 |
| Một trong những vấn đề khiến các doanh nghiệp xuất nhập khẩu đau đầu nhất là thuế suất thường xuyên thay đổi. (Ảnh minh họa). |
Hiểu luật theo nhiều cách
Trao đổi tại Hội thảo lấy ý kiến góp ý Luật thuế XNK (sửa đổi) vừa được tổ chức tại Hà Nội, bà Lỗ Thị Nhụ - Cục trưởng Cục thuế Xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan) cho rằng, một số quy định trong luật hiện hành chưa phù hợp với nội dung cam kết trong hội nhập quốc tế mà Việt Nam đã và sẽ tham gia. Trong đó, có quy định theo các cam kết quốc tế cần thực hiện nhưng thực tế hiện nay đang được quy định tại văn bản dưới luật như quy định về miễn thuế đối với hàng hóa có giá trị tối thiểu, hàng mẫu không có giá trị thương mại, ấn phẩm quảng cáo đơn lẻ…
“Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011–2020 như các nguyên tắc ban hành biểu thuế, thuế suất quy định trong luật chưa bảo đảm khuyến khích phát triển sản xuất và xuất khẩu. Số lượng mức thuế suất còn nhiều, phức tạp. Quy định về đối tượng miễn thuế, hoàn thuế còn chưa hợp lý làm tăng thủ tục hành chính, đồng thời chưa tạo thuận lợi cho người nộp thuế”, bà Nhụ chỉ rõ.
Trước nhiều bất cập, vướng mắc của luật thuế XNK hiện hành, nhiều chuyên gia cho rằng, các quy định trong dự thảo luật thuế XNK (sửa đổi) phải chứa đựng những nội dung để Việt Nam tham gia sâu rộng vào hội nhập kinh tế quốc tế một cách đầy đủ trọn vẹn và làm sao quyền lợi của Việt Nam phải được thể hiện một cách tốt nhất.
Theo ông Phạm Thanh Bình, chuyên gia Dự án quản trị Nhà nước của Cơ quan phát triển Hoa Kỳ (USAID), sự quan tâm của các doanh nghiệp hiện nay không chỉ về nội dung luật sửa đổi như thế nào mà còn ở cách thể hiện. Luật phải được thể hiện một cách minh bạch, khúc triết, ai đọc cũng có thể hiểu được.
“Nhiều doanh nghiệp phản ánh, họ sợ nhất các quy định ban hành ra nhưng có rất nhiều cách hiểu khác nhau. Thậm chí đến công chức thực thi luật cũng mỗi người một cách hiểu. Đây là trường hợp khá phổ biến hiện nay ở Việt Nam”, ông Bình nói.
Cần ổn định từ chính sách thuế
Ông Nguyễn Xuân Hùng, Trưởng phòng thuế xuất nhập khẩu Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, một trong những vấn đề khiến các doanh nghiệp xuất nhập khẩu đau đầu nhất là việc thuế suất thường xuyên thay đổi. “Giá nhập khẩu cao thì thuế suất thấp, giá nhập khẩu thấp thì thuế suất cao, làm doanh nghiệp rất khó ứng xử trong việc xếp hàng, tính toán vốn”, ông Hùng nói.
Bà Nhụ thông tin, theo lộ trình cam kết thì tới năm 2018, phần lớn các dòng thuế xuất nhập khẩu sẽ được cắt giảm. Do đó, quan điểm xây dựng Luật Thuế XNK (sửa đổi) là không nhằm mục tiêu thu thuế mà cố gắng ổn định thuế suất để doanh nghiệp có thể chủ động đàm phán những lô hàng lớn mà không sợ rủi ro.
Hiện dự thảo đưa ra hai phương án về thẩm quyền xây dựng biểu thuế, thuế suất. Theo phương án thứ nhất, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ban hành mức thuế suất tối thiểu cho từng phân nhóm hàng thuộc danh mục nhóm hàng chịu thuế xuất khẩu. Bộ Tài chính căn cứ vào nguyên tắc ban hành biểu thuế suất (được quy định tại luật), mức thuế suất tối thiểu do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành để quy định biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu đối với từng mặt hàng; quyết định áp dụng mặt hàng và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan đối với từng mặt hàng trong trường hợp cần thiết.
Theo Bộ Tài chính, phương án này cơ bản như hiện hành và có ưu điểm là đảm bảo tính kịp thời trong việc xây dựng mức thuế suất tương ứng với từng thời kỳ. Tuy nhiên, phương án này có điểm hạn chế là tính ổn định của biểu thuế không cao, dễ phát sinh các ý kiến trái chiều khi quy định mức thuế suất giữa các bộ, ngành và các doanh nghiệp có liên quan.
Còn phương án thứ hai là để Thủ tướng Chính phủ quy định biểu thuế XNK với từng mặt hàng, quyết định áp dụng mặt hàng và mức thuế tuyệt đối… trên cơ sở mức thuế suất tối thiểu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. “Theo cảm nhận thì phương án thứ hai sẽ giúp ổn định thuế suất lâu dài hơn, doanh nghiệp đỡ bị tác động bởi thuế suất thay đổi, ảnh hưởng tới hoạt động xuất nhập khẩu”, đại diện Petrolimex nhận xét.
Việt Hà
