| Khách sạn Palais Coburg, nơi diễn ra vòng đàm phán mới nhất giữa Iran và các nước phương Tây nhằm hướng tới khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran. (Nguồn: Bwag/Commons) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin thế giới nổi bật ngày 4/8:
Nga-Ukraine
* Tướng Ukraine nêu lý do Nga có thể sớm tấn công miền Nam: Phát biểu họp báo ngày 4/8, Tướng Ukraine Oleksiy Gromov nhận định rằng Nga có thể sẽ tiến hành một cuộc tấn công ở khu vực Kherson, miền Nam Ukraine để cố gắng giành lại đà trong cuộc chiến này và Moscow đang xây dựng lực lượng ở đó.
Ông Gromov cho biết Ukraine đã cải thiện cứ điểm chiến thuật của Kiev xung quanh thành phố Sloviansk ở miền Đông và chiếm lại 2 ngôi làng, nhưng lực lượng Nga đang cố gắng chiếm thành phố Avdiivka và làng Pisky cũng ở miền Đông.
Theo ông, lực lượng Ukraine đã buộc phải chuyển sang phòng thủ ngoại ô Avdiivka. (Reuters)
* Nhật Bản gửi xe tải và máy bay không người lái đến Ukraine: Ngày 4/8, Bộ Quốc phòng Nhật Bản tuyên bố, theo yêu cầu của phía Ukraine, Nhật Bản sẽ gửi xe tải dân sự và máy bay không người lái cỡ nhỏ đến quốc gia Đông Âu.
Tuyên bố có đoạn: “Để đáp lại yêu cầu từ Chính phủ Ukraine, chúng tôi sẽ gửi các phương tiện dân sự mới (xe tải) và máy bay không người lái cỡ nhỏ tới Ukraine. Bộ Quốc phòng và Lực lượng Phòng vệ (Nhật Bản) sẽ tiếp tục hỗ trợ tối đa cho Kiev".
Tuy nhiên, tuyên bố không nêu chính xác số lượng cụ thể xe tải và máy bay không người lái được lên kế hoạch chuyển giao, cũng như khi nào sẽ triển khai việc này.
Hồi tháng 3 vừa qua, Nhật Bản đã gửi viện trợ cho Ukraine dưới dạng thiết bị phòng vệ phi sát thương gồm áo giáp, mũ bảo hiểm, quần áo ấm, lều, máy ảnh, sản phẩm vệ sinh, lương khô, máy phát điện. (Sputnik)
Tình hình Nagorno-Karabakh
* Nga kêu gọi Azerbaijan, Armenia kiềm chế về vấn đề Nagorno-Karabakh: Ngày 4/8, Điện Kremlin đã kêu gọi cả Azerbaijan và Armenia kiềm kế sau khi Baku tuyên bố lực lượng của họ đã đè bẹp 1 cuộc tấn công của người Armenia gần khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh.
Trước đó, Bộ Quốc phòng Azerbaijan ngày 3/8 đã yêu cầu giải giáp “các lực lượng Armenia bất hợp pháp” xung quanh lãnh thổ tranh chấp Nagorno-Karabakh sau khi giao tranh nổ ra tại khu vực này, khiến một binh sỹ Azerbaijan thiệt.
Chính quyền ly khai do Armenia hậu thuẫn cũng đã ban bố lệnh động viên một phần.
Tranh chấp liên quan Nagorno-Karabakh, vùng lãnh thổ miền núi nằm trong Azerbaijan do người Armenia kiểm soát những năm 1990, đã bùng phát vào năm 2020 thành 1 cuộc chiến kéo dài 6 tuần, trong đó binh sĩ Azerbaijan đã giành lại khu vực lãnh thổ rộng lớn.
Hai bên đồng ý thực hiện 1 kế hoạch hòa bình sau khi đạt được lệnh ngừng bắn do Nga làm trung gian nhưng lại thường xuyên cáo buộc nhau bắn đạn pháo qua biên giới. (Reuters)
Đài Loan (Trung Quốc)
* LHQ tái khẳng định quan điểm về chính sách “một Trung Quốc”: Ngày 3/8, Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres đã tái khẳng định quan điểm của LHQ đối với chính sách “một Trung Quốc”, trong bối cảnh chuyến thăm Đài Bắc của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đã gây căng thẳng ở eo biển Đài Loan.
Ông Guterres nêu rõ: “Lập trường của chúng tôi rất rõ ràng. Chúng tôi tuân thủ các nghị quyết của Đại hội đồng, chính sách một Trung Quốc. Đó là định hướng trong mọi việc chúng tôi làm”.
Năm 1971, Đại hội đồng LHQ đã thông qua Nghị quyết 2759, trong đó khôi phục các quyền hợp pháp của Trung Quốc và công nhận các đại diện của Trung Quốc tại diễn đàn đa phương này. (Tân Hoa xã)
* Nga, Nhật Bản bày tỏ thái độ về tình hình eo biển Đài Loan: Ngày 4/8, Điện Kremlin cho rằng Trung Quốc có quyền chủ quyền tổ chức các cuộc tập trận lớn xung quanh eo biển Đài Loan. Đồng thời Nga cáo buộc chính Mỹ đã “gây căng thẳng một cách giả tạo” trong khu vực.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Nhật Bnar Yoshimasa Hayashi ngày 4/8 đã bày tỏ “quan ngại nghiêm trọng” về cuộc tập trận quy mô lớn tại eo biển Đài Loan. Phát biểu tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 tại thủ đô Phnom Penh (Campuchia) ông Hayashi nhấn mạnh Tokyo hy vọng các vấn đề liên quan đến Đài Loan (Trung Quốc) sẽ được “giải quyết một cách hòa binh”.
Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nobuo Kishi cho biết 5 tên lửa đạn đạo do Trung Quốc phóng đã rơi vào Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Nhật Bản. (Kyodo/Reuters)
Châu Âu
* Nga nêu rõ quan điểm về thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc: Ngày 4/8, Điện Kremlin nhấn mạnh thỏa thuận do Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian nhằm dỡ bỏ phong tỏa hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine từ Biển Đen không phải là “cơ chế một lần”, đồng thời bày tỏ hy vọng thỏa thuận này sẽ tiếp tục hoạt động hiệu quả.
Thỏa thuận cho phép vận chuyển ngũ cốc Ukraine đến các thị trường trên thế giới thông qua Thổ Nhĩ Kỳ phải được gia hạn theo định kỳ sau 120 ngày theo sự đồng thuận của các bên. (Reuters)
* EC kêu gọi Nga ngừng vi phạm quy tắc hàng không quốc tế: Ngày 4/8, Ủy ban châu Âu (EC) ngày 4/8 hoan nghênh quyết định của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) kêu gọi Nga ngay lập tức ngừng vi phạm các quy tắc của hàng không quốc tế, để đảm bảo an toàn và an ninh của hàng không dân dụng.
Quyết định của ICAO đề cập đến không phận của Ukraine, trong bối cảnh Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, cũng như việc Chính phủ Nga “có chủ ý và liên tục vi phạm” một số yêu cầu trong các vấn đề an ninh để lách lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU).
Đặc biệt, vi phạm này bao gồm việc đăng ký 2 lần bất hợp pháp các máy bay bị đánh cắp từ công ty cho thuê ở Nga và cấp phép cho các hãng hàng không Nga khai thác máy bay này trên đường bay quốc tế mà không có giấy chứng nhận đủ điều kiện bay.
Bà Adina Vălean, Ủy viên châu Âu phụ trách giao thông vận tải, cho biết tất cả các quốc gia phải tôn trọng hệ thống quốc tế dựa trên quy tắc trong hàng không, vì sự an toàn của hành khách và phi hành đoàn. Quan chức này cho rằng Nga đang vi phạm các quy tắc cơ bản của hàng không quốc tế và yêu cầu các hãng hàng không của mình vi phạm các quy tắc đó.
Đại diện cấp cao của EU về chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell cũng hoan nghênh báo cáo của ICAO, trong đó nêu bật sự vi phạm rõ ràng khác đối với các quy tắc và tiêu chuẩn quốc tế của Moscow, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, bao gồm cả của công dân Nga.
Trước đó, ngày 3/8, ICAO đã thông báo cho 193 quốc gia thành viên về việc Nga không tuân thủ các quy tắc chủ chốt của luật hàng không quốc tế và sẽ đưa vấn đề này ra Đại hội đồng tiếp theo, được tổ chức từ ngày 27/9 - 7/10/2022. (Reuters)
Iran
* Các bên khởi động vòng đàm phán mới về khôi phục JCPOA: Ngày 4/8, các nhà thương lượng đã bắt đầu vòng đàm phán mới về chương trình hạt nhân của Iran tại Vienna (Áo) nhằm cứu vãn thỏa thuận năm 2015 hay Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA).
Đây là lần đầu tiên kể từ tháng Ba, quan chức từ các cường quốc thế giới và Iran nhóm họp tại khách sạn sang trọng Palais Coburg ở Vienna, trong bối cảnh đàm phán được khởi động vào năm 2021 này đang đình trệ.
Cuộc đàm phán song phương này diễn ra dưới sự bảo trợ của Đặc phái viên của Liên minh châu Âu (EU) về điều phối các cuộc thảo luận khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015, ông Enrique Mora. Các phái đoàn của Iran và Nga, với mối quan hệ gần gũi trong cuộc đàm phán này, được cho là đã tổ chức một cuộc họp riêng rẽ. (AFP)
* Iran sẵn sàng đưa sản lượng dầu trở lại mức trước trừng phạt: Ngày 3/8, Bộ trưởng Dầu mỏ Iran Javad Owji tuyên bố, trong thời gian sớm nhất có thể, nước này sẵn sàng đưa sản lượng dầu thô trở lại mức trước khi nước Cộng hòa Hồi giáo bị áp đặt trừng phạt.
Phát biểu bên lề Hội nghị Bộ trưởng Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ và các đối tác (OPEC+) lần thứ 31, ông Owji bày tỏ hy vọng các nước phương Tây chủ chốt hiểu biết đúng đắn về tình hình vô cùng quan trọng và nhạy cảm hiện nay, từ đó có cách tiếp cận hợp lý nhằm đảm bảo an ninh năng lượng toàn cầu. Theo ông, mùa Đông năm nay là thời điểm vô cùng quan trọng với thế giới, nhất là châu Âu và kêu gọi khu vực này suy nghĩ kỹ giải pháp.
Theo Bộ trưởng Owji, Iran thường xuyên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phi chính trị hóa lĩnh vực năng lượng. Đồng thời, ông khẳng định việc Iran quay trở lại thị trường thế giới có thể giúp khôi phục sự cân bằng và điềm tĩnh cho thị trường.
Phát biểu của Bộ trưởng Owji được đưa ra trong bối cảnh phái đoàn của các bên ký kết thỏa thuận hạt nhân năm 2015, cùng phái đoàn Mỹ, có mặt tại Vienna (Áo) để khởi động vòng đàm phán mới nhằm khôi phục JCPOA. (Tân Hoa xã)