Những chuyện nghề "nhớ đời" của một nhà báo

Đã là nhà báo, ai cũng có nhiều niềm vui và nỗi buồn trong nghề. Nhân Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6 năm nay, tôi chợt nhớ lại những vui buồn trong nghề báo mà tôi đã trải qua trong mấy chục năm qua...  
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
nhung chuyen nghe nho doi cua mot nha bao Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chúc mừng đội ngũ người làm báo cả nước
nhung chuyen nghe nho doi cua mot nha bao Chúc mừng Ngày Báo chí Cách Mạng Việt Nam 21/6: Thông tin đối ngoại thêm một góc nhìn

Nếu không làm báo, tôi sẽ không gặp được những con người, những số phận, đủ mọi lứa tuổi, đủ mọi địa vị xã hội. Dù họ thành đạt hay bất hạnh đến đâu, bao giờ cũng giữ được phẩm chất làm người khiến tôi phải khâm phục, kính trọng. Qua đó, giúp tôi viết nên chân dung của họ để có thể tập hợp vào trong một cuốn sách có tên Tiếng tụng kinh trong căn nhà vị tướng, khắc họa chân dung về số phận 54 con người mà tôi coi đó là tài sản quý giá mình có được trong cuộc đời làm báo.

Nếu không làm báo, tôi sẽ không có được những kỷ niệm thật vui và cảm động, như được một nhà giáo - sau nhiều năm kiên trì hỏi thăm và tìm địa chỉ để gặp - cảm ơn về một bài viết của tôi cuối tháng 3/1975. Bài báo có nhan đề Về Sơn Mỹ giải phóng được đăng trên báo Nhân Dân và đọc trên Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh Giải phóng ngay sau khi vùng đất này được giải phóng. Trong  bài viết đó, tôi kể chuyện gặp một số dân làng Mỹ Lai, Sơn Mỹ (Quảng Ngãi) còn sót lại sau vụ tàn sát của lính Mỹ, giết hại một lúc 504 người (năm 1968). Một trong những người dân còn sót lại đó là mẹ của nhà giáo đã tìm gặp và cảm ơn tôi. Vì tôi là người đầu tiên, qua bài báo của mình, đã báo tin cho anh biết mẹ anh vẫn còn sống sau vụ thảm sát kinh hoàng ấy. Khi đó, anh đang còn ở miền Bắc, từng giờ, từng phút đón tin tức giải phóng từ quê nhà.

nhung chuyen nghe nho doi cua mot nha bao
Nhà báo Dương Đức Quảng (bên trái ) tham dự một sự kiện cùng cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt. (Ảnh: NVCC)

Nếu không làm báo, tôi không có được cơ duyên tiếp cận với Nhật ký Đặng Thùy Trâm từ khi cuốn Nhật ký này chưa xuất bản và được cùng các nhà văn, nhà báo từng có mặt ở chiến trường Khu 5, chiến trường Quảng Ngãi, Đức Phổ… trong chiến tranh chống Mỹ tổ chức việc phối hợp với các cơ quan báo chí tuyên truyền rộng rãi cuốn Nhật ký này trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Và cũng qua hoạt động báo chí này, tôi trở thành người thân của hai gia đình liệt sĩ Đặng Thùy Trâm và Nguyễn Văn Giá (phóng viên quay phim, nhiếp ảnh trước khi hy sinh để lại 48 bức ảnh anh chụp ở Đức Phổ, sau này cũng được Fred, người cựu binh Mỹ trao lại cho gia đình, như đã trao cuốn Nhật ký Đặng Thùy Trâm cho gia đình chị) và trở thành “người bạn Việt Cộng từng đối đầu trên chiến trường Quảng Ngãi” được Fred và Rob, anh trai của Fred, cũng là một cựu binh Mỹ ở Việt Nam quý mến.

