Theo nghiên cứu mới đây trên tạp chí Science Advances, biến đổi khí hậu có thể sẽ gây ra tình trạng hạn hán nghiêm trọng ở khu vực Tây Nam nước Mỹ. Ông Toby Ault, giáo sư khoa Khoa học trái đất của trường Đại học Cornell, một trong các tác giả của nghiên cứu, cho biết “đợt hạn hán sẽ gây ra áp lực chưa từng có đến nguồn nước của khu vực”.
Không thể tránh khỏi
Theo nghiên cứu, nếu lượng khí cacbon vẫn được phát thải như hiện tại và biến đổi khí hậu gây giảm lượng mưa thì nguy cơ này sẽ duy trì ở mức 99%, tức là hạn hán nghiêm trọng có thể xảy ra bất kỳ lúc nào ở vùng Tây Nam nước Mỹ.
Ngoài ra, khu vực này rất khó tránh khỏi hạn hán vì những lý do khác. Thời tiết ấm sẽ phát sinh nhu cầu cao hơn về các loại cây trồng, hệ quả là cần nhiều nước hơn; rồi nước cũng bốc hơi nhanh hơn từ các bể chứa và đất. Vì vậy, trong trường hợp thời tiết toàn cầu ấm dần lên làm tăng lượng mưa, nguy cơ xảy ra hạn hán nghiêm trọng vẫn ở trên mức 70%.
| Vùng Tây Nam nước Mỹ nhiều khả năng hứng chịu một trận đại hạn hán trong tương lai gần. (Nguồn: Outside Magazine) |
Theo ông Jonathan Overpeck, giáo sư Đại học Arizona, đợt hạn hán này không giống như trước kia. Nếu nó xảy ra, mọi thứ sẽ bị tàn phá, như địa ngục vậy.
Cũng theo giáo sư, sẽ có hai kịch bản cho khu vực Tây Nam, Mỹ. Một là, thế giới tiếp tục xả CO2 vào khí quyển và sau năm 2050, đại hạn hán sẽ gần như khó tránh khỏi. Hai là, giảm lượng phát thải khí cacbon và nguy cơ xảy ra đại hạn hán sẽ chỉ còn 66% trong nửa cuối thế kỷ này.
Ông lo lắng nhất về khả năng “hạn hán bùng nổ”. Hầu hết các nghiên cứu đều chỉ ra rằng đại hạn hán sẽ nặng nề hơn rất nhiều so với những gì đã xảy ra trong suốt 2.000 năm qua. Bão bụi độc hại sẽ bao phủ khắp vùng, biến Tây Nam nước Mỹ thành vùng đất cực kỳ nguy hiểm. Cây cối chết hết. Nông nghiệp bị hủy hoại. Toàn bộ khu vực sẽ trở nên cực kỳ khó sống. Thật đáng sợ, không thể tưởng tượng được viễn cảnh về mức độ kéo dài và sức nóng của cuộc đại hạn hán.
Chuyên gia về tài nguyên nước John Fleck cho hay, dù không xảy ra biến đổi khí hậu thì cứ sau hai thế kỷ, đại hạn hán cũng sẽ xảy ra với tỷ lệ là 10% hàng năm.
Gần đây, Hiệp định Paris đã được ký kết. Đây là hiệp định đầu tiên trên thế giới hạn chế lượng phát thải cacbon. Tuy vậy, kể cả khi tất cả các quốc gia đều hạn chế phát thải các khí gây hiệu ứng nhà kính, đến năm 2030, nhiệt độ trái đất cũng sẽ tăng thêm 2oC.
“Hạt mưa cứng”
Theo các nhà nghiên cứu, nước Mỹ có thể tham khảo kinh nghiệm chống hạn hán từ quốc gia láng giềng Mexico, với biện pháp "hạt mưa cứng" (solid rain).
Mỗi hạt solid rain có khả năng hấp thụ và giữ một lượng nước lớn gấp 500 lần thể tích của nó. Tinh thể nhìn như hạt đường trắng này là phát minh của kỹ sư hóa học người Mexico Sergio Jésus Rico Velasco.
Solid rain là loại hạt nhựa được tạo ra từ hợp chất kali polyacrylate với đặc tính siêu thấm nước. Cụ thể, 10g solid rain có thể hút cạn 1 lít nước. Khi ngậm đủ nước, các hạt nhựa này chuyển thành khối keo, trông như một bình dự trữ nước tí hon.
Nước bên trong hạt có thể được lưu trữ tới 1 năm mà không bị bay hơi. Các rễ cây có thể cắm vào và hút nước trực tiếp từ đây. Do đó, solid rain có thể được bổ sung vào đất để cung cấp nước cho cây trồng.
Khi hết hạn sử dụng, hạt tinh thể này tan ra, không ảnh hưởng xấu đến môi trường.
Chính phủ Mexico đã tiến hành thử nghiệm solid rain tại khu vực khô cằn ở bang Hidalgo, và đã thu được kết quả đáng kinh ngạc. Ví dụ, nếu 1ha lúa mạch thông thường chỉ thu hoạch được 2,5 tấn, 1ha được bón loại hạt này cho năng suất gấp đôi, tới 5 tấn sản phẩm. Đối với hoa hướng dương, tỷ lệ này tăng gấp 3 lần, còn cây đậu lại cho năng suất gấp gần 7 lần.
Phát minh hạt solid rain đã 2 lần được Viện Nước quốc tế Stockholm đề cử Giải thưởng Nước Toàn cầu, và đã nhận giải Sinh thái và Môi trường của tổ chức phi lợi nhuận Fundacion Miguel Aleman ở Mexico.
Dù là "trợ thủ đắc lực" cho nông nghiệp ở Mexico hơn 10 năm qua, hạt solid rain vẫn chưa được biết đến rộng rãi trên thế giới do công ty sở hữu không đầu tư quảng bá sản phẩm. Tuy nhiên, gần đây các nước thường phải chịu hạn hán như Australia và Ấn Độ đã bắt đầu áp dụng solid rain. Mỹ cũng vừa cấp phép cho việc bán loại hạt này trên thị trường.