Căng thẳng Mỹ - Iran: Hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại

Hải Yến
Việc Mỹ liệt Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran vào danh sách “các tổ chức khủng bố nước ngoài” không những chịu sự chỉ trích mạnh mẽ, mà còn khiến quan hệ Washington – Tehran thêm căng thẳng và thù địch. Bình luận của Báo Thế giới và Việt Nam.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai Ngoại trưởng Mỹ tránh ủng hộ công khai giải pháp hai nhà nước Israel và Palestine
cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai Iran ra thông cáo coi quân đội Mỹ tại Tây Á là tổ chức khủng bố

Chưa kịp lắng xuống sau sự kiện Washington công nhận chủ quyền của Jerusalem đối với Cao nguyên Golan, khu vực Trung Đông một lần nữa lại nóng lên trước quyết định của Mỹ coi Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) là tổ chức khủng bố. Với bước đi chưa từng có tiền lệ này, Mỹ đã đưa sự đối địch chống Iran lên một cấp độ mới, đẩy quan hệ hai nước vào tình trạng “hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại”.

Từ quyết định vô tiền khoáng hậu…

Nhà Trắng ngày 8/4 cho biết đây là “lần đầu tiên Mỹ đưa một tổ chức thuộc chính phủ nước ngoài vào danh sách các tổ chức khủng bố nước ngoài (FTO)” và nhấn mạnh “hành động này sẽ gia tăng đáng kể phạm vi và mức độ áp lực đối với chế độ Iran”. Trước đó, Mỹ liệt Iran là “nhà nước tài trợ khủng bố” năm 1984, gán mác “kẻ khủng bố toàn cầu được định danh đặc biệt” theo sắc lệnh 13224 năm 2007. Đến năm 2017, Mỹ liệt IRGC là “khủng bố toàn cầu được định danh đặc biệt” theo Đạo luật Chống lại kẻ thù của nước Mỹ thông qua trừng phạt.

cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai
Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) trở thành mục tiêu của chính quyền Mỹ trong một cuộc chơi mới. (Nguồn: AFP)

Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh chiến dịch “gây sức ép tối đa” của Chính quyền Trump lên Iran không đạt được bất kì thay đổi nào trong thái độ của Tehran. Thời gian qua, mặc dù nền kinh tế của quốc gia Tây Á này chịu ảnh hưởng nặng nề bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ, Iran vẫn không ngừng mở rộng phạm vi hoạt động tại Trung Đông, từ ủng hộ cho lực lượng Houthi tại Yemen, cho đến hỗ trợ quân đội Tổng thống Bashar al-Assad tại Syria.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani coi quyết định của Mỹ là một sai lầm, đồng thời khẳng định IRGC là Lực lượng bảo vệ nhà nước Cộng hòa Hồi giáo. Chưa đầy 1 ngày sau quyết định của Washington, giới chức Tehran đã hoàn toàn ủng hộ dự luật coi các lực lượng Mỹ ở Trung Đông là khủng bố, theo đó yêu cầu các quan chức Iran sử dụng các biện pháp “hợp pháp, chính trị và ngoại giao” để vô hiệu hóa động thái trên của Washington.

Trong khi “chảo lửa” Trung Đông luôn sôi sục, động thái của Mỹ khiến cộng đồng quốc tế thêm lo ngại về khu vực vốn đã tồn tại quá nhiều bất ổn này. Bên cạnh đó, kịch bản cho rằng quyết định trên có thể châm ngòi cho các cuộc đụng độ “nóng” giữa IRGC với các lực lượng Mỹ ở Trung Đông cũng được nhắc đến, trong bối cảnh Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) cùng những nỗ lực ngoại giao nhằm giảm căng thẳng Mỹ – Iran được cho là không còn có hiệu quả trên thực tế.

