Căng thẳng Mỹ - Iran: Hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại

Hải Yến
Việc Mỹ liệt Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran vào danh sách “các tổ chức khủng bố nước ngoài” không những chịu sự chỉ trích mạnh mẽ, mà còn khiến quan hệ Washington – Tehran thêm căng thẳng và thù địch. Bình luận của Báo Thế giới và Việt Nam.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai Ngoại trưởng Mỹ tránh ủng hộ công khai giải pháp hai nhà nước Israel và Palestine
cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai Iran ra thông cáo coi quân đội Mỹ tại Tây Á là tổ chức khủng bố

Chưa kịp lắng xuống sau sự kiện Washington công nhận chủ quyền của Jerusalem đối với Cao nguyên Golan, khu vực Trung Đông một lần nữa lại nóng lên trước quyết định của Mỹ coi Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) là tổ chức khủng bố. Với bước đi chưa từng có tiền lệ này, Mỹ đã đưa sự đối địch chống Iran lên một cấp độ mới, đẩy quan hệ hai nước vào tình trạng “hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại”.

Từ quyết định vô tiền khoáng hậu…

Nhà Trắng ngày 8/4 cho biết đây là “lần đầu tiên Mỹ đưa một tổ chức thuộc chính phủ nước ngoài vào danh sách các tổ chức khủng bố nước ngoài (FTO)” và nhấn mạnh “hành động này sẽ gia tăng đáng kể phạm vi và mức độ áp lực đối với chế độ Iran”. Trước đó, Mỹ liệt Iran là “nhà nước tài trợ khủng bố” năm 1984, gán mác “kẻ khủng bố toàn cầu được định danh đặc biệt” theo sắc lệnh 13224 năm 2007. Đến năm 2017, Mỹ liệt IRGC là “khủng bố toàn cầu được định danh đặc biệt” theo Đạo luật Chống lại kẻ thù của nước Mỹ thông qua trừng phạt.

cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai
Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) trở thành mục tiêu của chính quyền Mỹ trong một cuộc chơi mới. (Nguồn: AFP)

Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh chiến dịch “gây sức ép tối đa” của Chính quyền Trump lên Iran không đạt được bất kì thay đổi nào trong thái độ của Tehran. Thời gian qua, mặc dù nền kinh tế của quốc gia Tây Á này chịu ảnh hưởng nặng nề bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ, Iran vẫn không ngừng mở rộng phạm vi hoạt động tại Trung Đông, từ ủng hộ cho lực lượng Houthi tại Yemen, cho đến hỗ trợ quân đội Tổng thống Bashar al-Assad tại Syria.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani coi quyết định của Mỹ là một sai lầm, đồng thời khẳng định IRGC là Lực lượng bảo vệ nhà nước Cộng hòa Hồi giáo. Chưa đầy 1 ngày sau quyết định của Washington, giới chức Tehran đã hoàn toàn ủng hộ dự luật coi các lực lượng Mỹ ở Trung Đông là khủng bố, theo đó yêu cầu các quan chức Iran sử dụng các biện pháp “hợp pháp, chính trị và ngoại giao” để vô hiệu hóa động thái trên của Washington.

Trong khi “chảo lửa” Trung Đông luôn sôi sục, động thái của Mỹ khiến cộng đồng quốc tế thêm lo ngại về khu vực vốn đã tồn tại quá nhiều bất ổn này. Bên cạnh đó, kịch bản cho rằng quyết định trên có thể châm ngòi cho các cuộc đụng độ “nóng” giữa IRGC với các lực lượng Mỹ ở Trung Đông cũng được nhắc đến, trong bối cảnh Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) cùng những nỗ lực ngoại giao nhằm giảm căng thẳng Mỹ – Iran được cho là không còn có hiệu quả trên thực tế.

… đến cuộc chơi mới

Được coi là một cấu thành trong chiến dịch “gây sức ép tối đa” lên Iran, quyết sách này với Mỹ, mang những toan tính riêng. Bước đi có thể được hiểu là con bài mới nhằm hai mục tiêu trong chiến lược của Mỹ tại khu vực: gây sức ép tối đa để Iran phải ngồi vào bàn đàm phán hủy bỏ chương trình tên lửa đạn đạo, và Iran ngừng hậu thuẫn các nhóm vũ trang tại khu vực. Xét trên góc độ đó, quyết định của Tổng thống Trump nhằm vào IRGC là nhằm làm suy yếu Tehran, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới các trụ cột kinh tế, chính trị và quân sự của quốc gia Tây Á này. Động thái trên mở ra khả năng cho Mỹ có thể trừng phạt những tổ chức hay thực thể kinh tế hiện đang “ngấm ngầm” hậu thuẫn tài chính cho IRGC, khiến các tổ chức ngân hàng và định chế tài chính quốc tế khác phải “dè chừng” và đặc biệt thận trọng trong giao dịch với Iran.

