Cảnh báo thủ đoạn lừa đảo quét mã QR code để nhận tiền, người dân cần lưu ý gì để không bị "sập bẫy"?

Các thẻ nhựa có thông tin hướng dẫn quét mã QR code để nhận tiền là chiêu lừa đảo mới. (Ảnh: CACC)

Xuất hiện nhiều chiêu trò lừa đảo mới

Các đối tượng lừa đảo đánh tráo hay gửi mã QR code cho người dân để chiêu dụ nhận quà thưởng hoặc tiền mặt. Nhưng thực chất thông qua mã QR code, chúng chiếm đoạt tài khoản ngân hàng, thông tin cá nhân.

Theo đó, một số đối tượng treo các thẻ nhựa có mệnh giá tiền 30, 50, 100 nghìn đồng trên xe gắn máy của người dân, hay trước cửa nhà dân.

Chúng dụ dỗ bằng cách ghi trên số thẻ, mật khẩu bị che mờ phải cạo ra mới biết thông tin. Trên thẻ còn hướng dẫn các bước quét mã QR code để liên hệ với bộ phận chăm sóc khách hàng, cung cấp mật khẩu thẻ rồi nhận số tiền tương ứng ghi trên thẻ.

Theo Công an TP. Hồ Chí Minh, khi người dân quét mã QR code, điện thoại sẽ bị xâm nhập, bị chiếm quyền điều khiển và các đối tượng lừa đảo dễ dàng lấy tiền trong tài khoản ngân hàng.

Công an TP. Hồ Chí Minh thông báo để người dân cảnh giác và báo cho nhiều người biết về thủ đoạn lừa đảo mới này.

Hình thức lừa đảo theo chiêu thức quét QR code này đã xuất hiện khá nhiều, dưới những cách thức khác nhau khi việc quét QR code để thanh toán ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Cụ thể, tại một số bệnh viện ở nhiều tỉnh, thành hay các hàng quán buôn bán đông đúc.

Lợi dụng lưu lượng bệnh nhân, khách hàng đông đúc, các đối tượng lừa đảo trà trộn để dán mã QR code của các cá nhân đè lên mã QR code của bệnh viện, hàng quán. Do đó, khi bệnh nhân, khách hàng quét mã để thanh toán, nếu không kiểm tra kỹ lưỡng tên đơn vị, cá nhân thụ hưởng sẽ bị chiếm đoạt tiền một cách dễ dàng.

Cũng là cách lừa thông qua hình thức quét mã QR code, các đối tượng có vô vàn chiêu thức tiếp cận nạn nhân.

Ngoài ra, tại TP. Hồ Chí Minh còn xuất hiện một số trường hợp bỗng dưng nhận được bưu phẩm quà tặng 0 đồng và phiếu cào dự thưởng. Khi người dân cào, tất nhiên trúng giải thưởng giá trị và quy trình đổi thưởng phải quét mã QR code. Rất may mắn, những trường hợp này do nghi vấn gói quà gửi tới từ cá nhân, đơn vị không rõ lai lịch nên không trở thành nạn nhân của lừa đảo.

Không những thế, các đối tượng lừa đảo còn dùng chiêu phát tờ rơi quảng bá dịch vụ tươi mát, massage có mã QR code để dụ dỗ đàn ông quét, truy cập website, tải ứng dụng nhằm xem ảnh nhạy cảm của chân dài, giá cả dịch vụ. Thực chất, các ứng dụng là phần mềm gián điệp, độc hại, đánh cắp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng…

Để không bị "sập bẫy"

Hiện nay, có vô vàn chiêu thức, thủ đoạn lừa đảo thông qua không gian mạng, mạng viễn thông, đặc biệt là gần đây chiêu thức lừa đảo bằng quét mã QR code bùng phát, khi thanh toán bằng hình thức này vô cùng tiện lợi, được nhiều người tiếp cận.

Trước vấn nạn trên, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, nhiều đơn vị liên quan, Công an các tỉnh, thành thường xuyên cập nhật, đưa ra cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo để người dân biết, tăng cường cảnh giác.

Các cơ quan khuyến cáo người dân, để tránh là nạn nhân của lừa đảo, khi quét mã QR code cần xác minh kỹ thông tin giao dịch mới thực hiện các bước chuyển tiền trực tuyến. Khi quét mã QR code có đưa tới đường link lạ, cần phải kiểm tra kỹ có bắt đầu với https và tên miền hay không, mới quyết định thực hiện các thao tác tiếp theo.

Vụ Thanh toán của Ngân hàng Nhà nước và hàng loạt ngân hàng liên tiếp đưa ra những cảnh báo lừa đảo thẻ tín dụng thông qua quét mã QR code.

Theo đó, các đối tượng qua nhiều cách thức, chủ yếu là kết bạn qua mạng xã hội hay gửi thư điện tử để trao đổi đến nạn nhân mã QR code. Khi người dùng quét mã QR code sẽ được đưa tới các website giả mạo y hệt website các ngân hàng.

Tại giao diện website giả mạo này sẽ có các yêu cầu người dùng nhập các trường thông tin như: họ tên, số căn cước công dân, tài khoản, mã bí mật, mã OTP. Qua đó người dùng nhanh chóng bị chiếm đoạt tiền.

Vụ Thanh toán của Ngân hàng Nhà nước khuyến cáo, người dân thận trọng khi quét mã QR code, đặc biệt là các mã QR code được dán, chia sẻ ở những nơi công cộng, gửi qua mạng xã hội, thư điện tử.

Người dân cần xác định, kiểm tra kỹ càng thông tin tài khoản người trao đổi mã QR code, kiểm tra kỹ nội dung trang website mà mã QR code đưa tới.

Người dùng tuyệt đối không cung cấp các thông tin cá nhân như tài khoản ngân hàng, tài khoản mạng xã hội… và phải xác thực 2 yếu tố, sử dụng các phương thức bảo vệ khác cho các loại tài khoản đang sử dụng.

Vụ Thanh toán cũng khuyến cáo các đơn vị, tổ chức cung cấp mã QR code trong các hoạt động thanh toán, cung cấp thông tin, cần chú ý tuyên truyền đến người dùng về các thủ đoạn lừa đảo, các cảnh báo đến khách hàng của mình; đưa ra giải pháp xác minh giao dịch có dấu hiệu bất thường; thường xuyên kiểm tra các mã QR code được dán tại địa điểm cung cấp.

Cũng theo Ngân hàng Nhà nước, người dân cần chú ý đến lịch sử giao dịch, theo dõi chặt chẽ biến động số dư tài khoản qua tin nhắn của ngân hàng hoặc sử dụng ứng dụng ngân hàng điện tử để kiểm tra thường xuyên số dư tài khoản.

Mỗi khi tài khoản có thay đổi, biến động nhận tiền từ tài khoản khác hoặc chuyển tiền cho bất kỳ ai hoặc thay đổi thông tin, chủ thẻ sẽ nhận được thông báo ngay lập tức khi giao dịch hoàn tất. Nếu không phải là người thực hiện giao dịch đó thì chủ tài khoản cần phải liên hệ ngay với ngân hàng để xác minh kịp thời, ngăn chặn hành vi lừa đảo.

Trường hợp có nghi ngờ hoặc phát hiện lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng điện tử, người dân cần nhanh chóng khóa dịch vụ ngân hàng điện tử và liên hệ trực tiếp đến ngân hàng đang sử dụng dịch vụ để kịp thời xử lý, giảm thiểu mất mát tài sản.