Chang’e 4 và cuộc đua chinh phục Mặt Trăng

Sự kiện tàu thăm dò Chang’e 4 (Hằng Nga 4) đổ bộ xuống “vùng tối” của Mặt Trăng không chỉ cho thấy sự bứt phá ngoạn mục của Trung Quốc trong chương trình chinh phục vũ trụ, mà còn báo trước một cuộc chạy đua mới trong hoạt động thám hiểm không gian.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
change 4 va cuoc dua chinh phuc mat trang Nga đưa người lên Mặt Trăng vào năm 2030
change 4 va cuoc dua chinh phuc mat trang Trung - Ấn chạy đua chinh phục Mặt Trăng
change 4 va cuoc dua chinh phuc mat trang
Thiết bị thăm dò tự hành Thỏ Ngọc 2 di chuyển trên bề mặt của Mặt Trăng. (Nguồn: CNSA)

Chang’e 4 đáp xuống khu vực chưa từng được khám phá trên Mặt Trăng lúc 10 giờ 26 phút (giờ Bắc Kinh), ngày 3/1/2019. Khi tin tức này xuất hiện trên báo chí, truyền thông Trung Quốc, có chuyên gia đã bình luận, “nhiều khả năng cuộc gọi tiếp theo từ Mặt Trăng về Trái Đất sẽ được thực hiện bằng tiếng Trung”.

Bứt phá ngoạn mục

Theo National Geographic, trong lịch sử thám hiểm không gian của loài người, rất nhiều nỗ lực khám phá nửa không nhìn thấy của Mặt Trăng, hay còn gọi là nửa tối, đã được hai cường quốc vũ trụ là Mỹ và Liên Xô thực hiện. Tháng 10/1959, tàu thăm dò không gian Luna 3 của Liên Xô đã gửi những hình ảnh đầu tiên cho thấy nửa tối có địa hình đồi núi, vô số miệng núi lửa, rất khác so với nửa quan sát được của Mặt Trăng. Năm 1960, Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô thậm chí còn xuất bản bản đồ đầu tiên về nửa tối này.

Công cuộc chinh phục nửa tối diễn ra đúng lúc Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên Xô ở giai đoạn gay cấn nhất. Tổng thống Mỹ khi đó là John F. Kennedy đã yêu cầu giới khoa học, thiên văn học thực hiện sứ mệnh đổ bộ cũng như khám phá phần bí mật còn lại của Mặt Trăng. Liên tiếp trong hai năm 1964 và 1965, các tàu thăm dò Ranger 7, Ranger 8, Ranger 9 của Mỹ đã quan sát thành công nửa tối. Đặc biệt, năm 1968, các phi hành gia trên tàu vũ trụ Apollo 8 trở thành những người đầu tiên quan sát trực tiếp nửa tối khi họ bay quanh Mặt Trăng. Tuy nhiên, việc đưa thiết bị thăm dò lên nửa tối chưa từng được thực hiện cho đến khi Chang’e-4 đáp xuống khu vực Cực Nam - lòng chảo Aitken.

Dù xuất phát muộn hơn so với các cường quốc không gian khác - đưa phi hành gia đầu tiên lên quỹ đạo vào năm 2003 - khoảng bốn thập kỷ sau khi Mỹ và Nga bắt đầu cuộc đua vũ trụ - nhưng giờ đây, Trung Quốc đã thực hiện thành công điều mà cả hai cường quốc vũ trụ chưa làm được. Có thể, Washington và Moscow dành ưu tiên cho các chương trình vũ trụ khác của họ như chuyến bay có người lái, sự sống sót của con người trong không gian và niềm đam mê với các hành tinh xa xôi, trước hết là Sao Hỏa. Song rõ ràng, với việc đáp xuống phần tối của Mặt Trăng, Bắc Kinh đã cho thấy họ có những tiến bộ khoa học vượt bậc. Bởi theo Cơ quan Hàng không Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc (CNSA), Chang’e 4 hạ cánh ở một trong những khu vực nguy hiểm nhất Hệ Mặt Trời với hơn 90% bề mặt rất gồ ghề cùng những ngọn núi cao khoảng gấp đôi đỉnh Everest. Liên lạc cũng là một thử thách và Bắc Kinh đã giải quyết bài toán khó này bằng một vệ tinh chuyển tiếp có tên Queqiao - được phóng lên quỹ đạo cách Trái Đất khoảng 455.000 km hồi tháng 5/2018.