… đến cuộc chơi mới

Được coi là một cấu thành trong chiến dịch “gây sức ép tối đa” lên Iran, quyết sách này với Mỹ, mang những toan tính riêng. Bước đi có thể được hiểu là con bài mới nhằm hai mục tiêu trong chiến lược của Mỹ tại khu vực: gây sức ép tối đa để Iran phải ngồi vào bàn đàm phán hủy bỏ chương trình tên lửa đạn đạo, và Iran ngừng hậu thuẫn các nhóm vũ trang tại khu vực. Xét trên góc độ đó, quyết định của Tổng thống Trump nhằm vào IRGC là nhằm làm suy yếu Tehran, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới các trụ cột kinh tế, chính trị và quân sự của quốc gia Tây Á này. Động thái trên mở ra khả năng cho Mỹ có thể trừng phạt những tổ chức hay thực thể kinh tế hiện đang “ngấm ngầm” hậu thuẫn tài chính cho IRGC, khiến các tổ chức ngân hàng và định chế tài chính quốc tế khác phải “dè chừng” và đặc biệt thận trọng trong giao dịch với Iran.

Nhìn rộng ra bình diện khu vực, trong bối cảnh mối đe dọa chủ nghĩa khủng bố mở rộng tại Trung Đông, Mỹ cần làm suy yếu các tổ chức khủng bố bằng cách cắt đứt nguồn tài trợ thông qua các biện pháp trừng phạt kinh tế và cái gọi là “chiến tranh tài chính”. Quyết định của Mỹ nhắm vào IRGC trước mắt sẽ khiến cho lực lượng quân đội thiện chiến tại Iran không đủ nguồn lực để tiếp tục hậu thuẫn cho các hoạt động được cho là khủng bố tại Trung Đông. Mặt khác, gia tăng đối địch với Iran dưới con bài chống khủng bố cũng là cách để Mỹ hình thành một tập hợp lực lượng mới tại khu vực, trong khi vị thế và tầm ảnh hưởng của Mỹ đang bị lấn lướt tại các điểm nóng như Syria, Libya. Cuộc chơi mới với tập hợp đồng minh mới chống lại Iran, như thế, sẽ là cốt lõi trong chiến lược mới của ông chủ Nhà Trắng tại khu vực Trung Đông này.

Trong bối cảnh đó, Trung Đông vốn đã hỗn loạn với nhiều tương lai bất định tại các điểm nóng, lại càng chìm sâu vào vòng xoáy của căng thẳng và đối đầu. Hy vọng về một “cánh cửa hòa bình” từng được mở ra sau những nỗ lực ngoại giao dẫn đến thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA) dường như đã tắt. Với quyết sách coi IRGC là khúng bố, Mỹ đang mở ra một cuộc chơi mới, mà nước này là người khởi xướng và cũng sẽ là bên dẫn dắt và làm chủ luật chơi mới tại khu vực.

cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai ​Iran tăng cường quan hệ với Lebanon và Hezbollah bất chấp sức ép từ Mỹ

Đài truyền hình quốc gia Iran ngày 24/3 cho biết, nước này sẽ mở rộng quan hệ với Lebanon bất chấp lời kêu gọi “mang ...

cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai

Mỹ tiếp tục áp đặt biện pháp trừng phạt mới với Iran

Theo một tuyên bố đăng tải trên trang web của Bộ Tài chính Mỹ, ngày 22/3, Washington đã áp đặt các biện pháp trừng phạt ...

cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai

​Tổng thống Iran tuyên bố sẽ kiện Mỹ vì áp trừng phạt

Ngày 18/3, Tổng thống Iran Hassan Rouhani tuyên bố, các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào Tehran là "tội ác chống lại loài ...

Đọc thêm

Sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ

Sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ

Phương án sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ cao hơn định hướng Trung ương đặt ra, về cơ bản khắc phục được những vấn đề còn giao ...
Ba nước Sahel đồng lòng 'dứt áo ra đi' khỏi ECOWAS, đặt quân đội ở mức báo động tối đa

Ba nước Sahel đồng lòng 'dứt áo ra đi' khỏi ECOWAS, đặt quân đội ở mức báo động tối đa

Mali, Niger và Burkina Faso bác thời hạn do ECOWAS đưa ra để 3 quốc gia Sahel thay đổi quyết định trước khi chính thức rút lui khỏi tổ chức ...
Báo Thế giới và Việt Nam với tôi như một người bạn thân tình!

