Chính sách 3 con có đảo ngược triển vọng kinh tế ảm đạm của Trung Quốc?

Linh Chi
Cuộc điều tra dân số mới nhất của Trung Quốc cho thấy, tỷ lệ tăng dân số, tỷ lệ sinh và số lượng lao động nhập cư đã giảm đáng kể. Theo chuyên gia kinh tế Hao Zhou, chính sách 3 con mới của Trung Quốc khó có thể cải thiện triển vọng kinh tế ảm đạm trong dài hạn của quốc gia này.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Chính sách 3 con
Các chuyên gia cho rằng, chính sách 3 con sẽ không thay đổi đáng kể xu hướng già hóa của Trung Quốc. (Nguồn: AP)

Chuyên gia kinh tế cấp cao về thị trường mới nổi tại ngân hàng Commerzbank Hao Zhou có bài viết trên trang South China Morning Post về vấn đề chính sách 3 con mới của Trung Quốc khó cải thiện triển vọng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trong dài hạn.

Lý do giới trẻ Trung Quốc ngại sinh con

Theo chuyên gia Zhou, tháng 5/2021, Trung Quốc đã công bố báo cáo điều tra dân số (thực hiện một lần trong một thập kỷ). Báo cáo cho thấy, tốc độ gia tăng dân số của quốc gia này tiếp tục giảm. Từ năm 2010-2020, dân số tăng trung bình 0,53% mỗi năm, tốc độ chậm nhất trong bất kỳ thập kỷ nào kể từ cuộc điều tra dân số đầu tiên của Trung Quốc vào năm 1953.

Một trong những lý do dẫn đến sự giảm tốc này là chính sách 1 con, vốn để ngăn chặn tình trạng dân số tăng quá nhanh tại Trung Quốc. Tuy nhiên, khoảng 10 năm trước, khi công bố báo cáo điều tra dân số của giai đoạn đó, Bắc Kinh nhận ra rằng sự suy giảm mạnh về dân số sẽ ảnh hưởng đến các vấn đề kinh tế và xã hội.

Do đó, các nhà chức trách dần nới lỏng chính sách và chuyển sang chính sách 2 con vào năm 2015. Và ngày 31/5 vừa qua, Bộ chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc tuyên bố sẽ áp dụng chính sách 3 con trong kế hoạch 5 năm lần thứ 14. Chính sách này phản ánh rõ ràng nhu cầu cấp thiết để giải quyết những thách thức về vấn đề dân số tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Zhou cho rằng, vẫn còn bỏ ngỏ liệu chính sách 3 con có hiệu quả hay không? Sau khi chính sách 2 con được áp dụng, số lượng em bé chào đời đã tăng nhẹ vào năm 2016 và 2017. Tuy nhiên, đây chỉ là hiện tượng tạm thời vì ngay sau đó, con số này lại giảm đáng kể.

Năm 2020, Trung Quốc chỉ có 12 triệu trẻ sơ sinh, con số thấp nhất trong 6 thập kỷ. Với tác động rất nhỏ của việc nới lỏng các biện pháp kiểm soát sinh đẻ, vẫn còn nghi vấn liệu việc dỡ bỏ hoàn toàn các hạn chế do đại dịch Covid-19 có thể thay đổi xu hướng bất lợi của tỷ lệ sinh trong dài hạn hay không.

Tổng mức sinh của Trung Quốc (số lượng trẻ em trung bình do phụ nữ trong độ tuổi sinh sản sinh ra) đã giảm xuống mức từ 1,3-1,7 trẻ em trên một phụ nữ trong thập kỷ qua, thấp hơn nhiều so với mức 2,1 cần thiết để duy trì mức dân số hiện nay trong trung hạn và dài hạn.

Trong khi đó, trên mạng xã hội của Trung Quốc, người dân quốc gia này đã trao đổi về nguyên nhân khiến thế hệ trẻ ngại sinh con. Và nguyên nhân đến từ giá nhà ở cao, khối lượng công việc lớn và sự cạnh tranh khốc liệt trong vấn đề tiếp cận nguồn lực giáo dục.

Yifei Li, nhà xã hội học tại Đại học New York Thượng Hải nhận định: "Mọi người ngại sinh con không phải bởi giới hạn 2 con, mà bởi chi phí nuôi dạy con cái quá cao. Nhà ở, các hoạt động ngoại khóa, thực phẩm và mọi thứ khác đang tăng lên nhanh chóng".

Nhiều năm qua, Chính phủ Trung Quốc đã nỗ lực kiềm chế giá bất động sản, tối đa hóa các nguồn lực dạy học nhưng vẫn có rất ít có dấu hiệu cho thấy, thanh niên tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ nhiệt tình hơn trong chuyện trở thành các bậc cha mẹ.

Đã quá muộn?

