Xây dựng ngành ngoại giao toàn diện hiện đại, phục vụ phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc

Kính thưa đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng,

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo và nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam,

Thưa toàn thể các đồng chí tham dự Hội nghị,

Hôm nay, tôi rất vinh dự thay mặt ngành Ngoại giao phát biểu tham luận về “Xây dựng ngành Ngoại giao toàn diện, hiện đại phục vụ phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc” tại Hội nghị đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng - một hội nghị có ý nghĩa quan trọng trên nhiều phương diện, khẳng định Đảng và Nhà nước ta luôn rất coi trọng vị trí, vai trò của đối ngoại trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Thay mặt tập thể cán bộ, đảng viên ngành Ngoại giao, tôi xin gửi tới các đồng chí lãnh đạo và nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng toàn thể các đồng chí dự Hội nghị lời chào trân trọng và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Thưa các đồng chí,

Dưới sự lãnh đạo và rèn luyện của Đảng và Bác Hồ, Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của nước Việt Nam độc lập, phát huy truyền thống ngoại giao hòa hiếu nhưng quật cường của dân tộc, ngoại giao luôn là một “mặt trận chiến lược”, đóng góp to lớn vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong công cuộc đổi mới, Ngoại giao cùng các cấp, các ngành đóng góp quan trọng vào giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, bảo vệ Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, tranh thủ nguồn lực bên ngoài cho phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng cơ đồ, tiềm lực và nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của đất nước.

Những thành tựu của ngành Ngoại giao luôn gắn liền với sự lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện của Đảng và sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với đối ngoại; sự đồng thuận của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, đặt lợi ích quốc gia-dân tộc lên trên hết.

Chính sự nghiệp cách mạng của dân tộc đã tôi luyện ngành Ngoại giao ngày càng trưởng thành về bản lĩnh và trí tuệ, phát triển vững mạnh về tổ chức và lực lượng. Đặc biệt là, đã từng bước xây dựng và phát triển một trường phái ngoại giao Việt Nam độc đáo dựa trên nền tảng tư tưởng, phương pháp, phong cách và nghệ thuật ngoại giao Hồ Chí Minh, thấm đậm truyền thống, bản sắc ngoại giao và khí phách, cốt cách của dân tộc Việt Nam.

Thưa các đồng chí,

Cùng với đất nước, ngành Ngoại giao đang bước vào giai đoạn chiến lược mới. Với thế và lực mới sau 35 năm đổi mới, cả nước ta đang ra sức phấn đấu với ý chí, quyết tâm cao thực hiện khát vọng, tầm nhìn, mục tiêu phát triển đất nước đến giữa thế kỷ XXI theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Trong khi đó, thế giới đang trải qua những biến động lớn, phức tạp, khó lường, mở ra nhiều cơ hội, thuận lợi, song cũng đặt ra nhiều vấn đề, thách thức lớn đối với môi trường an ninh và phát triển của nước ta.

Đại hội XIII của Đảng đã xác định rõ định hướng bao trùm của đối ngoại là bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia- dân tộc; triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển và nâng cao vị thế, uy tín đất nước.

Để thực hiện những định hướng lớn nói trên, Đại hội XIII đã đề ra chủ trương “xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân”. Chủ trương này phản ánh sự trưởng thành của ngoại giao cách mạng Việt Nam, đồng thời cũng là yêu cầu vừa cấp bách, vừa mang tính chiến lược, lâu dài đối với đối ngoại nói chung, ngành Ngoại giao nói riêng trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Là lực lượng chủ lực trên mặt trận đối ngoại, ngành Ngoại giao quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội XIII và các chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng, phát huy tối đa thế và lực mới của đất nước để thực hiện tốt các phương hướng, nhiệm vụ sau đây nhằm hướng tới xây dựng nền ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại.

Một là, triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; huy động các nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển kinh tế-xã hội; và nâng cao vị thế đất nước. Tiếp tục giữ vững độc lập, tự chủ, vừa hợp tác, vừa đấu tranh; khôn khéo, sáng suốt, kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ trong mối tương quan chặt chẽ với giữ vững môi trường hòa bình, ổn định và thuận lợi cho phát triển đất nước. Các nhiệm vụ này được triển khai đồng bộ trong tất cả các mối quan hệ đối ngoại; trong đó, trọng tâm là mở rộng và làm sâu sắc quan hệ với các nước láng giềng, các đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống, phát huy vai trò tại các cơ chế đa phương quan trọng có tầm chiến lược, đặc biệt là ASEAN, Liên hợp quốc, APEC, hợp tác tiểu vùng Mekong…

Hai là, triển khai toàn diện và gắn kết chặt chẽ các trụ cột, binh chủng ngoại giao, bao gồm ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa, thông tin đối ngoại, công tác người Việt Nam ở nước ngoài và bảo hộ công dân. Tranh thủ tối đa các mối quan hệ chính trị tốt đẹp, các yếu tố quốc tế thuận lợi, các các cam kết, thỏa thuận quốc tế nhằm huy động các nguồn lực bên ngoài, kết hợp hiệu quả với nguồn lực trong nước phục vụ đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng phát triển bền vững và bao trùm, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tăng cường sức mạnh tổng hợp quốc gia.

Ba là, không ngừng đổi mới, sáng tạo trong đối ngoại và ngoại giao. Xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa kế thừa, đổi mới và phát triển; trong đó, kế thừa và vận dụng sáng tạo tư tưởng, phương pháp, phong cách và nghệ thuật ngoại giao Hồ Chí Minh, truyền thống, bản sắc ngoại giao của dân tộc; đồng thời, liên tục cập nhật, bổ sung, phát triển và hoàn thiện nhận thức, chủ trương, sách lược ngoại giao phù hợp với tình hình mới. Bên cạnh các lĩnh vực truyền thống, tích cực tìm cách làm mới, hướng đi mới, lĩnh vực mới đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới như ngoại giao công nghệ, ngoại giao số, ngoại giao môi trường, ngoại giao y tế, ngoại giao năng lượng, v.v…

Bốn là, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa ngoại giao với đối ngoại đảng, đối ngoại nhân dân, đối ngoại quốc phòng, an ninh và kinh tế-xã hội. Đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật cho hoạt động đối ngoại và ngoại giao. Đổi mới, kiện toàn các cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo và phối hợp giữa các cấp, các ngành trong triển khai đối ngoại. Kiện toàn tổ chức, bộ máy ngành Ngoại giao cả ở trong nước và các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tinh gọn, khoa học, hợp lý và hiệu quả. Đẩy mạnh hiện đại hóa, chuyển đổi số ngành Ngoại giao.

Cuối cùng, điều cốt yếu là xây dựng lực lượng cán bộ ngoại giao toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức và trí tuệ, hiện đại, chuyên nghiệp về phong cách và phương pháp làm việc, có tinh thần đổi mới, sáng tạo, có trình độ đạt tới tầm khu vực và quốc tế. Tiếp tục đặc biệt coi trọng công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ, trong đó đổi mới công tác tuyển dụng, bố trí, luân chuyển, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá cán bộ ngoại giao, nhất là với cán bộ chủ chốt, cán bộ cấp chiến lược, nhằm xây dựng lực lượng cán bộ ngoại giao trong sạch, vững mạnh toàn diện.

Phát huy truyền thống vẻ vang và thành tựu 35 năm đổi mới, toàn ngành Ngoại giao dưới sự lãnh đạo của Đảng quyết tâm xây dựng nền ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại để tiếp tục đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc, vì một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, độc lập, hòa bình, hùng cường và thịnh vượng.

Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí.