Chính sách 3 con có đảo ngược triển vọng kinh tế ảm đạm của Trung Quốc?

Linh Chi
Cuộc điều tra dân số mới nhất của Trung Quốc cho thấy, tỷ lệ tăng dân số, tỷ lệ sinh và số lượng lao động nhập cư đã giảm đáng kể. Theo chuyên gia kinh tế Hao Zhou, chính sách 3 con mới của Trung Quốc khó có thể cải thiện triển vọng kinh tế ảm đạm trong dài hạn của quốc gia này.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Chính sách 3 con
Các chuyên gia cho rằng, chính sách 3 con sẽ không thay đổi đáng kể xu hướng già hóa của Trung Quốc. (Nguồn: AP)

Chuyên gia kinh tế cấp cao về thị trường mới nổi tại ngân hàng Commerzbank Hao Zhou có bài viết trên trang South China Morning Post về vấn đề chính sách 3 con mới của Trung Quốc khó cải thiện triển vọng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trong dài hạn.

Lý do giới trẻ Trung Quốc ngại sinh con

Theo chuyên gia Zhou, tháng 5/2021, Trung Quốc đã công bố báo cáo điều tra dân số (thực hiện một lần trong một thập kỷ). Báo cáo cho thấy, tốc độ gia tăng dân số của quốc gia này tiếp tục giảm. Từ năm 2010-2020, dân số tăng trung bình 0,53% mỗi năm, tốc độ chậm nhất trong bất kỳ thập kỷ nào kể từ cuộc điều tra dân số đầu tiên của Trung Quốc vào năm 1953.

Một trong những lý do dẫn đến sự giảm tốc này là chính sách 1 con, vốn để ngăn chặn tình trạng dân số tăng quá nhanh tại Trung Quốc. Tuy nhiên, khoảng 10 năm trước, khi công bố báo cáo điều tra dân số của giai đoạn đó, Bắc Kinh nhận ra rằng sự suy giảm mạnh về dân số sẽ ảnh hưởng đến các vấn đề kinh tế và xã hội.

Do đó, các nhà chức trách dần nới lỏng chính sách và chuyển sang chính sách 2 con vào năm 2015. Và ngày 31/5 vừa qua, Bộ chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc tuyên bố sẽ áp dụng chính sách 3 con trong kế hoạch 5 năm lần thứ 14. Chính sách này phản ánh rõ ràng nhu cầu cấp thiết để giải quyết những thách thức về vấn đề dân số tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Zhou cho rằng, vẫn còn bỏ ngỏ liệu chính sách 3 con có hiệu quả hay không? Sau khi chính sách 2 con được áp dụng, số lượng em bé chào đời đã tăng nhẹ vào năm 2016 và 2017. Tuy nhiên, đây chỉ là hiện tượng tạm thời vì ngay sau đó, con số này lại giảm đáng kể.

Năm 2020, Trung Quốc chỉ có 12 triệu trẻ sơ sinh, con số thấp nhất trong 6 thập kỷ. Với tác động rất nhỏ của việc nới lỏng các biện pháp kiểm soát sinh đẻ, vẫn còn nghi vấn liệu việc dỡ bỏ hoàn toàn các hạn chế do đại dịch Covid-19 có thể thay đổi xu hướng bất lợi của tỷ lệ sinh trong dài hạn hay không.

Tổng mức sinh của Trung Quốc (số lượng trẻ em trung bình do phụ nữ trong độ tuổi sinh sản sinh ra) đã giảm xuống mức từ 1,3-1,7 trẻ em trên một phụ nữ trong thập kỷ qua, thấp hơn nhiều so với mức 2,1 cần thiết để duy trì mức dân số hiện nay trong trung hạn và dài hạn.

Trong khi đó, trên mạng xã hội của Trung Quốc, người dân quốc gia này đã trao đổi về nguyên nhân khiến thế hệ trẻ ngại sinh con. Và nguyên nhân đến từ giá nhà ở cao, khối lượng công việc lớn và sự cạnh tranh khốc liệt trong vấn đề tiếp cận nguồn lực giáo dục.

