Câu chuyện văn hoá và vấn đề bản quyền nhìn từ huyền thoại Doraemon

Phương Lan
Sáng nay, 22/9, Tọa đàm "Từ Đôrêmon tới Doraemon: Bản quyền truyện tranh ở Việt Nam qua ba thập kỷ" đã diễn ra tại Viện Văn hoá Nghệ thuật quốc gia Việt Nam (VICAS).
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Tọa đàm thu hút sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu về công nghiệp văn hóa, đại diện các đơn vị xuất bản ở Việt Nam, đại diện các không gian sáng tạo, người thực hành văn hoá và sáng tạo ở Việt Nam, cùng đông đảo khán giả yêu thích bộ truyện tranh nổi tiếng Doraemon.

Câu chuyện văn hoá và vấn đề bản quyền nhìn từ huyền thoại Doraemon
Toàn cảnh Tọa đàm. (Ảnh: Phương Lan)
Tin liên quan
Hành trình 30 năm mèo máy Doraemon ở Việt Nam Hành trình 30 năm mèo máy Doraemon ở Việt Nam

Tọa đàm là chương trình hợp tác giữa VICAS và các đối tác là Nhà xuất bản Kim Đồng, Lân Tinh Foundation nhằm kỷ niệm hơn 30 năm bộ truyện Doraemon hiện diện ở Việt Nam.

Tham dự tọa đàm có PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương – Viện trưởng VICAS; TS Nguyễn Thị Thu Hà – Giám đốc Trung tâm Phát triển công nghiệp văn hóa và Nghệ thuật đương đại, cùng các diễn giả uy tín như: TS Alisa Freedman, GS Văn hóa đại chúng và Văn học Nhật Bản tại Đại học Oregon, Hoa Kỳ; nhà nghiên cứu truyện tranh Nguyễn Anh Tuấn (bút danh ChuKim); biên tập viên Lê Phương Liên – người biên tập bộ Đôrêmon phiên bản đời đầu; biên tập viên Đặng Cao Cường, Trưởng Ban biên tập truyện tranh, Nhà xuất bản Kim Đồng.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương chia sẻ: “Trong nhiều năm qua, VICAS luôn theo đuổi mục tiêu hỗ trợ tối đa cho sự phát triển văn hoá, nghệ thuật và sáng tạo Việt Nam.

Từ năm 2010 tới nay, Viện chúng tôi cũng là một đơn vị nghiên cứu và tư vấn chính sách và chiến lược của Việt Nam đối với các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo, trong đó, ngành xuất bản là một trong 12 ngành công nghiệp văn hóa đã được xác định trong phạm vi của Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 theo Quyết định số 1755/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành vào ngày 8/9/2016".

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương, trong suốt quá trình hoạt động nghiên cứu và tư vấn chính sách của Viện về văn hóa - nghệ thuật nói chung và các ngành công nghiệp văn hóa nói riêng, VICAS luôn cố gắng tham gia vào các chương trình, hoạt động gắn với thực tiễn phát triển của ngành để có được những đánh giá sát với thực tiễn, từ đó các đề xuất chính sách có cơ sở khoa học và thực tiễn hơn.

Tọa đàm này là một hoạt động ý nghĩa trong nỗ lực chung đó nhằm thúc đẩy sự hiểu biết và chia sẻ kiến thức về bảo vệ và khai thác sở hữu trí tuệ, quyền tác giả và quyền liên quan trong lĩnh vực xuất bản.

Câu chuyện văn hoá và vấn đề bản quyền nhìn từ huyền thoại Doraemon
PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương - Viện trưởng VICAS phát biểu tại tọa đàm. (Ảnh: Phương Lan)

Các trao đổi của các diễn giả tại tọa đàm đã mang đến cho khán giả cái nhìn tổng quan về quá trình xuất bản truyện tranh Đôrêmon hay Doraemon ở Việt Nam; việc biên tập và xuất bản bộ truyện tại Việt Nam trong thời kỳ đầu và hiện nay; những thành công của bộ truyện nổi tiếng này sau hơn 30 năm có mặt ở Việt Nam.