Báo Thế giới và Việt Nam với tôi như một người bạn thân tình!

Những tình cảm mà bà Phan Thu Hằng, Giám đốc Trung tâm UNESCO bảo tồn và giao lưu văn hóa quốc tế, Chủ tịch ICEP - Hanoi Classy, chia sẻ ...
Quân đội Philippines 'nhắm' thương vụ hệ thống tên lửa với Mỹ

Quân đội Philippines 'nhắm' thương vụ hệ thống tên lửa với Mỹ

Ngày 23/12, Philippines tuyên bố có kế hoạch mua hệ thống tên lửa Typhon của Mỹ để bảo vệ lợi ích trên biển của nước này.
Những lý do và cách gội đầu bằng bồ kết giúp mái tóc suôn mượt, chắc khỏe

Những lý do và cách gội đầu bằng bồ kết giúp mái tóc suôn mượt, chắc khỏe

Bồ kết là loại thảo dược được tin dùng từ xa xưa, giúp tóc chắc khỏe, suôn mượt, giảm gãy rụng trong mùa hanh khô.
Tình hình Syria: Nga tính rút quân hoàn toàn? Chính quyền lâm thời nắm toàn bộ quân đội, gọi một nước là 'bạn'

Tình hình Syria: Nga tính rút quân hoàn toàn? Chính quyền lâm thời nắm toàn bộ quân đội, gọi một nước là 'bạn'

Nga đang giảm sự hiện diện quân sự ở Syria đồng thời chuyển thiết bị quân sự tới Libya, Mali và Sudan.
Ba nước Sahel đồng lòng 'dứt áo ra đi' khỏi ECOWAS, đặt quân đội ở mức báo động tối đa

Ba nước Sahel đồng lòng 'dứt áo ra đi' khỏi ECOWAS, đặt quân đội ở mức báo động tối đa

Mali, Niger và Burkina Faso bác thời hạn do ECOWAS đưa ra để 3 quốc gia Sahel thay đổi quyết định trước khi chính thức rút lui khỏi tổ chức này.
Quân đội Philippines 'nhắm' thương vụ hệ thống tên lửa với Mỹ

Quân đội Philippines 'nhắm' thương vụ hệ thống tên lửa với Mỹ

Ngày 23/12, Philippines tuyên bố có kế hoạch mua hệ thống tên lửa Typhon của Mỹ để bảo vệ lợi ích trên biển của nước này.
Tình hình Syria: Nga tính rút quân hoàn toàn? Chính quyền lâm thời nắm toàn bộ quân đội, gọi một nước là 'bạn'

Tình hình Syria: Nga tính rút quân hoàn toàn? Chính quyền lâm thời nắm toàn bộ quân đội, gọi một nước là 'bạn'

Nga đang giảm sự hiện diện quân sự ở Syria đồng thời chuyển thiết bị quân sự tới Libya, Mali và Sudan.
New Zealand bác bỏ kế hoạch cấp hộ chiếu riêng của Quần đảo Cook

New Zealand bác bỏ kế hoạch cấp hộ chiếu riêng của Quần đảo Cook

New Zealand đã bác bỏ đề xuất của Quần đảo Cook về việc cho phép quốc gia này tạo ra hộ chiếu và quyền công dân riêng.
Nga tung 'át chủ bài' tên lửa đạn đạo siêu vượt âm tầm trung

Nga tung 'át chủ bài' tên lửa đạn đạo siêu vượt âm tầm trung

Ngày 22/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố bắt đầu thử nghiệm chiến đấu hệ thống tên lửa Oreshnik mới nhất.
Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố giành lại quyền kiểm soát kênh đào Panama

Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố giành lại quyền kiểm soát kênh đào Panama

Tổng thống đắc cử Donald Trump ngày 22/12 đã tái khẳng định về quyền kiểm soát của Mỹ đối với kênh đào Panama, cáo buộc nơi đây thu phí quá cao.
Từ thiết quân luật đến luận tội

Từ thiết quân luật đến luận tội

Cụm từ 'thiết quân luật' từ lâu đã bị coi là điều cấm kỵ ở Hàn Quốc do vết thương mà lệnh này mang lại trong lịch sử.
Cập nhật kho vũ khí hạt nhân toàn 'hàng khủng' của Nga

Cập nhật kho vũ khí hạt nhân toàn 'hàng khủng' của Nga

Sau khi Nga tiến hành cuộc tấn công vào Ukraine bằng tên lửa đạn đạo Oreshnik, kho vũ khí hạt nhân của nước này được quan tâm hơn bao giờ hết.
'Ván cờ' Syria: Làm rõ 'người chơi’ chính, ai là ai của ai?