Nhìn rộng ra bình diện khu vực, trong bối cảnh mối đe dọa chủ nghĩa khủng bố mở rộng tại Trung Đông, Mỹ cần làm suy yếu các tổ chức khủng bố bằng cách cắt đứt nguồn tài trợ thông qua các biện pháp trừng phạt kinh tế và cái gọi là “chiến tranh tài chính”. Quyết định của Mỹ nhắm vào IRGC trước mắt sẽ khiến cho lực lượng quân đội thiện chiến tại Iran không đủ nguồn lực để tiếp tục hậu thuẫn cho các hoạt động được cho là khủng bố tại Trung Đông. Mặt khác, gia tăng đối địch với Iran dưới con bài chống khủng bố cũng là cách để Mỹ hình thành một tập hợp lực lượng mới tại khu vực, trong khi vị thế và tầm ảnh hưởng của Mỹ đang bị lấn lướt tại các điểm nóng như Syria, Libya. Cuộc chơi mới với tập hợp đồng minh mới chống lại Iran, như thế, sẽ là cốt lõi trong chiến lược mới của ông chủ Nhà Trắng tại khu vực Trung Đông này.

Trong bối cảnh đó, Trung Đông vốn đã hỗn loạn với nhiều tương lai bất định tại các điểm nóng, lại càng chìm sâu vào vòng xoáy của căng thẳng và đối đầu. Hy vọng về một “cánh cửa hòa bình” từng được mở ra sau những nỗ lực ngoại giao dẫn đến thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA) dường như đã tắt. Với quyết sách coi IRGC là khúng bố, Mỹ đang mở ra một cuộc chơi mới, mà nước này là người khởi xướng và cũng sẽ là bên dẫn dắt và làm chủ luật chơi mới tại khu vực.

cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai ​Iran tăng cường quan hệ với Lebanon và Hezbollah bất chấp sức ép từ Mỹ

Đài truyền hình quốc gia Iran ngày 24/3 cho biết, nước này sẽ mở rộng quan hệ với Lebanon bất chấp lời kêu gọi “mang ...

cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai

Mỹ tiếp tục áp đặt biện pháp trừng phạt mới với Iran

Theo một tuyên bố đăng tải trên trang web của Bộ Tài chính Mỹ, ngày 22/3, Washington đã áp đặt các biện pháp trừng phạt ...

cang thang my iran hon bac nem di hon chi nem lai

​Tổng thống Iran tuyên bố sẽ kiện Mỹ vì áp trừng phạt

Ngày 18/3, Tổng thống Iran Hassan Rouhani tuyên bố, các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào Tehran là "tội ác chống lại loài ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Tháng 11, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ tổ chức các hoạt động với chủ đề “Về miền ...
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández

Chiều 2/11, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp đồng chí Esteban Lazo Hernández, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Chủ ...
Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận chính thức khánh thành dự án “Môi trường bền vững các thành phố duyên hải - Tiểu dự án tại thành phố Phan Rang - Tháp Chàm".
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu thức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện tụng.
Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Các chuyên gia Liên hợp quốc cho rằng, kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu vào năm ngoái, người Houthi đang “lợi dụng tình hình” để “chuyển mình”
Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bang Washington huy động trực chiến sau khi có thông tin cũng như lo ngại khả năng xảy ra bạo lực liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Triều Tiên khẳng định cần tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình và hoàn thiện khả năng sẵn sàng tấn công hạt nhân trả đũa nếu cần thiết.
Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Quân đội Israel đã tiêu diệt quan chức cấp cao của Hamas là Izz al-Din Kassab trong một cuộc không kích vào Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Nobel, giải thưởng danh giá bậc nhất thế giới được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt những thành tựu lớn lao cho nhân loại theo ý nguyện của Alfred Nobel.
Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

La Francophonie là tên gọi của cộng đồng các quốc gia và vùng lãnh thổ có sử dụng tiếng Pháp, ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ năm trên thế giới...
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu, sự tác động của El Nino và La Nina khiến 2024 là năm ghi nhận nhiều kỷ lục thiên tai đáng buồn...
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Chiến lược số hóa và người cao tuổi - Nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản

Theo Will Fee - nhà nghiên cứu của Tập đoàn Yuri có trụ sở tại Tokyo và là tác giả bài viết trên tờ Nikkei Asia có tiêu đề 'các nhà tuyển dụng Nhật Bản ...
Phiên bản di động