Biên tập viên Lê Phương Liên - người biên tập bộ Đôrêmon phiên bản đời đầu, cho biết: “Khi chúng tôi thực hiện biên tập những tập đầu tiên của Đôrêmon chưa có bản quyền, chúng tôi như trong một hòn đảo cô đơn. Khi ấy, mục đích xuất bản duy nhất là thu hút sự yêu thích của trẻ em Việt Nam và làm thế nào để lời tranh tuyệt vời nhất, sáng tạo, hấp dẫn nhất".

Chia sẻ kinh nghiệm cá nhân trong việc biên tập và xuất bản Đôrêmon, bà Lê Phương Liên cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự sáng tạo trong quá trình chuyển thể nội dung từ nguyên tác.

Theo biên tập viên Đặng Cao Cường, Trưởng Ban biên tập truyện tranh, Nhà xuất bản Kim Đồng, năm 1992 là một dấu mốc quan trọng đối với thế giới truyện tranh ở Việt Nam khi Nhà xuất bản Kim Đồng đưa Doraemon về Việt Nam.

Một làn sóng truyện tranh giải trí hấp dẫn đã cuốn hút cả phía các nhà xuất bản và phía độc giả. Tuy nhiên, truyện tranh và phim hoạt hình khi đó ở Việt Nam còn phát triển tự phát, vì thế vấn đề bản quyền còn lơi lỏng. Việc Nhà xuất bản Kim Đồng mua bản quyền cho bộ truyện tranh Doraemon đã tạo ra những đột phá cho vấn đề bản quyền xuất bản.

Theo GS Alisa Freedman - chuyên gia nghiên cứu văn học và văn hóa Nhật Bản từ Đại học Oregon, thái độ của cộng đồng thường rất quyết liệt trước những hiện tượng xuất bản không bản quyền. Chính phủ Nhật đã có những cơ chế chính sách chuyên biệt để phát triển văn hóa đại chúng trở thành những sản phẩm văn hóa và lan tỏa toàn cầu.

Chính vì thế, Manga (truyện tranh) và Anime (phim hoạt hình được chuyển thể từ Manga) tại Nhật Bản có cơ hội phát triển và có sức ảnh hưởng mạnh mẽ, lan tỏa đến nhiều lĩnh vực văn hóa khác.

Doraemon là một trong những bộ truyện tranh được đông đảo cộng đồng yêu thích, nhân vật Doraemon nổi tiếng hơn ở Việt Nam so với bất kỳ quốc gia nào ngoài Nhật Bản. Cũng nhờ đó mà văn hóa Nhật Bản được biết đến trên khắp thế giới, như một hình thức “quyền lực mềm” giúp xứ sở hoa anh đào cải thiện hình ảnh trên trường quốc tế.

Cũng tại tọa đàm, nhà nghiên cứu truyện tranh Nguyễn Anh Tuấn đã chia sẻ các khía cạnh pháp lý liên quan đến bản quyền truyện tranh, góp phần làm rõ những thách thức mà ngành công nghiệp truyện tranh Việt Nam đang phải đối mặt.

Để xây dựng một nền tảng công nghiệp văn hóa từ phim hoạt hình và truyện tranh, trước hết phải thay đổi tư duy đó là thể loại dành cho trẻ con. Nếu cứ định vị như thế, loại hình này sẽ gặp rất nhiều rào cản.

Câu chuyện văn hoá và vấn đề bản quyền nhìn từ huyền thoại Doraemon
Tọa đàm thu hút sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu về công nghiệp văn hóa, đại diện các đơn vị xuất bản ở Việt Nam... (Ảnh: Phương Lan)

Tại tọa đàm, khán giả tích cực tham gia vào phần hỏi đáp, bày tỏ sự quan tâm về việc bảo vệ bản quyền tác phẩm sáng tạo. Nhiều ý kiến cho rằng cần có những chính sách rõ ràng và hiệu quả hơn để hỗ trợ các tác giả và nhà xuất bản.

Sự kiện khép lại với những suy nghĩ sâu sắc về tương lai của ngành công nghiệp truyện tranh Việt Nam nói riêng và công nghiệp văn hóa nói chung, khuyến khích sự phát triển bền vững thông qua việc tôn trọng và bảo vệ bản quyền.

Có thể nói, Đôrêmon hay Doraemon không chỉ là câu chuyện giải trí, mà phía sau nó còn là câu chuyện của văn hóa đại chúng, của cách làm công nghiệp văn hóa và tư duy quản lý của những người làm công tác quản lý Nhà nước về văn hóa.

