“Bình thường, thời tiết và cảnh quan Hà Nội đã rất đẹp. Nhưng hôm nay lại thấy mọi thứ còn đẹp hơn nữa!”, Đại sứ Hoàng Anh Tuấn, Tổng lãnh sự Việt Nam tại San Francisco (Mỹ) viết trên trang cá nhân khi ông vừa về nước. Lòng ông có gì vui rộn ràng đến vậy, khoác lên cả cảnh vật, cả cái lạnh đầu Đông? Câu trả lời chắc chắn là dịp trở về này, cùng ông, còn có một vị khách đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Chủ tịch Tập đoàn NVIDIA Jensen Huang, người giữ trọn lời hứa “biến Việt Nam thành ngôi nhà thứ hai của NVIDIA”.

Tôi biết, không dễ dàng để có thể đạt được thỏa thuận hợp tác lịch sử giữa NVIDIA với Việt Nam vào cuối tuần qua (sau hơn một năm thai nghén). Sau những nụ cười, niềm vui to lớn được cả dư luận cộng hưởng, hẳn đã có những phút giây “nghẹt thở”?

Đúng là có rất nhiều thời điểm, giai đoạn kịch tính và nghẹt thở trong quá trình đàm phán thỏa thuận hợp tác lịch sử giữa NVIDIA và Việt Nam. Đây không chỉ là thách thức đối với tôi mà còn là áp lực lớn đối với toàn bộ nhóm đàm phán, mà nòng cốt là Trung tâm Đối mới sáng tạo quốc gia, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Trưởng ban chỉ đạo, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng.

Có một vài điểm tôi muốn chia sẻ. Trước hết, đây là thỏa thuận được bảo mật thông tin (NDA) nên tôi không được phép công bố chi tiết. Tuy nhiên, tôi có thể nói rằng thỏa thuận này đã được xây dựng và đàm phán trong thời gian ngắn kỷ lục, chỉ khoảng 5 tháng - một con số ấn tượng nếu so với những thỏa thuận tương tự mà NVIDIA từng thực hiện tại nơi khác. Ví dụ, tại Đài Loan (Trung Quốc), quá trình thương lượng kéo dài tới 18 tháng. Điều đó cho thấy khối lượng công việc, cường độ xử lý và áp lực đối với nhóm đàm phán là vô cùng lớn.

Điểm mấu chốt trong thỏa thuận này là việc NVIDIA quyết định thiết lập Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển về trí tuệ nhân tạo (AI) - VRDC) trên cơ sở mua lại VinBrain từ Vingroup. Quyết định này không chỉ giúp NVIDIA giảm thời gian xây dựng cơ sở mới từ 2-3 năm xuống còn vài tháng, mà còn là minh chứng cho thấy Việt Nam đang là điểm đến hấp dẫn, đủ sức thu hút những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới.

Trong kỷ nguyên AI, thời gian hơn nhau không chỉ tính bằng ngày, mà bằng giờ. Việc đạt được thỏa thuận này trong thời gian ngắn không chỉ là thành công của đội ngũ đàm phán mà còn thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của cả hai phía trong việc mở ra một chương mới trong hợp tác công nghệ giữa NVIDIA và Việt Nam. Đây là một cột mốc lịch sử, là niềm tự hào không chỉ của cá nhân tôi mà còn của đất nước chúng ta.

Tôi thực sự ấn tượng với bức ảnh Chủ tịch NVIDIA Jensen Huang khoác vai Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khi chứng kiến thỏa thuận được ký kết giữa Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Nguyễn Chí Dũng và Phó Chủ tịch điều hành NVIDIA Jay Puri; cũng như nụ cười của Chủ tịch Jensen Huang tại buổi họp báo (ông gần như không tham gia bất kỳ cuộc họp báo nào ở bất kỳ đâu trên thế giới trong rất nhiều năm). Cái khoác vai rồi cả nụ cười ấy, Đại sứ cảm nhận ra sao?

Khoảnh khắc Chủ tịch NVIDIA Jensen Huang khoác vai Thủ tướng Phạm Minh Chính tại lễ ký kết thỏa thuận hợp tác là một hình ảnh đậm tính biểu tượng và đầy ý nghĩa. Cái khoác vai ấy không chỉ toát lên sự thân tình mà còn khẳng định mối quan hệ tin cậy và sự tôn trọng lẫn nhau giữa hai nhà lãnh đạo - một bên là lãnh đạo Chính phủ của đất nước đang chuẩn bị bước vào kỷ nguyên vươn mình, một bên là lãnh đạo tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới.

