Là Chủ tịch luân phiên của hội nghị thượng đỉnh năm nay, Thủ tướng Đức Angela Merkel tuyên bố sẽ tập trung vào việc hoàn thành các mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, mà Tổng thống Trump đã quyết định rút lui.
Nỗ lực được tái khẳng định
Trong những tuần qua, Thủ tướng Canada cũng đã có các cuộc trao đổi với lãnh đạo các nước G20 như bà Merkel, Thủ tướng Anh Theresa May, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi. Sau mỗi cuộc trao đổi, Văn phòng Thủ tướng Canada đều phát đi thông cáo nói rằng ông Justin Trudeau và các nhà lãnh đạo G20 tái khẳng định cam kết đối với nỗ lực quốc tế nhằm đối phó với biến đổi khí hậu.
| Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Angela Merkel tại Hội nghị thượng đỉnh G7. (Nguồn: AFP) |
Thủ tướng Canada cũng đã có cuộc trao đổi với Tổng thống Trump nhưng không có bất cứ tuyên bố nào cho thấy hai nước thảo luận về những cam kết chống biến đổi khí hậu.
Giống như tại hội nghị thượng đỉnh G7 gần đây ở Italy, hội nghị thượng đỉnh G20 đang đối mặt với nguy cơ Tổng thống Trump phủ quyết bất kỳ cam kết nào liên quan đến Hiệp định Paris hay đưa ra những kế hoạch hành động mà không có sự tham gia của Mỹ.
Ông Andrew Light, cựu quan chức Bộ Ngoại giao và là một thành viên cao cấp của Viện Tài nguyên Thế giới ở Washington, cho rằng "đây là một quyết định quan trọng" vì Mỹ đã tuyên bố rời khỏi Hiệp định Paris cho dù đây là một trong những nước có lượng phát thải lớn nhất thế giới. Vì vậy trước mắt, G20 cần đưa ra một quyết định rõ ràng: Một là tiếp tục hoạt động như G19, hai là đưa ra cam kết về biến đổi khí hậu cho riêng G19.
Theo ông Light, cho dù G20 có ra tuyên bố như thế nào thì đây cũng sẽ là một sự đả kích lớn với Mỹ sau những tuyên bố của ông Trump rằng việc đáp ứng các cam kết trong hiệp định Paris sẽ làm tê liệt nền kinh tế Mỹ. Ông Light cho rằng: "Nhiều nước sẵn sàng đối đầu với những lãnh đạo khác về những cam kết chống biến đổi khí hậu, không phải vì quốc gia đó đặt vấn đề này lên hàng đầu mà bởi vì họ nhận ra thị trường năng lượng sạch đang thực sự bùng nổ".
Trọng tâm phát triển bền vững
Ngày 3/7, tại Hamburg - nơi diễn ra hội nghị thượng đỉnh G20 - một cuộc biểu tình phản đối toàn cầu hóa đã diễn ra với sự tham gia của khoảng 10.000 người. Trong khi đó, Thủ tướng Merkel nói rằng các nhà lãnh đạo của G20 sẽ phải tập trung vào phát triển kinh tế bền vững và toàn diện hơn là chỉ bận tâm tới sự thịnh vượng của quốc gia.
Bà Merkel cho rằng "với những nỗ lực của các nước trong quá khứ, thế giới sẽ không thể phát triển bền vững và toàn diện... Chúng ta cần thông qua những thỏa thuận về bảo vệ khí hậu, mở cửa thị trường và cải thiện các hiệp định thương mại mà vẫn duy trì được các tiêu chuẩn về bảo vệ người tiêu dùng, an sinh xã hội và bảo vệ môi trường".
