Cánh tả ở Mỹ Latinh: Cơ hội mới, thách thức cũ

Chủ nghĩa dân túy cánh tả chưa bao giờ biến mất hoàn toàn khỏi Mỹ Latinh nhưng để duy trì được vị trí như trong quá khứ thì khó có thể khả thi.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
canh ta o my latinh co hoi moi thach thuc cu Toàn cầu hóa và sự chia rẽ quan điểm chính trị
canh ta o my latinh co hoi moi thach thuc cu Đoàn Đảng Phong trào Cánh tả Thống nhất Dominicana thăm Việt Nam

Mạng tin của tổ chức phân tích thông tin tình báo Stratfor ngày 30/9 có bài viết cho rằng tại Mỹ Latinh, những làn sóng chính trị đã có sự đảo chiều.

Đảo chiều chính trị

Trong mấy năm qua, những quốc gia từng bầu các chính khách dân túy cánh tả giờ được lãnh đạo bởi chính quyền thuộc phái trung dung, và trong một số trường hợp còn thuộc cánh hữu.

Tuy nhiên, sự đổi chiều này có thể chỉ ngắn ngủi. Khu vực này có truyền thống ưa thích chủ nghĩa dân túy, và trong bối cảnh sự mất cân bằng về kinh tế vẫn phổ biến tại nhiều nước, thì những phát ngôn hùng hồn mị dân vẫn luôn hấp dẫn các cử tri nghèo khổ.

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng chậm lại của Trung Quốc, nước nhập khẩu hầu hết hàng hóa của Mỹ Latinh, đã làm kinh tế khu vực này giảm sút theo, ảnh hưởng tới những chương trình bảo trợ kiểu dân túy. Và khi các nhà lãnh đạo cánh tả quay lại cầm quyền, họ sẽ lại phải đối mặt với những khó khăn cũ khi mà không còn nhiều tiền để đảm bảo thành công nữa.

Có thể nêu một vài ví dụ gần đây về sự đảo chiều chính trị như: Tháng 11/2015, Argentina bầu chính khách bảo thủ Mauricio Macri làm tổng thống, chấm dứt 12 năm cầm quyền của những người theo chủ nghĩa Peron (tên cựu Tổng thống Argentina - Juan Domingo Perón – người ca ngợi những nỗ lực loại bỏ đói nghèo và đề cao lao động).

Tháng 8/2016, Brazil luận tội Tổng thống Dilma Rousseff, chấm dứt sự cai trị suốt 13 năm của đảng Lao động.

Tháng 12/2014, Cuba bắt đầu bình thường hóa quan hệ với Mỹ, thay đổi một số chính sách cộng sản được duy trì suốt nửa thế kỷ.

Trong khi đó, Venezuela, một thành trì dân túy từng là nhà bảo trợ năng lượng cho một số quốc gia láng giềng, đang sa lầy trong khủng hoảng kinh tế và bất ổn chính trị.

canh ta o my latinh co hoi moi thach thuc cu
Bản đồ thể hiện sự đảo chiều chính trị ở Mỹ Latinh. Màu đỏ thể hiện các chính phủ theo cánh tả hay chủ nghĩa dân túy. (Nguồn: Stratfor)

Những cuộc bầu cử sắp tới tại các quốc gia khác cũng có nguy cơ lật đổ những chính phủ cánh tả và phản đối cái gọi là sự can thiệp của Mỹ tại khu vực này. Ecuador sẽ tổ chức bầu cử Tổng thống vào năm 2017, và liên minh Alianza Pais cầm quyền khó có thể chiến thắng nếu như thiếu vị Tổng thống lâu năm Rafael Correa. Ở Bolivia, Tổng thống Evo Morales sẽ giữ chức vụ cho tới năm 2020, song các cử tri đã kịch liệt phản đối việc ông tìm cách sửa đổi Hiến pháp để kéo dài nhiệm kỳ thêm 1 năm nữa.