Cả hai đều chia sẻ niềm tự hào với thành quả mang tính bước ngoặt này. Như lời ông Jensen Huang phát biểu tại buổi họp báo: “Hôm nay là ngày lịch sử đối với NVIDIA. Hôm nay cũng là ngày lịch sử đối với Việt Nam”. Thỏa thuận này không chỉ đánh dấu một chương mới trong quan hệ hợp tác giữa NVIDIA và Việt Nam mà còn tái khẳng định vị thế ngày càng quan trọng của Việt Nam trong cách mạng AI toàn cầu.

Nụ cười của ông Jensen Huang tại buổi họp báo, điều rất hiếm gặp trong phong cách làm việc nghiêm túc thường ngày của ông, đã thể hiện sự hài lòng và niềm tin mạnh mẽ vào tương lai hợp tác. Đây không chỉ là thành công trong việc đưa một trung tâm nghiên cứu và phát triển AI đến Việt Nam, mà còn là điểm khởi đầu cho những bước đi đột phá trong mối quan hệ giữa hai bên.

Hình ảnh và cảm xúc ấy như gửi gắm một thông điệp mạnh mẽ rằng mối quan hệ này vượt xa một thỏa thuận kinh tế, mà là lời cam kết lâu dài. NVIDIA không chỉ mang đến công nghệ và kinh nghiệm, trong khi Việt Nam cung cấp môi trường hợp tác thuận lợi, nguồn nhân lực chất lượng cao và tầm nhìn chiến lược đầy triển vọng.

Khoảnh khắc đáng nhớ này không chỉ là niềm tự hào cho những người tham gia trực tiếp mà còn là nguồn cảm hứng lớn để các doanh nghiệp và Chính phủ Việt Nam tiếp tục hành trình chinh phục công nghệ AI. Đây là biểu tượng của niềm tin, sự hợp tác và một tương lai tươi sáng cho cả hai phía.

Sau mốc dấu quan trọng này, theo Đại sứ, thế và lực của Việt Nam sẽ dịch chuyển ra sao, với tốc độ thế nào trong cuộc chơi AI trên phạm vi toàn cầu?

AI đang phát triển với tốc độ chưa từng thấy, ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực, từ sản xuất, dịch vụ đến đời sống và xã hội. Không chỉ là công nghệ của tương lai, AI đã trở thành động lực cốt lõi của hiện tại, góp phần định hình lại nền kinh tế và xã hội ở cả cấp độ quốc gia cũng như toàn cầu.

Quyết định của NVIDIA về việc thành lập VRDC tại Việt Nam là bước ngoặt quan trọng, mở ra cơ hội để Việt Nam vươn lên mạnh mẽ trong lĩnh vực AI. Với sự đồng hành của NVIDIA, Việt Nam sẽ không chỉ tiến nhanh hơn mà còn tiến xa hơn nhờ khai thác sức mạnh công nghệ và mạng lưới toàn cầu của tập đoàn này. VRDC hứa hẹn trở thành một trung tâm AI hàng đầu, góp phần xây dựng cơ sở hạ tầng hiện đại, đào tạo nhân lực chất lượng cao và phát triển hệ sinh thái AI trong nước.

Không dừng lại ở việc xây dựng VRDC, cam kết của NVIDIA sẽ tạo ra hiệu ứng lan tỏa lớn, thu hút đầu tư từ các tập đoàn công nghệ quốc tế. Đặc biệt, các giải pháp AI được phát triển bởi kỹ sư Việt Nam, dựa trên ngôn ngữ, văn hóa và tri thức bản địa, sẽ giúp Việt Nam giữ vững chủ quyền công nghệ - yếu tố then chốt trong kỷ nguyên AI.

Thay vì để nhân tài chất lượng cao "chảy máu" ra nước ngoài, VRDC sẽ giữ chân và thu hút nguồn lực trí tuệ về Việt Nam, tạo môi trường để họ phát triển và xuất khẩu công nghệ ra thế giới. Đây là cách để Việt Nam chuyển mình từ quốc gia ứng dụng công nghệ thành quốc gia sáng tạo công nghệ.

Với nền tảng này, tôi tin rằng Việt Nam sẽ nhanh chóng trở thành một thế lực mới trong lĩnh vực AI ở Đông Á và toàn cầu. Đây không chỉ là câu chuyện về tốc độ tăng trưởng mà còn là bước chuyển mình để Việt Nam định vị vai trò trong cuộc cách mạng công nghệ toàn cầu.