Giấc mơ không gian

Nhiều năm qua, Trung Quốc đã chi hàng tỉ USD cho chương trình thám hiểm vũ trụ và Mặt Trăng như lập trạm không gian, phát triển hệ thống định vị Baidu (Bắc Đẩu) riêng. Kể từ chuyến bay vào vũ trụ có người lái đầu tiên năm 2003, nước này đã đưa sáu phi hành đoàn lên quỹ đạo Trái Đất. Năm 2013, Trung Quốc trở thành nước thứ ba trên thế giới, sau Mỹ và Nga, đưa thiết bị lên Mặt Trăng. Năm ngoái, nước này phóng 38 tên lửa vào vũ trụ, nhiều hơn bất cứ quốc gia nào, kể cả siêu cường Mỹ.

change 4 va cuoc dua chinh phuc mat trang
Chang’e 4 được phóng từ Trung tâm phóng vệ tinh Xichang, tháng 12/2018. (Nguồn: Reuters)

Theo Tiến sĩ Malcolm Davis, nhà phân tích cấp cao của Viện Chính sách Chiến lược Australia, chính trị đã định hình quyết định đẩy mạnh các hoạt động của Bắc Kinh trong không gian. Ông Davis cho rằng, vai trò trong không gian là một phần quan trọng trong sự trỗi dậy của Trung Quốc. Bắc Kinh muốn khẳng định vị thế siêu cường, không chỉ trên bình diện kinh tế, quân sự mà cả không gian. Chính Chủ tịch nước Tập Cận Bình từng khẳng định, “giấc mơ không gian là một phần của giấc mơ làm cho Trung Quốc lớn mạnh hơn”, tại cuộc gặp với các phi hành gia trên tàu vũ trụ Shenzhou 10 (Thần Châu 10) năm 2013. Wu Weiren, Kỹ sư trưởng của Chương trình khám phá Mặt Trăng Trung Quốc cũng cho biết: “Chủ tịch Tập Cận Bình đã yêu cầu chúng tôi khám phá không gian rộng lớn, xây dựng đất nước thành cường quốc vũ trụ và làm việc không ngừng nghỉ cho giấc mơ không gian của chúng tôi”.

Thực tế, Trung Quốc đã có nhiều kế hoạch táo bạo hơn trong tương lai. Nước này dự định phóng tàu vũ trụ Chang’e 5 vào năm 2020 trong giai đoạn 3 và 4 của Chương trình Khám phá Mặt Trăng. Với khả năng trở về Trái Đất, Chang’e 5 có nhiệm vụ điều tra bề mặt Mặt Trăng và thu thập mẫu vật. Nếu thành công, Trung Quốc sẽ là quốc gia thứ ba mang được mẫu vật từ Mặt Trăng về Trái Đất và là quốc gia thứ hai làm được như vậy với robot. Bắc Kinh cũng đang đầu tư mạnh cho chương trình trạm không gian Tiangong (Thiên Cung). Khi ISS - sản phẩm hợp tác giữa Mỹ, Nga, Canada, châu Âu và Nhật Bản ngừng hoạt động vào năm 2024, Tiangong sẽ là trạm không gian duy nhất trên quỹ đạo Trái Đất.

Cuộc đua gay cấn

Giới chuyên gia cho rằng, kỳ tích lịch sử của Trung Quốc không chỉ có ý nghĩa khoa học mà còn mang đậm ý nghĩa chính trị và chiến lược. The New York Times nhận định, Chang’e 4 là minh chứng rõ nhất cho thấy tham vọng tham gia, thậm chí là dẫn đầu trong cuộc đua vũ trụ của Bắc Kinh. CBSNews thì bình luận, cuộc đổ bộ lên nửa tối Mặt Trăng của Trung Quốc tạo tiền đề cho một cuộc đua không gian mới, đặc biệt là giữa nước này với Mỹ. Ông Isaac Stone Fish, nhà báo, học giả kỳ cựu của Trung tâm Xã hội châu Á (ASC) có chung quan điểm: “Chúng ta đang tiến đến kỷ nguyên mới của quan hệ Mỹ - Trung, cạnh tranh nhiều hơn là hợp tác… Cuộc đua không gian chắc chắn là một phần của tương lai này”. Theo một số nhà phân tích, cuộc đua mới giữa Mỹ và Trung Quốc trên đường đến Mặt Trăng sẽ rất khác so với cuộc đua Mỹ - Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh. Nếu cuộc đua trước đó phần lớn được thúc đẩy bởi chính trị, cuộc đua này sẽ chủ yếu được thúc đẩy bởi những lợi ích từ Mặt Trăng và các cơ hội kinh doanh tiềm năng.