Mở ra nhiều cơ hội hợp tác du lịch-điện ảnh giữa Việt Nam và Mỹ

Mở ra nhiều cơ hội hợp tác du lịch-điện ảnh giữa Việt Nam và Mỹ

Chương trình xúc tiến du lịch-điện ảnh Việt Nam tại Mỹ sẽ được tổ chức từ ngày 23-25/9, tại thành phố San Francisco và thành ...

Thúc đẩy hợp tác văn hóa Việt-Nga tại diễn đàn quốc tế ở St. Petersburg

Thúc đẩy hợp tác văn hóa Việt-Nga tại diễn đàn quốc tế ở St. Petersburg

Nhận lời mời của Bộ trưởng Bộ Văn hóa Liên bang Nga O.B. Liubimova, đoàn Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam ...

Hành trình 30 năm mèo máy Doraemon ở Việt Nam

Hành trình 30 năm mèo máy Doraemon ở Việt Nam

Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam (VICAS) phối hợp cùng Nhà xuất bản Kim Đồng và Lân Tinh Foundation giới thiệu triển ...

Nghệ sĩ không nhận thù lao trong các chương trình nghệ thuật ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng do bão lũ

Nghệ sĩ không nhận thù lao trong các chương trình nghệ thuật ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng do bão lũ

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã ban hành Kế hoạch tổ chức các chương trình nghệ thuật quyên góp, ủng hộ đồng ...

Đọc sách khiến xa rời thực tế?

Đọc sách khiến xa rời thực tế?

Xã hội không khỏi hốt hoảng khi một người nổi tiếng phát ngôn trong cuộc thi nhan sắc cho rằng bản thân là người thực ...

Bài viết cùng chủ đề

Ngoại giao văn hóa

Xem nhiều

Đọc thêm

Nhận định trận đấu Fulham vs Southampton: Không có bất ngờ

Nhận định trận đấu Fulham vs Southampton: Không có bất ngờ

Nhận định trận đấu Fulham vs Southampton tại vòng 17 giải Ngoại hạng Anh được diễn ra vào lúc 21h00 ngày 22/12.
Phía sau nghi phạm tấn công chợ Giáng sinh ở Đức

Phía sau nghi phạm tấn công chợ Giáng sinh ở Đức

Câu chuyện phía sau tài xế lái xe đâm vào khu chợ Giáng sinh ở Đức, khiến ít nhất 5 người thiệt mạng và hơn 200 người bị thương.
Trung Quốc tìm ra cách chỉnh sửa gene giúp cây trồng thích ứng với biến đổi khí hậu

Trung Quốc tìm ra cách chỉnh sửa gene giúp cây trồng thích ứng với biến đổi khí hậu

Các nhà khoa học tại Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc đã tìm ra một phương pháp mới giúp tăng đáng kể năng suất cây trồng trong bối cảnh ...
Nhà nghiên cứu 104 tuổi và cuốn sách giải A Giải thưởng Sách quốc gia năm 2024

Nhà nghiên cứu 104 tuổi và cuốn sách giải A Giải thưởng Sách quốc gia năm 2024

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư tự ví cuốn sách của mình như một tập cẩm nang khi muốn tìm kiếm một vấn đề gì liên quan đến TP. Hồ ...
Sau Ấn Độ, Tổng thống Sri Lanka chuẩn bị công du Trung Quốc

Sau Ấn Độ, Tổng thống Sri Lanka chuẩn bị công du Trung Quốc

Tổng thống Sri Lanka Anura Kumara Dissanayake sẽ đến thăm Trung Quốc - quốc gia cho vay song phương lớn nhất của hòn đảo này vào giữa tháng Giêng tới.
Fed đau đầu 'dè chừng' loạt chính sách khó lường của ông Donald Trump

Fed đau đầu 'dè chừng' loạt chính sách khó lường của ông Donald Trump

Sự trở lại của ông Donald Trump tại Nhà Trắng đang đưa Fed vào thế khó khi phải đối mặt với những bất ổn từ các đề xuất chính sách ...
Nhà tù Hỏa Lò: Một địa chỉ đỏ của Thủ đô Hà Nội