Một đại bàng lớn đã “hạ cánh” đến “ổ” Việt Nam ngay trước thềm Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, hiệu ứng nào sẽ được định hình trong thời gian gần tới, thưa Đại sứ?

Sự hiện diện của NVIDIA tại Việt Nam mang lại ít nhất 5 hiệu ứng lan tỏa độc đáo, không chỉ thúc đẩy sự phát triển công nghệ mà còn mở ra con đường hiện thực hóa khát vọng vươn mình của quốc gia:

Một là, đặt nền móng cho chủ quyền công nghệ Việt Nam. Với VRDC, Việt Nam không chỉ tiếp nhận công nghệ mà còn tham gia vào việc tạo ra các giải pháp AI mang dấu ấn bản địa. Việc phát triển AI dựa trên ngôn ngữ, văn hóa, và tri thức của Việt Nam giúp đất nước giữ vững quyền tự chủ công nghệ trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.

Hai là, chuyển đổi vai trò của Việt Nam từ "nhà cung ứng" thành "đối tác chiến lược". Thỏa thuận với NVIDIA không đơn thuần là một thương vụ kinh tế, mà là lời khẳng định rằng Việt Nam đang chuyển mình từ một quốc gia chỉ cung cấp nhân lực và dịch vụ công nghệ, thành một đối tác chiến lược, đồng hành trong những sáng kiến công nghệ cao, có sức ảnh hưởng toàn cầu.

Ba là, kích hoạt dòng chảy tri thức và sáng tạo toàn cầu vào Việt Nam. VRDC sẽ là nơi hội tụ các nhà nghiên cứu, kỹ sư, và doanh nghiệp hàng đầu, không chỉ từ NVIDIA mà còn từ các tập đoàn công nghệ khác trên thế giới. Điều này sẽ tạo ra làn sóng chuyển giao tri thức và công nghệ đỉnh cao vào Việt Nam, mở rộng tầm nhìn và năng lực đổi mới sáng tạo của đất nước.

Bốn là, thay đổi cấu trúc lao động công nghệ cao tại Việt Nam. Thay vì “chảy máu chất xám”, Việt Nam sẽ giữ chân và thu hút nhân tài công nghệ từ trong nước lẫn quốc tế. Đây là một chuyển đổi chiến lược, không chỉ giúp giảm phụ thuộc vào nhân lực nước ngoài mà còn biến Việt Nam thành điểm đến hàng đầu của các chuyên gia công nghệ.

Năm là, định hình tư duy phát triển quốc gia dựa trên công nghệ. NVIDIA không chỉ thiết lập một trung tâm nghiên cứu mà còn giúp Việt Nam thay đổi cách tiếp cận phát triển quốc gia, đó là tận dụng công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo ra giá trị bền vững, và biến thách thức toàn cầu thành cơ hội để bứt phá. Đây là yếu tố cốt lõi để hiện thực hóa khát vọng kỷ nguyên vươn mình của đất nước.

Xin quay lại với cá nhân Đại sứ, có lẽ nào đây sẽ là một trong những kỷ niệm đáng nhớ nhất trong hành trình ngoại giao của mình, “giấc mơ” này ông đã ấp ủ và trăn trở suốt thời gian qua?

Thỏa thuận hợp tác giữa NVIDIA và Việt Nam đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, không chỉ đối với tôi mà còn đối với hành trình vươn mình của đất nước trong kỷ nguyên công nghệ. Đây không chỉ là một sự kiện mang tính lịch sử mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược của Việt Nam trong việc chủ động nắm bắt cơ hội từ cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số, nhằm khẳng định vị thế quốc gia trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Vai trò của công nghệ, AI đang trở thành yếu tố quyết định trong sự phát triển kinh tế và xã hội của các quốc gia. Với sự hiện diện của NVIDIA - một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới, Việt Nam không chỉ đơn thuần là một điểm đến đầu tư, mà còn là đối tác chiến lược, nơi các sáng kiến và dự án công nghệ được hiện thực hóa. Đây là cơ hội để Việt Nam phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao, xây dựng hệ sinh thái AI, và tăng cường năng lực đổi mới sáng tạo.