Nếu không làm báo, tôi không có điều kiện được ăn cơm nấu vẫn sống với chút nước mắm cái, không phải bằng chén, bát mà là trên nắp chiếc nồi quân dụng 20 cùng các chiến sĩ Quân giải phóng Miền Nam bên sông Thu Bồn giữa một trận càn của địch trong “mùa Hè đỏ lửa” năm 1972. Và sau này, lại có dịp được ngồi cùng bàn với một vị Tướng lừng danh từng xông pha trận mạc trong một bữa Quốc tiệc của Thủ tướng nước bạn chiêu đãi Thủ tướng Việt Nam sang thăm. 

Nếu không làm báo, chắc tôi khó có điều kiện được trải nghiệm để biết hầu hết các phương tiện giao thông chủ yếu trên trái đất này. Từ đôi chân đi bộ vượt Trường Sơn ròng rã hơn 3 tháng trời trong chiến tranh đến đi xe đạp gần 200km  từ Vinh (Nghệ An) vào Đồng Hới (Quảng Bình) giữa những ngày nơi đây là “đất lửa”, “túi bom”.

nhung chuyen nghe nho doi cua mot nha bao
Nhà báo Dương Đức Quảng có không ít kỷ niệm với cố Thủ tướng Phan Văn Khải. (Ảnh: NVCC)

Nếu không làm báo, chắc tôi sẽ không có được những người bạn đồng nghiệp thân thiết cùng nhau chia ngọt, sẻ bùi trong suốt mấy chục năm làm báo vừa qua. Có người đã hy sinh, có người đã mất, có người đang bị bệnh tật. Và chính những người bạn đồng nghiệp ấy đã mang lại cho tôi nhiều niềm vui và cả sự may mắn không ngờ. 

Cách đây hơn chục năm, nhân ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6, tôi viết bài báo: Phóng viên nhiếp ảnh Kim Hùng: Ngạo nghễ chống lại tử thần, nói về cuộc đời cầm máy ảnh lắm nỗi truân chuyên nhưng đầy tự hào của anh và sự lạc quan chống lại bệnh ung thư quái ác để tiếp tục làm việc và sáng tạo trong những ngày tháng còn lại của cuộc đời.

Nếu không làm báo, tôi sẽ không hiểu hết ý nghĩa của các từ “sai một ly đi một dặm”, “cái sảy nảy cái ung”, “chữ tác thành chữ tộ”. Gần đây, có một vài chuyện về sai lầm của tờ báo này, tờ báo nọ trong việc đưa tin sai sự thật hoặc bất lợi về chính trị. Nhưng người chịu trách nhiệm chính để cho các tin bài đó xuất hiện trên mặt báo hoặc trên mạng internet đã không bị xử lý kỷ luật đúng mức, với lý do “lỗi do cậu đánh máy”.

Và từ đó, “lỗi do cô/cậu đánh máy” đã trở thành câu chuyện khôi hài được nhiều người “nhễu nhại” trong các bài viết đưa trên mạng internet. Nhưng quả thật, nếu không làm báo, tôi sẽ không biết một chuyện cụ thể về lỗi thật của một cô đánh máy. Thật may, tôi đã kịp thời phát hiện ra và sửa trước khi phát tin cho các báo, nếu không thì chắc tôi khó có thể biện hộ cho cái sai này và khó có thể kéo dài nghề làm báo của mình đến bây giờ.

Còn nhiều chuyện “sai một ly đi một dặm”, “chữ tác thành chữ tộ” không thể cười hoặc cười ra nước mắt khác mà tôi đã gặp trong đời làm báo của mình, kiểu đánh máy không dấu thì “nha tho” có thể đọc thành “nhà thơ”, “nhà thờ” hay… “nhà thổ” như Tổng Bí thư Trường Chinh từng nhắc một nhà báo của Thông tấn xã Việt Nam.

nhung chuyen nghe nho doi cua mot nha bao
Nhà báo Dương Đức Quảng. (Ảnh: NVCC)

