sẽ được thảo luận với phe đối lập. Tôi rất mong đợi chúng tôi sẽ đạt được đồng thuận trong vấn đề này.

Trước đó, phát biểu mở đầu cuộc họp báo, Thủ tướng Shinzo Abe gửi lời cảm ơn nhân dân Việt Nam đã dành cho sự đón tiếp nồng ấm không thay đổi như trong chuyến thăm trước đây và mong muốn được đến với Việt Nam một lần nữa vào mùa thu năm 2017 tại Diễn đàn APEC do Việt Nam đảm nhận vai trò chủ nhà Năm APEC 2017. 

Thủ tướng Nhật Bản khẳng định Việt Nam, Philippines, Indonesia và Australia, các quốc gia trong chuyến đi lần này đều là các nước láng giềng quan trọng cùng chia sẻ vùng biển rộng mở có tên là Thái Bình Dương và cùng chia sẻ các giá trị cơ bản với Nhật Bản. Nguyên tắc an ninh, an toàn, tự do hàng hải có vai trò cực kỳ quan trọng. Để thực hiện được nguyên tắc đó, việc thượng tôn pháp luật sẽ phải được quán triệt một cách đầy đủ. 

Ông Shinzo Abe cho biết: Trong chuyến công du lần này, đông đảo doanh nghiệp và một số lãnh đạo địa phương Nhật Bản đã đi cùng nhằm tìm kiếm những cơ hội hợp tác lĩnh vực thương mại, đầu tư, góp phần tạo nên một khu vực năng động. Sự tăng trưởng năng động của khu vực này sẽ tiếp nối cho sự tăng trưởng của Nhật Bản. Nhật Bản muốn chia sẻ sự phồn vinh chung với các nước châu Á. 

Thủ tướng Shinzo Abe nhấn mạnh, để có sự phồn vinh cộng hưởng này, nền tảng phải là thương mại tự do, xây dựng một thị trường tự do trên cơ sở các luật lệ công bằng và bình đẳng. Nền tảng của tự do thương mại chính là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương. Thành quả của Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương là trụ cột để hướng tới các hiệp định có cấp độ lớn hơn, chất lượng cao hơn, tham vọng hơn như hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện (RCEP). 

Theo Thủ tướng Shinzo Abe, dù trong bối cảnh phát triển năng động nhưng châu Á đang phải đối diện với việc xã hội bị già hóa. Nhật Bản muốn cống hiến những kỹ thuật, công nghệ, bí quyết, kinh nghiệm trong lĩnh vực y tế trình độ cao để giúp đỡ các nước trong khu vực châu Á giải quyết tương lai đó. Chính vì thế, việc giao lưu trao đổi với thế hệ trẻ gánh vác tương lai cho khu vực này sẽ trở thành một động lực đóng góp rất to lớn. Thủ tướng Shinzo Abe kêu gọi các nước trong khu vực hãy cùng tập hợp sức mạnh để cùng phát triển tương lai. Nhật Bản từ đây về sau vẫn phát huy vai trò cống hiến cho sự hòa bình và phồn vinh của khu vực.