Yifei Li, nhà xã hội học tại Đại học New York Thượng Hải nhận định: "Mọi người ngại sinh con không phải bởi giới hạn 2 con, mà bởi chi phí nuôi dạy con cái quá cao. Nhà ở, các hoạt động ngoại khóa, thực phẩm và mọi thứ khác đang tăng lên nhanh chóng".

Nhiều năm qua, Chính phủ Trung Quốc đã nỗ lực kiềm chế giá bất động sản, tối đa hóa các nguồn lực dạy học nhưng vẫn có rất ít có dấu hiệu cho thấy, thanh niên tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ nhiệt tình hơn trong chuyện trở thành các bậc cha mẹ.

Đã quá muộn?

Nhận định về chính sách 3 con mới của Trung Quốc, Shuang Ding, nhà kinh tế trưởng tại Standard Chartered ở Hong Kong (Trung Quốc) nhấn mạnh: "Không nghi ngờ gì nữa, đây là một bước đi đúng hướng, nhưng vẫn còn hơi rụt rè. Chính sách sinh đẻ tự do hóa hoàn toàn nên được thực hiện cách đây ít nhất 5 năm, bây giờ đã quá muộn, nhưng dù muộn còn hơn không”.

Vị chuyên gia cho rằng, việc cho phép các gia đình sinh con thứ 3 cũng sẽ không thay đổi đáng kể xu hướng già hóa của Trung Quốc.

Trong một cuộc thăm dò trên mạng xã hội Weibo về chính sách 3 con mới đây, có khoảng 29.000 trong số 31.000 người được hỏi cho biết, họ sẽ "không bao giờ nghĩ đến". Một người dùng mạng xã hội này khẳng định: "Tôi sẵn sàng có ba đứa con nếu bạn cho tôi 5 triệu Nhân dân tệ (785.650 USD)".

Các nhà phân tích nhận thấy, với sự già hóa dân số đáng kể, các con số điều tra dân số cũng sẽ là nguồn cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách lập luận ủng hộ việc tăng tuổi nghỉ hưu sớm hơn của đất nước.

Ning Jizhe, Cục trưởng Cục Thống kê Quốc gia cho hay: "Từ xu hướng phát triển dân số trong những năm gần đây, có thể nhận thấy, sự gia tăng dân số sẽ tiếp tục chậm lại trong tương lai.

Dân số Trung Quốc sẽ đạt mức cao nhất trong tương lai, nhưng thời gian cụ thể vẫn chưa chắc chắn. Ước tính, tổng dân số Trung Quốc sẽ duy trì ở mức hơn 1,4 tỷ người trong tương lai gần".

Triển vọng kinh tế dài hạn vẫn ảm đạm

"Dân số Trung Quốc đã bắt đầu giảm và đang già đi nhanh chóng. Sức sống kinh tế của quốc gia này sẽ tiếp tục suy yếu". - Giáo sư Yi Fuxian của Đại học Wisconsin-Madison.

Chuyên gia kinh tế Zhou cho rằng, điều đáng lo ngại là dân số trong độ tuổi lao động của Trung Quốc đã đạt đỉnh vào năm 2010 và đã bắt đầu giảm từ đó.

Một dự báo của Liên hợp quốc vào năm 2019 cho thấy, ngay cả với kịch bản tốt nhất (với tỷ lệ sinh tăng lên mức 2 con ứng với một phụ nữ) thì tỷ lệ dân số trong độ tuổi sinh đẻ của Trung Quốc vẫn tiếp tục giảm trong các thập kỷ tiếp theo trước khi ổn định vào khoảng năm 2055.

Mức tổng sinh của Trung Quốc là vào khoảng 1,3 con trên một phụ nữ vào năm 2020 - mức này đã thấp hơn kịch bản xấu nhất do Liên hợp quốc đưa ra, trong đó tỷ lệ người từ độ tuổi 15-64 sẽ giảm đều đặn cho đến cuối thế kỷ này, khi mức sinh của Trung Quốc sẽ chưa đến 0,5.