Nếu không làm báo, tôi đã không mắc phải một sai lầm nhớ đời, đưa một chuyện không có thật thành một chuyện như thật lên mặt báo. Đó là năm 1992, trên cương vị Phó Tổng Biên tập báo Tuần Tin Tức, phụ trách phía Nam, tôi đã ký để cho in lên báo Tuần Tin Tức một vụ “đòi vàng” hoàn toàn sai sự thật, khiến dư luận lúc đó rất bức xúc, và không ít người đọc oán trách các cơ quan Nhà nước và Chính phủ trong cung cách và thái độ “đối xử tồi tệ” với dân. Một phóng viên của báo đưa cho tôi bài viết kèm theo hồ sơ về vụ việc ông Trần Đức ở thành phố Hồ Chí Minh, hơn 90 tuổi, suốt 30 năm với trên 300 lá đơn gửi hết cấp này cấp khác để đòi lại 394 lượng vàng gửi vào Ngân hàng Nhà nước mà nay vẫn không đòi được.

Thực tế, số vàng trên không phải của ông Trần Đức mà là của một nhà tư sản người Hoa tìm cách tẩu tán tài sản khi bị cải tạo sau ngày giải phóng, gửi ông Trần Đức cất giấu hộ, bị Đội cải tạo phát hiện và thu giữ. Sau này, một kẻ xấu nhận ông Trần Đức là cha nuôi biết chuyện đã đứng tên ông để khiếu kiện, đòi lại số vàng đó, hy vọng nếu đòi được sẽ được ông Trần Đức chia cho một nửa như ông đã hứa!

Vụ việc này, sau báo Tuần Tin Tức còn có một số báo khác đăng khiến đích thân Thủ tướng Võ Văn Kiệt phải giải quyết. Vì vụ việc được báo chí nêu nên Thủ tướng đã giao cho tôi làm việc với các cơ quan có trách nhiệm để làm rõ vụ việc, báo cáo Thủ tướng.

Tôi đã báo cáo Thủ tướng hồ sơ vụ việc được người “con nuôi” của ông Trần Đức đưa cho các nhà báo đã bị “rút ruột”. Toàn bộ kết luận thanh tra xử lý vụ việc và ý kiến trả lời của các cơ quan có thẩm quyền ở TP. Hồ Chí Minh và của một số cơ quan Trung ương từ khi có “đơn đòi vàng của ông Trần Đức” đã không được người “con nuôi” của ông cung cấp cho các nhà báo.

Cứ cho là không có chuyện tiêu cực của các nhà báo trong việc viết bài về vụ việc này, thì rõ ràng các nhà báo đã bị đánh lừa. Và không chỉ vậy, cả Tòa soạn báo và người phụ trách, trong đó có tôi, cũng bị đánh lừa vì một chuyện tưởng như thật này.

Đó quả thật là những kỷ niệm "nhớ đời" trong cuộc đời làm báo của tôi.

Nhà báo Dương Đức Quảng

(Nguyên Vụ trưởng Vụ Thông tin báo chí - Văn phòng Chính phủ)

nhung chuyen nghe nho doi cua mot nha bao

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chúc mừng đội ngũ người làm báo cả nước

Nhân kỷ niệm 93 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2018), tại buổi giao ban báo chí thường kỳ do Ban Tuyên giáo ...

nhung chuyen nghe nho doi cua mot nha bao

Báo Thế giới & Việt Nam đoạt giải Ba Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại 2017

Chiều 14/6, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp Ban Chỉ đạo Công tác thông tin đối ngoại Trung ương tổ chức ...

nhung chuyen nghe nho doi cua mot nha bao

Ngày ấy “vui sao nước mắt lại trào”

Mới đó mà đã 43 năm ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thu về một mối. Tôi không thể quên được những ...