Đáng chú ý, cuộc đua mới được dự báo sẽ gay cấn hơn khi có sự tham gia của nhiều nước, trong đó có những cái tên quen thuộc như Nga và Ấn Độ. Tháng 9/2018, Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga (Roscosmos) cho biết các chuyên gia của nước này đang nghiên cứu dự án xây dựng trạm khoa học trên Mặt Trăng. Trước đó, đầu năm 2018, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sẽ tái khởi động chương trình đưa người lên Mặt Trăng và Sao Hỏa trong những năm tới. Trong khi đó, Chính phủ Ấn Độ đã thông qua khoản ngân sách 1,43 tỷ USD cho dự án đưa người lên vũ trụ vào năm 2022. Nếu thành công, Ấn Độ sẽ trở thành nước thứ tư trên thế giới (sau Nga, Mỹ và Trung Quốc) có thể thực hiện sứ mệnh đưa người lên khoảng không vũ trụ. Theo Times Now, New Delhi dự kiến thực hiện 32 sứ mệnh không gian trong năm nay, bao gồm sứ mệnh Chandrayaan-2 đưa tàu tự hành xuống Mặt Trăng.

Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) cũng đã công bố kế hoạch đưa tàu không gian đầu tiên thuộc thế giới Arab lên thám hiểm Sao Hỏa vào năm 2021, và dự án xây dựng thành phố đầu tiên trên hành tinh đỏ trong vòng 100 năm tới. Saudi Arabia đầu tư 1 tỉ USD vào các công ty hàng không vũ trụ thuộc Tập đoàn Virgin của tỷ phú Anh Richard Branson. Tổ chức phi lợi nhuận của Israel SpaceIL, chủ trì dự án chinh phục Mặt Trăng lần đầu tiên tại nước này, thông báo phóng tàu đổ bộ lên vệ tinh tự nhiên lớn nhất của Trái Đất vào năm 2019. Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) cũng đang nỗ lực phát triển các robot tự hành với phầm mềm tiên tiến có thể hoạt động mà không cần sự can thiệp từ Trái Đất…

Có thể thấy, nửa thế kỷ sau khi phi hành gia người Mỹ Neil Armstrong đặt bước chân đầu tiên của con người lên Mặt Trăng, nhiều quốc gia cùng các công ty vũ trụ tư nhân đều dành sự quan tâm ngày càng lớn tới sứ mệnh chinh phục vệ tinh đã quay quanh Trái Đất hơn 4,5 tỷ năm qua. Và với sự kiện Chang’e 4 gây xôn xao những ngày đầu năm, 2019 được dự báo sẽ là một năm đầy thú vị cho cuộc đua vươn tới các vì sao.

change 4 va cuoc dua chinh phuc mat trang “Vùng tối của Mặt trăng” không hề tối

Nhà thiên văn học Harvard Avi Loeb khẳng định, “Vùng tối của Mặt trăng” không phải lúc nào cũng tối, nhưng nó ở rất xa.

change 4 va cuoc dua chinh phuc mat trang Người Trung Quốc đã chạm vào “phần tối”' của Mặt trăng

Tàu Hằng Nga 4 của Trung Quốc là tàu vũ trụ đầu tiên của nhân loại hạ cánh xuống "phần tối" của Mặt trăng, được ...

change 4 va cuoc dua chinh phuc mat trang Khó quan sát mưa sao băng đẹp nhất năm vào rạng sáng 13-14/12

Dù Mặt trăng sẽ không ảnh hưởng cho việc quan sát mưa sao băng đẹp nhất năm Geminids, nhưng với tình hình thời tiết những ...

Hương Lê (tổng hợp)

Xem nhiều

Đọc thêm

Đột phá để hiện thực hóa cuộc cách mạng số, đưa đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới

Đột phá để hiện thực hóa cuộc cách mạng số, đưa đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, chúng ta nhất định sẽ thực hiện thành công cuộc cách mạng số, đưa đất nước vươn mình vượt bậc trong kỷ nguyên mới...
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; AFC Champions League 2 - Nam Định vs Tampines Rovers

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; AFC Champions League 2 - Nam Định vs Tampines Rovers

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; Europa League - Besiktas vs Malmo FF...
Kết quả bầu cử Mỹ 2024: Doanh nghiệp ‘ăn mừng chiến thắng’, tận hưởng phút giây kịch tính từ đêm qua

Kết quả bầu cử Mỹ 2024: Doanh nghiệp ‘ăn mừng chiến thắng’, tận hưởng phút giây kịch tính từ đêm qua

Trong những giờ cuối cùng đợi kết quả bầu cử Mỹ 2024: Doanh nghiệp ‘ăn mừng chiến thắng’, tận hưởng phút giây kịch tính...
Cập nhật kết quả bầu cử Mỹ 2024: Chênh lệch không ngờ ở chiến địa, ông Trump mong sẽ có chiến thắng lớn, phe Dân chủ có kế hoạch quyết liệt