Xu hướng nhân khẩu cũng thể hiện ở số lao động nhập cư. Theo một báo cáo do Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố, sự gia tăng số công nhân nhập cư đã giảm trong thập kỷ qua. Chẳng hạn, vào năm 2020, lần đầu tiên số lượng người thuộc nhóm này đã thấp hơn năm trước đó.

Điều này có thể một phần là do đại dịch Covid-19 và các hậu quả của đại dịch về kinh tế, nhưng xu hướng cơ bản có thể sẽ giảm trong những năm tới. Rõ ràng, tiềm năng lao động của dân số nông thôn Trung Quốc đang dần cạn kiệt.

Trong khi đó, lao động nhập cư của Trung Quốc cũng ngày càng già đi. Những người từ 40 tuổi trở lên hiện chiếm khoảng một nửa tổng số lao động nhập cư, so với khoảng 30% vào năm 2008.

Chuyên gia Zhou nhận định, nhìn từ Nhật Bản, có thể thấy tác động của các xu hướng nhân khẩu đối với nền kinh tế Trung Quốc.

Tốc độ tăng trưởng của Nhật Bản đã giảm đáng kể do lực lượng lao động chủ lực bắt đầu thu hẹp vào những năm 1990. Điều này đã gây thêm tăng áp lực lên hệ thống hưu trí và y tế của quốc gia này.

Ông Zhou nói: "Có thể nhận thấy, với số lượng dân trong độ tuổi lao động suy giảm, triển vọng kinh tế của Trung Quốc sẽ u ám hơn".

Các dự báo cho thấy, trong những năm tới, dân số trong độ tuổi lao động tại Trung Quốc sẽ giảm và Trung Quốc có thể sẽ không đủ khả năng bù đắp lại sự thiếu hụt này dù quốc gia này có tăng tuổi nghỉ hưu.

Chuyên gia kinh tế cấp cao về thị trường mới nổi tại ngân hàng Commerzbank khẳng định: "Như vậy, chỉ còn cách thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua nâng cao năng suất của mỗi công nhân. Nhưng điều này cũng rất khó bởi mức tăng năng suất tại Trung Quốc đã giảm.

Tóm lại, tính tất cả yếu tố thì các dự báo đều cho ra một kết quả là nền kinh tế Trung Quốc sẽ tiếp tục đà tăng trưởng chậm trong các năm tới".

Căng thẳng Trung Quốc-Australia: Lý do Bắc Kinh tự tin cảnh báo về ‘nỗi đau’ dành cho Canberra?
Người Trung Quốc: ‘Đưa tôi 5 triệu Nhân dân tệ, tôi sẽ đẻ ba con’
Trung Quốc-Australia: Mối quan hệ cộng sinh từ mặt hàng 'tốt hơn cả vàng', Bắc Kinh vẫn phải 'nghiến răng' chi tiền
Chán làm tư nhân, giới trẻ Trung Quốc đua nhau quay về nhà nước
Trung Quốc: Doanh nghiệp tuyệt vọng vì giá thép, đà phục hồi kinh tế đang chệch hướng
TIN LIÊN QUAN

(theo Reuters, SCMP)

Xem nhiều

Đọc thêm

Bắc Giang xúc tiến đầu tư và kết nối doanh nghiệp tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc

Bắc Giang xúc tiến đầu tư và kết nối doanh nghiệp tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc

Từ 18-22/11, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Nguyễn Văn Gấu dẫn đầu Đoàn đại biểu tỉnh Bắc Giang thăm, làm việc tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc.
Khởi động Tuần hợp tác lưu vực sông Hồng Việt Nam - Trung Quốc.

Khởi động Tuần hợp tác lưu vực sông Hồng Việt Nam - Trung Quốc.