Đọc thêm

Chi tiết chế độ phụ cấp nhà giáo trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập

Chi tiết chế độ phụ cấp nhà giáo trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập

Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất quy định chế độ phụ cấp đối với nhà giáo trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập.
Căng thẳng Campuchia-Thái Lan: Mỹ thúc ép, hai bên chuẩn bị có bước đi thiện chí, Trung Quốc ra tuyên bố

Căng thẳng Campuchia-Thái Lan: Mỹ thúc ép, hai bên chuẩn bị có bước đi thiện chí, Trung Quốc ra tuyên bố

Các quan chức quốc phòng của Thái Lan và Campuchia sẽ gặp nhau vào ngày 24/12 để thảo luận khả năng nối lại lệnh ngừng bắn.
Chương trình kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Trung Quốc tại Khon Kaen, Thái Lan

Chương trình kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Trung Quốc tại Khon Kaen, Thái Lan

Chương trình kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Trung Quốc tại Khon Kaen, Thái Lan.
Lằn ranh tập 36: Ông Sách giả ốm để bảo vệ bồ nhí

Lằn ranh tập 36: Ông Sách giả ốm để bảo vệ bồ nhí

Lằn ranh tập 36, ông Sách không nghe cuộc gọi chỉ đạo từ cấp trên khi cư dân Trinh Tam biểu tình vì Trinh - bồ nhí của ông chậm ...
Dự báo thời tiết ngày mai (23/12): Bắc Bộ sáng trời rét, có sương mù; nhiều khu vực ngày nắng

Dự báo thời tiết ngày mai (23/12): Bắc Bộ sáng trời rét, có sương mù; nhiều khu vực ngày nắng

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (23/12) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Mỹ kéo 2 tàu sân bay đến khu vực Tây Thái Bình Dương tuần tra

Mỹ kéo 2 tàu sân bay đến khu vực Tây Thái Bình Dương tuần tra

Tàu sân bay USS Abraham Lincoln cùng nhóm tác chiến đã gia nhập lực lượng với hàng không mẫu hạm USS George Washington tại Tây Thái Bình Dương.
Chi tiết chế độ phụ cấp nhà giáo trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập

Chi tiết chế độ phụ cấp nhà giáo trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập

Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất quy định chế độ phụ cấp đối với nhà giáo trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập.
Cuba trao tặng 15 suất học bổng cho sinh viên Việt Nam

Cuba trao tặng 15 suất học bổng cho sinh viên Việt Nam

Sáng 22/12, tại Hà Nội, Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam tổ chức họp báo công bố chương trình học bổng dành cho sinh viên Việt Nam trong năm học 2026-2027.
Trường Đại học Văn Lang: Dấu ấn hợp tác bền vững với Liên minh châu Âu

Trường Đại học Văn Lang: Dấu ấn hợp tác bền vững với Liên minh châu Âu

Trường Đại học Văn Lang từng bước “vươn ra biển lớn” bằng những mô hình hợp tác thực chất, lấy con người và tác động xã hội làm trung tâm.
Lịch nghỉ Tết Nguyên đán 2026 của học sinh

Lịch nghỉ Tết Nguyên đán 2026 của học sinh

Nhiều địa phương đã công bố lịch nghỉ Tết Nguyên đán 2026 cho học sinh, với thời gian nghỉ kéo dài hơn khung tối thiểu.
Bộ GD&ĐT nói về tình hình sắp xếp, tổ chức các cơ sở mầm non, phổ thông

Bộ GD&ĐT nói về tình hình sắp xếp, tổ chức các cơ sở mầm non, phổ thông

Bộ GD&ĐT nhấn mạnh việc sắp xếp trường học không chỉ là giảm số lượng mà phải nâng cao chất lượng giáo dục và đảm bảo quyền học tập của học sinh.
Cập nhật lịch nghỉ Tết Dương lịch 2026 của sinh viên

Cập nhật lịch nghỉ Tết Dương lịch 2026 của sinh viên

Hầu hết các đại học cho sinh viên nghỉ Tết dương lịch 1 ngày, nhưng cũng có những trường cho nghỉ kéo dài 4 ngày và học bù trước hoặc sau Tết.
Nâng cao chất lượng báo chí đa phương tiện trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Nâng cao chất lượng báo chí đa phương tiện trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức tọa đàm 'Nâng cao chất lượng tác phẩm báo chí đa phương tiện về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong bối cảnh mới'.
Làng Hữu nghị Việt Nam và hành trình xoa dịu nỗi đau da cam