Những chính phủ này nhìn chung đều bị sụt giảm uy tín do giá hàng hóa toàn cầu giảm. Những nhà lãnh đạo lên cầm quyền vào đầu những năm 2000 đều nhanh chóng tận dụng việc xuất khẩu hàng hóa, nhờ nhu cầu tưởng như vô tận của Trung Quốc, và hào phóng cấp tiền cho những hệ thống mà họ bảo trợ. Những quốc gia như Brazil và Venezuela đã tăng chi tiêu công và xây dựng những công trình công cộng để giúp các nhà lãnh đạo lấy lòng dân.

Tuy nhiên, khi giá hàng hóa giảm, tốc độ tăng trưởng tại những nước như Argentina, Brazil và Venezuela chậm lại và cuối cùng là lâm vào suy thoái. Các cử tri đã trừng phạt đảng cầm quyền tại cuộc bầu cử ở Argentina năm 2015. Uy tín của bà Rousseff giảm đến mức bà thậm chí không thoát được cuộc luận tội.

Những cơ hội khó nắm bắt

Tất cả những diễn biến trên hoàn toàn không có gì mới, và chưa rõ sự đảo chiều chính trị này sẽ kéo dài bao lâu. Mặc dù Bolivia và Ecuador đã có những dấu hiệu thiên hữu, song Brazil và Argentina rất có thể sẽ quay lại với cánh tả, vì các chính phủ mới sẽ nhanh chóng mất lòng dân chúng nếu lại rơi vào tình cảnh khó khăn tài chính như các chính phủ tiền nhiệm.

Tân Tổng thống thuộc phái trung dung của Brazil, ông Michel Temer, sẽ ra tranh cử vào năm 2018 (ông tạm giữ chức vụ Tổng thống sau khi bà Rousseff bị luận tội và có lẽ ông ta sẽ khó có thể đảm bảo đảng của ông duy trì được vai trò cầm quyền). Các cử tri nước này đang bị chia rẽ giữa việc ủng hộ đảng Phong trào Dân chủ của ông Temer hay đảng Dân chủ Xã hội Brazil hay đảng Lao động.

Ngoài ra, cuộc cải cách lương hưu được đề xuất gần đây, theo đó sẽ giảm chi tiêu cho lương hưu và nâng độ tuổi nghỉ hưu, chưa giúp được đảng cầm quyền lấy được lòng của dân chúng. Và cựu Tổng thống Luiz Inacio da Silva, một trong những chính khách được lòng dân nhất nước này, có thể ra tranh cử để cạnh tranh với ông Temer - tất nhiên là với điều kiện ông không bị truy tố về những cáo buộc tham nhũng.

canh ta o my latinh co hoi moi thach thuc cu
Tháng 8/2016, Brazil luận tội Tổng thống Dilma Rousseff. (Nguồn: Washington Post)

Những diễn biến tương tự đang diễn ra tại Argentina. Sau khi trúng cử chủ yếu là nhờ cử tri phản đối những chính sách kinh tế của chính phủ tiền nhiệm, chính phủ của ông Macri dự kiến thực hiện vài đợt tăng giá điện nước trong thời gian cầm quyền. Khi ông Macri tái tranh cử vào năm 2019, chính phủ của ông gần như chắc chắn sẽ vấp phải sự tẩy chay của những cử tri phải trả thêm tiền cho điện, nước, khí đốt...

Như vậy, vào cuối thập niên này rất có thể hai nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh lại được đặt dưới sự lãnh đạo của chính những chính quyền cánh tả vừa bị các cử tri chối bỏ. Tuy nhiên, các chính quyền cánh tả trong tương lai sẽ phải giải những bài toán kinh tế quen thuộc. Giá hàng hóa thấp khiến hai nước này không thể khôi phục sự tăng trưởng mạnh mẽ mà họ từng có vào thời kỳ thịnh vượng.