Sự kiện là hoạt động thiết thực trước thềm kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc.
Hiệp ước Biển cả - BBNJ (kỳ cuối): Cơ hội để Việt Nam mở rộng tầm nhìn ngoài Biển Đông

Hiệp ước Biển cả - BBNJ (kỳ cuối): Cơ hội để Việt Nam mở rộng tầm nhìn ngoài Biển Đông

BBNJ cho phép Việt Nam tham gia vào thăm dò, khai thác và phân chia tài nguyên gen biển nằm ngoài Biển Đông.
Lần thứ 8 liên tiếp, Việt Nam được vinh danh là Điểm đến Golf tốt nhất châu Á

Lần thứ 8 liên tiếp, Việt Nam được vinh danh là Điểm đến Golf tốt nhất châu Á

Theo thống kê sơ bộ, Việt Nam có khoảng 100 sân golf 18 hố và sân tập đang hoạt động, trong đó nhiều sân đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII

Khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII

Tại Hội nghị Trung ương lần này, Bộ Chính trị sẽ báo cáo và trình Trung ương quyết định một số vấn đề về công tác cán bộ theo thẩm ...
Hyundai và GM hợp tác phát triển xe bán tải

Hyundai và GM hợp tác phát triển xe bán tải

Theo truyền thông Hàn Quốc, hai nhà sản xuất ô tô Hyundai và GM sẽ hợp tác làm xe bán tải và sử dụng chéo các sản phẩm của nhau.
Giá xăng dầu hôm nay 25/11: Xung đột Nga-Ukraine 'khuấy động' thị trường, giá dầu chứng kiến tuần tăng vọt hơn 5%

Giá xăng dầu hôm nay 25/11: Xung đột Nga-Ukraine 'khuấy động' thị trường, giá dầu chứng kiến tuần tăng vọt hơn 5%

Giá xăng dầu hôm nay 25/11, tuần trước, nguy cơ leo thang xung đột Nga-Ukraine là tâm điểm khiến các nhà đầu tư lo lắng khiến giá dầu tăng vọt hơn 5%.
Giá heo hơi hôm nay 25/11: Giá heo điều chỉnh trái chiều giữa các miền, công bố hết dịch và cấp lại heo giống

Giá heo hơi hôm nay 25/11: Giá heo điều chỉnh trái chiều giữa các miền, công bố hết dịch và cấp lại heo giống

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay tiếp tục điều chỉnh trái chiều giữa các miền. Hiện tại, thương lái trên cả nước thu mua heo hơi từ 59.000 - 63.000 đồng/kg.
Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam

Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam

Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam...
Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?

Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?

Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?
Giá tiêu hôm nay 25/11/2024: Thị trường phản ứng trái chiều; người trồng lo lắng trước nguy cơ mất mùa vụ thu hoạch 2025

Giá tiêu hôm nay 25/11/2024: Thị trường phản ứng trái chiều; người trồng lo lắng trước nguy cơ mất mùa vụ thu hoạch 2025

Giá tiêu hôm nay 25/11/2024 tại thị trường trong nước tăng ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 139.000 – 140.000 đồng/kg.
PetroVietnam dẫn đầu danh sách các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam

PetroVietnam dẫn đầu danh sách các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam

PetroVietnam dẫn đầu danh sách các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam, vượt xa tất cả các doanh nghiệp còn lại.
Bất động sản mới nhất: Địa ốc Việt Nam hút vốn nhà đầu tư ngoại, bất ngờ về giá căn hộ tại TPHCM, quyền của chủ sở hữu nhà ở

Bất động sản mới nhất: Địa ốc Việt Nam hút vốn nhà đầu tư ngoại, bất ngờ về giá căn hộ tại TPHCM, quyền của chủ sở hữu nhà ở

Vốn FDI đổ vào địa ốc tăng mạnh, khảo sát giá căn hộ một số dự án TPHCM, quy định về quyền của chủ sở hữu nhà ở… là tin bất động sản (BĐS) mới ...
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11: USD nhắm mốc 110, EUR 'bi quan'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11: USD nhắm mốc 110, EUR 'bi quan'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11 ghi nhận USD duy trì được vị thế vững chắc.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Phiên bản di động