'Ngoại giao thực dụng' của Tổng thống Lee Jae Myung: Hướng về phương Nam

Chuyến công du 10 ngày của Tổng thống Lee Jae Myung phản ánh nỗ lực của Hàn Quốc nhằm đa dạng hóa hợp tác tại khu vực Trung Đông và châu Phi.

Hàn Quốc - Trung Quốc đạt bước đột phá trong quan hệ kinh tế Tổng thống Hàn Quốc khẳng định 'không còn lo ngại' về quan hệ Hàn-Nhật Hàn Quốc vạch tầm nhìn 5 năm cho 'nền kinh tế siêu đổi mới'

Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung (trái) và Tổng thống UAE Mohammed bin Zayed Al Nahyan duyệt đội danh dự tại cung điện Tổng thống ở Abu Dhabi ngày 18/11. (Nguồn: Yonhap)

Ngày 17/11, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung bắt đầu chuyến công du kéo dài 10 ngày tới Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Ai Cập, Nam Phi và Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là chuyến công du đầu tiên của ông tới Trung Đông và châu Phi sau khi trở thành tổng thống tháng Sáu vừa qua. Dự kiến, nhà lãnh đạo Hàn Quốc sẽ dự nhiều hoạt động song phương và đa phương, nổi bật là Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) lần đầu tiên được tổ chức tại châu Phi.

Hợp tác để vững vàng

Mục tiêu hàng đầu của Tổng thống Lee Jae Myung trong chuyến thăm này là thúc đẩy, đa dạng hóa hợp tác với khu vực Trung Đông và châu Phi, giảm phụ thuộc vào mối quan hệ với các đồng minh, đối tác truyền thống như trước.

Định hướng này phản ánh rõ nét trong thành phần, lịch trình và nội dung chuyến thăm. Đầu tiên, bên cạnh các quan chức chính phủ về kinh tế và quốc phòng, tháp tùng ông Lee Jae Myung trong chuyến thăm lần này là lãnh đạo hàng loạt tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Hàn Quốc, trong đó có Samsung và Hanhwa. Lịch trình chuyến thăm phản ánh chủ trương “ngoại giao thực dụng”. Tại UAE, ông Lee Jae Myung và lãnh đạo chủ nhà sẽ tập trung thúc đẩy hợp tác trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng và quốc phòng. Ở Cairo, Tổng thống Hàn Quốc sẽ chứng kiến Lễ kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao với Ai Cập. Dự Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nam Phi, ông Lee Jae Myung sẽ nêu quan điểm về tăng trưởng bền vững và biến đổi khí hậu. Cuối cùng, tại Ankara, nhà lãnh đạo này được cho là sẽ đề cập hợp tác quốc phòng và năng lượng hạt nhân, trước khi trở lại Hàn Quốc.

Phát biểu sau khi tới Abu Dhabi (UAE), Tổng thống Hàn Quốc nêu rõ: “Hai quốc gia sẽ chung tay để mở ra một con đường mới hướng tới thịnh vượng. Bên cạnh mối quan hệ anh em, hai bên cần phát triển thành một cộng đồng kinh tế, chia sẻ nghiên cứu và sản xuất. Hàn Quốc cần mở rộng hợp tác tới châu Phi, châu Âu và Trung Đông, và UAE có thể là cơ sở chiến lược khởi đầu cho sự mở rộng đó”. Phát biểu này là có cơ sở khi UAE là “đối tác chiến lược đặc biệt” duy nhất của Hàn Quốc tại khu vực, kim ngạch song phương vượt 20 tỷ USD/năm, với doanh nghiệp Hàn Quốc tham gia nhiều dự án quan trọng, từ lò phản ứng hạt nhân Barakah với các trung tâm công nghệ ở Abu Dhabi. Trong cuộc hội đàm với Tổng thống UAE Mohammed bin Zayed Al Nahyan ngày 18/11, hai bên ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác về AI, hàng không vũ trụ và năng lượng hạt nhân.

Tại Ai Cập, ông Lee Jae Myung sẽ có bài phát biểu quan trọng về chính sách Trung Đông tại Đại học Cairo, ưu tiên mở rộng hợp tác quốc phòng và chia sẻ cam kết chung về hòa bình ở khu vực. Đặc biệt, hội đàm với người đồng cấp nước chủ nhà Abdel Fattah el-Sisi, hai bên được cho là sẽ đề cập đầu tư cơ sở hạ tầng ở Ai Cập, cùng một số thương vụ mua bán vũ khí. Hiện Cairo đang dành sự quan tâm tới pháo tự hành K9 và máy bay chiến đấu FA-50 do Hàn Quốc sản xuất.

Trong Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Johannesburg, Nam Phi, ông Lee Jae Myung được cho là sẽ nắm bắt cơ hội định vị Hàn Quốc như một cầu nối giữa các nền kinh tế phát triển và đang phát triển. Trong đó, Seoul có thể mở rộng các gói viện trợ chính thức tới châu Phi, đồng thời cử các chuyên gia tham gia quá trình xây dựng hạ tầng số và năng lượng xanh tại khu vực.

Cuối cùng, tại Ankara (Thổ Nhĩ Kỳ), Tổng thống Lee Jae Myung và người đồng cấp nước chủ nhà Recep Tayyip Erdogan sẽ hội đàm và chứng kiến việc ký kết nhiều thỏa thuận song phương về hợp tác sản xuất vũ khí, trang thiết bị quốc phòng, cũng như hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và công nghệ sinh học.

Tổng thống Hàn Quốc công du 4 nước Trung Đông và châu Phi

Thêm giỏ bỏ trứng

Cố vấn An ninh quốc gia Hàn Quốc Wi Sung-Lac khẳng định: “Chuyến công du đầu tiên của Tổng thống Lee Jae Myung tới Trung Đông và châu Phi kể từ khi nhậm chức sẽ đặt nền móng cho nỗ lực mở rộng hợp tác với khu vực Nam Bán cầu, đặc biệt là các quốc gia đang phát triển tại châu Phi, Mỹ Latinh và Caribe”.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia cho rằng, chuyến công du phản ánh nỗ lực của Hàn Quốc để mở rộng, đa dạng hóa hợp tác thay vì chỉ tập trung vào đồng minh, đối tác truyền thống. Ông Kim Ji-Hoon, Giáo sư về Quan hệ quốc tế tại Đại học Quốc gia Seoul (Hàn Quốc) nhận định: “Trong bối cảnh chính sách thương mại của Mỹ đang hướng vào bên trong, Hàn Quốc cần đa dạng thị trường xuất khẩu và bảo đảm chuỗi cung ứng. Trung Đông có nguồn vốn và năng lượng; châu Phi có khoáng sản và tiềm năng phát triển”. Ông Park Cheol-Hee, giám đốc Viện Ngoại giao và an ninh quốc gia Hàn Quốc thuộc Bộ Ngoại giao Hàn Quốc, lưu ý xuất khẩu quốc phòng của Seoul tới khu vực này đã tăng mạnh những năm gần đây, với nhiều thỏa thuận trị giá hàng tỷ USD đã được ký kết trong các nhiệm kỳ trước đó.

Chuyến công du của Tổng thống Lee Jae Myung được đánh giá thể hiện rõ phong cách “ngoại giao thực dụng” của ông, nỗ lực chuyển hóa quan hệ ngoại giao tốt đẹp thành những thành quả hợp tác cụ thể, đồng thời cho thấy nhu cầu của Hàn Quốc trong việc đa dạng hóa hợp tác quốc tế, không bị giới hạn bởi các lĩnh vực hay đối tác truyền thống.