Nhà tù Hỏa Lò: Một địa chỉ đỏ của Thủ đô Hà Nội

Nhà tù Hỏa Lò, nơi từng giam giữ các chiến sĩ cách mạng giờ đây truyền cảm hứng sâu sắc về giá trị của tự do và hòa bình.
Top 10 điểm đến du lịch được ‘truy tìm’ nhiều nhất trên Google

Top 10 điểm đến du lịch được ‘truy tìm’ nhiều nhất trên Google

Trong danh sách 10 điểm đến du lịch được tìm kiếm nhiều nhất trên Google năm 2024, châu Âu chiếm phần lớn với 6 đại diện, châu Phi 3 địa điểm.
Khám phá chợ miền Tây 'chồm hổm' độc, lạ ở Hậu Giang

Khám phá chợ miền Tây 'chồm hổm' độc, lạ ở Hậu Giang

Nổi tiếng là ‘khu chợ OCD’ nhất Việt Nam, những quầy hàng ở chợ ‘chổm hổm’ (Hậu Giang) được bố trí đều tăm tắp với màu sắc rực rỡ từ các loại nông sản.
Du lịch Việt Nam: Top 5 thành phố ‘hút’ du khách nước ngoài dịp Tết Dương lịch 2025

Du lịch Việt Nam: Top 5 thành phố ‘hút’ du khách nước ngoài dịp Tết Dương lịch 2025

TP. Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Đà Nẵng, Hà Nội và Nha Trang là 5 điểm đến hấp dẫn du khách quốc tế trong dịp Tết Dương lịch 2025.
Khám phá Dinh thự Vua Mèo: Công trình trăm năm tuổi ở Đồng Văn, Hà Giang

Khám phá Dinh thự Vua Mèo: Công trình trăm năm tuổi ở Đồng Văn, Hà Giang

Với kiến trúc độc đáo, pha trộn 3 nền văn hóa Trung Quốc, người Mông và Pháp, Dinh thự Vua Mèo là điểm đến được yêu thích tại Hà Giang.
Phố cổ Hà Nội tưng bừng chào đón Giáng sinh

Phố cổ Hà Nội tưng bừng chào đón Giáng sinh

Khắp các tuyến phố cổ Hà Nội như Hàng Mã, Nhà Thờ… tấp nập người qua lại để chụp ảnh, sắm sửa những món quà Giáng sinh lung linh rực rỡ.
Ký ức lịch sử tôn vinh những hy sinh của thế hệ đi trước

Ký ức lịch sử tôn vinh những hy sinh của thế hệ đi trước

Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Câu lạc bộ 'Mãi mãi tuổi 20' tổ chức sự kiện 'Ký ức và niềm tin' nhân dịp Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt ...
Lễ hội Mừng lúa mới - phong tục lâu đời của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên

Lễ hội Mừng lúa mới - phong tục lâu đời của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên

Sáng 15/12, tại Làng truyền thống dân tộc K’Ho, thôn Klong Trao 1 (xã Gung Ré, huyện Di Linh, Lâm Đồng) đã diễn ra Lễ Mừng lúa mới của dân tộc K'ho S'Rê.
Bảo tồn và phát huy giá trị độc đáo của múa cổ truyền Thăng Long - Hà Nội

Bảo tồn và phát huy giá trị độc đáo của múa cổ truyền Thăng Long - Hà Nội

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, nghệ thuật múa cổ truyền đã hòa quyện vào dòng chảy văn hóa của Thăng Long - Hà Nội, tạo nên mạch nguồn văn hóa đặc trưng.
Vịnh Hạ Long là cầu nối quan trọng giữa Việt Nam với bạn bè, đối tác quốc tế

Vịnh Hạ Long là cầu nối quan trọng giữa Việt Nam với bạn bè, đối tác quốc tế

Vịnh Hạ Long đã đóng góp vào sự phát triển của Quảng Ninh, góp phần quan trọng đưa du lịch trở thành một trụ cột phát triển kinh tế của tỉnh.
Tỉnh Quảng Bình có thêm 3 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Tỉnh Quảng Bình có thêm 3 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và du lịch Nguyễn Văn Hùng vừa ký quyết định công nhận 3 di sản của Quảng Bình là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam được UNESCO vinh danh: Nhân thêm niềm vui di sản

Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam được UNESCO vinh danh: Nhân thêm niềm vui di sản

Được công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại, Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam mang lại dấu ấn mới...
Phiên bản di động