'Ván cờ' Syria: Làm rõ 'người chơi’ chính, ai là ai của ai?

Cuộc nội chiến kéo dài ở Syria đã thu hút sự chú ý của thế giới sau khi lực lượng nổi dậy bất ngờ chiếm giữ hầu hết Aleppo.
Những vũ khí ‘chết chóc’ nhất lịch sử (Kỳ 2): Công cụ hạt nhân hủy diệt hàng loạt liệu có đám gờm hơn một nỗi khiếp sợ vô hình?

Những vũ khí ‘chết chóc’ nhất lịch sử (Kỳ 2): Công cụ hạt nhân hủy diệt hàng loạt liệu có đám gờm hơn một nỗi khiếp sợ vô hình?

Vũ khí hạt nhân đặc biệt nổi bật vì sự hủy diệt tuyệt đối và khả năng đe dọa toàn cầu, song vẫn có những công cụ khác có sức phá hủy kinh hoàng.
Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới 'trình làng' trong cuộc tấn công vào Ukraine

Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới 'trình làng' trong cuộc tấn công vào Ukraine

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Mosco sẽ tiếp tục thử nghiệm tên lửa Oreshnik trong chiến đấu sau khi dùng để tấn công Ukraine ngày 21/11.
Kênh đào nhân tạo: Cánh cổng thần kỳ kết nối thế giới

Kênh đào nhân tạo: Cánh cổng thần kỳ kết nối thế giới

Sự xuất hiện của kênh đào nhân tạo giúp phá vỡ giới hạn địa lý, mở ra vô vàn cơ hội cho sự phát triển kinh tế, văn hóa và chính trị toàn cầu.
Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 đã thu hút sự chú ý lớn từ truyền thông quốc tế, khẳng định vị thế của Việt Nam trong hợp tác quốc phòng toàn cầu.
Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Để giảm phụ thuộc viện trợ quân sự phương Tây và tăng khả năng phản công, Ukraine đang mở rộng kho vũ khí tầm xa có thể tấn công lãnh thổ Nga.
Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Khi Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nổi lên như tâm chấn địa chính trị của thế kỷ XXI, Ấn Độ và Indonesia thúc đẩy quan hệ đối tác hàng hải chiến lược.
Nga và 'biến cố' Syria: Chấp nhận tổn thất lớn, bước lùi tạm thời vì đại cục

Nga và 'biến cố' Syria: Chấp nhận tổn thất lớn, bước lùi tạm thời vì đại cục

Mặc dù sự sụp đổ của chính quyền đồng minh ở Syria là tổn thất khó bù đắp đối với Nga nhưng Moscow có thể không còn lựa chọn nào khác.
Bất định đối thoại hạt nhân Iran dưới nhiệm kỳ Tổng thống Trump 2.0

Bất định đối thoại hạt nhân Iran dưới nhiệm kỳ Tổng thống Trump 2.0

Với màn “tái xuất” của ông Donald Trump trong nhiệm kỳ mới, quan hệ Mỹ-Iran sẽ chứng kiến nhiều biến động trong đối thoại hạt nhân, góp phần định hình nên tác động lâu dài ...
Tình hình Syria: Một bàn tay không vỗ lên thành tiếng, vén màn người đứng sau

Tình hình Syria: Một bàn tay không vỗ lên thành tiếng, vén màn người đứng sau

Những toan tính về Syria chưa khi nào nguôi trong nội bộ Thổ Nhĩ Kỳ. Cân đối tình hình, Ankara có những hành động táo bạo hơn.
Phiên bản di động