Thỏa thuận này cũng là biểu tượng của khát vọng vươn mình của Việt Nam, tận dụng sức mạnh công nghệ để thúc đẩy sự phát triển bền vững và toàn diện. Trong bối cảnh chuyển đổi số, các dự án như VRDC sẽ tạo ra những làn sóng đổi mới mạnh mẽ, không chỉ giữ chân nhân tài mà còn thu hút chất xám từ khắp nơi trên thế giới về Việt Nam. Đây chính là cách chúng ta biến thách thức thành cơ hội và khai thác tối đa tiềm năng quốc gia.

Bên cạnh đó, sự kiện này còn đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của ngoại giao kinh tế, đặc biệt là ngoại giao công nghệ – lĩnh vực ngày càng đóng vai trò then chốt trong việc định hình quan hệ đối ngoại. Ngoại giao giờ đây không chỉ tập trung vào các vấn đề truyền thống, mà còn hướng đến việc xây dựng cầu nối công nghệ, thu hút đầu tư và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực chiến lược như AI, dữ liệu lớn và năng lượng sạch.

Đây chắc chắn là một trong những kỷ niệm sâu sắc nhất trong hành trình ngoại giao của tôi, không chỉ bởi tầm vóc của thỏa thuận, mà còn bởi ý nghĩa dài hạn đối với sự phát triển của Việt Nam. Tôi tin rằng, với những bước tiến như thế này, Việt Nam sẽ sớm hiện thực hóa khát vọng trở thành quốc gia công nghệ tiên phong, sánh vai cùng các cường quốc trên thế giới.

Từ đó, Đại sứ suy nghĩ như thế nào về sứ mệnh ngoại giao kinh tế của nhà ngoại giao, trong những mục tiêu mới của đất nước?

Sứ mệnh ngoại giao kinh tế trong bối cảnh mới đòi hỏi tư duy sáng tạo và linh hoạt để đồng hành cùng những mục tiêu chiến lược của đất nước. Trong kỷ nguyên vươn mình, khi công nghệ trở thành yếu tố cốt lõi thúc đẩy tăng trưởng, các nhà ngoại giao không chỉ là cầu nối về thương mại và đầu tư mà còn là những người mở đường cho sự phát triển công nghệ cao, đặt nền móng cho tương lai quốc gia.

Bài học quan trọng đầu tiên là khả năng nhìn xa trông rộng và nắm bắt các xu hướng toàn cầu. Thỏa thuận với NVIDIA minh chứng rằng, trong một thế giới chuyển đổi nhanh chóng bởi cách mạng công nghiệp 4.0, việc tạo dựng mối quan hệ chiến lược với các tập đoàn công nghệ hàng đầu là điều kiện tiên quyết để nâng cao vị thế quốc gia. Nhà ngoại giao cần hiểu rõ không chỉ giá trị kinh tế, mà còn ý nghĩa chiến lược của từng dự án công nghệ đối với sự phát triển dài hạn.

Thứ hai, công nghệ là chìa khóa để giải bài toán về chủ quyền và tự cường quốc gia. Trong thời đại AI, dữ liệu lớn và tự động hóa, việc thu hút đầu tư và hợp tác trong lĩnh vực công nghệ không chỉ giúp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn giúp đảm bảo sự độc lập trong phát triển các giải pháp phù hợp với đặc thù văn hóa và nhu cầu địa phương.

Thứ ba, ngoại giao kinh tế cần tập trung vào việc xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, giữ chân và thu hút nhân tài. Những dự án như VRDC của NVIDIA không chỉ mở ra cơ hội về công nghệ mà còn tạo động lực để nguồn chất xám trong và ngoài nước đóng góp cho sự phát triển quốc gia. Đây chính là cách để biến Việt Nam thành một trung tâm sáng tạo khu vực và toàn cầu.

Cuối cùng, sự hợp tác thành công với NVIDIA cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của ngoại giao công nghệ trong chiến lược ngoại giao kinh tế. Điều này đòi hỏi các nhà ngoại giao phải liên tục đổi mới, sẵn sàng đối mặt với thách thức và xây dựng lòng tin từ các đối tác quốc tế. Sứ mệnh này không chỉ vì lợi ích kinh tế trước mắt, mà còn để hiện thực hóa khát vọng đưa Việt Nam sánh vai với các cường quốc trong kỷ nguyên công nghệ.

Xin cảm ơn Đại sứ!

Thực hiện: Phạm Hằng; Thiết kế: Lim Dim; Nguồn ảnh: TTXVN, VGP, NVCC, baoquocte.vn…