Nhận định về chính sách 3 con mới của Trung Quốc, Shuang Ding, nhà kinh tế trưởng tại Standard Chartered ở Hong Kong (Trung Quốc) nhấn mạnh: "Không nghi ngờ gì nữa, đây là một bước đi đúng hướng, nhưng vẫn còn hơi rụt rè. Chính sách sinh đẻ tự do hóa hoàn toàn nên được thực hiện cách đây ít nhất 5 năm, bây giờ đã quá muộn, nhưng dù muộn còn hơn không”.

Vị chuyên gia cho rằng, việc cho phép các gia đình sinh con thứ 3 cũng sẽ không thay đổi đáng kể xu hướng già hóa của Trung Quốc.

Trong một cuộc thăm dò trên mạng xã hội Weibo về chính sách 3 con mới đây, có khoảng 29.000 trong số 31.000 người được hỏi cho biết, họ sẽ "không bao giờ nghĩ đến". Một người dùng mạng xã hội này khẳng định: "Tôi sẵn sàng có ba đứa con nếu bạn cho tôi 5 triệu Nhân dân tệ (785.650 USD)".

Các nhà phân tích nhận thấy, với sự già hóa dân số đáng kể, các con số điều tra dân số cũng sẽ là nguồn cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách lập luận ủng hộ việc tăng tuổi nghỉ hưu sớm hơn của đất nước.

Ning Jizhe, Cục trưởng Cục Thống kê Quốc gia cho hay: "Từ xu hướng phát triển dân số trong những năm gần đây, có thể nhận thấy, sự gia tăng dân số sẽ tiếp tục chậm lại trong tương lai.

Dân số Trung Quốc sẽ đạt mức cao nhất trong tương lai, nhưng thời gian cụ thể vẫn chưa chắc chắn. Ước tính, tổng dân số Trung Quốc sẽ duy trì ở mức hơn 1,4 tỷ người trong tương lai gần".

Triển vọng kinh tế dài hạn vẫn ảm đạm

"Dân số Trung Quốc đã bắt đầu giảm và đang già đi nhanh chóng. Sức sống kinh tế của quốc gia này sẽ tiếp tục suy yếu". - Giáo sư Yi Fuxian của Đại học Wisconsin-Madison.

Chuyên gia kinh tế Zhou cho rằng, điều đáng lo ngại là dân số trong độ tuổi lao động của Trung Quốc đã đạt đỉnh vào năm 2010 và đã bắt đầu giảm từ đó.

Một dự báo của Liên hợp quốc vào năm 2019 cho thấy, ngay cả với kịch bản tốt nhất (với tỷ lệ sinh tăng lên mức 2 con ứng với một phụ nữ) thì tỷ lệ dân số trong độ tuổi sinh đẻ của Trung Quốc vẫn tiếp tục giảm trong các thập kỷ tiếp theo trước khi ổn định vào khoảng năm 2055.

Mức tổng sinh của Trung Quốc là vào khoảng 1,3 con trên một phụ nữ vào năm 2020 - mức này đã thấp hơn kịch bản xấu nhất do Liên hợp quốc đưa ra, trong đó tỷ lệ người từ độ tuổi 15-64 sẽ giảm đều đặn cho đến cuối thế kỷ này, khi mức sinh của Trung Quốc sẽ chưa đến 0,5.

Xu hướng nhân khẩu cũng thể hiện ở số lao động nhập cư. Theo một báo cáo do Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố, sự gia tăng số công nhân nhập cư đã giảm trong thập kỷ qua. Chẳng hạn, vào năm 2020, lần đầu tiên số lượng người thuộc nhóm này đã thấp hơn năm trước đó.

Điều này có thể một phần là do đại dịch Covid-19 và các hậu quả của đại dịch về kinh tế, nhưng xu hướng cơ bản có thể sẽ giảm trong những năm tới. Rõ ràng, tiềm năng lao động của dân số nông thôn Trung Quốc đang dần cạn kiệt.

Trong khi đó, lao động nhập cư của Trung Quốc cũng ngày càng già đi. Những người từ 40 tuổi trở lên hiện chiếm khoảng một nửa tổng số lao động nhập cư, so với khoảng 30% vào năm 2008.

Chuyên gia Zhou nhận định, nhìn từ Nhật Bản, có thể thấy tác động của các xu hướng nhân khẩu đối với nền kinh tế Trung Quốc.

Tốc độ tăng trưởng của Nhật Bản đã giảm đáng kể do lực lượng lao động chủ lực bắt đầu thu hẹp vào những năm 1990. Điều này đã gây thêm tăng áp lực lên hệ thống hưu trí và y tế của quốc gia này.

Ông Zhou nói: "Có thể nhận thấy, với số lượng dân trong độ tuổi lao động suy giảm, triển vọng kinh tế của Trung Quốc sẽ u ám hơn".