Làng Hữu nghị Việt Nam và hành trình xoa dịu nỗi đau da cam

Làng Hữu nghị Việt Nam trở thành nơi nương tựa của những cựu chiến binh, cựu thanh niên xung phong Việt Nam và những người bị nhiễm chất độc da cam/dioxin.
Nữ kỹ sư liệt nửa người trở thành người ngồi xe lăn đầu tiên bay vào không gian

Nữ kỹ sư liệt nửa người trở thành người ngồi xe lăn đầu tiên bay vào không gian

Nữ kỹ sư người Đức Michaela Benthaus là người ngồi xe lăn đầu tiên bay vào không gian trong chuyến du hành ngắn bằng tên lửa của Blue Origin.
Tỉnh Lâm Đồng bàn giao căn nhà đầu tiên trong chiến dịch hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai

Tỉnh Lâm Đồng bàn giao căn nhà đầu tiên trong chiến dịch hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai

Ngày 21/12, Công an tỉnh Lâm Đồng tổ chức bàn giao căn nhà đầu tiên trong 'Chiến dịch Quang Trung' hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai.
Mất điện diện rộng tại San Francisco (Mỹ), 130.000 hộ dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng

Mất điện diện rộng tại San Francisco (Mỹ), 130.000 hộ dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng

Ngày 20/12, một sự cố mất điện trên diện rộng đã làm gián đoạn sinh hoạt của khoảng 130.000 hộ gia đình và doanh nghiệp tại thành phố San Francisco (Mỹ).
Hơn 120 núi lửa hoạt động tại Indonesia, 15 triệu người sống trong khu vực nguy hiểm

Hơn 120 núi lửa hoạt động tại Indonesia, 15 triệu người sống trong khu vực nguy hiểm

Trong tổng số khoảng 500 ngọn núi lửa trên toàn Indonesia, có 127 núi lửa trong trạng thái hoạt động và một số được xếp vào nhóm có mức độ hoạt động cao.
Thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam

Thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam

Sáng 21/12, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
AI có tiềm năng phát hiện sớm nguy cơ căng thẳng mạn tính

AI có tiềm năng phát hiện sớm nguy cơ căng thẳng mạn tính

Sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích các ảnh chụp cắt lớp (CT) thông thường có thể giúp phát hiện sớm các nguy cơ sức khỏe liên quan đến căng thẳng.
Bí quyết ăn khoai lang để làn da tươi sáng và khỏe đẹp theo thời gian

Bí quyết ăn khoai lang để làn da tươi sáng và khỏe đẹp theo thời gian

Giàu chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa, khoai lang có thể hỗ trợ giảm cân và nuôi dưỡng làn da nếu được ăn đúng cách, đúng lượng.
Bảo hiểm y tế bổ sung: Giải pháp cần thiết cho nhu cầu của người dân

Bảo hiểm y tế bổ sung: Giải pháp cần thiết cho nhu cầu của người dân

Triển khai bảo hiểm y tế bổ sung nhằm giảm áp lực tài chính và đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân trong khám chữa bệnh.
Hoạt động đời sống thường ngày 'âm thầm' hỗ trợ người Nhật sống lâu và khỏe

Hoạt động đời sống thường ngày 'âm thầm' hỗ trợ người Nhật sống lâu và khỏe

Theo chuyên gia thần kinh Mỹ, người Nhật có sức khỏe bền bỉ, tuổi thọ cao nhờ duy trì nhịp sống ổn định, chẩu phần ăn nhỏ, vận động hằng ngày...
Giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, hãy làm điều này mỗi ngày

Giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, hãy làm điều này mỗi ngày

Nghe nhạc thường xuyên có thể giúp giảm gần 40% nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, đồng thời cải thiện nhiều chức năng nhận thức khác ở người cao tuổi.
Phiên bản di động