Cập nhật kết quả bầu cử Mỹ 2024: Chênh lệch không ngờ ở chiến địa, ông Trump mong sẽ có chiến thắng lớn, phe Dân chủ có kế hoạch quyết liệt

Báo Thế giới và Việt Nam cập nhật liên tục kết quả bầu cử tổng thống, Hạ viện và Thượng viện Mỹ năm 2024.
Siêu mẫu Thanh Hằng lên đồ cực chất

Siêu mẫu Thanh Hằng lên đồ cực chất

Siêu mẫu Thanh Hằng vẫn giữ được nhan sắc ấn tượng. Theo nhiều nhận định, nữ siêu mẫu ngày càng xinh đẹp, rạng rỡ hơn.
Hôm nay 6/11, Quốc hội thảo luận về các dự án sửa đổi Luật Đầu tư công; Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu

Hôm nay 6/11, Quốc hội thảo luận về các dự án sửa đổi Luật Đầu tư công; Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu

Hôm nay, Quốc hội dành cả ngày để thảo luận thảo luận tại hội trường về các dự án sửa đổi Luật Đầu tư công; Luật Quy hoạch, Luật Đầu ...
Cập nhật kết quả bầu cử Mỹ 2024: Chênh lệch không ngờ ở chiến địa, ông Trump mong sẽ có chiến thắng lớn, phe Dân chủ có kế hoạch quyết liệt

Cập nhật kết quả bầu cử Mỹ 2024: Chênh lệch không ngờ ở chiến địa, ông Trump mong sẽ có chiến thắng lớn, phe Dân chủ có kế hoạch quyết liệt

Báo Thế giới và Việt Nam cập nhật liên tục kết quả bầu cử tổng thống, Hạ viện và Thượng viện Mỹ năm 2024.
Điểm tin thế giới sáng 6/11: Qatar cân nhắc bỏ bầu cử Quốc hội, tỷ lệ sinh ở Đức thấp kỷ lục, ông Trump đe dọa áp thuế Mexico

Điểm tin thế giới sáng 6/11: Qatar cân nhắc bỏ bầu cử Quốc hội, tỷ lệ sinh ở Đức thấp kỷ lục, ông Trump đe dọa áp thuế Mexico

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng nay, 6/11.
Tin thế giới 5/11: Ông Trump thừa nhận có thể thua, Hàn Quốc nói 10.000 binh sĩ Triều Tiên đã ở Nga, Ngoại trưởng Đức bất ngờ thăm Ukraine

Tin thế giới 5/11: Ông Trump thừa nhận có thể thua, Hàn Quốc nói 10.000 binh sĩ Triều Tiên đã ở Nga, Ngoại trưởng Đức bất ngờ thăm Ukraine

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24 giờ qua.
TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Ông Donald Trump tạm dẫn trước ở Indiana và Kentucky, bà Kamala Harris chiếm ưu thế ở Wisconsin

TRỰC TIẾP bầu cử Mỹ 2024: Ông Donald Trump tạm dẫn trước ở Indiana và Kentucky, bà Kamala Harris chiếm ưu thế ở Wisconsin

Báo Thế giới và Việt Nam liên tục cập nhật diễn biến và kết quả của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 khi các phòng phiếu đóng cửa vào cuối ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Bầu cử Mỹ 2024: Tuyên bố trước 'giờ G' của một cử tri Mỹ giàu kinh nghiệm

Bầu cử Mỹ 2024: Tuyên bố trước 'giờ G' của một cử tri Mỹ giàu kinh nghiệm

Tôi hỏi là ông sẽ bỏ phiếu cho ai? Kamala Harris, ông trả lời tôi với giọng nhỏ nhẹ nhưng dứt khoát.
'Họa vô đơn chí' có thể đẩy chính phủ 'đèn giao thông' của Đức tới nguy cơ sụp đổ

'Họa vô đơn chí' có thể đẩy chính phủ 'đèn giao thông' của Đức tới nguy cơ sụp đổ

Đây là thời điểm tồi tệ nhất có thể dẫn tới chính phủ sụp đổ, xét theo những gì đang xảy ra ở Ukraine và tình hình kinh tế ở Đức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 sẽ tác động tới tình hình thế giới thế nào và chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris khác biệt ra sao?
Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay rất sít sao, nhưng dù là ai thì quan hệ Việt Nam-Mỹ vẫn tiếp đà phát triển tích cực.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong nội bộ nước Mỹ mà còn với cộng đồng quốc tế.
Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Có thể khẳng định rằng AI không còn là một công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Cả ông Trump và bà Harris đều đang tìm cách mô tả bên kia là 'yếu thế trước Trung Quốc' trong nỗ lực vượt qua phe đối lập.
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Phiên bản di động