| Những người biểu tình phản đối toàn cầu hóa đeo mặt nạ phỏng theo các nhà lãnh đạo G20, tại Hamburg, ngày 2/7. (Nguồn: Getty Images) |
Đức sẽ đề xuất “kế hoạch phát triển của G20 về biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng". Tại hội nghị thượng đỉnh lần này, các nhà lãnh đạo sẽ cam kết những nỗ lực phối hợp nhằm đẩy nhanh quá trình xây dựng hệ thống năng lượng carbon thấp để giảm phát thải khí nhà kính và hạn chế quá trình nóng lên toàn cầu. Bản dự thảo được công bố đầu năm nay nhấn mạnh rằng “chỉ có hệ thống năng lượng bền vững với giá phải chăng, đáp ứng được các mục tiêu của Hiệp định Paris mới có thể tạo nền tảng cho sự thịnh vượng của các thế hệ tương lai”.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ lại đề cao lợi ích của than đá, dầu mỏ, khí đốt tự nhiên cũng như năng lượng hạt nhân, đồng thời tuyên bố mục tiêu "thống trị năng lượng" dựa vào những hoạt động đẩy mạnh xuất khẩu các nguồn năng lượng truyền thống của Mỹ.
Bà Erin Flanagan, Giám đốc Chính sách liên bang của Viện nghiên cứu Pembina - một tổ chức môi trường ở Calgary (Canada), cho rằng các doanh nghiệp trên toàn thế giới sẽ theo dõi phản ứng của lãnh đạo các nước G20. Liệu sự phản đối của ông Trump có khiến các nước cân nhắc lại cam kết của họ? Theo bà Flanagan, "đây là thời điểm quan trọng. Tuyên bố của G19 về các cam kết với Hiệp định Paris là rất quan trọng vì mọi người đều đang trông đợi từ các nền kinh tế lớn một động thái đáp trả lại các quyết định của Trump”.
Thách thức của ông Trudeau
Thủ tướng Trudeau - chủ trì cuộc họp G7 vào năm tới - sẽ phải đối mặt với những khó khăn lớn khi vừa thúc đẩy các cam kết bảo vệ khí hậu, đẩy mạnh quá trình xây dựng nền kinh tế carbon thấp, vừa phải đối đầu với sự cạnh tranh của nền kinh tế năng lượng toàn diện của Mỹ.
| Thủ tướng Canada Justin Trudeau. (Nguồn: The Canadian Press) |
Tại hội nghị thượng đỉnh này, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh Mark Carney sẽ đề xuất các công ty và những nhà đầu tư thị trường vốn thực hiện đánh giá và công khai báo cáo về những rủi ro mà biến đổi khí hậu có thể gây ra cho doanh nghiệp và các khoản đầu tư của họ. G20 đã thành lập một ủy ban đặc biệt để thực hiện nhiệm vụ này do Michael Bloomberg, nhà sáng lập công ty Bloomberg L.P, làm Chủ tịch.
Theo Céline Bak, thành viên của Trung tâm Sáng kiến Quản trị Quốc tế, điều này sẽ gửi một thông điệp mạnh mẽ tới các doanh nghiệp tư nhân và các nhà quản lý thị trường vốn rằng, những rủi ro gây ra do biến đổi khí hậu cần được xem xét nghiêm túc như một vấn đề tài chính chủ đạo. Bà Bak cho rằng: "Điều quan trọng là G20 cần hiểu được bản chất của nhiệm vụ mà nhóm đề ra. Thị trường vốn là thị trường toàn cầu và nó sẽ khiến mọi thứ trì trệ nếu không có sự đồng thuận của tất cả những người tham gia". Cũng theo bà Bak, chính phủ Trung Quốc đang yêu cầu tất cả các công ty niêm yết công bố báo cáo về những rủi ro gây ra do biến đổi khí hậu, mặc dù ông Bloomberg chỉ đưa ra đề xuất dựa trên tinh thần tự nguyện.
Cơ quan quản lý chứng khoán Canada đang xem xét lại chế độ công khai thông tin ở nước này để xác định xem liệu các công ty có sẵn sàng báo cáo những rủi ro phát sinh từ biến đổi khí hậu và các chính sách nhằm giảm phát thải khí nhà kính hay không.