Các dự báo cho thấy, trong những năm tới, dân số trong độ tuổi lao động tại Trung Quốc sẽ giảm và Trung Quốc có thể sẽ không đủ khả năng bù đắp lại sự thiếu hụt này dù quốc gia này có tăng tuổi nghỉ hưu.

Chuyên gia kinh tế cấp cao về thị trường mới nổi tại ngân hàng Commerzbank khẳng định: "Như vậy, chỉ còn cách thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua nâng cao năng suất của mỗi công nhân. Nhưng điều này cũng rất khó bởi mức tăng năng suất tại Trung Quốc đã giảm.

Tóm lại, tính tất cả yếu tố thì các dự báo đều cho ra một kết quả là nền kinh tế Trung Quốc sẽ tiếp tục đà tăng trưởng chậm trong các năm tới".

Căng thẳng Trung Quốc-Australia: Lý do Bắc Kinh tự tin cảnh báo về ‘nỗi đau’ dành cho Canberra?
Người Trung Quốc: ‘Đưa tôi 5 triệu Nhân dân tệ, tôi sẽ đẻ ba con’
Trung Quốc-Australia: Mối quan hệ cộng sinh từ mặt hàng 'tốt hơn cả vàng', Bắc Kinh vẫn phải 'nghiến răng' chi tiền
Chán làm tư nhân, giới trẻ Trung Quốc đua nhau quay về nhà nước
Trung Quốc: Doanh nghiệp tuyệt vọng vì giá thép, đà phục hồi kinh tế đang chệch hướng
TIN LIÊN QUAN

(theo Reuters, SCMP)

Xem nhiều

Đọc thêm

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Ngày 1/11/ 2024, Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent chính thức khai trương trụ sở mới tại 86/42 Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, TP. HCM. ...
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu ...
Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Thời điểm đại dịch Covid -19 bùng phát từ năm 2020 cũng là doanh nhân Nguyễn Thị Mai Phương nhận ra tiềm năng to lớn của thị trường các sản ...
Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Liên hợp quốc kêu gọi khẩn cấp quyên góp 404 triệu USD nhằm hỗ trợ các hoạt động viện trợ nhân đạo tại Nam Sudan trong năm tới trong bối ...
Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Chiều 2/11, tại thành phố Nha Trang, Tỉnh ủy Khánh Hòa tổ chức hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện ...
Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt.
Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11, giá dầu tăng nhẹ do có thông tin Iran đang chuẩn bị tấn công trả đũa Israel từ phía Iraq trong những ngày tới.
Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay điều chỉnh tăng, giảm trái chiều tại thị trường miền Bắc và miền Nam, giao dịch trong khoảng 58.000 - 64.000 đồng/kg.
Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024 tại thị trường trong nước lao dốc ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 141.000 - 142.500 đồng/kg.
Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành những công cụ thiết yếu giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh.
Đông Triều, Quảng Ninh trở thành thành phố: Bước tiến vượt bậc, mở kỷ nguyên phát triển mới

Đông Triều, Quảng Ninh trở thành thành phố: Bước tiến vượt bậc, mở kỷ nguyên phát triển mới

Từ một vùng quê thuần nông, ngày 1/11, Đông Triều chính thức vươn mình trở thành thành phố.
Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Giá chung cư tăng mạnh, cục bộ lên tới 40% theo quý, thủ tục chuyển đất trồng hoa màu sang đất thổ cư… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Đất nền Vành đai 4 hút nhà đầu tư, nguyên tắc đóng góp khi xây lại nhà chung cư… là những tin bất động sản mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Dư thừa căn hộ cao cấp, thiếu nhà ở vừa túi tiền đa số người dân, thủ tục mua bán căn hộ chung cư năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Giá chung cư Hà Nội chỉ tăng không giảm, hoàn tất thoái vốn khỏi pháp nhân chủ đầu tư 'siêu' dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Đề xuất biện pháp hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại để kiếm lời, kịch bản thị trường quý IV/2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES đã khẳng định vị thế là đơn vị dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà ở, thiết lập các tiêu chuẩn ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11 ghi nhận USD giảm so với Yen Nhật.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10 ghi nhận USD đã giảm giá so với các loại tiền tệ chính khác.
Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Từ ngày 21-24/10/2024 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, đoàn công tác của Agribank do Phó Tổng giám đốc Đoàn Ngọc Lưu làm trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị Sibos (SWIFT International Banking Operations Seminar) ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10 ghi nhận đồng USD đạt mức cao nhất trong 3 tháng so với đồng Yen.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10 ghi nhận đồng USD đã ổn định, đồng Yen Nhật chạm mức thấp nhất trong 3 tháng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10 ghi nhận thị trường kỳ vọng đà tăng của đồng USD sẽ tiếp tục trong vài tuần tới.
Phiên bản di động