Ở Argentina, một ban lãnh đạo thuộc phái Peron có thể sẽ không muốn áp dụng các biện pháp dân túy vì những biện pháp này có thể làm tiêu tan mọi thành quả về kinh tế có được từ thời chính quyền Macri.

Còn ở Brazil, những hành động của một đảng Lao động cầm quyền sẽ bị hạn chế rất nhiều, vì bất kỳ chính sách hay điều luật nào cũng phải được đưa ra thảo luận giữa nhiều đảng.

Chủ nghĩa dân túy cánh tả chưa bao giờ biến mất hoàn toàn khỏi Mỹ Latinh. Đơn giản là vì trường phái này nhận được sự ủng hộ quá mạnh mẽ từ những cử tri nghèo.

Tuy nhiên, môi trường kinh tế hiện nay của khu vực đã thay đổi đáng kể so với thời kỳ khu vực bắt đầu quay sang cánh tả. Những chính phủ lên nắm quyền trong những năm tới, dù tả hay hữu, sẽ không có mấy nguồn lực để có thể củng cố những thắng lợi chính trị của mình. Và những khó khăn kinh tế sẽ khiến họ bỏ lỡ cơ hội khôi phục lại những vương triều mà họ từng có trong quá khứ.

canh ta o my latinh co hoi moi thach thuc cu Mỹ Latinh hướng về đâu?

Tình trạng kinh tế “dẫm chân” tại chỗ của các nước Mỹ Latinh và khu vực Caribbean được gọi là “sa vào bẫy thu nhập ...

canh ta o my latinh co hoi moi thach thuc cu Giao lưu văn hóa Đông Á - Mỹ Latinh

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao lần thứ 7 của FEALAC năm 2015, trên cơ sở sáng kiến của Bộ Ngoại giao Việt Nam, ...

canh ta o my latinh co hoi moi thach thuc cu Cuba - Miền đất “ngọt ngào”

Cuba đã nối duyên ông với người bạn đời. Tình yêu, lòng cảm phục Cuba trước đây đơn thuần là tình cảm nhưng khi ông ...

Hà An (theo Stratfor)

Bài viết cùng chủ đề

Châu Mỹ

Xem nhiều

Đọc thêm

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia

Chủ tịch Quốc hội khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc củng cố, tăng cường quan hệ Việt Nam-Campuchia.
Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Việt Nam-Malaysia: Thúc đẩy, phát huy hiệu quả tiềm năng hợp tác trong bối cảnh bước vào giai đoạn phát triển mới

Tổng Bí thư tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng UMNO và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.
Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Viện Tim quốc gia Malaysia

Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Viện Tim quốc gia Malaysia

Phu nhân Ngô Phương Ly bày tỏ sự cảm phục, quý trọng tinh thần yêu nghề, hết lòng chăm sóc bảo vệ sức khỏe người dân của các y sĩ, ...
Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, tuyển sinh trình độ cao đẳng ngành Giáo dục Mầm ...
Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị Petronas sớm xây dựng chiến lược, thúc đẩy đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, tăng cường hợp tác trên lĩnh vực năng ...
Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Các ngành công nghiệp như nông nghiệp, giải trí và khách sạn...có thể là những ngành chịu tác động lớn nhất bởi lệnh trục xuất lao động nhập cư của ...
Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Tin thế giới 22/11: Ukraine thông tin về siêu tên lửa Nga, Lào-Trung Quốc gia tăng hợp tác quốc phòng, châu Âu chia rẽ về lệnh bắt Thủ tướng Israel

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp hòa bình.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên cho rằng, các mối quan hệ quốc tế đã vượt quá điểm bùng nổ nguy hiểm và biến thành những cuộc xung đột vô cùng thảm khốc.
Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Rạng sáng ngày 22/11, nhiều tỉnh của Ukraine đã đồng loạt phát báo động phòng không kéo dài nhiều giờ liên quan đến khả năng bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo.
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động